یهودیان.

<یهودیان> از گوتهولد افرائیم لسینگ را در فروردین سال ۱۳۹۴ ترجمه کرده بودم.

فیلوتاس

یک تراژدی

بازیگران:

آریدوس، پادشاه .

استراتو، فرمانده آریدوس.

فیلوتاس، زندانی.

پارمنیو، سرباز.

صحنه نمایش یک چادر در اردوگاه آریدوس است.

 

صحنه اول

فیلوتاس.

بنابراین من واقعاً زندانیم؟ ... زندانی! ... یک آغاز شایسته از سال‎های آموزش نظامی‎ام! ... آه شما خدایان! آه پدرم! ... ایکاش می‎توانستم خودم را قانع سازم که همه‌چیز یک رویاست! دوران اولیه کودکی‎ام هرگز بجز اسلحه، اردوگاه، جنگ و حمله خوابِ چیز دیگری ندید. آیا نمی‎توانست این نوباوه از شکست و خلع‎سلاح خواب ببیند؟ ... فیلوتاس، فقط از خودت تملق کن! کاش من زخمی که بخاطرش دست خشک گشته شمشیر را انداخت و بر خلاف اراده‎ام آن را پانسمان کردند نمی‎دیدم و احساس نمی‎کردم! آه شفقت بی‎رحمانه یک دشمن مکار! پزشک گفت که این زخم کشنده نیست و فکر می‎کرد با آن مرا تسلی  می‎دهد. ــ فرومایه، این زخم باید کشنده می‎بود! ــ و فقط یک زخم، فقط یکی! ... اگر می‎دانستم که با پاره کردن پانسمان زخم را مرگبار می‎سازم آن را پاره می‎کردم؛ و دوباره می‎گذاشم پانسمانش کنند، و دوباره پاره‎اش می‎کردم، ... من بیچاره، دیوانه شده‎ام! ... و چه چهره تمسخرآمیزی ــ حالا به یاد می‎آورم ــ جنگجوی پیری که مرا از اسب انداخت به خود گرفته بود! او مرا بچه نامید! ... همچنین پادشاهش هم باید مرا برای یک بچه، برای یک بچه نازپرورده بحساب آورد. در چه چادری گذاشته است من را بیاورند! تر و تمیز، با تمام وسائل استراحت در آن! باید به یکی از همخوابه‎هایش تعلق داشته باشد. یک اقامتگاه نفرت‎انگیز برای یک سرباز! و بجای نگهبانی از من پذیرائی می‎شوم. هتک حرمت مؤدبانه! ...

 

صحنه دوم

استراتو. فیلوتاس.

استراتو: شاهزاده ...

فیلوتاس: دوباره یک مهمان؟ پیرمرد، من با کمال میل تنها هستم.

استراتو: شاهزاده، من به فرمان پادشاه می‎آیم ...

فیلوتاس: من تو را درک می‎کنم! این حقیقت دارد، من زندانی پادشاه تو هستم و اوست که باید اجازه دهد چگونه با او مواجه شوم ... اما گوش کن، اگر آنکسی هستی که چهره‎اش را تو حمل می‎کنی ... تو یک جنگجوی قدیمی و صادقی، بنابراین خواهشم را بپذیر و از پادشاه تقاضا کن به من اجازه دهد مانند یک سرباز و نه مانند یک زن به ملاقاتش بروم.

استراتو: او الساعه پیش تو خواهد بود؛ من آمده‎ام تا آمدن او را خبر دهم.

فیلوتاس: پادشاه پیش من؟ و تو آمده‎ای آمدنش را اطلاع دهی؟ ... من نمی‎خواهم که او از تحقیر کردنم که یک زندانی باید پذیرایش باشد دریغ کند. ... بیا، مرا پیش او هدایت کن! پس از شرم خلع‎سلاح بودن دیگر هیچ‌چیز برایم شرم‎آور نیست.

استراتو: شاهزاده، آموزشِ پُر از فضل جوانی تو یک روح لطیفتری را وعده می‎دهد.

فیلوتاس: دست از مسخره کردن آموزشم بردار! چهره پُر از زخم تو قطعاً یک چهره زیباتری‎ست ... ...

استراتو: قسم به خدایان! یک پاسخ بزرگ! من باید تو را تحسین کنم و دوست بدارم.

فیلوتاس: تو مایل به تحسین کردنی چون از من وحشت داری.

استراتو: مرتب قهرمانانه‎تر! ما وحشتناک‎ترین دشمن را در برابرمان داریم، اگر در میان جوانانش فیلوتاس‎های زیادی باشند.

فیلوتاس: از من تملق نکن! ... برای وحشتناک شدن برایتان باید به افکارم اعمال بزرگتری مرتبط سازید. آیا اجازه دارم نامت را بدانم؟

استراتو: استراتو.

فیلوتاس: استراتو؟ استراتو دلیری که پدرم را در لیکوس شکست داد؟ ...

استراتو: این پیروزی مبهم را به یادم نینداز! و چه انتقام خونینی پدرت در دشت متیمنا گرفت! چنین پدری باید چنین فرزندی داشته باشد.

فیلوتاس: آه پیش تو اجازه دارم شکایت کنم، تو شایسته‎ترین دشمن پدرم، به تو اجازه دارم از سرنوشتم شکایت کنم. ... فقط تو می‎توانی مرا کاملاً درک کنی؛ زیرا همچنین تو را، همچنین تو را هم آتشِ حاکمِ شرافت و افتخارِ خون دادن برای وطن جوانیت را بلعید. وگرنه آن کسی بودی که هستی؟ ... چطور من او را، پدرم را از هفت روز پیش ... زیرا ابتدا از هفت روز پیش توگای مردانه بر تن دارم ... چقدر از او خواهش کردم، التماس کردم، قسم دادم، هفت بار در تمام هفت روز زانو زده قسم دادم قبول کند که من بیهوده کودکی را پشت سر نگذارده‎ام و اجازه دهد با رزمندگانش بروم، و به این خاطر بسیار اشگ ریختم. دیروز او را به حرکت انداختم، بهترین پدر را، زیرا آریستودم کمک کرد دعایم اجابت شود. ... استراتو، تو او را می‎شناسی، آریستودم را؛ استوراتو ا پدر من است. ... آریستودم گفت: «پادشاه، بگذار جوان فردا همراهم بیاید. من می‎خواهم برای باز نگاه داشتن مسیر قیطریه کوه را کنترل کنم.» ... پدرم آهی می‎کشد و می‎گوید: «کاش من می‎توانستم همراه‎تان بیایم» ــ او هنوز هم بخاطر زخم‎هایش در بستر است. ــ «قبول، او را با خود ببر!» و در اینجا پدرم مرا در آغوش می‎گیرد. آه چه احساسی این فرزندِ سعادتمند از در آغوش گرفته شدن می‎کرد! ... و شبِ بعد از آن! من دیگر چشم بر هم نگذاشتم؛ اما رویای افتخار و پیروزی تا دومین نگهبانی شبانه در اردوگاه با من بود. ... در این وقت از جا جهیدم، زرهپوش تازه‎ای پوشیدم، کلاهخود بر سر گذاردم، از میان شمشیرهای پدرم یکی را که فکر می‎کردم برایش به اندازه کافی رشد کرده‎ام انتخاب کردم، سوار بر اسب شدم؛ و حتی قبل از آنکه ترومپت نقره‎ای فرمان بیداری گروه را بدهد با مهمیز خود موجب خسته شدن یک اسب گشتم. آنها آمدند، من با هر یک از همراهانم صحبت می‎کردم و در این وقت برخی از رزمندگان شجاع مرا به سینه‎های زخمی خود می‎فشردند! فقط با پدرم صحبت نکردم؛ زیرا می‎ترسیدم اگر او مرا یک بار دیگر ببیند ممکن است حرفش را پس بگیرد. ... بعد ما حرکت کردیم! آدم نمی‎تواند در کنار خدایان فناناپذیر آنطور که من خود را در کنار آریستودم احساس می‎کردم سعادتمندتر باشد! من در هر یک از نگاه‎های مشوقانه‎اش می‎توانستم به تنهائی به یک ارتش حمله کنم و خود را در آهن‎های دشمن به مرگ حتمی اندازم. من با عزمی راسخ با این امید که دشمن را در دشت کشف کنم بر روی هر تپه‎ای خوشحال بودم؛ و در پشت هر پیچ دره برای هجوم به آنها از خودم تملق می‎کردم. و چون عاقبت هجوم آنها را از ارتفاعات بلند جنگلی به سمت‎مان دیدم؛ به پیشوازشان به کنار کوه به پرواز آمدم ــ تو را صدا می‎زنم پیرمرد باشکوه، تو نمی‎توانستی هرگز شادتر باشی! ــ اما حالا، حالا به من نگاه کن، استراتو، مرا ببین که از قله انتظارات بلندم شرمنده رو به پائین سقوط می‎کنم! آه چه لرزشی به من دست می‎دهد وقتی این سقوط را در ذهن یک بار دیگر سقوط می‎کنم! ... من خیلی به پیش رفته بودم؛ من زخمی شده بودم و ... اسیر! جوان بینوا، آماده مُردن بودی و فقط بخاطر زخم زنده مانده‎ای، ... و اسیر می‎گردی. پس خدایانِ سختگیر فقط همیشه شرارت پیش‎بینی نشده را برای خنثی کردن آرامش خاطر ما می‎فرستند؟ ... من می‎گریم؛ من باید گریه کنم، هرچند از اینکه بگذارم به این خاطر مرا خار بشماری بیم دارم. اما مرا خار نشمار! ... تو از من روی برمی‎گردانی؟

استراتو: من ناراضیم؛ تو نباید مرا چنین هیجانزده کنی. ... من با تو کودک می‎شوم ...

فیلوتاس: نه؛ گوش کن که چرا من گریه می‎کنم! این گریه‎ای کودکانه نیست که تو با اشگ‎های چشم مردانه‎ات آن را شایسته همراهی بدانی ... آنچه را که من برای بزرگترین سعادت می‎شمردم، عشق لطیفی که با آن پدرم دوستم می‎دارد بزرگترین بدبختیم خواهد گشت. من می‎ترسم، من می‎ترسم که او مرا بیشتر از سرزمینش دوست بدارد! چرا او نمی‎خواهد بفهمد که برای نجاتم از اسارت مجبور است باج هنگفتی به پادشاهت بدهد! او توسط منِ بینوا در یک روز بیشتر از آنچه در سه سالِ دشوار، توسط خون شریف نجیبزادگانش و توسط خونِ خودش برنده گشته بود را از دست خواهد داد. من، بدترین دشمن او با چه روئی باید دوباره در برابرش ظاهر شوم؟ و زیردستان پدرم ــ در آینده زیردستان من، اگر که خودم را شایسته حکومت بر آنها می‎ساختم ــ چگونه می‎توانند شاهزاده‎ای از اسارت آزاد گشته را بدون تحقیرآمیزترین تمسخر در میان خود تحمل کنند؟ پس اگر من از خجالت بمیرم و بی‌تأسف آهسته به بالا به سمت سایه‎ها بروم، چه تاریک و سرافراز روح قهرمانانی از کنارم عبور خواهند کرد که برای سود رساندن به پادشاه باید زندگی‎شان را می‎دادند، و او بعنوان پدر از بین آنها پسر نالایق را برمی‎گریند. ... آه این بیشتر از آنچیزی‎ست که یک روح حساس بتواند تحمل کند!

استراتو: بر خودت مسلط شو، شاهزاده عزیز! این اشتباه جوانان است که خود را همیشه سعادتمندتر و بدبخت‎تر از آنچه هستند در نظر گیرند. سرنوشت تو هنوز خیلی بی‎رحمانه نیست؛ پادشاه نزدیک می‎شود، و تو از زبان او تسلی بیشتری خواهی شنید.

 

صحنه سوم

پادشاه آریدوس. فیلوتاس. استراتو.

آریدوس: جنگ‎هائی که پادشاهان در میان خود مجبور به آن می‎گردند دشمنی‎های شخصی نیستند. ... بگذار در آغوشت بگیرم شاهزاده من! آه چه روزهای سعادتمندی را جوانی شکوفایت به یادم می‎اندازد! جوانی پدرت نیز همینطور شکوفا گشت! این چشم باز و سخنگوی او بود؛ این چهره جدی و درستکارش؛ و این رفتار نجیبانه او! ... بگذار یک بار دیگر در آغوشت بگیرم؛ من پدر جوانت را در تو در آغوش می‎گیرم. ... شاهزاده، آیا هرگز از او نشنیده‎ای که ما در سن تو چه دوستان صمیمی‎ای بودیم؟ سنِ سعادتمندی بود، چون ما اجازه داشتیم خود را به قلب‎های‎مان بسپاریم. اما ما هر دو بزودی به تخت پادشاهی خوانده شدیم، و پادشاه نگران، این همسایه حسود به دوست با صفا متأسفانه ستم کرد! ...

فیلوتاس: آه ببخش پادشاه، اگر در پاسخ چنین کلمات شیرینی مرا بیش از حد سرد می‎یابی. به من در جوانی فکر کردن آموختند و نه صحبت کردن. ... حالا اینکه تو و پدرم روزی با هم دوست بودید چه کمکی می‎تواند به من کند؟ دوست بودید: تو خودت اینطور می‎گوئی. آدم نفرتی را که بر یک دوستی خاموش گشته پیوند می‎زند باید بیش از هرچیز میوه‎های مرگبار به بار آورد؛ ــ یا من از قلب بشر کم می‎دانم. ــ بنابراین به تأخیر نینداز پادشاه، فقط ناامیدی‎ام را به تأخیر نینداز. تو بعنوان یک رجل مؤدب سیاسی صحبت کردی؛ حالا بعنوان پادشاهی صحبت کن که بزرگی رقیبش را کاملاً در اختیار دارد. 

استراتو: آه پادشاه، نگذار که عدم اطمینان از سرنوشت بیشتر عذابش دهد. ...

فیلوتاس: استراتو، متشکرم! ... بله، فقط بگذار فوری بشنوم که تو می‎خواهی یک پسر بدبخت لایق نفرت را به پدرش نشان دهی. با چه صلح ننگینی، با چه سرزمیین‎هائی باید او را بخرد؟ چه اندازه بخاطر یتیم نماندن باید کوچک و حقیر گردد؟ ... آه پدرم! ...

آریدوس: شاهزاده، همچنین این زبانِ زود مردانه گشته پدر تو بود! بنابراین با کمال میل به تو گوش می‎دهم! و مایلم همانطور که لایق پسرم است، او هم حالا در برابر پدرت چنین صحبت کند! ...

فیلوتاس: منظورت چیست؟

آریدوس: خدایان ــ من این را مطمئنم ــ از تقوی ما حراست می‎کنند، همانطور که از زندگی‎مان حراست می‎کنند. کار ابدی و پنهان خدایان حفظ تقوی و زندگی‎ای تا حد امکان طولانی‎ست. انسان میرنده از کجا می‎داند که در واقع چه شرور است، چه بد عمل می‎کند، به هر مناسبتِ اغوا کننده‎ای اجازه می‎دهد بر او تأثیر گذارند و به خود با انجام اعمال کوچک اهانت کند؟ ... بله، شاهزاده، شاید من آنکسی باشم که تو فکر می‎کنی هستم؛ شاید من به اندازه کافی نجیبانه نیندیشیده باشم، اما باید از اقبال جنگ عجیبی که تو را در دستانم اسیر ساخت فروتنانه استفاده کنم؛ شاید توسط تو تسلی یابم، چیزی که بیشتر دیگر شهامت مبارزه برایش را ندارم؛ شاید ... اما هیچ نترس؛ تمام این «شاید»ها را یک قدرت بالاتر از قبل ایجاد کرده است؛ من نمی‎توانم بگذارم پدرت پسرش را گرانتر بخرد ... بجز توسط فرزند من.

فیلوتاس: من شگفتزده‎ام! تو می‎خواهی به من بگوئی که ...

آریدوس: که پسر من اسیر پدر توست، همانطور که تو اسیر منی. ...

فیلوتاس: پسر تو اسیر پدر من؟ پولیتیمت تو؟ ... از چه زمانی؟ چگونه؟ کجا؟

آریدوس: سرنوشت اینطور می‎خواست! از کفه‎های یک ترازو ناگهان وزنه‎های مساوی برداشت، و کفه‎ها مساوی باقی‌ماندند.

استراتو: تو می‎خواهی جریان را بیشتر بدانی. ... همان دسته از مردمی که تو خشمگینانه به پیشوازشان شتافتی پولیتیمت هدایت‎شان می‎کرد؛ و هنگامیکه افرادت تو را از دست داده دیدند خشم و تردید بر تمام قدرت انسانی‎شان چیره گشت. آنها حمله کردند، و همه به یکی حمله بردند که در او جایگزین از دست دادن تو را می‎دیدند. پایان ماجرا را تو می‎دانی. ... حالا از یک سرباز قدیمی این آموزش را قبول کن: حمله یک مسابقه دو نیست؛ آنکسی که اول به دشمن می‎رسد خود را به پیروزی نزدیک نساخته، بلکه آنکه مطمئنتر به دشمن می‎رسد. شاهزاده آتشین، این را از یاد نبر؛ وگرنه قهرمان آینده در نطفه خفه می‎گردد. 

آریدوس: استراتو، گرچه هشدارت دوستانه است، اما تو شاهزاده را توسط آن آزرده می‎سازی. او چه عصبانی آنجا ایستاده! ...

فیلوتاس: نه! اما بگذار که من در ستایش عمیقِ احتیاط گم شوم ...

آریدوس: شاهزاده، بهترین عبادت شادی سپاسگزارانه است. شاد باش! ما پدرها نمی‎خواهیم مدتی طولانی از داشتن پسرانمان محروم باشیم. فرستادۀ من خود را آماده ساخته است؛ او باید برود و مبادله را سرعت بخشد. اما تو بخوبی می‎دانی، خبرهای خوشحال کننده‎ای که ما فقط از دشمن مطلع می‎گردیم تله به نظر می‎رسند. مردم می‎توانند گمان کنند که شاید تو در اثر زخم‎هایت کشته شده‎ای. به این دلیل ضروری‎ست که تو خودت همراه فرستاده من فرد معتمدی به نزد پدرت بفرستی. با من بیا! از میان زندانیان یکی را جستجو کن که بتواند لیاقت اعتمادت را داشته باشد. ...

فیلوتاس: پس تو می‎خواهی که من از خود بصورت تکثیر گشته نفرت داشته باشم؟ من در هر یک از زندانی‎ها خودم را خواهم دید. ... این آشفتگی را به من هدیه کن.

آریدوس: اما ...

فیلوتاس: پارمنیو باید در میان زندانیان باشد. او را پیش من بفرست؛ من می‎خواهم او را برای رفتن آماده سازم.

آریدوس: حتماً؛ خب استراتو بیا! شاهزاده ما بزودی همدیگر را دوباره می‎بینیم.

 

صحنه چهارم

فیلوتاس.

خدایان! صاعقه نمی‎توانست بدون آنکه مرا کاملاً خُرد کند نزدیکتر در برابرم فرود آید. خدایان بسیار خوب! شعله آتش بازمی‎گردد؛ بخار ناپدید می‎گردد، و من فقط گیج بودم. ... تمام فلاکت من چنین بود، دیدن اینکه چه درمانده می‎توانستم بشوم؟ و پدرم توسط من چه بدبخت می‎توانست بشود! ... پدرم، حالا اجازه دارم دوباره در برابرت ظاهر شوم! البته هنوز با چشمانی بسته؛ اما فقط شرم آن را می‎بندد و نه این آگاهی مشتعل که تو را با من به ویرانی کشانده است. حالا اجازه ندارم هیچ وحشتی از تو داشته باشم، بجز یک سرزنش با لبخند؛ هیچ سوگواری گنگ؛ هیچ لعن خفه گشته توسط قدرت عشق قویتر پدرانه. ...

