تبدیل گشتن کوچولو به شیطان.

I

امروز با دوستم <کوچولو> به سختی می‎توانم صحبت کنم. او برایم بیش از حد رشد کرده است. او در حال حاضر یک افسر ذخیره است و من هنوز معتقد سرسخت امپراطور معلول ویلهلم دوم هستم؛ او یکی از محبوب‎ترین کارآموزان سرزمین پدری مشترک ما است و من در این بین این کار مدنی را با شغل پر درآمدتری عوض کرده‎ام. بنابراین جای شگفتی نیست که دوستم کوچولو حالا، گرچه با خیرخواهی اما از بالا به پائین به من نگاه کند.

پنج سال قبل اوضاع برعکس بود. ــ من در برلین در ترم بالا تحصیل می‎کردم و باید خود را برای امتحانات آزمون شفاهی آماده می‎ساختم، و او مانند روباه جوانی که دبیرستان را تازه به پایان رسانده بود برای اولین بار از شهرستان به برلین آمد. این طبیعی بود که من در آن زمان در نزد او از نوعی اعتبار خاص برخوردار باشم. آه چه زمان زیبائی ... 

بعلاوه اگر آدم بخواهد با تعریف بالا چنین فرض کند که او در آن زمان دارای اعتماد به نفس کافی نبوده در اشتباه است. برعکس! او فقط هنوز دارای این دقت نابود ساز ِ مزیت اجتماعی نبود، او بی‎آزارتر بود ــ او اکثراً طبیعتی اخلاقی داشت. بلافاصله در شب اول، پس از آوردن او از ایستگاه قطار و بردنش به یک میخانه برایم سخنرانی زیر را انجام داد:

ــ خب، تو <ر> پیر، آدم حرف‎های خوبی در باره تو می‎شنود! می‎گویند تو دیگر نمی‎دانی خجالت چیست! می‎گویند وقتی آدم نگاهش می‎کند روی پوست گاو هم نمی‎شود نوشت که چه سریع او به سراشیبی افتاده است! البته در دبیرستان هم خیلی تنبل بوده اما با این حال برخی می‎پنداشتند که هنوز هم جای امیدواری باقی‎ست! اما من باید شرافتمندانه اعتراف کنم که شخصاً هرگز به این حرف‎ها باور نداشتم. هرگز! ــ به سلامتی! 

کوچولو با حرف زدنش مرا با اطمینانی مصون از خطا به گلگون‎ترین خلق و خو منتقل می‎ساخت. من تمام نگرانی‎های آزمون را فراموش می‎کنم، و ما بلند می‎خندیدم و جام‎های‎مان را بر هم می‎زدیم.

ــ کوچولو، خدا را شکر که تو حالا اینجا هستی! حالا می‎تواند همه چیز درست شود.

ــ خیلی دیر شده است! فکر و خیال باطل به سرت راه نده. تو حالا دیگر در باتلاق شهر بزرگ فرو رفته‎ای ــ : دیگر هیچ خدائی به تو کمک نمی‎کند!

این غیر قابل مقایسه بود که با چه احساس شهوت‎پرستانه‎ای این کوچولو تأکید به باتلاق شهر می‎کرد. با این وجود می‎خواست اول شهر را بشناسد ــ این باتلاق را ...

ــ اما من می‎خواهم به تو بگویم که دلیل آن چیست، توسط چه چیزی تو به اینجا کشیده شده‎ای و به چه خاطر این اتفاق برای من هرگز رخ نخواهند داد! اگر تو هم مانند من با یک ــ می‎فهمی؟ با یک عشق خالص پاک در قلب اینجا در این زندگی داخل می‎گشتی ... اما باید اول داستانی را تعریف کنم!

و حالا او با صراحت لهجه‎اش چهار نعل می‎تازد و شروع به تعریف