اما ... بله، به آسمان قسم! من بیش از حد بر علیه خودم مهربانم. آیا اجازه دارم تمام اشتباهاتی را که به نظر می‎رسد بخشیده شده‎اند را فراموش کنم؟ آیا وقتی آنها و پدرم مرا قضاوت می‎کنند نباید من خودم را سخت‎تر قضاوت کنم؟ بیش از حد مهربان! ... وگرنه هر یک از عواقب غم‎انگیز اسارتم می‎توانستند خدایان را نابود سازند؛ فقط یک چیز را آنها نمی‎توانستند: نابود ساختن شرم را! البته بجز آن شرمِ آسان ناپدید گشته‎ای را که از زبان اراذل جاری می‎گردد؛ اما نه شرمِ واقعی ماندگار را که اینجا قاضی درونِ بی‎طرفم در باره من حکم می‎دهد! ...

و چه راحت من چشمان خود را می‎بندم! آیا پدرم هیچ‌چیز توسط من از دست نمی‎دهد؟ غرامتی را که اگر من در اسارت نبودم قطعاً برای پولیتیمت اسیر می‎گرفت، این هیچ‌چیز نیست! ... فقط توسط من هیچ چیز می‎شود! ... اگر فیلوتاس اسیر نبود مرغ سعادت بر بام کسی می‎نشست که باید بنشیند و قانون پدرم پیروز می‎گشت! ...

و حالا ... این کدام فکر بود که من الساعه به آن می‎اندیشیدم؟ نه؛ یک خدا این را در من می‎اندیشید ... من باید به آن بیندیشم! افکار زودگذر بگذار تو را به زنجیر کنند! ... حالا من دوباره به آن  فکر می‎کنم! چه زیاد خود را گسترش می‎دهد، و مدام گسترده‎تر؛ و حالا بر تمام روحم می‎تابد! ...

پادشاه چه گفت؟ چرا می‎خواست که من همراه فرستاده‎اش مرد معتمد خودم را پیش پدرم بفرستم؟ تا بدین وسیله پدرم شک نکند ــ این کلمات خودش بودند ــ که من در اثر جراحت مُرده‎ام. ... بنابراین منظورش این است، آیا اگر من تا حال در اثر جراحت کشته شده بودم بنابراین جریان دارای شکل کاملاً متفاوتی می‎گشت؟ آیا متفاوت خواهد گشت؟ هزاران سپاس برای این خبر! هزاران سپاس! ... و البته! زیرا پدرم یک شاهزاده اسیر دارد که می‎تواند برایش همه‌چیز مقرر سازد؛ و بعد دشمنش، پادشاه، ... جسد یک شاهزاده اسیر را که برایش هیچ‌چیز نمی‎توانست درخواست کند باید به خاک می‎سپرد یا می‎گذاشت آن را بسوزانند تا موجب انزجارش نشود.

خوب! این را درک می‎کنم! بنابراین اگر من، منِ اسیر بینوا بخواهم پیروزی در دست‎های پدرم بازی کند، بستگی به چه دارد؟ به مُردن. به چیز دیگری بستگی ندارد؟ ... آه حقیقتاً که انسان قدرتمندتر از آنچه فکر می‎کند است، انسانی که می‎داند چگونه بمیرد!

اما من؟ یک نطفه، جوانه یک انسان راه مُردن را می‎دانم؟ نه فقط یک انسان کامل باید آن را بداند؛ همچنین یک نوجوان، همچنین یک پسربچه هم آن را باید بداند؛ یا او هیچ‌چیز نمی‎داند. کسی که ده سال زندگی کرده است، ده سال وقت داشته تا مُردن را بیاموزد؛ و آنچه آدم در طول ده سال نیاموزد، همچنین در بیست، سی و سال‎های بیشتری هم نخواهد آموخت.

هرچیزی که می‎توانم بشوم را باید توسط آنچه که هستم نشان دهم. و چه می‎توانستم و می‎خواستم بشوم؟ یک قهرمان. ... یک قهرمان چه کسی‎ست؟ ... آه پدر بسیار ممتازِ غایبِ من حالا در روح من کاملاً حاضر باش! ... آیا به من نیاموختی که یک قهرمان مردی‎ست که سرزمین را بالاتر از زندگی می‎داند؟ یک مرد که زندگیش را برای رفاه کشور و مردمش اختصاص می‎دهد؟ قهرمان یک مرد است ... یک مرد؟ بنابراین نه یک نوجوان، پدرم؟ ... چه سؤال عجیبی! چه خوب که پدرم آن را نشنید! وگرنه باید فکر می‎کرد که من خوشحالم اگر او پرسشم را با نه پاسخ بدهد. ... صنوبر باید چند ساله باشد تا بتواند بعنوان دکل کشتی خدمت کند؟ او باید به اندازه کافی بلند و به اندازه کافی قوی باشد.

فیلسوف جهان دیده می‎گوید هر چیزی که مرا تعلیم دهد اگر بتواند هدفش را به انجام برساند کامل است. من می‎توانم به هدفم جامه عمل بپوشانم، من می‎توانم بخاطر کشور بمیرم: بنابراین من کاملم، من یک مرد هستم. یک مرد، هرچند که تا چند روز پیش یک جوانک بودم.

چه آتشی در رگ‎های من موج می‎زند؟ چه شور و شوقی بر من چیره گشته است؟ سینه برای قلب تنگ می‎شود! ... صبور باش قلبِ من! بزودی برایت جا می‎گشایم! قصد دارم تو را بزودی از خدمتِ یکنواخت و خسته کننده‎ات آزاد سازم! تو باید بزودی استراحت کنی، و استراحتی طولانی کنی ...

چه کسی می‎آید؟ او پارمنیو است . ــ  تصمیمی سریع! ــ چه باید به او بگویم؟ باید بگذارم توسط او چه به پدرم گفته شود؟ ... حق! این را باید بگویم، این را باید بگذارم بگوید.

 

صحنه پنجم

پارمنیو. فیلوتاس.

فیلوتاس: نزدیکتر شو پارمنیو. ... خب؟ چرا اینطور خجالتی؟ چنین پُر از شرم؟ از چه کسی شرمنده‎ای؟ از خودت یا من؟

پارمنیو: شاهزاده، از هر دو نفرمان.

فیلوتاس: به صحبت آنطور که فکر می‎کنی ادامه بده. پارمنیو، این مشخص است که ما هر دو نباید خیلی به درد بخور باشیم، زبرا که ما خود را در اینجا می‎یابیم. آیا تو داستانم را شنیده‎ای؟

پارمنیو: متأسفانه!

فیلوتاس: و وقتی تو آن را شنیدی؟ ...

پارمنیو: من برای تو متأسفم، من تو را تحسین می‎کنم، من تو را نفرین می‎کنم، من خودم هم نمی‎دانم چه کارهائی می‎کردم.

فیلوتاس: بله، بله! اما حالا چون احتمالاً باخبر شده‎ای که فاجعه آنقدر بزرگ نیست، زیرا بلافاصله پولیتیمت از طرف ما ... ...

پارمنیو: بله حالا؛ حالا مایلم تقریباً بخندم. من فکر می‎کنم سعادت با ضربه کوچکی که می‎خواهد به ما وارد کند اغلب شتاب وحشتناکی می‎گیرد. آدم فکر می‎کند که می‎خواهد ما را خُرد کند و در پایان چیزی بجز پشه‎ای بر پیشانی ما را نمی‎کُشد.

فیلوتاس: موضوع اصلی! ... من باید تو را با فرستادده پادشاه پیش پدرم بفرستم.

پارمنیو: خوب! بنابراین اسارت تو به اسارت من حکم می‎دهد. بدون خبر خوبی که من از تو برایش خواهم برد، و یک چهره دوستانه حتماً ارزشش را دارد، وگرنه باید به خودم وعده چهره تقریباً یخزده‎اش بدهم.

فیلوتاس: نه، پارمنیوی صادق؛ حالا اما جدی! پدرم می‎داند که دشمن خونینت ساخت و تو را نیمه خشک از میدان جنگ بلند کرده‎اند. بگذار هرکه می‎خواهد لاف بزند که او آسان به اسارت گرفته می‎شود، که مرگ نزدیک شونده او را خلع سلاح ساخته است. ... حالا تو چند زخم برداشته‎ای، غلام سالخورده؟ ...

پارمنیو: آه، از زخم‎هائی که برداشته‎ام می‎توانستم حتی یک لیست طولانی تهیه کنم. اما حالا آنها را به یک بخشِ خوب کوتاه تقسیم کرده‎ام.

فیلوتاس: چطور؟

پارمنیو: ها! من حالا دیگر اعضای بدنم را که زخم برداشته‎اند حساب نمی‎کنم؛ برای اینکه زمان و نفس پس‎انداز کنم آنهائی را می‎شمارم که زخم برنداشته‎اند. ... در برابر اعضای زخمی بسیار اندکند! پس آدم برای چه استخوان دارد، بجز آنکه آهن دشمن آن ر ا با ضربه بشکافد؟

فیلوتاس: این شرافتمندانه است! ... اما حالا ... چه می‎خواهی به پدرم بگوئی؟

پارمنیو: آنچه را که می‎بینم؛ که تو سلامتی. زیرا که جراحتت، ...

فیلوتاس: تقریباً کاملاً خوب شده است.

پارمنیو: یک یادگاری کوچک عشق‎بازی که مانندش را دختر آتش‎مزاجی لب‎های‎مان را گاز می‎گیرد. درست نمی‎گم، شاهزاده؟

فیلوتاس: من در این مورد چه می‎دانم؟

پارمنیو: خب، خب؛ به وقتش تجربه می‎کنی. ... همچنین می‎خواهم به پدرت بگویم که تو چه آرزوئی داری ... ...

فیلوتاس: و آرزویم چیست؟

پارمنیو: هرچه زودتر دوباره پیش او باشی. می‌خواهم از اشتیاق کودکانه و بی‎صبری مضطربانه‎ات بگویم ...

فیلوتاس: بهتر است از احساس غربتم چیزی نگوئی. ناقلا! صبر کن، من می‎خواهم به تو فکر دیگری بیاموزم!

پارمنیو: تو را به آسمان قسم می‎دهم، تو نباید این کار را بکنی! قهرمان زودتر از موعود عزیزم، بگذار این را به تو بگویم: تو هنوز کودکی! نگذار که سرباز خشن چنین زود کودک مهربان درونت را خفه سازد. وگرنه مردم مایل نمی‎شوند در باره قلبت بهترین فکر را کنند؛ مردم مایلند شجاعت تو را توحش ذاتی‎ات در نظر گیرند. من هم پدرم، پدر تنها یک پسر که فقط اندکی مسن‎تر از توست، با حرارتی یکسان ... تو او را خوب می‎شناسی. 

فیلوتاس: من او را می‎شناسم. او وعده تمام چیزهائی که پدرش به انجام رسانده است را می‎دهد.

پارمنیو: اما اگر می‎دانستم که این بچه شیطان جوان در تمام لحظاتی که مشغول خدمت نیست اشتیاق دیدار پدرش را نمی‎کند، و مانند بره‎ای که مشتاق مادرش است مشتاقم نمی‎باشد: بنابراین آرزو می‎کردم که او را تولید نکرده بودم. او حالا باید مرا بیشتر از احترام گذاردن دوست بدارد. با حرمت گذاشتن باید خودم را زمانی طولانی قانع سازم؛ یعنی، زمانیکه طبیعت جریان عبور مهربانانه‎اش را به مسیر دیگری هدایت کند؛ وقتی او خودش پدر شود. ... شاهزاده، آزرده نشو.  

فیلوتاس: چه کسی می‎تواند از تو آزرده شود؟ ... حق با توست! همه‌چیز را به پدرم بگو، چیزهائی را که تو فکر می‎کنی یک پسر مهربان در این موقعیت باید بگذارد به پدرش بگویند. بی‎فکری جوانانه‎ام را که می‎توانست تقریباً او و سرزمینش را نابود سازد ببخش. از او خواهش کن اشتباهم را ببخشد. به او اطمینان بده که من دیگر هرگز اشتباهم را توسط اشتباه مشابه‎ای دوباره به یادش نمی‎آورم؛ که می‎خواهم تمام کوششم را بکنم تا او بتواند حتی این اشتباهم را فراموش کند. برایش سوگند یاد کن ...

پارمنیو: آن را فقط به عهده من بگذار! ما سربازها می‎توانیم چنین چیزهائی را خیلی خوب بگوئیم. ... و بهتر از یک سخنران؛ زیرا که ما آن را بی‎ریاتر می‎گوئیم. ... فقط آن را  به عهده من بگذار! من همه‌چیز را می‎دانم. ... وداع شاهزاده، من عجله می‎کنم ...

فیلوتاس: عذر می‎خواهم!

پارمنیو: حالا؟ ... و چه حیثیتی رسمی ناگهان به خودت می‎دهی؟

فیلوتاس: این پسر بود که تو را برای حرکت آماده ساخت و نه هنوز شاهزاده. ... پسر باید احساس می‎کرد؛ شاهزاده باید بیندیشد. پسر چه زیاد می‎خواست همین حالا، خیلی زودتر از حالا دوباره در کنار پدر عزیزش باشد؛ اما شاهزاده ... شاهزاده نمی‎تواند. ... گوش کن!

پارمنیو: شاهزاده نمی‎تواند؟

فیلوتاس: و نمی‎خواهد.

پارمنیو: نمی‎خواهد؟

فیلوتاس: گوش کن!

پارمنیو: من شگفتزده‎ام ... ...

فیلوتاس: من می‎گم تو باید گوش کنی و نه اینکه شگفتزده شوی. بشنو!

پارمنیو: من چون می‎شنوم شگفتزده‎ام. صاعقه زده شده است و من انتظار ضربه را می‎کشم. ... حرف بزن! ... اما شاهزاده جوان بدون دومین عجله! ...

فیلوتاس: اما، سرباز، سفسطه نکن! ... بشنو! من دلیل خود را دارم که زودتر از فردا آزاد نشوم. نه زودتر از فردا! می‎شنوی؟ ... بنابراین به پادشاه‎مان بگو که او به عجله فرستاده دشمن توجه نکند. بگو که تردیدی خاص، یک مانع خاص فیلوتاس را به این تأخیر مجبور می‎سازد. ... آیا فهمیدی چه گفتم؟

پارمنیو: نه!

فیلوتاس: نه؟ خائن! ...

پارمنیو: آرام شاهزاده! یک طوطی نمی‎فهمد، اما آنچه را به او می‎گویند به خاطر می‎سپارد. نگران نباش. من می‎خواهم برای پدرت همان چیزهائی را که از تو می‎شنوم دوباره یاوه‌سرائی کنم.

فیلوتاس: ها! چون سفسطه کردن را برایت ممنوع کردم رنجیده‎ای. اما پس چرا اینطور نازپرورده‎ای؟ آیا همه فرماندهانت دلایل‎شان را به تو گفته‎اند؟ ...

پارمنیو: همه شاهزاده؛ بجز فرماندهان جوان.

فیلوتاس: عالی بود! پارمنیو، اگر من اینطور حساس بودم که تو هستی ... ...

پارمنیو: و با این حال تنها آن کسی می‎تواند اطاعت کورکورانه‎ام را مطالبه کند که تجربه به او دو برابر چشم داده باشد.

فیلوتاس: من باید بزودی از تو طلب بخشش کنم. ... بسیار خوب پارمنیو، من از تو درخواست بخشش می‎کنم. غرولند نکن دوست من! دوباره خوب باش پدر پیر! ... تو مطمئناً عاقلتر از من هستی. اما فقط عاقلان نیستند که دارای بهترین ایده‎اند. ایده‎های خوب هدایای سعادتند؛ و تو به خوبی می‎دانی که سعادت اغلب به جوانان بیشتر از افراد سالخورده هدیه می‎دهد. زیرا سعادت کور است. کور، پارمنیو؛ کاملاً کور در برابر همه شایستگی‎ها. اگر اینطور نبود، بنابراین نباید تو از مدت‎ها قبل فرمانده جنگ می‎بودی؟

پارمنیو: شاهزاده چه خوب تملق کردن بلدی ... اما بین خودمان بماند شاهزاده! آیا می‎خواهی به من رشوه بدهی؟ با چاپلوسی کردن رشوه بدهی؟

فیلوتاس: من و چاپلوسی؟ و به تو رشوه بدهم! آیا تو مردی هستی که می‎گذارد به او رشوه دهند!

پارمنیو: اگر تو همیطور ادامه دهی بنابراین می‎توانم رشوه‎خوار شوم. در حال حاضر من به خودم هم اعتماد درستی ندارم.

فیلوتاس: من چه می‎خواستم بگویم؟ ... می‎خواستم بگویم که سعادت اغلب ایده‎های خوب را در مغز ابله‎ترین افراد می‎اندازد و یک چنین ایده‎ای را حالا من به چنگ آورده‎ام. فقط به چنگ آورده‎ام؛ از ذهن من کوچکترین چیزی به آن اضافه نشده است. زیرا آیا اگر ذهن و نیروی ابتکارم مقداری سهم در آن می‎داشتند مایل نبودم در باره آن با کمال میل با تو صحبت کنم؟ اما من نمی‎توانم در باره آن با تو صحبت کنم؛ وقتی می‎خواهم آن را با تو در میان بگذارم ناپدید می‎گردد؛ این ایده چنین لطیف و ناب است که من جرأت نمی‎کنم با کلمات به آن لباس بپوشانم؛ من فقط آن را فکر می‎کنم، همانطور که خدای فیلسوف آن را برای اندیشیدن به من آموخته است، و نهایتاً فقط می‎توانستم به تو بگویم که آن چه نمی‎باشد ... البته احتمال زیاد دارد که اساساً یک ایده کودکانه باشد؛ یک ایده که من آن را برای ایده‎ای سعادتمند بحساب می‎آورم، زیرا من هنوز ایده سعادتمندتری نداشته‎ام. همچنین ممکن است که کاملاً بیفایده باشد اما ضرری هم نمی‎تواند برساند. من این را مطمئنم؛ این بی‎ضررترین ایده در جهان است؛ به اندازه‎ای بی‎ضرر مانند ... مانند یک عبادت. آیا اگر کاملاً ندانی که آیا دعا به تو کمک خواهد کرد دست از دعا می‎کشی؟ ... پس پارمنیو، مدام شادیم را از بین نبر، پارمنیو صادق! من از تو خواهش می‎کنم، من در آغوشت می‎گیرم ... اگر تو فقط کمی دوستم داری ... آیا قبول می‎کنی؟ آیا می‎توانم روی آن حساب کنم؟ آیا کاری می‎کنی که من ابتدا فردا مبادله شوم؟ آیا قبول می‎کنی؟  

پارمنیو: که آیا من قبول می‎کنم؟ آیا نباید قبول کنم؟ آیا نباید قبول کنم؟ ... گوش کن شاهزاده، اگر روزی پادشاه شدی خود را بدست دستورات نسپر. دستور دادن وسیله نامطمئنی برای پیروی کردن است. وقتی تو چیز واقعاً سختی را برای دستور دادن به کسی داری، آن را همانطور که حالا با من کردی انجام بده، و اگر او سپس از اطاعت سر باز زند ... غیر ممکن است! او نمی‎تواند از تو اطاعت نکند! من هم باید بدانم که یک مرد از چه‌چیز می‎تواند سرپیچی کند.

فیلوتاس: چه اطاعتی؟ دوستی‎ای که تو برایم اثبات می‎کنی چه ربطی به اطاعت کردن دارد؟ آیا قبول می‎کنی دوست من؟ ...

پارمنیو: بس کن! بس کن! تو منو کاملاً در اختیار داری. بله، من همه‌چیز را قبول می‎کنم. من آن را قبول می‎کنم، من قبول می‎کنم به پدرت بگویم که او باید تو را ابتدا فردا مبادله کند. حالا چرا حتماً فردا، ... دلیلش را من نمی‎دانم! احتیاجی به دانستنش هم ندارم! پدرت هم احتیاجی به آن ندارد. این کافی‎ست که من می‎دانم تو آن را می‎خواهی. و من هرچیزی را که تو می‎خواهی قبول می‎کنم. چیز دیگری نمی‎خواهی؟ نباید کار دیگری انجام دهم؟ باید برایت از میان آتش بدوم؟ خودم را برایت از صخره به پائین پرتاب کنم؟ فقط دستور بده دوست کوچک عزیزم، دستور بده! حالا هر کاری برایت انجام می‎دهم! حتی ... یک کلمه بگو، و من می‎خواهم برایت یک جرم، یک بازی کودکانه مرتکب شوم! هرچند رعشه به پوستم افتاده؛ اما شاهزاده اگر تو بخواهی، من قبول می‎کنم، من قبول می‎کنم ...

فیلوتاس: آه بهترین دوست آتشینم! آه تو ... چگونه باید تو را بنامم؟ ... تو خالق شکوه آینده من! تو را به هرچه که برایم مقدسند قسم می‎دهم، به شرافت پدرم قسم می‎دهم، قسم به اقبال اسلحه‎هایش، به رفاه سرزمینش تو را قسم می‎دهم که هرگز در زندگیم این آمادگی تو را و همتت را فراموش نکنم! مایلم بتوانم به اندازه کافی آن را جبران کنم! ــ شما خدایان، قسم من را بشنوید! ــ و حالا پارمنیو، تو هم قسم بخور! برایم قسم بخور که به حرفت وفادار می‎مانی. ...

پارمنیو: من قسم بخورم؟ من برای قسم خوردن پیرم.

فیلوتاس: و من بیش از حد جوانم که به تو بدون قسم اعتماد کنم. برایم قسم بخور! من برایت به پدرم قسم خوردم، تو برایم به پسرت قسم بخور. تو که او را دوست داری، پسرت را؟ تو او را از صمیم قلب دوست داری؟

پارمنیو: از صمیم قلب، همانطور که تو را دوست دارم! ... تو این را می‎خواهی، و من قسم می‎خورم. من برایت به جان تنها پسرم قسم می‎خورم، به خونم که در رگ‎های او موج می‎زند قسم، به خونی که با کمال میل برای پدرت دادم و روزی هم برای تو خواهم داد، به این خون‎ها برایت قسم می‎خورم که به حرفم وفادار بمانم! و اگر به آن وفادار نمانم، بنابراین پسرم در اولین جنگ خود کشته شود و روزهای باشکوه پادشاهیت را نبیند! ... شما خدایان، قسمم را بشنوید ...

فیلوتاس: شما خدایان، هنوز به او گوش ندهید! ... تو بهترینی دوست من. در اولین جنگ کشته شدن؛ پادشاهی من را  ندیدن: آیا این یک بدبختی‎ست؟ آیا مرگ زودرس یک بدبختی‎ست؟

پارمنیو: من ابن را نمی‎گویم. اما فقط به این خاطر تا تو را بر روی تخت پادشاهی ببینم، من مایلم ــ چیزی را که من قطعاً نمی‎خواهم ــ یک بار دیگر جوان شوم تا به تو خدمت کنم، پدر تو خوب است؛ اما تو بهتر از او خواهی گشت.

فیلوتاس: بدون ستایش به ضرر پدرم! ... قسم خود را تغییر بده! بیا، آن را به این صورت تغییر بده: اگر تو به حرفت وفادار نمانی باید پسرت یک بزدل، یک آدم فرومایه گردد؛ اگر او محبور به انتخاب بین مرگ و شرم شود باید شرم را انتخاب کند؛ او باید نود سال در میان ریشخند زنان زندگی کند و در نود سالگی بدون میل به مُردن بمیرد.

پارمنیو: من وحشتزده‎ام ... اما قسم می‎خورم: اگر به حرفم وفادار نمانم چنین شود! ... شما خدایان، وحشتناکترین قسم‎ها را بشنوید!

فیلوتاس: خدایان به او گوش دهید! ... خب کافی‎ست، حالا می‎توانی بروی پارمنیو. ما به اندازه کافی همدیگر را متوقف ساختیم، و تقریباً بیش از حد بخاطر چیزی جزئی به خودمان زحمت دادیم. اما آیا گفتن اینکه او مرا زودتر از فردا مبادله نکند و متقاعد ساختن او یک چیز جزئی واقعی نیست؟ و اگر او بخواهد دلیلش را بداند؛ خوب، خودت در راه یک دلیل اختراع کن.

پارمنیو: من این کار را می‎کنم! گرچه تا این سن هرگز به دروغ فکر نکرده‎ام. اما به خاطر تو شاهزاده ... فقط به عهده من بگذار؛ در پیری هم می‎شود چیزهای بد آموخت. ... وداع

فیلوتاس: در آغوشم بگیر! ... برو!

 

صحنه ششم

فیلوتاس.

باید در جهان شیادان زیادی وجود داشته باشد، و با این حال اگر شیادی با بهترین نیات هم انجام گیرد بسیار سخت است. مگر مجبور نشدم به این در و آن در بزنم ... پارمنیو خوب، فقط کاری کن که پدرم مرا ابتدا فردا مبادله کند، و او اصلاً نیازی به مبادله من ندارد. ... حالا من به اندازه کافی برنده وقت شده‎ام! وقت کافی که قصدم را تقویت کنم ... وقت کافی برای انتخاب امن‎ترین وسیله. ... قصدم را تقویت کنم؟ ... وای بر من اگر به آن نیازم باشد! ... ثبات سالخوردگی، اگر تو بخشی از من نیستی، آه لجاجت جوانی، پس تو یاریم کن!

بله، باید اینطور بشود! باید حتماً اینطور بشود! ... من آن را حس می‎کنم، من آرام می‎شوم، ... من آرامم! ... فیلوتاس، تو که حالا آنجا ایستاده‎ای، ــ (در حالیکه او خود را تماشا می‎کند) ــ ها! این باید یک منظره عالی و بزرگی باشد: یک نوجوان دراز افتاده بر روی زمین و با شمشیری در سینه! ...

شمشیر؟ خدایان! آه من بینوا! من بیچاره‎ترین! ... و تازه حالا این را به یاد می‎آورم؟ من هیچ شمشیری ندارم؛ من هیچ‌چیز ندارم! شمشیرم را جنگجوئی به غنیمت برد که مرا به اسارت گرفت. ... شاید او آن را برایم باقی می‎گذارد، اما قبضه طلای شمشیر مسئله بود. ... طلای مهلک تو همیشه باعث ویرانیِ فضیلتی!

هیچ شمشیری؟ من و هیچ شمشیری؟ ... خدایان، خدایان مهربان، این تنها چیز را به من عطا کنید! خدایان قدرتمندی که زمین و آسمان را خلق کرده‎اید، آیا نمی‎توانید برایم یک شمشر بیابید، اگر که می‎خواستید؟ ... پس حالا تکلیف تصمیم بزرگ و کم نورم چه خواهد شد؟ لبخند تلخ را خودم خواهم زد ...

و حالا پادشاه دارد دوباره می‎آید. ... ساکت! اگر من کودکانه بازی کردم؟ ... این افکار وعده چیزی را می‎دهد. ... بله! شاید سعادتمندم ... 

      

صحنه هفتم

آریدوس. فیلوتاس.

آریدوس: شاهزاده من، حالا فرستادگان رفتند. آنها با سریع‎ترین اسب‎ها حرکت کرده‎اند، و اردوگاه اصلی پدرت آنقدر نزدیک است که ما می‎توانیم تا چند ساعت دیگر پاسخ او را بدست آوریم.

فیلوتاس: پادشاه، حتماً برای در آغوش گرفن پسرت بی‎تابی؟

آریدوس: آیا پدرت کمتر بی‎تاب است که تو را دوباره به سینه‎اش بفشرد؟ ... اما شاهزاده عزیز به من اجازه بده از بودن با تو لذت ببرم. با تو زمان برای من سریعتر خواهد گذشت؛ و شاید اگر ما بیشتر همدیگر را بشناسیم عواقب خوشحال کننده‎ای با خود به همراه داشته باشد. کودکان با محبت و دوست‎داشتنی اغلب واسط میان پدران نامتحد بوده‎اند. بنابراین با من به چادرم بیا، جائیکه بهترین فرماندهانم انتظار دیدار و تحسینت را می‎کشند.

فیلوتاس: پادشاه، مردان نباید هیچ کودکی را تحسین کنند. بنابراین بگذار فقط همینجا بمانم. شرم و رسوائی مرا مانند یک فردِ بسیار ابله به نمایش می‎گذارد. و آنچه به گفتگوی تو با من مربوط می‎شود ... من مطمئن نیستم که بتواند از آن چیزی نتیجه شود. من چیزی بیشتر از اینکه تو و پدرم درگیر جنگ شده‎اید نمی‎دانم؛ و حق ... حق فکر کنم که با پدرم باشد. پادشاه، من اینطور فکر می‎کنم و می‎خواهم که اینطور هم باور فکر کنم ... حتی اگر تو می‎توانستی خلاف آن را برایم ثابت کنی. من پسر و سربازم، و بینش بیشتری از پدر و فرمانده جنگم ندارم.

آریدوس: شاهزاده، اینگونه انکار عقل نشان از دارا بودن یک عقل بزرگ است. اما متأسفم که من هم در برابر تو نباید بتوانم خود را توجیح کنم. ... جنگ نامقدس! ...

فیلوتاس: آری، جنگ نامقدس! ــ و وای بر بانی آن!

آریدوس: شاهزاده! شاهزاده! به یاد بیاور که ابتدا پدرت شمشیر را کشیده است. من دوست ندارم در لعن و نفرین تو همعقیده شوم. او عجله کرد، او بیش از حد بدگمان بود ...

فیلوتاس: خب قبول؛ پدر من اول شمشیر کشید. اما آیا یک آتشسوزی بزرگ ابتدا وقتی به وقوع می‎پیوندد که شعله فروزان آن از بام به بیرون بزند؟ کجاست موجود صبور و غیرحساسی که توسط آزار پی در پی خشمگین نباشد؟ ... به یاد داشته باش، ... زیرا تو با تمام قدرت مجبورم می‎سازی از چیزهائی صحبت کنم که به من مربوط نمی‎شوند ... به یاد داشته باش که با چه غروری تو برایش پاسخ تحقیرآمیزی فرستادی، هنگامیکه او ... اما تو نباید مجبورم سازی؛ من نمی‎خواهم از آن صحبت کنم! گناه و بیگناهی ما تفسیرهای نادرست بی‎پایانی هستند که قادر به دادن تسکین‎های موقتی‎اند. ما فقط به چشم‎های خطاناپذیر خدایان آنگونه که هستیم ظاهر می‎شویم؛ فقط این می‎تواند ما را قضاوت کند. پادشاه اما تو این را می‎دانی که خدایان قضاوت‎شان را با شمشیر دلاورترین افراد بیان می‎کنند. بگذار به این طلسم خونین پایان دهیم! چرا می‎خواهیم خود را بزدلانه از این دادگاه عالی دوباره به دادگاه پائینتر بکشانیم؟ آیا مشت‎های ما اینچنین خسته‎اند که باید زبان انعطاف‎پذیر جای‎شان را بگیرد؟

آریدوس: شاهزاده، من با شگفتی به تو گوش می‎دهم ...

فیلوتاس: آه! ... همچنین به یک زن هم می‎شود با شگفتی گوش داد!

آریدوس: شاهزاده، با شگفتی و نه بدون پریشانی! ... سرنوشت تو را برای تاج پادشاهی معین کرده است، تو را! یک خلق توانا و شریف می‎خواهد به تو اعتماد کند، به تو! ... چه آینده وحشتناکی خود را برای من آشکار می‎سازد! تو مردمت را با درختان برگ‎بو و بدبختی اشباع خواهی ساخت. تو پیروزی‎های بیشتری در جنگ بدست خواهی آورد و زیردستان خرسند اندکی. ... خوشا به سعادتم که روزهای من به تعداد روزهای تو نخواهند گشت! اما وای بر پسرم، پسر قابل اعتمادم! تو به سختی به او اجازه خواهی داد جوشن از تن به در آورد ...

فیلوتاس: آه پادشاه، پدر را آرام ساز! من اجازه چیزهای خیلی بیشتری به او خواهم داد! به مراتب بیشتر!

آریدوس: به مراتب بیشتر؟ آن را توضیح بده ...

فیلوتاس: آیا مگر من معما مطرح کردم؟ ... آه پادشاه، نخواه که نوجوانی مانند من باید همه‌چیز را سنجیده صحبت کند. ... من فقط می‎خواستم بگویم میوه اغلب طور دیگری از آنچه که گل وعده می‎دهد است. تاریخ به من آموخته است که یک شاهزاده زن‌صفت اغلب پادشاهی جنگجو می‎گردد. آیا نمی‎تواند خلافش برای من رخ دهد؟ ... یا شاید هم منظور این باشد که من هنوز یک مسیر طولانی و خطرناک برای نشستن بر تاج و تخت پادشاهی در پیش دارم. چه کسی می‎داند که آیا خدایان به من اجازه به پایان رساندن این راه را خواهند داد؟ ... پدر خدایان و انسان‎ها، اگر تو باور داری که من در آینده مانند یک اسراف کننده در باارزشترین‎ها، یک اسراف کننده در خون زیردستانم خواهم گشت بنابراین نگذار که این راه را به پایان رسانم! ...

آریدوس: بله، شاهزاده؛ یک پادشاه اگر یک پدر نباشد چه است! یک قهرمان بدون دوست داشتنِ مردم چه است! حالا من این را هم در تو تشخیص می‎دهم، و من دوباره کاملاً دوست تو هستم! ... اما بیا، بیا؛ ما نباید اینجا تنها بمانیم. ما برای همدیگر بیش از حد جدی هستیم. با من بیا!

فیلوتاس: ببخش، پادشاه ...

آریدوس: سرپیچی نکن!

فیلوتاس: بگذارم افراد زیادی مرا اینطور ببینند؟ ... ...

آریدوس: چرا که نه؟

فیلوتاس: پادشاه، من نمی‎توانم؛ من نمی‎توانم.

آریدوس: و دلیلش؟

فیلوتاس: آه دلیلش! ... این تو را به خنده می‎اندازد.

آریدوس: چه بهتر، بگذار آن را بشنوم. من یک انسانم و با کمال میل می‎گریم و می‎خندم.

فیلوتاس: بنابراین بخند! ... ببین پادشاه، من شمشیر ندارم، و من مایل نیستم بدون این ویژگیِ سربازها در میان سربازها ظاهر شوم.

آریدوس: خنده من تبدیل به شادی می‎شود. من از قبل به این فکر کرده بودم، و تو فوری راضی خواهی گشت. من به استراتو دستور داده‎ام شمشیرت را پیدا کند و بیاورد.

فیلوتاس: پس بگذار در اینجا منتظر او بمانیم.

آریدوس: اما بعد به همراهم خواهی آمد؟ ...

فیلوتاس: سپس پا به پایت خواهم آمد.

آریدوس: برآورده گشت! او دارد می‎آید! خب، استراتو ...

 

صحنه هشتم

استراتو (با یک شمشیر در دست). آریدوس. فیلوتاس.

استراتو: پادشاه، من پیش سربازی که شاهزاده را اسیر کرده بود رفتم و به نام تو درخواست پس دادن شمشیر را کردم. اما گوش کن که چگونه نجیبانه سرباز از این کار ممانعت کرد. او گفت: «پادشاه نباد شمشیر را از من بگیرد. این یک شمشر خوب است و من این را برای پادشاه لازم دارم. همچنین باید یک یادگاری از مبارزه‎ام نگه دارم. قسم به خدایان که این مبارزه آسانی نبود! شاهزاده یک اهریمن کوچک است. اما شاید فقط قبضه پُر ارزش برایتان مهم باشد ... و با این حرف، بدون آنکه من بتوانم از آن جلوگیری کنم، دست قوی‎اش قبضه را چرخاند و کند، بعد آن را با تحقیر جلوی پایم انداخت و ادامه داد ... «بفرما این هم قبضه! طلای شما به چه درد من می‎خورد؟»

آریدوس: آه استراتو، این را دوباره برایم درست کن! ...

استراتو: من این کار را کردم. و این هم یکی از شمشیرهایت!

آریدوس: بده ببینم! ... شاهزاده، این را می‎خواهی، این را به جای شمشیرت قبول می‎کنی؟

فیلوتاس: بگذار ببینم! ... ها! ... (با خود) سپاس خدایان! (در حالیکه او طولانی و جدی به شمشیر نگاه می‎کند) ... یک شمشیر!

استراتو: شاهزاده، آیا شمشیر خوبی انتخاب کردم؟

آریدوس: تو با آن تعمق عمیقت چه چیزی را در آن باارزش می‎یابی؟

فیلوتاس: که آن یک شمشیر است! ... (در حالیکه او دوباره به خودش می‎آید) و یک شمشیر زیبا! من با این تعویض چیزی نخواهم باخت. ... یک شمشیر!

آریدوس: شاهزاده، تو می‎لرزی.

فیلوتاس: از شادی! ... با این حال به نظرم کمی کوتاه می‎رسد. اما کوتاه یعنی چه؟ یک قدم نزدیکتر به دشمن می‎روی و کوتاهی تیغه جبران می‎شود. ... شمشیر عزیز! چه‌چیز زیبائی‎ست یک شمشیر برای بازی کردن و برای استفاده از آن! من هرگز با چیز دیگری بازی نکرده‎ام. ...

آریدوس (به استراتو): آه مخلوط فوق‎العاده‎ای از کودک و قهرمان!

فیلوتاس (به خود): شمشیر عزیز! اگر فوری با تو تنها می‎بودم! ... اما، جسارت!

آریدوس: شاهزاده، حالا شمشیر را به کمرت ببند و با من بیا.

فیلوتاس: فوری! ... اما آدم نباید دوست و شمشیرش را فقط از خارج بشناسد. (او شمشیر را می‎کشد، و استراتو خود را بین او و پادشاه قرار می‎دهد.)

استراتو: من بیشتر از فولاد می‎فهمم تا کار کردن. شاهزاده باور کن، فولاد خوبی‎ست. پادشاه در سال‎های جوانیش بیشتر از یک کلاهخود را با آن شکافته است.

فیلوتاس: من چنین قوی نخواهم گشت! در هر حال حال! ... استراتو، به من خیلی نزدیک نشو.

استراتو: چرا نه؟

فیلوتاس: بسیار خوب! (در حالیکه او به عقب می‎جهد و با شمشیر یک ضربه به هوا می‎زند.) شمشیر همان حرکتی را دارد که باید داشته باشد.

آریدوس: شاهزاده، مراقب بازوان زخمیت باش! گرما زده می‎شوی! ...

فیلوتاس: پادشاه، تو مرا به یاد چه می‎اندازی؟ ... به یاد بدبختی‎ام؛ نه، به یاد شرمم! من مجروح و اسیر گشتم! بله! اما من نمی‎خواهم دیگر شرمنده شوم! قسم به این شمشیرم، من نمی‎خواهم دیگر اسیر شوم! نه، پدرم، نه! امروز یک معجزه تو را از باج دادن شرم‎آور برای پسرت بی‎نیاز می‎سازد؛ در آینده ابلهی او را نخواهی دید! مرگ حتمی او را وقتی خود را دوباره در محاصره ببیند! ... دوباره در محاصره؟ ... تکان دهنده! ... من محاصره گشته‎ام! حالا چه باید کرد؟ همرزمان! دوستان! برادران! شماها کجائید؟ همه مُرده‎اید؟ همه‌جا دشمن؟ ... همه‌جا! از اینجا بیا فیلوتاس! ها! این ضربه را بگیر، جسور! ــ و تو آن را! و تو آن را! (او به اطراف ضربه می‎زند.)

استراتو: شاهزاده! چه شده؟ بر خودت مسلط شو! (به سمت او می‎رود.)

فیلوتاس (خود را از او دور می‎سازد): همچنین تو، استراتو؟ همچنین تو؟ آه دشمن، بلند همت باش! مرا بکش! مرا اسیر نکن! ... نه، من تن به اسارت نمی‎دهم! و اگر همه شماها که محاصره‎ام کرده‎اید استراتو می‎بودید! اما من می‎خواهم در برابر همه شماها، در برابر یک جهان می‎خواهم از خود دفاع کنم! ... دشمنان، بهترین کارتان را انجام دهید! ... اما شماها نمی‎خواهید؟ شما بیرحم‎ها نمی‎خواهید مرا بکشید؟ شماها می‎خواهید با زور مرا زنده نگه دارید؟ ... خنده‎ام می‎گیرد! مرا زنده زندانی کنند؟ مرا؟ ... من  می‎خواهم پیش از آن اما این شمشیرم، من می‎خواهم ... در این سینه ... پیش از آن ... (او شمشیر را در سینه فرو می‎کند.)

آریدوس: خدایان! استراتو!

استراتو: پادشاه!

فیلوتاس: من این را می‎خواستم! (به عقب خم می‎شود.)

آریدوس: او را نگهدار استراتو! ... کمک! به شاهزاده کمک کن! ... شاهزاده، چه مالیخولیای غضبناکی ...

فیلوتاس: پادشاه، منو ببخش! من با تو یک شوخی مرگ‎آورتر کردم ... من می‎میرم؛ و بزودی سرزمین‎های آرام گرفته از میوه مرگم لذت می‎برند. ... پسر تو، پادشاه، اسیر است؛ و پسر پدرم آزاد ...

آریدوس: من چه می‎شنوم؟

استراتو: شاهزاده پس قصد تو این بود؟ ... اما تو بعنوان اسیر ما حقی بر خود نداشتی.

فیلوتاس: استراتو، این را نگو! ... آیا باید آزادی‎ای که خدایان در تمام شرایط زندگی برای‎مان قرار داده‎اند می‎مُرد؟ آیا باید یک انسان بتواند فرد دیگری را پژمرده سازد؟ ...

استراتو: آه پادشاه! ... ترس او را به سنگ تبدیل کرده! پادشاه!

آریدوس: چه کسی صدا می‎زند؟

استراتو: پادشاه!

آریدوس: ساکت باش!

استراتو: پادشاه، جنگ به پایان رسیده است!

آریدوس: به پایان رسیده؟ استراتو، این را دروغ می‎گوئی! ... شاهزاده، جنگ به پایان نرسیده است! ... فقط بمیر! بمیر! اما این را با خود ببر، این افکار آزاردهنده را با خود ببر: تو بعنوان یک پسر واقعاً بی‎تجربه فکر کردی که همه پدران از یک نوع و همه مانند پدرت نرم و زن‎صفتند. ... آنها همه اینطور نیستند! من اینطور نیستم! مگر پسرم برای من چه اهمیتی دارد؟ و تو فکر می‎کنی که او نمی‎تواند همانطور که تو بخاطر پدرت مردی بخاطر پدرش بمیرد؟ ... او می‎میرد! همچنین مرگ او مرا هم از باج‎دهی شرم‎آور بی‎نیاز می‎سازد! استراتو، من حالا یتیم هستم، من بیچاره! ... استراتو سعادتمند، تو یک پسر داری و او حالا مانند پسر من است! ... زیرا در هرصورت آدم باید یک پسر داشته باشد.

فیلوتاس: پادشاه، اما پسر تو هنوز زنده است! و زنده خواهد ماند! من این را می‎شنوم!

آریدوس: او هنوز زنده است؟ ... بنابراین باید او را دوباره داشته باشم. تو فقط بمیر! من اما می‎خواهم او را دوباره داشته باشم! و برای جنازه تو! ... یا من می‎گذارم بدن مُرده تو را با بی‎احترامی بسیار، با رسوائی زیاد نشان دهند! ... من پسرم را می‎خواهم ...

فیلوتاس: جسد مُرده من را! ... پادشاه، اگر تو قصد انتقام گرفتن داری، بنابراین او را دوباره زنده ساز! ...

آریدوس: آه! ... چه بلائی به سرم آمد!

فیلوتاس: تو برایم افسوس می‎خوری! ... وداع، استراتو! آنجا، جائیکه تمام دوستان پاکدامن، و همه اعضای شجاع یک دولت سعادتمند جمعند، ما در سرزمین مُردگانِ جاوید دوباره همدیگر را خواهیم دید! ... پادشاه، همچنین ما هم دوباره همدیگر را خواهیم دید ...

آریدوس: و در صلح! ... شاهزاده! ...

فیلوتاس: آه شما خدایان، روح فاتحم را پذیرا باشید؛ و تو ای الهه صلح قربانیت را بپذیر!

آریدوس: شاهزاده، به من گوش کن! ...

استراتو: پادشاه، او مُرد! ... پادشاه، آیا من یک خائنم اگر برای دشمنت گریه کنم؟ من نمی‎تونم جلوی گریه کردن را بگیرم. یک جوان خارق‎العاده!

آریدوس: فقط برایش گریه کن! ... من هم برایش می‎گریم! بیا، من باید پسرم را دوباره داشته باشم! اما از من ایراد نگیر اگر من او را بیش از حد گران بخرم! ... بیهوده جوئی از خون براه انداختیم؛ بیهوده سرزمین‎ها را فتح کردیم. آنجا برنده بزرگتر با غنیمت ما در حال گذر است! ... بیا! برو پسرم را برایم بیاور! و وقتی من او را داشته باشم نمی‎خواهم دیگر پادشاه باشم. آیا شما انسان‎ها فکر می‎کنید که آدم از آن خسته نمی‎شود؟ ... (آنها می‎روند)

 

یهودیان

یک کمدی در یک پرده

نوشته شده در سال 1749.

بازیگران:

میشل اشتیش

مارتین کروم

یک مسافر و

خدمتکارش کریستف

بارون و

دوشیزه جوان دخترش

لیزته

 

صحنه اول

میشل اشتیش. مارتین کروم.

مارتین کروم: تو میشل اشتیش ابله!

میشل اشتیش: تو مارتین کروم ابله!

مارتین کروم: ما باید اعتراف کنیم که هر دو بسیار ابله بودیم. چه فرقی می‎کرد اگر یکنفر دیگر را هم به قتل می‎رساندیم!

میشل اشتیش: چطور می‎تونستیم عاقلانه‎تر شروع کنیم؟ آیا صورتمون خوب پنهان نبود؟ مگه درشکه‎چی طرف ما نبود؟ مگه تقصیر ماست که شانس نقشه را نقش بر آب کرد؟ تا حالا صدها بار گفتم: این شانس لعنتی! آدم بدون داشتن شانس حتی نمی‎تونه یک دزد خوب باشه.

مارتین کروم: من وقتی خوب به این جریان نگاه می‎کنم می‎بینم که ما به این خاطر فقط چند روز بیشتر از طناب دار فرار نکرده‎ایم.

میشل اشتیش: آه، این کار طناب دار بدنبال داره! اگر می‎توانستند همه دزدها را دار بزنند بنابراین باید چوب‎های دار را تنگ‎تر کنار هم قرار می‎دادند. آدم به زحمت هر دو کیلومتر یک چوب دار می‎بیند؛ و جائی هم که یک چوب دار قرار دارد اغلب خالی ایستاده است. من فکر می‎کنم که آقایان قضات از روی ادب از چوب‌های دار کم کنند. چوب‌های دار چه سودی می‎توانند داشته باشند؟ هیچ سودی، بجز اینکه اگر یکی از امثال ما وقتی از کنارش رد می‎شه چشمکی می‎زنه. 

مارتین کروم: اوه! من حتی این کار را هم نمی‎کنم. پدر و پدربزرگم توسط چوب دار کشته شدند. چه درخواست بهتری می‎خواهم داشته باشم؟ من بخاطر پدر و مادرم شرمنده نیستم.

میشل اشتیش: اما مردم صادق بخاطر تو شرمنده خواهند شد. تو هنوز آنقدر کار انجام نداده‎ای که آدم بتواند تو را برای فرزند درست و واقعیش بحساب آورد.

مارتین کروم: اوه! پس تو فکر کردی که باید این هدیه‎ای به ارباب‎مان باشد؟ و من می‎خواهم از مرد جان‌گذشته غریبه‎ای که چنین لقمه چربی را از دهان‎مان بیرون کشید حتماً انتقام بگیرم. او باید از ساعتش درست و حسابی مواظبت کند ... ... هی! ببین، او دارد می‎آید. سریع از اینجا برو! می‎خواهم شاهکارم را انجام بدم.

میشل اشتیش: اما تقسیم می‎شه! پنجاه پنجاه!

 

صحنه دوم

مارتین کروم. مسافر.

مارتین کروم: من می‎خواهم خودم را به ابلهی بزنم. ... خدمتکار کاملاً آماده خدمت به اربابش، ... ... من مارتین کروم نامیده خواهم شد و مباشر این ملک خواهم بود.

مسافر: دوست من، من حرف‎هایتان را باور می‎کنم. اما آیا شما خدمتکارم را ندیده‎اید؟

مارتین کروم: در خدمتگزاری آماده‎ام، نه من او را ندیدم؛ اما من از شخص ارزشمند جنابعالی افتخار شنیدن چیزهای بسیار خوبی داشتم. و بنابراین بسیار خوشحالم که این افتخار را دارم از افتخار آشنائی با شما لذت ببرم. گفته می‎شود که شما باید دیشب ارباب ما را در حین سفر از یک تهدید بسیار خطرناک نجات داده باشید. حالا من نمی‎تونم کار دیگری بجز اینکه بخاطر خوشحالی اربابم شاد باشم انجام دهم، بنابراین من خوشحالم ... ... 

مسافر: من حدس می‎زنم که شما چه می‎خواهید؛ شما می‎خواهید از من بخاطر کمک به ارباب‎تان تشکر کنید ... ...

مارتین کروم: بله کاملاً حق با شماست، بله به این خاطر!

مسافر: شما یک مرد صادقید ...

مارتین کروم: بله من صادقم! و آدم با صداقت به جاهای بهتری می‎رسد.

مسافر: برای من لذت بزرگی‎ست که بخاطر چنین خدمت کوچکی مردم صالحی را سپاسگزار خود کرده‎ام. قدردانی شما برای کاری که انجام داده‎ام یک پاداش غیرضروری‎ست. انساندوستی دلیل انجام این کار بود. این وظیفه من بود؛ و من خوشحال می‎شوم اگر مردم آن را فقط به این خاطر و نه بخاطر چیز دیگری ببینند. شما خیلی مهربانید که به این خاطر از من تشکر می‎کنید، برای کاری که اگر من در خطر قرار می‎گرفتم شما هم بدون شک با همان همت برایم انجام می‎دادید. دوست من، آیا می‎تونم برای شما خدمت دیگری انجام دهم؟

مارتین کروم: اوه! آقای من، با خدمت کردن نمی‎خواهم باعث زحمت شما بشوم. من نوکر خودم را دارم که اگر ضروری شود باید به من خدمت کند. اما ... ... با کمال میل مایلم بدانم که جریان چطور اتفاق افتاده است؟ کجا اتفاق افتاده است؟ آیا تعداد دزدها زیاد بوده است؟ می‎خواستند ارباب خوب ما را بکشند یا فقط می‎خواستند پولش را بدزدند؟ احتمالاً یکی بهتر از کار دیگر بوده است.

مسافر: من می‎خواهم با کلمات اندکی کل ماجرا را تعریف کنم. محلی که دزدها به ارباب شما در یک مسیر خلوت حمله کردند تقریباً یک ساعت تا اینجا فاصله دارد. من هم از این مسیر مسافرت می‎کردم و فریاد وحشتناک کمک خواستن ارباب‎تان باعث گشت که من به همراه خدمتکارم با عجله به آن سمت بروم.

مارتین کروم: آخ! آخ!

مسافر: من او را در یک کالسکه پیدا کردم ... ...

مارتین کروم: آخ! آخ!

مسافر: دو مرد چهره پوشانده ... ...

مارتین کروم: چهره پوشانده؟ آخ! آخ!

مسافر: بله! به او حمله برده بودند.

مارتین کروم: آخ! آخ!

مسافر: اینکه آیا آنها می‎خواستند او را بکشند یا فقط او را ببندند تا بهتر و مطمئنتر غارتش کنند را نمی‎دانم.

مارتین کروم: آخ! آخ! حتماً قصد داشتند او را بکشند: مردم بی‌خدا!

مسافر: من نمی‎خواهم از ترس اینکه بیش از حد متهمشان سازم این ادعا را بکنم.

مارتین کروم: بله، بله، حرفم را باور کنید، آنها می‎خواستند او را بکشند. من می‎دانم، من این را مطمئنم ... ...

مسافر: شما از کجا می‎خواهید آن را بدانید؟ در هرصورت. به محض اینکه دزدها مرا دیدند طعمه‎شان را رها کردند و با سرعت زیاد به سمت بوته‎های آن نزدیکی فرار کردند. من به یکی از آنها شلیک کردم. اما هوا خیلی تاریک و فاصله او با من زیاد بود، طوریکه باید مشکوک باشم که گلوله به او خورده باشد.

مارتین کروم: نه، گلوله شما به او نخورده است؛ ... ...

مسافر: آیا این را می‎دانید؟

مارتین کروم: من فقط اینطور فکر کردم، چون هوا تاریک بوده است: و من شنیدم که شما گفتید در تاریکی نمی‎شود خوب هدفگیری کرد.

مسافر: من قادر نیستم برایتان توصیف کنم که چه زیاد ارباب شما از من قدردانی کرد. او مرا صد بار ناجی خود خواند و مجبورم ساخت با او به ملکش بازگردیم. من خیلی مایل بودم شرایطم اجازه می‎داد در کنار این مرد دلپذیر می‎ماندم؛ اما من باید امروز دوباره به سفرم ادامه دهم ... و به همین دلیل هم بدنبال خدمتکارم می‎گردم.

مارتین کروم: اوه! پس نگذارید که وقت‎تان پیش من تلف شود. کمی صبر کنید ... بله! چه می‎خواستم بپرسم؟ دزدها، ... به من بگوئید ... دزدها چطور دیده می‎شدند؟ چطور از آنجا رفتند؟ آنها تغییر چهره داده بودند؛ اما چطور؟

مسافر: ارباب شما کاملاً مطمئن بود که آنها یهودی بوده‎اند. ریش داشتند، این حقیقت دارد؛ اما زبان آنها زبان عادی روستائیان محلی بود. اگر تغییر قیافه داده بوده باشند، و من مطمئنم که این کار را کرده بودند، بنابراین باید هوای گرگ و میش خیلی به نفعشان عمل کرده باشد. زیرا من نمی‌فهمم که چطور یهودی‎ها می‎توانند جاده‎ها را ناامن سازند، در حالیکه فقط تعداد کمی از آنها را در این سرزمین تحمل می‎کنند.

مارتین کروم: بله، بله، من هم مطمئنم که آنها یهودی بودند. شما ممکن است هنوز این اراذل بی‎خدا را نشناسید. تعدادشان هرچه می‎خواهد باشد، تمامشان بدون استثناء کلاهبردار، دزد و سارق جاده‎ها هستند. به همین دلیل هم خدای مهربان این قوم را لعنت کرده است. من اجازه پادشاه شدن را ندارم وگرنه حتی یکنفرشان را زنده نمی‎گذاشتم. آه! خدا همه مسیحیان صالح را از شر این قوم در امان نگاه دارد! اگر خدای مهربان خودش از آنها تنفر نداشت پس به چه خاطر به تازگی در حوادث فاجعه برسلاو این تعداد مسیحی زنده ماندند؟ کشیش ما بسیار عاقلانه از آن در آخرین خطبۀ خود یادآوری کرد. اینطور به نظر می‎آید که آنها این را شنیده‎اند و به این خاطر خواسته‎اند از اربابِ خوب من انتقام بگیرند. آه! آقای عزیزم، اگر می‎خواهید شادی و برکت در این جهان داشته باشید بنابراین در برابر یهودی‎ها بیشتر از طاعون مراقب خودتان باشید.

مسافر: خدا می‎خواست که این فقط زبان اراذل و اوباش باشد!

مارتین کروم: آقای من، برای مثال: من یک بار در مراسم عبادت دسته‎جمعی بودم ... بله! وقتی من به این مراسم فکر می‎کنم دلم می‎خواهد اگر قادر بودم تمام یهودی‎های لعنتی را با زهر بکشم. در شلوغی جمعیت از یکی دستمال‌بینی دزدیدند، از نفر دیگر انفیه‎دانش را، از نفر سوم ساعت و نمی‎دانم دیگر چه‌چیزهائی دزدیدند. خیلی در کارشان سریعند، هنگام دزدی مانند گاو نر سریعند. چنان چالاک که مدیر مدرسه ما هرگز وقت ارگ‌نوازی چنین چالاک نیست. آقای عزیز، برای مثال: آنها در وهله اول خود را به یکی نزدیک می‎کنند، تقریباً همانطور که من حالا خود را به شما نزدیک می‎کنم ... ...

مسافر: دوست من، فقط کمی مؤدبانه‎تر ... ...

مارتین کروم: اوه! بگذارید فقط نشانتان دهم. وقتی شما همینطور ایستاده‎اید، ... ... بایستید، ... ... مانند رعد و برق دستشان به طرف جیب ساعت می‎رود. (او دستش را بجای اینکه به طرف ساعت ببرد به طرف جیب کت می‎برد و انفیه‎دان را برمی‎دارد.) اما آنها تمام این کارها را چنان ماهرانه انجام می‎دهند که آدم باید قسم بخورد آنها دستشان را آنجائی می‎برند که باید ببرند. وقتی از انفیه‎دان صحبت می‎کنند، بطور حتم ساعت را هدف می‏گیرند، و وقتی از ساعت صحبت می‎کنند، یقیناً دزدیدن انفیه‎دان را در ذهن دارند. (او می‎خواهد دستش را با ظرافت به سمت ساعت ببرد، اما مچش گرفته می‎شود.)

مسافر: آرام! آرام! دست شما اینجا دنبال چه می‎گردد؟

مارتین کروم: آقای من، حالا می‎تونید ببینید که من چه دزد دست و پا چلفتی می‎توانستم بشوم. اگر یک یهودی یک چنین حرکتی انجام می‎داد قطعاً ساعت خوب شما به سرقت رفته بود ... ... اما چون می‎بینم که وقت‎تان را گرفته‎ام بنابراین به خودم این اجازه را می‎دهم برایتان بهترین‎ها را آرزو کنم و برای عمل شجاعانه شما من مارتین کروم فرمانبرترین خدمتکار اربابم تا ابد مدیون شما باقی خواهم ماند.

مسافر: به سلامت، بروید.

مارتین کروم: فراموش نکنید که در باره یهودی‎ها به شما چه گفتم. آنها مردمی دزد و بی‎خدا هستند.

 

صحنه سوم

مسافر.

شاید این مرد آنطور که ابله است یا خود را به ابلهی می‎زند آدم رذل‎تری از شرورترین یهودی‎ها باشد. وقتی یک یهودی کلاهبرداری می‎کند، بنابراین باید یک مسیحی هفت بار در نُه بار او را به این کار مجبور ساخته باشد. من شک دارم که مسیحیانِ زیادی بتوانند ادعا کنند که با یک یهودی صادقانه رفتار می‎گردد: و آنها تعجب می‎کنند وقتی فرد یهودی تلاش کند عملی را با عمل یکسانی تلافی کند؟ اگر قرار است که وفاداری و صداقت بین دو سرزمین حاکم باشد بنابراین باید هر دو طرف یکسان برای این کار کمک کنند. اما چگونه، وقتی می‎تواند تعقیب و گرفتار ساختن دیگری در نزد طرف دیگر یک نقطه نظر مذهبی و تقریباً یک عمل شایسته باشد؟ اما ...

 

صحنه چهارم

مسافر. کریستف.

مسافر: آدم باید همیشه وقتی به شما احتیاج دارد یک ساعت جستجویتان کند.

کریستف: آقای من، شما شوخی می‎کنید. مگر من می‎تونم همزمان در دو محل حاضر باشم؟ آیا تقصیر من است که شما در آن محل نبودید؟ قطعاً شما همیشه مرا آنجائی که هستم پیدا می‎کنید.

مسافر: که اینطور؟ و شما حتی تلوتلو می‎خورید؟ حالا می‎فهمم که چرا چنین زیرک هستید. آیا باید صبح به این زودی مشروب می‎نوشیدید؟

کریستف: شما از مشروب نوشیدن صحبت می‎کنید، و هنوز چیزی از شروع به نوشیدن من نگذشته است. به صداقتم قسم که بیشتر از چند بطر شراب خوب روستائی، چند گیلاس براندی و یک تکه نان هیچ‌چیز دیگری نخورده‎ام. من هنوز هم کاملاً هوشیارم.

مسافر: اوه! این را می‎شود در شما دید. و من بعنوان یک دوست به شما توصیه می‎کنم که سهم غذایتان را دو برابر کنید.

کریستف: یک توصیه عالی! من اهمال نخواهم کرد که این توصیه را با توجه به وظیفه‎ام بعنوان یک دستور در نظر بگیرم. من می‎رم، و شما باید ببینید که چه فرمانبردار می‎تونم باشم.

مسافر: عاقل باشید! بجای این کار می‎توانید اسب‎ها را زین کنید و بار بزنید. من می‎خواهم قبل از ظهر بروم.

کریستف: چطور می‎تونم تصور کنم که حالا جدی صحبت می‎کنید وقتی شما به شوخی به من توصیه خوردن دو برابر صبحانه را می‎کنید؟ به نظر می‎رسد که می‎خواهید امروز سر به سر من بگذارید. آیا بخاطر دوشیزه اینطور سرحالید؟ اوه! او عزیزترین کودک است. ... فقط یک کمی بزرگتر، یک مقدار خیلی کم باید بزرگتر باشد. اینطور نیست آقای من؟ اگر زن به حد خاصی از بلوغ نرسیده باشد، ... ...

مسافر: بروید، و آنچه که به شما دستور داده‎ام را انجام دهید.

کریستف: شما دارید جدی می‎شید. اما با این حال صبر می‎کنم تا شما این کار را برای بار سوم به من دستور بدهید. نکته خیلی مهمی است! ممکن است که شما عجله به خرج داده باشید. و من همیشه عادتم بوده است که برای فکر کردن وقت بدهم. خوب فکر کنید، محلی که ما را تقریباً روی دست می‎برند چنین زود دوباره ترک کنیم؟ ما دیروز تازه رسیده‎ایم. آقای بارون برایمان بی‎نهایت ارزش قائل است، و با این وجود ما لذتِ خوردن یک شام و صبحانه درست و حسابی پیش او را نبرده‎ایم.

مسافر: بی‌ادبی شما غیرقابل تحمل است. وقتی آدم تصمیم به خدمتکاری می‎گیرد باید عادت کند که کمتر مشکلات بیافریند.

کریستف: بسیار خب آقای من! شما شروع به موعظه می‎کنید. شما عصبانی می‎شوید. آرام بگیرید؛ دارم می‎رم ... ...

مسافر: شما باید به کم فکر کردن عادت کرده باشید. خدمتی که ما برای این آقا انجام دادیم به محض کوچک‎ترین انتظار قدردانی نام یک کار خیر را از دست می‎دهد. من حتی نباید اجازه می‎دادم که ما را مجبور به آمدن به اینجا کنند. لذت بردن از یک کار خیرِ بی‌قصد برای یک ناشناس به اندازه کافی برای خود بزرگ است! و او خودش برای ما نعمت و برکت بیشتری آرزو کرده است از اینکه او حالا برای ما مراسم شکرگزاری اغراق‎آمیزی برگزار کند. وقتی آدم خود را ملتزم ببیند، و همچنین خرجی که او بخاطر خدمتِ متقابل می‎کند شاید بیشتر باعث عصبانیت او شود تا اینکه برایمان برکت داشته باشد. اکثر مردم بیش از حد فاسد شده‎اند که حضور یک بانی خیر برایشان بسیار دشوار نباشد. به نظر می‎رسد که این غرورشان را تنزل می‎دهد؛ ... ...

کریستف: آقای من، فلسفه شما نفس‎تان را می‎گیرد. خوب! شما باید ببینید که من هم مانند شما سخاوتمندم. من می‎روم و در یک ربع ساعت می‎تونید سوار شوید و حرکت کنید.

 

صحنه پنجم

مسافر. دوشیزه.

مسافر: هرچه من کمتر با این انسان احساس اشتراک می‎کنم، او به من احساس مشترک بیشتری پیدا می‎کند.

دوشیزه: آقای عزیز، چرا ما را ترک می‎کنید؟ چرا شما اینجا چنین تنها هستید؟ آیا حوالی محل ما در این چند ساعتِ کوتاهی که پهلوی ما هستید دلتان را زده است؟ این باعث تأسفم است. من سعی می‎کنم تمام جهان مورد علاقه‎ام باشد؛ و بیش از هرچیز دوست ندارم باعث رنجش شما شوم.

مسافر: دوشیزه، مرا ببخشید. من فقط می‎خواستم به خدمتکارم دستور دهم که همه‌چیز را برای ادامه سفر آماده کند.

دوشیزه: شما از چه صحبت می‎کنید؟ از ادامه سفر؟ مگر رسیدن شما کی بوده است؟ اینطور دیده می‎شود که انگار یک ساعت سوداوی شما را پس از سال‎ها و روزها به این فکر انداخته باشد. اما چطور، شما حتی نمی‎خواهید یک روز کامل را تحمل کنید؟ این خیلی بد است. من به شما می‎گویم، اگر شما یک بار دیگر به این فکر کنید عصبانی می‎شوم.

مسافر: شما نمی‎توانستید تهدید حساس‎تری بکنید.

دوشیزه: نه؟ جدی می‎گید؟ این حقیقت دارد که اگر من نسبت به شما عصبانی شوم احساساتی می‎شوید؟

مسافر:  برای چه کسی می‎تواند عصبانیت یک خانم دوستداشتنی بیتفاوت باشد.

دوشیزه: آنچه شما می‎گوئید تقریباً اینطور شنیده می‎شود که انگار می‎خواهید مرا ریشخند کنید. اما من می‎خواهم آن را جدی بگیرم؛ ممکن است که من اشتباه کرده باشم. بسیار خوب، آقای عزیز، ... ... همانطور که مردم به من می‎گویند یک کم مهربان هستم، ... و من یک بار دیگر به شما می‎گویم که من بطور وحشتناکی عصبانی خواهم شد اگر شما از حالا تا شروع سال جدید به ادامه سفر فکر کنید.

مسافر: زمان را بسیار مهربانانه تعیین کردید. انگار سپس می‎خواهید در وسط زمستان و در نامناسبترین آب و هوا درِ خروج را به من نشان دهید ... ...

دوشیزه: آه! من کی این را گفتم؟ من فقط می‎گویم که شما سپس بخاطر رفاه می‎توانید یک بار به ادامه سفر فکر کنید. ما به این دلیل نخواهیم گذاشت که شما بروید؛ ما می‎خواهیم از شما خواهش کنیم ... ...

مسافر: شاید بخاطر رفاه؟

دوشیزه: آه! آدم نمی‎تواند فکر کند که یک چنین چهره‎ای بتواند ریشخند کند. ... ... آه! پاپا دارد می‎آید. من باید بروم! نگوئید که من پیش شما بودم. او به اندازه کافی مرا متهم می‎کند که من با کمال میل در جمع مردان هستم.

 

صحنه ششم

بارون. مسافر.

بارون: این دخترم نبود که پیش شما بود؟ پس چرا این دختر وحشی فرار می‎کند؟

مسافر: داشتن چنین دختر شاد و دلپذیری بینهایت ارزشمند است. او با صحبت کردنش که در آن مهربانه‎ترین بیگناهی و بی‎پیرایه‎ترین طنز حاکم است آدم را مفتون خود می‎سازد.

بارون: شما خیلی مهربانانه در باره او قضاوت می‎کنید. او خیلی کم در میان همسالانش بوده است، و صاحب هنر مورد پسند قرار گرفتن است که آدم به زحمت می‎تواند در روستا بیاموزد و اغلب اندکی قدرتمندتر از خودِ زیبائی‎ست. با تمام اینها دارای طبیعتی آرام و بی‌سر و صداست.

مسافر: و آدم هرچه کمتر با این هنر در شهرها مواجه شود مقبول‎تر است. در شهر همه‌چیز رنگ عوض کرده، اجباری و آموختنی‎ست. بله آدم در این کار آنقدر پیش رفته است که حماقت، بی‎ادبی و طبیعت را کلماتی یکسان مهم به شمار می‎آورند.

بارون: چه‌چیز می‎توانست برایم مطبوعتر از دانستن اینکه افکار و قضاوت‎مان چنین زیاد شبیه به همدیگرند باشد؟ آه! من مدت‎ها بود که دوستی مانند شما نداشته‎ام!

مسافر: شما به بقیه دوستان‎تان ناعدالتی می‎کنید.

بارون: به بقیه دوستانم؟ من پنجاه ساله‎ام. ... ... آشنا داشته‎ام اما هنوز دوست نداشته‎ام. و هرگز دوستی برایم بجز در این چند ساعت اندک اخیر که من برای بدست آوردن دوستی شما تلاش می‎کنم چنین جذاب به نظر نیامده بوده است. چطور می‎تونم دوستی‎تان را به دست آورم؟

مسافر: دوستی من چنان اهمیت کمی دارد که فقط درخواست کردن آن به اندازه کافی به من پاداش می‎دهد. خواهش شما بسیار باارزش‎تر از آنچیزی‎ست که درخواست می‎کنید.

بارون: اوه، آقای من، دوستی یک فرد نیکوکار ... ...

مسافر: اجازه بدهید، ... ... دوستی نیست. اگر شما مرا فرد نیکوکاری در نظر بگیرید بنابراین نمی‎توانم دوست شما باشم. بخاطر یک لحظه من ناجی شما می‎شوم: آیا نباید نگران باشم که دوستی شما چیزی بیشتر از یک قدردانی نمی‎باشد؟

بارون: آیا نمی‎شود این دو را به هم ربط داد؟

مسافر: خیلی سخت!

بارون: اما من چگونه باید ... ... ذوق بیش از حد لطیف‎تان کاملاً گیجم می‎کند. ... ...

مسافر: فقط بیشتر از آنچه سزاوارش هستم از من قدردانی نکنید. در نهایت من انسانی هستم که وظیفه‎اش را با لذت انجام داد. وظیفه به تنهائی برای خودش لایق قدردانی نیست. اینکه من اما آن را با لذت انجام دادم، بنابراین پاداشش را به اندازه کافی توسط دوستی شما گرفته‎ام.

بارون: این سخاوت شما فقط مرا بیشتر گیج می‎کند. ... ... اما شاید من بیش از حد جسور باشم. ... ... من تا حالا نمی‎خواستم جرأت کنم از نام شما، از موقعیت شما سؤال کنم. ... شاید دوستی‎ام را به کسی ارائه می‎کنم که ... ... که آن را تحقیر می‎کند ... ...

مسافر: ببخشید، آقای من! ... شما ... شما خود را ... ... افکار شما در باره من بیش از حد بزرگ است.

بارون (به خود): آیا باید از او بپرسم؟ کنجکاویم می‎تواند او را برنجاند.

مسافر (به خود): اگر از من بپرسد به او چه جوابی خواهم داد؟

بارون (به خود): اگر از او سؤال نکنم می‎تواند آن را بعنوان بی‎ادبی تفسیر کند.

مسافر(به خود): آیا باید حقیقت را به او بگویم؟

بارون (به خود): اما من می‎خواهم مطمئنترین راه را بروم. من اول از خدمتکارش سؤال می‎کنم.

مسافر (به خود): کاش می‎توانستم از این آشفتگی رها شوم! ... ...

بارون: چرا اینطور به فکر فرو رفته‎اید؟

مسافر: من تقریباً آماده بودم همین سؤال را از شما بپرسم، آقای من ... ...

بارون: می‎دانم، آدم گهگاهی خود را فراموش می‎کند. بگذارید از چیز دیگری صحبت کنیم ... ... ببینید، آیا آنها یهودیان واقعی بودند که به من حمله کردند؟ فقط حالا نگهبانم به من گفت که چند روز پیش به سه نفر در جاده برخورد کرده است. آنطور که او برایم توصیف کرد بیشتر شبیه به راهزنان بودند تا افراد صادق. و چرا باید به حرفش شک کنم؟ مردمی که چنین مشتاقِ منفعت‎اند از اینکه آن را درست یا غلط، با حیله‎گری یا خشونت بدست می‎آورند کمتر سؤال می‎کنند. ... ... هچنین به نظر می‎رسد که برای انجام کارهای خلاف خود آلمانی صحبت کردن را وسیله کلاهبرداری ساخته باشند. مؤدب، آزاد، بی‎باک و رازدار بودن ویژگی‎های هستند که اگر آنها را برای بدبختی ما به کار نمی‎بردند می‎توانستند برای‎شان ارزش بیاورند ... (او کمی مکث می‎کند) ... ... در غیر این صورت یهودیان به من کم آسیب و آزار نرسانده‎اند. هنگامیکه من هنوز در خدمت نظام بودم اجازه دادم متقاعدم سازند که برای یکی از آشناهایم ضمانت و امضاء کنم؛ و یهودی‎ای که نامه برای او نوشته شده بود نه تنها وادارم کرد پول را به او بپردازم، بلکه حتی باید دو بار به او می‎پرداختم. ... ... اوه! آنها شریرترین و پست‎ترین مردم هستند. ... شما در این باره چه می‎گوئید؟ شما بسیار افسرده به نظر می‎رسید.

مسافر: چه باید بگویم؟ من این شکایت را اغلب شنیده‎ام ... ...

بارون: و آیا اینطور نیست که قیافه‎شان دارای چیزی‎ست که ما را مخالف‎شان می‎سازد؟ موذیگری، بی‎انصافی، خودخواهی، دروغ و شهادات دروغ را باید آدم بتواند کاملاً شفاف از چشم‎هایشان بخواند. ... اما چرا خودتان را از من دور می‎کنید؟

مسافر: اینطور که من می‎شنوم، آقای من، شما یک چهره‎شناس بزرگید، و من می‎ترسم که چهره من ... ...

بارون: اوه! شما مرا می‎رنجانید. چطور می‎تونید چنین سوءظنی داشته باشید؟ من باید بدون آنکه چهره‎شناس باشم بگویم که هرگز چهره‎ای صادق‎تر، سخاوتمندتر و مهربانتر از چهره شما نیافته‎ام.

مسافر: حقیقت را به شما اعتراف کنم: من با قضاوت کلی در باره ملت‎ها بیگانه‎ام ... ... از آزادی بیان من نرنجید. ... من فکر می‎کنم که در بین تمام ملت‎ها می‎تواند روح خوب و بد وجود داشته باشد. و در میان یهودیان ... ...

 

صحنه هفتم

دوشیزه. مسافر. بارون.

دوشیزه: آه! پاپا ... ...

بارون: خب، خب! وحشی ظریف! قبلاً از من فرار کردی: این یعنی چه؟ ... ...

دوشیزه: پاپا، از شما فرار نکردم: بلکه فقط از توبیخ شما فرار کردم.

بارون: تفاوت بسیار ظریفی‎ست. اما مگر چه کردی که سزاوار توبیخ من بود؟

دوشیزه: اوه! شما آن را می‎دانید. شما خودتون دیدید! من پیش این آقا بودم ...

بارون: خب؟ و ...

دوشیزه: و این آقا یک مرد است، و شما دستور دادید که من نباید بیش از حد کنار مردها بمانم. ...

بارون: تو باید متوجه می‎شدی که این آقا یک استثناء است. من خیلی مایلم که از تو خوشش بیاید ... ... من لذت خواهم برد اگر تو مدام اطراف او باشی.

دوشیزه: اوه! ... این احتمالاً برای اولین و آخرین بار بوده است. خدمتکارش مشغول زین کردن اسب است ... ... و من می‎خواستم این را همین حالا به شما بگم.

بارون: چی؟ کی؟ خدمتکارش؟

مسافر: بله، آقای من، من به او دستور دادم. کارهایم و نگرانیم از اینکه باعث زحمت شما شوم ...

بارون: من چه فکری باید تا ابد از این کار کنم؟ آیا نباید این سعادت را داشته باشم به شما نشان دهم که شما یک قلب حقشناس را ملزم ساخته‎اید؟ اوه! من از شما خواهش می‎کنم این کار را هم که برایم به اندازه نجات زندگیم ارزشمند خواهد بود به نیکوکاری‎تان اضافه کنید؛ مدتی اینجا بمانید ... حداقل چند روز پیشم بمانید؛ من باید خودم را تا ابد سرزنش کنم که اجازه داده‎ام مردی مانند شما را ناشناخته، تکریم نکرده و بی‎پاداش ترکم کند. من گفته‎ام که برخی از بستگانم را امروز دعوت کنند تا لذتم را با آنها تقسیم و برایشان سعادت آشنائی با فرشته نجاتم را فراهم کنم. 

مسافر: آقای من، من باید حتماً ...

دوشیزه: اینجا بمانم، آقای من، اینجا بمانم! من می‎دوم به خدمتکارتان بگویم که او باید دوباره وسائل را پیاده کند. اما خودش دارد می‎آید.

 

صحنه هشتم

کریستف (با چکمه و مهمیز، و دو کوله بار در زیر بغل). افراد صحنه قبل.

کریستف: خب! آقای من، همه‌چیز تمام شده است. حرکت! مراسم خداحافظی‎تان را کمی کوتاه کنید. این همه صحبت چه معنی دارد وقتی ما نمی‎تونیم اینجا بمانیم؟

بارون: مگر چه‌چیز مانع ماندن شماست؟

کریستف: آقای بارون، لجاجت در ملاحظات خاص اربابم، و سخاوتش در داشتن بهانه.

مسافر: خدمتکارم اغلب عاقل نیست: او را ببخشید. من می‎بینم که خواهش‎های‎تان در واقع بیشتر از تعارفند. من تسلیم می‎شوم؛ تا بخاطر وحشت از بی‎ادب بودن مرتکب یک بی‎ادبی نشوم.

بارون: اوه! چه زیاد مرا مدیون خود ساختید!

مسافر: کریستف شما می‎تونید بروید و دوباره بارها را پائین بگذارید! ما فردا به سفر ادامه می‎دهیم.

دوشیزه: خب! مگر نمی‎شنود؟ پس چرا هنوز اینجا ایستاده؟ او باید برود و دوباره بارها را پائین بگذارد.

کریستف: من طبق حق باید حالا عصبانی می‎گشتم. تقریباً اینطور هم به نظرم می‎رسد که خشم می‎خواست در من بیدار شود؛ اما چون چیز بدتری بجز اینکه ما اینجا می‎مانیم و غذا و نوشابه بدست می‎آوریم و خوب پذیرائی می‎شویم از آن نتیجه نمی‎شود، بنابراین این کار را می‎کنم! وگرنه نمی‎گذارم غیرضروری مرا به زحمت بیندازند: آیا این را می‎دانید؟

مسافر: ساکت بشید! شما بیش از حد وقیحید.

کریستف: چون حقیقت را می‎گم.

دوشیزه: اوه! این بسیار عالی‎ست که شما پیش ما می‎مانید. حالا من دوباره برای شما خوب هستم. بیائید، من می‎خواهم باغ‎مان را به شما نشان دهم؛ حتماً از آن خوشتان خواهد آمد.

مسافر: دوشیزه، اگر باغ مورد علاقه شما باشد مطمئناً باغ زیبائی‎ست.

دوشیزه: بیائید؛ ... ... در این بین وقت غذا هم فرا می‎رسد. پاپا، شما که اجازه می‎دید؟

بارون: من حتی همراهی‎تان می‎کنم.

دوشیزه: نه، نه، ما نمی‎خواهیم شما را به زحمت بیندازیم. شما کار دارید.

بارون: من حالا هیچکار مهمتری از تفریح مهمانم ندارم.

دوشیزه: او از این کار نمی‎رنجد: درست نمی‎گم، آقای من؟ (آهسته به او) بگید نه. من مایلم با شما تنها باشم.

مسافر: من پشیمانم که خودم را به این راحتی واداشتم اینجا بمانم و ببینم که برایتان مشکل آفریده‎ام. بنابراین خواهش می‎کنم ... ...

بارون: اوه! چرا به حرف این کودک جواب می‎دهید؟

دوشیزه: کودک؟ ... ... پاپا! ... ... منو اینطور خجالت ندید! ... بعد آقا فکر می‎کنند که من خیلی کودکم! ... ... اذیت نکنید؛ من به اندازه کافی سن دارم که با شما به قدمزدن بروم. ... بیائید! ... ... اما نگاه کنید: هنوز خدمتکارتان آنجا ایستاده، و کوله‎ها را زیر بغل دارد.

کریستف: من فکر می‎کردم که این فقط مربوط به کسی‎ست که عصبانی خواهد شد؟

مسافر: ساکت شوید! به شما خیلی احترام می‎گذارند که چیزی نمی‎گویند ... ...

 

صحنه نهم

لیزته. افراد صحنه قبل.

بارون (در حالیکه آمدن لیزته را می‎بیند): آقای من، من فعلاً اینجا می‎مانم و بعداً به دنبالتان خواهم آمد، اگر شما مایل باشید دخترم را تا باغ همراهی کنید.

دوشیزه: اوه! تا زمانیکه مایلید بمانید. ما وقت را می‎گذرانیم. بیائید!

(دوشیزه و مسافر می‎روند.)

بارون: لیزته، من چیزی برای گفتن به تو دارم! ... ...

لیزته: خب؟

بارون (آرام به او): من هنوز نمی‎دانم که مهمان ما چه کسی است. به علل خاصی مایل نیستم از او بپرسم. آیا نمی‎تونی از خدمتکارش ... ...

لیزته: من می‎دونم که شما چه می‎خواهید. کنجکاویم خود به خود من را به این کار وامی‎داره، و به این خاطر هم به اینجا آمدم. ...

بارون: بنابراین تلاشتو بکن، ... ... و خبرش را به من بده. تو سپاسم را بدست خواهی آورد.

لیزته: خیالتون راحت باشه، بروید.

کریستف: آقای من، پس شما دلخور نمی‎شید که ما پیش شما بمونیم. اما خواهش می‎کنم بخاطر من به خودتان هیچ زحمت ندهید؛ من به هرچه که آنجا وجود داشته باشد راضیم.

بارون: لیزته، من او را تحت نظارت تو می‎گذارم. مواظب باشید که از هیچ کمبودی رنج نبرد. (می‎رود.)

کریستف: پس تا بعد مادمازل، ناظر خیرخواهی که اجازه نمی‎دهد کوچکترین کمبودی رنجم بدهد (می‎خواهد برود)

 

صحنه دهم

لیزته. کریستف.

لیزته (او را متوقف می‎سازد): نه، آقای من، من نمی‎تونم دلمو راضی کنم و بگذارم شما چنین بی‎ادب بمانید ... آیا به اندازه کافی زن نیستم که ارزش یک مکالمه کوتاه را داشته باشم؟

کریستف: لعنت بر شیطان! مادمازل، شما خیلی جدی به جریان نگاه می‎کنید. اینکه آیا شما به اندازه کافی یا بیش از حد زن هستید را من نمی‎تونم بگم. البته اگر از دهان حرافتان باید تشخیص بدهم بنابراین تقریباً اجازه دارم ادعا کنم که بیش از حد زن هستید. اما هرطور که شما مایل باشید؛ حالا به من اجازه مرخص شدن بدهید؛ ... ... شما می‎بینید که دست‎ها و زیر بغل‎هایم پُر هستند. ... ... به محض اینکه گرسنه  یا تشنه شوم فوری پیشتان خواهم بود.

لیزته: نگهبان ما هم همین کار را می‎کند.

کریستف: لعنت بر شیطان! باید یک مرد باهوش باشد: او مانند من کار انجام می‎دهد!

لیزته: اگر مایل باشید با او آشنا شوید: او در برابر خانه پشتی در زنجیر است.

کریستف: لعنت! من فکر می‎کنم که منظور شما سگ است. بنابراین حالا متوجه می‎شوم که شما گرسنگی و تشنگی فیزیکی را متوجه شده باشید. اما منظور من آن نبود؛ بلکه منظورم گرسنگی و تشنگی عشق بود. خب، مادمازل! آیا حالا از توضیح من راضی هستید؟

لیزته: با توضیحتان بهتر شد.

کریستف: آه! جدی: ... ... شما هم چیزی بگید که معلوم بشه با ابراز درخواست عشق از طرف من مخالفتی ندارید؟

لیزته: شاید! آیا می‎خواهید از من تقاضا کنید؟ جدی؟

کریستف: شاید!

لیزته: اَه! این چه جواب دادنی است! شاید!

کریستف: و جوابم یک مو هم با جواب شما اختلاف نداشت.

لیزته: اما در دهانم چیز کاملاً متفاوتی می‎خواهد بگوید. شاید، یکی از بزرگترین بیمه‎های زنان است. زیرا هرچه هم بازی ما بد باشد اما باز هم نباید هرگز بگذاریم کارت‎های دست‎مان را ببینند.

کریستف: بله، اگر اینطور است! ... من فکر می‎کردم که ما به اصل مطلب می‎پردازیم. ... ... (او هر دو کوله‌پشتی را به زمین می‎اندازد) من نمی‎دانم که چرا کارها را برای خودم سخت می‎سازم؟ بفرمائید بنشینید! ... ... من شما را دوست دارم، مادمازل. ... ...

لیزته: به این می‎گویند با کمترین کلمات بیشترین حرف را زدن. بیائید آن را تشریح کنیم ... ...

کریستف: نه، بهتر است که ما آن را دست‎نخورده بگذاریم. اما، ... برای اینکه ما در آرامش افکارمان را برای همدیگر باز کنیم؛ ... ... بهتر است که بنشینیم! ... ... سرپا ایستادن خسته‎ام می‎سازد. ... ... بی‎زحمت! ... (او زن را مجبور به نشستن روی کوله‌پشتی می‎کند) ... ... من شما را دوست دارم، مادمازل. ... ...

لیزته: اما، ... ... روی چیزی که نشسته‎ام خیلی سفت و سخت است. ... ... من حتی فکر می‎کنم که درون آن کتاب باشد ... ...

کریستف: در عوض کاملاً لطیف و شوخند؛ ... و با این وجود برای نشستن سفت و سختند؟ این کتابخانه ارباب من است و از کمدی‎هائی که آدم را به گریه می‎اندازند و تراژدی‎هائی که می‎خندانند تشکیل شده است؛ از اشعار حماسی مهربانانه؛ از اشعار ژرف مستانه، و نوشته‎های جدیدتر شبیه به آنها. ... ... بیائید جایمان را عوض کنیم. شما بشینید روی کوله‌پشتی من؛ ... بی‎زحمت! ... ... مال من نرمتر است.

لیزته: ببخشید! انقدر بی‌ادب نمی‎شوم ... ...

کریستف: بی‌زحمت، بدون تعارف، ... نمی‎خواهید؟ ... پس من شما را به اینجا حمل می‎کنم. ...

لیزته: ولی فقط چون شما دستور می‎دید ... (او از جا بلند می‎شود و می‎خواهد روی کوله‎پشتی دیگر بنشیند)

کریستف: دستور؟ خدا نکند! ... نه! من خیلی می‎خواهم دستور بدهم. ... ... اگر شما می‎خواهید آن را بردارید پس بهتره که بنشینید. ... (و دوباره سر جای خود می‎نشیند)

لیزته (به خود): بی‎ادب! اما من باید آن را مهم نبینم ... ...

کریستف: کجا حرف‎مان قطع شده بود؟ ... بله، ... در پیش عشق ... ... خب مادمازل، من شما را دوست دارم. اگر شما یک کلفت فرانسوی می‎بودید می‎گفتم: Je vous aime.

لیزته: لعنت بر شیطان! شما احتمالاً یک فرانسوی هستید؟

کریستف: نه، من باید به ننگم اعتراف کنم: من فقط یک آلمانی هستم. ... اما من این شانس را داشتم با فرانسوی‎های مختلفی معاشرت داشته باشم، و در این وقت تا اندازه‎ای آموختم که چه به یک مرد صادق تعلق دارد. من فکر می‎کنم که مردم این را فوری در من می‎بینند.

لیزته: بنابراین شما با اربابتان از فرانسه می‎آئید؟

کریستف: آه نه! ... ...

لیزته: پس از کجا؟ البته که از فرانسه! ...

کریستف: از جائیکه ما می‎آئیم چندین کیلومتر پشت فرانسه قرار دارد.

لیزته: از ایتالیا قطعاً نه؟

کریستف: نه خیلی دور از آن.

لیزته: پس از انگلیس؟

کریستف: تقریباً؛ انگلیس یکی از استان‎هایش است. ما از اینجا تا خانه بیشتر از هشتاد کیلومتر فاصله داریم. ... ... اما، خدای من! ... اسب‎هایم، ... حیوان‎های بیچاره هنوز زین شده ایستاده‎اند. ببخشید مادمازل! ... ... سریع! بلند شید! ... ... (او کوله‎پشتی‎ها را زیر بغل می‎گذارد) ... ... با وجود عشق پُر شورم اما باید بروم و اول کار ضروری را انجام دهم. ... ... ما هنوز تمام روز، و آنچه بیشتر است، هنوز تمام شب را در پیش داریم. ما هنوز قصد داریم که یکی شویم. ... من خوب می‎دونم که شما را دوباره کجا پیدا کنم.

 

صحنه یازدهم

مارتین کروم. لیزته.

لیزته: از او مطلب اندکی می‎توانم بشنوم. یا او بیش از حد ابله است یا بیش از حد زرنگ. و هر دو آدم را غیرقابل درک می‎کنند.

مارتین کروم: خب، دوشیزه لیزته؟ پس این مرد باید مغلوبم سازد!

لیزته: او به این کار نیازی ندارد.

مارتین کروم: نیاز ندارد؟ و من فکر می‎کنم که آیا اصلاً در قلب شما جائی دارم.

لیزته: آقای مباشر، او فکر می‌کند این کار را می‎کند. مردمی از جنس او حق دارند فکرهای بی‎مزه کنند. به همین دلیل هم من بخاطر فکر کردن او ناراحت نمی‎شوم؛ بلکه به این خاطر که او فکرش را به من گفت. من مایلم بدانم قلب من چه ربطی به او دارد؟ با چه محبت‎هائی، با چه هدیه‎هائی این حق را بدست آورده؟ ... آدم که حالا دیگر یک روزه قلبش را به کسی نمی‎دهد. و آیا اصلاً فکر می‎کند که من به این خاطر بسیار خجلت‎زده‎ام؟ من قبل از اینکه قلبم را در برابر خوک‎ها بیندازم برایش یک مرد صادق پیدا خواهم کرد.

مارتین کروم: لعنت بر این زکام! من باید یک ذره انفیه بردارم. ... ... شاید با عطسه از بین برود. ... (او انفیه‎دان سرقت کرده را پیش می‎کشد، مدتی با آن در دست بازی می‎کند، و عاقبت با تکبر خنده‎داری اندکی انفیه در بینی می‎کند.)

لیزته (از کنار چشم به او نگاه می‎کند): مردد! از کجا این مردک آن را بدست آورده است؟

مارتین کروم: آیا اندکی انفیه میل دارید؟

لیزته: اوه، بندۀ فروتن شما، آقای مباشر! (اندکی انفیه برمی‎دارد)

مارتین کروم: چه کارهائی یک انفیه‎دان نقره‎ای می‎تواند بکند! ... ... آیا یک گوش‎خیزک می‎تواند صاف‎تر از این باشد؟

لیزته: آیا از نقره است؟

مارتین کروم: اگر نقره نبود که مارتین کروم آن را نداشت.

لیزته: آیا اجازه دارم ببینمش؟

مارتین کروم: بله، اما فقط در دست‎های من.

لیزته: فرمش خیلی عالیه.

مارتین کروم: بله، وزنش پنج اونس کامل است.

لیزته: فقط بخاطر فرمش دلم می‎خواهد یک چنین جعبه کوچکی داشته باشم.

مارتین کروم: وقتی بگذارم ذوبش کنند فرمش در خدمت شما خواهد ماند.

لیزته: شما خیلی مهربانید! ... بدون شک یک هدیه است؟

مارتین کروم: بله، یک سکه هم برام خرج برنداشته.

لیزته: یک چنین هدیه‎ای می‎تواند حقیقتاً یک زن را کاملاً کور کند! آقای مباشر، شما می‎تونید شانستون را با آن امتحان کنید. حداقل خود من اگر کسی با یک چنین جعبه نقره‎ای حمله‎ور شود به سختی می‎تونم از خودم دفاع کنم. یک عاشق با چنین جعبه‎ای در برابر من حتماً برندۀ بازی‎ست.

مارتین کروم: می‎فهمم، می‎فهمم!

لیزته: آقای مباشر، می‎خواستم بهتون توصیه کنم که چون براتون خرجی برنمی‎داره با این جعبه یک دوست دختر خوب بدست بیارید.

مارتین کروم: می‎فهمم، می‎فهمم! ...

لیزته (چاپلوسانه): آیا می‎خواهید آن را به من هدیه کنید؟ ... ...

مارتین کروم: اوه ببخشید! ... ... آدم دیگر یک جعبه نقره‎ای را یک روزه به کسی نمی‎دهد. و فکر می‎کنید، دوشیزه لیزته، که من به این خاطر خجلت‎زده‎ام؟ من قبل از آنکه آن را جلوی یک خوک بندازم حتماً یک مرد صادق برایش پیدا کرده‎ام.

لیزته: آیا هرگز کسی بی‎ادبی احمقانه‎تری پیدا کرده است! ... ... که به یک قلب و به یک انفیه‎دان ارزش یکسان بدهد؟

مارتین کروم: بله، یک قلب سنگی را با یک انفیه‎دان ... ...

لیزته: شاید از سنگی بودن دست بکشد، اگر ... ... اما همه حرف‎های من بیهوده‎اند ... ... او ارزش عشق مرا ندارد ... ... من چه خوش قلب احمقی هستم! ... (می‎خواهد گریه کند) تقریباً داشتم باور می‎کردم مباشر یکی از آن افراد هنوز درستکاری‎ست که به آنچه می‎گوید معتقد است ...

مارتین کروم: و من چه احمق خوش‎قلبی‎ام که فکر می‎کنم یک زن به آنچه می‎گوید معتقد است! ... لیزته کوچک من، گریه نکنید! (انفیه‎دان را به او می‎دهد) ... اما حالا من ارزش عشق شما را دارم؟ ... برای شروع درخواستِ چیزی نمی‎کنم بجز فقط یک بوسه کوچک بر دست زیبای شما! ... ... (او دست را می‎بوسد) آه، چه مزه‎ای می‎دهد! ...

 

صحنه دوازدهم

لیزته. دوشیزه. مارتین کروم.

دوشیزه (او خود را آهسته نزدیک می‎سازد، و با سرش به دست مارتین کرومر می‎زند): آخ! آقای مباشر، ... دست من را هم ببوسید!

لیزته: بله ببوس! ... ...

مارتین کروم: با کمال میل، دوشیزه مهربان ... (او می‎خواهد دست دوشیزه را ببوسد.)

دوشیزه (به او یک کشیده می‎زند): آدم بی‌چشم و رو، آیا شوخی سرتان نمی‎شود؟

مارتین کروم: این برای شیطان ممکن است شوخی باشد!

لیزته: ها! ها! ها! (او را ریشخند می‎کند) اوه من براتون متأسفم، مباشر عزیزم ... ها! ها! ها!

مارتین کروم: که اینطور؟ و شما به این خاطر می‎خندید؟ اینطور تشکر می‎کنند؟ باشه، باشه! (او می‎رود)

لیزته: ها! ها! ها!

 

صحنه سیزدهم

لیزته. دوشیزه.

دوشیزه: اگر خودم ندیده بودم هرگز باور نمی‎کردم. اجازه می‎دی تو را ببوسند؟ حتی به مباشر؟

لیزته: من اصلاً نمی‎دونم که شما چه حقی دارید به حرف‎های من استراق‌سمع کنید؟ من فکر می‎کردم که شما با غریبه در باغ قدم می‎زنید.

دوشیزه: بله، و من هنوز پیشش می‎موندم اگر پاپا بدنبالمان نیامده بود. اما اینطور نمی‎تونم یک کلمه عاقلانه با او صحبت کنم. پاپا بیش از حد جدی است ... ...

لیزته: آه، چه‌چیز را یک کلمه عاقلانه می‎نامید؟ مگر در باره چه‌چیزی می‎خواهید با او صحبت کنید که پاپا اجازه شنیدنش را ندارد؟

دوشیزه: هزاران چیز! ... اما اگر بیشتر بپرسی منو عصبانی می‎کنی. کافیه، آقای غریبه از من خوشش می‎آید. اجازه اعتراف به این را که دارم؟

لیزته: شما حتماً بطور وحشتناکی با پاپا نزاع خواهید کرد که او یک چنین دامادی را فراهم آورده؟ و حالا اما جدی، که می‎داند که او چه می‌کند. فقط حیف که شما چند سال بزرگتر نیستید: وگرنه شاید بزودی عروسی انجام می‎گرفت.

دوشیزه: اوه، اگر فقط به سن مربوط بشه، بنابراین پاپا می‎تونه چند سال به سنم اضافه کنه. من مطمئناً با این کار مخالفتی نخواهم کرد.

لیزته: نه، من یک راه بهتر می‎دونم. من چند سال از خودم را به شما می‎دهم، به این ترتیب به هر دو نفر ما کمک می‎شود. بعد من بیش از حد سنم بالا نیست و شما هم بیش از حد جوان نیستید.

دوشیزه: این هم درست است؛ این هم می‌شه!

لیزته: خدمتکار مرد غریبه داره میاد؛ من باید با او صحبت کنم. همه‌چیز به نفع شماست ... منو با او تنها بگذارید. ... برید.

دوشیزه: اما سال‎ها را فراموش نکنی، می‎شنوی، ... ... لیزته؟

 

صحنه چهاردم

لیزته. کریستف.

لیزته: آقای عزیز، حتماً گرسنه و تشنه‎اید که دوباره آمده‎اید؟ اینطوره؟

کریستف: بله البته! ... ... اما آنطور که من گرسنگی و تشنگی را قبلاً توضیح دادم. دوشیزه عزیزم، من باید حقیقت را برایتان اعتراف کنم، من از دیروز گرسنه و تشنه‌ام، به محض اینکه دیروز از اسب پیاده شدم و یک نگاه به شما انداختم گرسنه و تشنه شدم. اما چون ما قصد داشتیم که فقط چند ساعت اینجا بمانیم بنابراین من فکر کردم ارزش زحمت دادن به خود را ندارد که با شما آشنا شوم. ما چکاری می‎تونستیم در این مدت کوتاه انجام بدهیم؟ ما باید رمان‎مان را از آخر شروع می‎کردیم. و بیرون کشیدن گربه از داخل اجاق از طریق دُم هم چندان کار مطمئنی نیست.

لیزته: این درست است! حالا اما می‎تونیم دقیقتر عمل کنیم. شما می‎تونید درخواست‎تون را از من بکنید؛ من می‎تونم به آن جواب بدهم. من می‎تونم به شما شک و  تردیدم را داشته باشم، شما می‎تونید آنها را برایم حل و فصل کنید. ما می‎تونیم در هر گامی که برمی‎داریم بیندیشیم، و اجازه نداریم میمونِ درون کیسه را به همدیگر بفروشیم. اگر شما همین دیروز درخواست عشق خود را ابراز می‎کردید؛ این حقیقت دارد، من آن را قبول می‎کردم. اما تصورش را بکنید که من چه جرأتی برای قبول کردن پیدا می‎کردم اگر برای پرس و جو در باره موقعیت‎تان، دارائیتان، سرزمینتان، شرایط‎تان و چنین چیزهائی وقت بیشتری می‎داشتم؟

کریستف: لعنت بر شیطان! آیا تا این حد ضروری بود؟ این همه زحمت؟ ...

لیزته: اوه! منصفانه بگویم، اگر آن فقط یک ازدواج خشک و خالی در نظر گرفته می‎گشت بله بنابراین مسخره بود. اما با یک درک عاشقانه کاملاً چیز دیگری‎ست! در اینجا بدترین چیزهای بی‎اهمیت نکات مهمی می‎شوند. بنابراین فقط فکر نکنید که شما کوچکترین التفاتی از من دریافت می‎کنید اگر برای تمام حس کنجکاوی‎ام بطور کامل کاری انجام ندهید.

کریستف: خب؟ مگر تا چه حد این کنجکاوی گسترش دارد؟

لیزته: چون آدم یک خدمتکار را از روی اربابش بهتر می‎تواند قضاوت کند، بنابراین قبل از هر چیز می‎خواهم بدانم که ... ...

کریستف: که ارباب من چه کسی‎ست؟ ها! ها! این بامزه است. شما از من چیزی می‎پرسید که من مایلم آن را از شما بپرسم، البته اگر می‎دانستم که شما بیشتر از من می‎دانید.

لیزته: و با این بهانه چرند فکر می‎کنید کامیاب می‎شوید؟ خلاصه، من باید بدانم که ارباب شما چه کسی‎ست، یا دوستی ما کلاً به پایان می‎رسد.

کریستف: من اربابم را فقط چهار هفته است که می‎شناسم. او چهار هفته پیش مرا در هامبورگ به خدمت خود درآورده است. من از آنجا او را همراهی کرده‎ام، اما هرگز این زحمت را به خودم ندام که از وضع و نام او سؤال کنم. تا این اندازه مطمئنم که باید ثروتمند باشد؛ چون اجازه نداد که نه من و نه خودش در سفر رنج ببریم. و چه احتیاجی دارم که نگران چیز دیگری باشم؟

لیزته: من چه انتظاری می‎تونم از عشق شما داشته باشم وقتی نمی‎خواهید کوچک‎ترین اعتمادی به رازداری من بکنید؟ من هرگز راز شما را فاش نمی‎کنم. برای مثال، من اینجا یک انفیه‎دان زیبای نقره‎ای دارم ... ...

کریستف: بله؟ خب؟ ... ...

لیزته: اگر شما از من کمی خواهش کنید، بنابراین به شما خواهم گفت از چه کسی من آن را بدست آورده‎ام ... ...

کریستف: اوه! حالا این موضوع برایم زیاد اهمیت ندارد. ترجیح می‎دم بدانم که چه‌کسی باید آن را از شما بدست آورد؟

لیزته: در باره این نکته هنوز هیچ تصمیمی نگرفته‎ام. اما اگر شما آن را بدست نیاورید، به این ترتیب نباید کس دیگری بجز خودتان را سرزنش کنید. من البته صداقت شما را بی‎پاداش نخواهم گذاشت.

کریستف: یا خیلی بیشتر وراجی کردنم را! اما، قسم به صداقتم وقتی من رازدارم، این از روی ضرورت است. زیرا من هیچ‌چیز نمی‎دانم که بتونم فاش کنم. لعنت! چقدر مایلم می‎تونستم اسرارم را برملا کنم، اگر فقط اسراری می‎داشتم.

لیزته: خدا نگهدار! من نمی‎خواهم بیشتر از این به پاکدامنی شما حمله کنم. فقط آرزو دارم که پاکدامنی‎تان بتواند شما را بزودی به یک انفیه‎دان نقره‎ای و یک محبوب برساند، همانطور که شما را حالا به هر دو رسانده است. (می‎خواهد برود)

کریستف: کجا؟ کجا؟ صبر کن! (به خود) من خود را مجبور به دروغ گفتن می‎بینم. زیرا یک چنین هدیه‎ای را نباید بگذارم از دستم برود؟ مگر چه ضرری خواهد رساند؟

لیزته: حالا، آیا می‎خواهید جزئیات بیشتری بگوئید؟ اما، ... ... من می‎بینم که عصبانی شده‎اید. نه، نه؛ من نمی‌خوام هیچ‌چیز بدانم ...

کریستف: بله، بله، شما باید همه‌چیز را بدانید! ... ... (به خود) اگر می‎تونستم خیلی دروغ بگویم! ... فقط گوش کنید! ... ارباب من ... ... یک اشرافزاده است. او از، ... ... ما با همدیگر از ... ... هلند می‎آئیم. او مجبور بود ... ... به دلیل برخی نارضایتی‎های خاص ... ... یک چیز جزئی ... ... بخاطر یک قتل ... ... فرار کرده ...

لیزته: چی؟ بخاطر یک قتل؟

کریستف: بله، ... ... اما یک قتل محترمانه ... ... فرار بخاطر یک دوئل. ... و حالا هم ... ... فراری‎ست ... ...

لیزته: و شما، دوست من؟ ... ...

کریستف: من هم با او در حال فرارم. فرد کشته شده ما را  ... ... منظورم دوستان فرد کشته شده ما را خیلی تعقیب کردند؛ و به خاطر این تعقیب ... ... حالا می‎تونید راحت بقیه داستان را حدس بزنید. ... ... چکار دیگری می‎شد انجام داد؟ خودتان فکر کنید؛ یک جوان پُر رو به ما توهین می‎کند. اربابم او را هُل می‎دهد. کار دیگری هم بجز این نمی‎شد کرد! ... وقتی کسی به من توهین کند من هم همین کار را می‎کنم، ... یا ... یا کشیده‎ای به گوشش می‎زنم. یک مرد صادق نباید هیچ‌چیز را بی‎جواب بگذارد.

لیزته: این خوبه! من از چنین آدم‎هائی خوشم می‎آید؛ چون من هم کمی ناگوار هستم. اما ببینید، ارباب شما دارد می‎آید! آیا باید آدم در او ببیند که او خیلی عصبانی و بی‌رحم باشد؟

کریستف: اوه بیائید! از سر راهش برویم. او ممکن است از صورتم بخواند که او را لو داده‎ام.

لیزته: من راضیم ... ...

کریستف: اما انفیه‎دان نقره‎ای ...

لیزته: بگیرید. (به خود) من اول باید ببینم، از آقایم بخاطر کشف راز چه چیزی نصیبم می‎شود: ارزشش را داشت، بنابرای باید او آن را داشته باشد.

 

صحنه پانزدهم

مسافر.

مسافر: من انفیه‎دانم را پیدا نمی‎کنم. چیز بی‌اهمیتی‎ست؛ با این حال من بخاطر از دست دادنش در رنجم. آیا باید آن را مباشر از من؟ ... ... اما می‎توانم آن را گم کرده باشم، ... می‎توانم آن را از بی‌دقتی از جیبم بیرون انداخته باشم. ... ... همچنین با سوءظن هم نباید به هیچکس توهین کرد. ... با این حال، ... او خود را به من خیلی نزدیک ساخت؛ ... او دستش را به طرف ساعتم برد: ... من او را غافلگیر کردم؛ آیا نمی‎تواند دستش را بدون آنکه بتوانم متوجه شوم به طرف انفیه‎دان هم برده باشد؟

 

صحنه شانزدهم

مارتین کروم. مسافر.

مارتین کروم (وقتی مسافر را می‎بیند می‎خواهد دوباره برگردد): اوه!

مسافر: به، به، جلوتر بیائید، دوست من! ... ... (به خود) او خیلی خجالتی‎ست، طوریکه انگار افکارم را می‎داند! ... ... خوب؟ کمی جلوتر!

مارتین کروم (متمرد): آه! من وقت ندارم! من می‎دانم که شما می‎خواهید با من گپ بزنید. من کار مهمتری دارم. من مایل نیستم اعمال شجاعانه شما را ده بار بشنوم. برای کسی تعریف کنید که هنوز آن را نمی‎داند.

مسافر: من چه می‎شنوم؟ مباشر قبلاً ساده و مؤدب بود، حالا او گستاخ و بی‌ادب است. نقاب حقیقی شما کدام یکی‎ست؟

مارتین کروم: آه! کدام کرکس به شما یاد داده است با نقاب خواندن صورتم به من فحش بدهید. من مایل نیستم با شما نزاع کنم، ... وگرنه ... ... (او می‎خواهد برود)

مسافر: رفتار وقیحانه‎اش سوءظن مرا تقویت می‎کند. ... نه، نه، صبر کن! من باید چیزی ضروری از شما بپرسم ...

مارتین کروم: و من هیچ جوابی برای سؤال شما ندارم، هرچه هم می‎خواهد ضروری باشد. بنابراین از سؤالتان بگذرید.

مسافر: من می‎خواهم آن را ریسک کنم ... فقط، خیلی متأسف خواهم شد اگر در باره شما اشتباه می‎کنم. ... ... دوست من، آیا انفیه‎دان من را ندیده‎اید؟ ... من آن گم کرده‎ام. ... ...

مارتین کروم: این چه سؤالی‎ست؟ آیا من مقصرم که آن را از شما دزدیده‎اند؟ ... ... شما با چه چشمی به من نگاه می‎کنید؟ خریدار یا فروشنده اموال مسروقه؟ یا یک دزد؟

مسافر: چه‌کسی از سرقت صحبت می‎کند؟ شما تقریباً خودتان را لو می‎دهید ... ...

مارتین کروم: من خودم را لو می‎دهم؟ بنابراین فکر می‎کنید که من آن را دارم؟ آیا می‎دانید اگر آدم به یک مرد صادق چنین اتهامی بزند چه معنی می‎دهد. این را می‎دانید؟

مسافر: چرا باید اینطور فریاد بزنید؟ من هنوز شما را اصلاً متهم نکرده‎ام. شما خود شاکی خودتان هستید. من دقیقاً نمی‎دانم که آیا من بی‎عدالتی بزرگی می‎کنم؟ پس من چه‌کسی را قبلاً وقتی قصد داشت ساعتم را بردارد غافلگیر کردم؟

مارتین کروم: اوه! شما مردی هستید که اصلاً شوخی درک نمی‎کند. گوش می‎کنید! ... ... (به خود) امیدوارم که آن را در پیش لیزته ندیده باشد ... نکند دختر این ابلهی را کرده باشد ...

مسافر: اوه! من شوخی را خیلی خوب درک می‎کنم، طوریکه فکر می‎کنم شما می‎خواهید با انفیه‎دان من هم شوخی کنید. اما اگر آدم شوخی را بیش از حد ادامه دهد عاقبت خود را به جدی تبدیل می‎کند. من به خاطر نام خوب شما متأسفم. فرض کنید من مطمئن باشم که شما از این کار منظور بدی نداشته‎اید، دیگران هم ... ...

مارتین کروم: آه ... دیگران! ... دیگران! دیگران مدت‎ها پیش از اینکه بگذارند چنین اتهاماتی به آنها بزنند خسته می‎شدند. اما اگر شما فکر می‎کنید که من انفیه‎دان را دارم: لمسم کنید، ... ...  بازرسی‎ام کنید ... ...

مسافر: این کار من نیست. همچنین آدم همه‌چیز را هم در جیب‎هایش با خود حمل نمی‎کند.

مارتین کروم: بسیار خوب! برای اینکه شما ببینید من مرد صادقی هستم، بنابراین می‎خواهم خودم آستر جیب‎هایم را بیرون بیاورم. ... دقت کنید! ... (به خود) باید شیطان دستش در کار باشد اگر حالا انفیه‎دان از جیبم بیرون بیفتد.

مسافر: اوه به خودتان زحمت ندهید!

مارتین کروم: نه، نه، شما باید آن را ببینید، شما باید ببینید. (او آستر یک جیب را خارج می‎کند) آیا این یک جعبه است؟ خُرده نان در آن است! (او آستر جیب دیگرش را بیرون می‎آورد) اینجا هم هیچ‌چیز نیست! بله؛ ... چرا هست! یک تقویم کوچک. ... من بخاطر ابیاتی که در باره ماه‎ها نوشته شده‎اند آن را نگه می‎دارم. آنها کاملاً سرگرم کننده‎اند. ... خب، اما حالا به کارمون ادامه بدیم. دقت کنید: حالا می‎خواهم سومین آستر را از جیبم خارج کنم. (با بیرون کشیدن آستر دو ریش بزرگ بیرون می‎افتند) لعنت! این چی بود بیرون افتاد؟

(او می‎خواهد سریع آنها را بردارد، مسافر اما سریعتر است  و یکی از ریش‎ها را برمی‎دارد)

مسافر: این چه‌چیزی را باید به نمایش بگذارد؟

مارتین کروم (به خود): اوه لعنت! من فکر می‎کردم که این آشغال را مدت‎هاست از خودم دور کرده‎ام.

مسافر: این حتی یک ریش است. (او آن را به چانه‎اش نزدیک می‎سازد) آیا با این خیلی شبیه به یهودی‎ها می‎شوم؟ ... ...

مارتین کروم: آن را بدهید به من! بدهید به من! که می‎داند که دوباره چه فکرهائی می‎کنید؟ من فرزند کوچکم را گاهی با آن می‎ترسانم، بله برای این کار است.

مسافر: آدم خوبی باشید و بگذارید پیش من بماند. من هم می‎خواهم با آن بترسانم.

مارتین کروم: آه! باعث رنجش من نشوید. من باید آن را دوباره داشته باشم. (می‎خواهد آن را از دست او بقاپد)

مسافر: بروید، یا ... ...

مارتین کروم (به خود): لعنت بر شیطان! حالا باید ببینم کجا می‎تونم سوراخ موش پیدا کنم. ... ... خوب باشه؛ خوب باشه! من می‌بینم که شما برای بدبخت ساختن من اینجا آمده‎اید. اما اگر همه شیاطین هم برای بردنم بیایند باز هم من یک مرد صادق هستم! و می‎خوام ببینم چه‌کسی  می‎تواند چیز بدی پشت سرم بگوید. این را فراموش نکنید! هرچه هم که می‎خواهد پیش بیاید، من می‎تونم قسم بخورم که ریش را برای کار بدی استفاده نکرده‎ام. ... (او می‎رود)

 

صحنه هفدهم

مسافر.

مسافر: این آدم خودش مرا به سوءظنی می‎اندازد که برایش بسیار زیان‎آور است. ... ... آیا او نمی‎تواند یکی از راهزنان چهره پوشانده باشد؟ ... اما من می‎خواهم در حدس زدنم محتاط باشم.

 

صحنه هجدهم

بارون. مسافر.

مسافر: شما نباید فکر کنید که من دیروز با راهزنان یهودی به نزاع پرداختم بدون آنکه ریش یکی از آنها را بکنم؟ (ریش را به او نشان می‎دهد)

بارون: آقای من، این را چطور درک می‎کنید؟ ... ... فقط، چرا شما چنین با عجله مرا در باغ ترک کردید؟

مسافر: بی ادبیم را ببخشید. من می‎خواستم فوری پیش‎تان برگردم. من فقط برای پیدا کردن انفیه‎دانم که باید اینجا در این اطراف گم کرده باشم رفتم.

بارون: این برای من خیلی مهم است. شما باید در پیش من خسارت دیده باشید؟

مسافر: خسارت چندان بزرگ نیست. ... ... فقط یک بار به این ریش خوش‎نما نگاه کنید!

بارون: شما آن را یک بار به من نشان دادید. چرا؟

مسافر: من می‎خواهم واضحتر به شما توضیح بدهم. من فکر می‎کنم ... ... اما نه، من می‎خواهم حدسم را برای خود نگاه دارم. ... ...

بارون: حدس‎تان را؟ توضیح بدهید!

مسافر: نه؛ من عجله کردم. من می‌توانم اشتباه کرده باشم ... ...

بارون: شما منو مضطرب می‎کنید.

مسافر: نظرتان در باره مباشر چیست؟

بارون: نه؛ ما نمی‎خواهیم حرف را عوض کنیم ... ... من شما را به لطفی که در حقم کردید قسم می‎دهم، به من بگوئید که چه فکر می‎کنید، چه حدس می‎زنید، در چه موردی می‎توانستید اشتباه کرده باشید!

مسافر: فقط جواب دادن به سؤال من می‎تواند راضیم سازد که آن را به شما بگویم.

بارون: نظرم در باره مباشر؟ ... ... من فکر می‎کنم که او مرد کاملاً صادق و عادلی باشد.

مسافر: بنابراین فراموش کنید که من می‎خواستم چیزی بگویم.

بارون: یک ریش، ... حدسیات، ... مباشر، ... من چطور می‎تونم این چیزها را به هم ربط بدهم؟ ... خواهش من نزد شما ارزشی ندارد؟ ... شما می‎تونید اشتباه کرده باشید؟ بر فرض که شما اشتباه کرده باشید، چه خطری می‎توانید برای یک دوست بوجود آورید؟

مسافر: شما خیلی اصرار می‎کنید. بنابراین من به شما می‎گویم که این ریش از جیب مباشر بخاطر بی‎دقتیش به بیرون افتاد؛ که او یکی دیگر هم داشت و آن را با عجله دوباره داخل جیبش کرد؛ که صحبت‎هایش انسانی را لو می‎دادند که تصور می‎کند مردم در باره او بد فکر می‎کنند؛ که من او را همچنین در ارتباط با کار نه چندان وجدانانه ... حداقل دست‌درازی نه چندان باهوشانه غافلگیر کرده‎ام.

بارون: انگار که چشمانم ناگهان گشوده شده‎اند. من می‎ترسم که شما اشتباه نکرده باشید. و شما برای مطلع کردن من از چنین چیزی مرددید؟ ... من می‎خواهم همین لحظه بروم و برای یافتن حقیقت همه‌چیز را به کار ببرم. آیا باید قاتلم را در خانه خود داشته باشم؟

مسافر: اما بر من غضب نکنید اگر، خوشبختانه، حدسیاتم غلط باشند. شما آنها را از من بیرون کشیدید، وگرنه من حتماً آنها را از شما پنهان می‎داشتم.

بارون: ممکن است که من آنها را صحیح یا اشتباه بیابم، اما من به این خاطر برای همیشه از شما سپاسگزار خواهم بود.

 

صحنه نوزدهم

مسافر (و پس از آن) کریستف.

مسافر: کاش او فقط شتابزده با او برخورد نکند! زیرا هرچه هم سوءظن بزرگ باشد اما با این حال می‎تواند این مرد بیگناه باشد. ... من کاملاً شرمسارم. ... ... در واقع، یک ارباب را نسبت به زیردستانش مشکوک ساختن چیز کوچکی نیست. حتی اگر او آنها را بیگناه بیابد با این وجود اعتمادش به آنها را از دست می‎دهد. ... بدیهی‎ست، وقتی خوب فکر می‎کنم، من باید سکوت می‎کردم ... آیا مردم وقتی بفهمند که من او را مسبب وسیله گم شده‎ام می‎دانم خودخواهی و انتقام را دلیل سوءظنم بحساب نمی‎آورند؟ ... گناه زیادی متوجه من است، کاش می‎توانستم از تحقیقات جلوگیری کنم ...

کریستف (خندان می‎آید): ها! ها! ها! آیا می‎دانید شما چه کسی هستید، آقای من؟

مسافر: آیا می‎دانید که شما یک دلقک هستید؟ این چه سؤالی‎ست که از من می‎پرسی؟

کریستف: خوب! بنابراین اگر شما آنرا نمی‎دانید من آن را به شما می‎گویم. شما یک اشرافزاده‎اید. شما از هلند می‎آئید. شما در آنجا یک دوئل داشته‎اید. شما چنان خوش‎شانس بودید که یک جوان پُر مدعا را با خنجر بکشید. دوستان مقتول شما را به سختی تعقیب می‎کردند. شما گریختید. و من این افتخار را دارم که شما را در این گریز همراهی کنم.

مسافر: خواب می‎بیند، یا دیوانه شده‎اید؟

کریستف: هیچکدام. زیرا حرف‎هایم بعنوان یک دیوانه بیش از حد هوشمندانه و برای یک خیالباف بیش از حد عالی‎ست.

مسافر: چه کسی شما را با این چیزهای مزخرف گول زده است؟

کریستف: اوه من برای گول خوردن خواهش کردم. فقط شما فکر می‎کنید من خوب آن را انجام نداده‎ام؟ در زمان کوتاهی که به من اجازه دروغ گفتن داده شده بود قطعاً نمی‎توانست چیز بهتری به ذهنم برسد. به این ترتیب شما حداقل در برابر کنجکاوی‎های بعدی در امان هستید!

مسافر: من باید از تمام این حرف‎ها چه دستگیرم شود؟

کریستف: بجز آنچه دوست می‎دارید دیگر هیچ‌چیز؛ بقیه را به عهده من بگذارید. گوش کنید که چه پیش آمد. از من نام شما، مقامتان، سرزمینتان، فعالیت‎هایتان را پرسیدند؛ من نگذاشتم که بیشتر از من خواهش کنند، من همه چیزهائی را که می‎دانستم گفتم: من گفتم، من هیچ‌چیز نمی‎دانم. شما می‎تونید به راحتی باور کنید که این پاسخ برایشان بسیار ناکافی بود. و اینکه دلیل کمی برای رضایت داشتند. بنابراین مرا بیشتر تحت فشار قرار دادند؛ فقط بیهوده! من ساکت ماندم، زیرا من هیچ‌چیز برای پنهان ساخته نداشتم. اما عاقبت یک هدیه که به من پیشنهاد شده بود مرا به جائی کشاند که بیشتر از آنچه می‎دانستم بگویم؛ بله اینطور بود: من دروغ گفتم.

مسافر: خبیث! اینطور که من می‎بینم در دستان ظریفی قرار دارم.

کریستف: من دیگر هرگز نمی‎خواهم باور کنم که تقریباً حقیقت را باید دروغ گفته باشم؟

مسافر: دروغگوی گستاخ، شما مرا در یک سردرگمی انداخته‎اید، بخاطر ... ...

کریستف: برای بیرون آمدن از آن شما می‎توانید به محض معرف ساختن لقب زیبائی که حالا به من دادید به خودتان فوری کمک کنید.

مسافر: اما بعد مجبور نخواهم شد خودم را آشکار سازم؟

کریستف: چه بهتر! به این ترتیب من هم امکان شناختن شما را پیدا می‎کنم. ... فقط، خودتان قضاوت کنید که آیا من به این خاطر با وجدانی آسوده نباید دروغ‎ می‎گفتم؟ (او انفیه‎دان را خارج می‎سازد) این جعبه را تماشا کنید! آیا می‎توانستم آن را راحت‎تر بدست آورم؟

مسافر: نشانش بدهید ببینم! ... (او آن را در دست می‎گیرد) چه می‎بینم؟

کریستف: ها! ها! ها! من فکر می‎کردم که شما تعجب خواهید کرد. درست نمی‎گم، شما خودتان هم برای بدست آوردن این جعبه اندکی دروغ می‎گفتید.

مسافر: پس شما آن را از من سرقت کرده بودید؟

کریستف: بله؟ چی گفتید؟

مسافر: سست پیمانی شما مرا آن اندازه زیاد عصبانی نمی‎کند که سوءظن شتابزدۀ من به خاطر این جعبه به مردی صادق می‎کند. و شما می‎توانید آنقدر وقیح باشید و برای متقاعد ساختنم تلاش کنید که این جعبه یک هدیه است؟ بروید! دیگر در برابر چشم‎های من ظاهر نشوید!

کریستف: خواب می‎بینید، یا ... ... بخاطر احترام می‎خواهم در باره دومی سکوت کنم. آیا حسادت شما را به این افراط نکشانده است؟ انفیه‎دان باید متعلق به شما باشد؟ ببخشید، من باید آن را از شما سرقت کرده باشم؟ اگر اینطور بود که باید من شیطان ابلهی باشم آن را به رُخ شما بکشم. ... خوب، لیزته دارد می‎آید! سریع بیائید؛ به من کمک کنید اربابم را دوباره روبراه کنم.

 

صحنه بیستم

لیزته. مسافر. کریستف.

لیزته: اوه آقای من، این چه ناآرامی است که برای ما درست کرده‎اید! مگر مباشر ما به شما چه کرده است؟ شما آقای ما را بز علیه او کاملا ً عصبانی کرده‎اید. از ریش‎ها، از انفیه‎دان و از غارت صحبت می‎شود؛ مباشر می‎گرید و نفرین می‎کند که او بیگناه است، که شما حرف کذب زده‎اید. آقای ما را نمی‎شود آرام کرد، و حالا حتی بدنبال نگهبان و دادگاه فرستاده است تا او را زندانی کنند. تمام اینها چه معنی می‎دهد؟

کریستف: اوه! اینها هنوز جیزی نیستند، فقط گوش کن، گوش کن که حالا او با من چه در پیش دارد ... ...

مسافر: بله البته، لیزته عزیز من، من عجله کردم. مباشر بیگناه است. فقط خدمتکار بی‎خدای من مرا به این دره پرتاب کرد. او کسی‎ست که انفیه‎دانم را سرقت کرده بود، کسی که بخاطرش من مباشر را مورد سوءظن قرار دادم؛ و ریش هم آنطور که او گفت می‎تواند برای یک بازی کودکانه بوده باشد. من می‎روم، من می‎خواهم رضایتم از او را بدهم، من می‎خواهم به اشتباهم اعتراف کنم، من می‎خواهم به او هرچه درخواست کند ... ...

کریستف: نه، نه، بمونید! شما باید اول رضایت‎تان را به من بدهید. لعنت بر شیطان، خوب چیزی بگید لیزته، و بگید که جریان چگونه است. من می‎خواستم که شما با جعبه‎تان پای چوبه‎دار می‎بودید! آیا باید اجازه دهم که به این خاطر مرا یک دزد بحساب آورند؟ آیا شما آنرا به من هدیه نکردید؟

لیزته: بله البته! و باید هم هدیه پهلوی شما باقی‌بماند.

مسافر: آیا این حقیقت دارد؟ اما این جعبه به من تعلق دارد.

لیزته: به شما؟ من این را نمی‎دانستم.

مسافر: پس احتمالاً لیزته آن را پیدا کرده است؟ و بی‌دقتی من مقصر تمام این سردرگمی‎هاست؟ (به کریستف) من به شما هم بیش از حد بدی کردم! مرا ببخشید! من باید خجالت بکشم که توانستم چنین عجله‎ای به خرج دهم.

لیزته (به خود): لعنت بر شیطان! تازه حالا می‎فهمم. اوه! او در قضاوتش عجله نکرده است.

مسافر: بیائید، ما می‎خواهیم ... ...

 

صحنه بیست و یکم

بارون. مسافر. لیزته. کریستف.

بارون (با سرعت به سمت آنها می‎آید): لیزته فوری جعبه را به آقا برگردان! همه‌چیز آشکار شده است؛ او به همه‌چیز اعتراف کرد. و تو خجالت نکشیدی از چنین انسانی هدیه قبول کنی؟ خب؟ جعبه کجاست؟

مسافر: پس درست بود؟ ... ...

لیزته: آقا مدت‎هاست که دوباره جعبه‌شان را بدست آورده‎اند. من فکر می‎کردم از کسی که شما خدمت دریافت می‎کنید می‎تونم هدیه قبول کنم. من هم او را مانند شما خیلی کم می‎شناختم.

کریستف: بنابراین هدیه من از دستم می‎رود؟ همانطور که آسان بدست آمد آسان هم از دست می‎رود!

بارون: اما دوست ارزشمندم، من چطور می‎توانم حقشناسی کنم؟ شما برای دومین بار مرا از خطر یکسانی نجات داده‎اید. من زندگیم را به شما مدیونم. من هرگز بدون شما بدبختی نزدیک به خودم را کشف نمی‎کردم. نگهبان، مردی که من او را صادقترین فرد املاکم بحساب می‎آوردم همدست بی‎خدای مباشر بوده است. فکرش را بکنید که اگر شما امروز ما را ترک می‎کردید آیا من هرگز می‎توانستم یک چنین حدسی بزنم ... ...

مسافر: این حقیقت دارد ... ... به این ترتیب کمکی که فکر می‎کردم دیروز به شما کرده‎ام کاملاً ناقص باقی‌می‎ماند. من خود را کاملاً سعادتمند احساس می‎کنم که خدا مرا برای این کشف غیرمنتظره انتخاب کرد؛ و من حالا خیلی بیشتر از وقتی که بخاطر وحشت از اشتباه در قضاوت کردن می‎لرزیدم خوشحالم.

بارون: من انساندوستی و همت بلندتان را تحسین می‎کنم. اوه که خیلی مایلم آنچه لیزته به من گزارش داد حقیقت داشته باشد.

 

صحنه بیست و دوم

دوشیزه و افراد صحنه قبل.

لیزته: خب، چرا نباید که حقیقت باشد؟

بارون: بیا دخترم، بیا! خواهشت را به خواهش من پیوند بده: از ناجی من تقاضای ازدواج کن و با آن درخواست پذیرفتن تمام اموالم را. چه‌چیز باارزش‎تری را می‎توانم بعنوان سپاس به او هدیه کنم بجز تو را که من هم مانند او خیلی دوست می‎دارم؟ فقط تعجب نکنید که چطور من چنین درخواستی می‎توانم از شما بکنم. خدمتکارتان برای‎مان فاش ساختند که شما چه کسی هستید. بگذارید که من از این لذت فوق‎العاده سپاسگزار باشم! دارائی من برابر با دارائی شماست. اینجا از دست دشمنانتان در امانید و در میان دوستانی هستید که شما را پرستش خواهند کرد. فقط چرا شما افسرده می‎شوید؟ من چه فکری باید بکنم؟

دوشیزه: آیا بخاطر من نگرانید؟ من شما را مطمئن می‎سازم که من از دستور پاپا با کمال میل اطاعت می‎کنم.

مسافر: سخاوت شما شگفتزده‎ام می‎سازد. من از بزرگی پاداشی که به من ارائه می‎کنید تازه متوجه می‎شوم کار خیر من چه حقیر بوده است. فقط، من چه جوابی باید به شما بدهم؟ خدمتکار من حقیقت را بیان نکرده است، و من ...

بارون: خدا می‎خواست که شما آن چیزی نباشید که او از شما گفته است! خدا می‎خواست مقامتان کمتر از من باشد! بنابراین تلافی کردن من کمی باارزش‎تر می‎گردد، و شما می‎توانید مناسبت بیشتری برای اجازه برگزاری درخواستم را داشته باشید. 

مسافر (به خود): چرا من خودم را معرفی نمی‎کنم؟ ... آقای من، نجابت شما تمام روحم را تسخیر  کرده است. اما فقط شما آن را بحساب سرنوشتم می‎نویسید و نه بحساب من، پیشنهاد شما بیهوده است. و من یک ... ...

بارون: شاید ازدواج کرده باشید؟

مسافر: نه ... ...

بارون: خب؟ پس چه؟

مسافر: من یک یهودی‎ام.

بارون: یک یهودی؟ چه تصادف بیرحمانه‎ای!

کریستف: یک یهودی؟

لیزته: یک یهودی؟

دوشیزه: هی، این چه مفهومی دارد؟

لیزته: ساکت! من بعداً به شما خواهم گفت که معنی آن چیست.

بارون: بنابراین مواردی وجود دارند که خدا مانع از سپاسگزار بودنمان می‎گردد؟

مسافر: سپاسگزار بودنتان به این خاطر زائد است.

بارون: بنابراین می‎خواهم حداقل تا اندازه‎ای که سرنوشت اجازه انجامش را به من می‎دهد کاری بکنم. تمام دارائیم را بردارید. من فقیر و شاکر بودن را به ثروتمند و ناسپاس بودن ترجیح می‎دهم.

مسافر: همچنین این پیشنهاد هم برای من بیهوده است، چون خدا به پدرانم بیشتر از آنچه من احتیاج دارم داده است. برای تمام اقدامات تلافی‎جویانه شما خواهش بیشتری ندارم بجز اینکه در آینده از مردم من اندکی ملایمتر صحبت کنید و کمتر همه را با یک چشم قضاوت کنید. من نه به این خاطر که از دینم شرمنده‎ام خودم را از شما پنهان ساختم. نه! اما من می‎دیدم که شما به من تمایل دارید و از ملتم بیزارید. و دوستی یک انسان، هرکه می‎‎خواهد باشد، برای من همیشه بسیار ارزشمند است.

بارون: من از رفتارم خجالتزده‎ام.

کریستف: حالا من از حیرت خارج شده و دوباره به خود آمده‎ام. چی؟ شما یک یهودی هستید و قلبش را داشتید که یک مسیحی صادق را به خدمت خود در آورید؟ شما باید به من خدمت می‎کردید. با استناد به کتاب مقدس اینطور درست‎تر بود. لعنت بر شیطان! شما در من به هزاران مسیحی توهین کرده‎اید ... به همین دلیل نمی‎دانستم که چرا آقا نمی‎خواست در سفر گوشت خوک بخورد و در غیر اینصورت صد مسخرگی انجام می‎داد. ... فکر نکنید که من به همراهیم با شما در سفر ادامه خواهم داد! بعلاوه می‎خواهم از شما شکایت هم بکنم.

مسافر: من نمی‎توانم از شما انتظار داشته باشم که باید بهتر از بقیه عوام‎الناس مسیحی فکر کنید. من نمی‎خواهم به احساس‎تان لطمه بزنم و بگویم از چه شرایط اسفباری شما را در هامبورگ بیرون کشیدم. من همچنین نمی‎خواهم شما را مجبور سازم بیشتر از این پیش من بمانید. اما از آنجا که از خدمات شما تا اندازه‎ای راضیم و قبلاً به شما سوءظن بی‌اساس بردم، بنابراین برای جبران آن چیزی را که باعث این سوءظن گشت نگهدار (انفیه‎دان را به او می‎دهد) دستمزدتان را هم خواهید گرفت و سپس می‎توانید به هرکجا که می‎خواهید بروید!

کریستف: نه، لعنت بر شیطان! به احتمال زیاد یهودیانی وجود دارند که اصلاً یهودی نیستند. شما مرد باکفایتی هستید. قبول، من پیش شما می‎مانم! یک مسیحی بجای انفیه‎دان لگدی به قفسه سینه‎ام می‎زد!

بارون: هرچه من از شما می‎بینم مفتونم می‎کند. بیائید، ما می‎خواهیم تدارک ببینیم که مقصرین به بازداشتگاه مطمئنی فرستاده شوند. اوه یهودها چه زیاد می‎توانستند قابل احترام باشند اگر همه شبیه شما می‎بودند!

مسافر: و چه قابل احترام می‎توانستند تمام مسیحیان باشند اگر همه صفات شما را می‎داشتند! (بارون، دوشیزه و مسافر می‎روند)

 

صحنه آخر

لیزته. کریستف.

لیزته: خب، دوست من، قبلاً به من دروغ گفتی؟

کریستف: بله، و آن هم به دو دلیل. دلیل اول، چون من حقیقت را نمی‎دونستم؛ و دلیل دوم، چون آدم برای جعبه‎ای که باید دوباره پَسَش بدهد نمی‎تواند حقیقت زیادی بگوید.

لیزته: و احتمالاً اگر ضروری شود حتی یک یهودی است، او اینطور قیافه تغییر می‎دهد؟

کریستف: این سؤال برای یک دوشیزه بیش از حد کنجکاوانه است! برویم!

(او دست لیزته را در بازو می‎گیرد و می‎روند)

https://www.youtube.com/embed/EyzBuo53u_0?feature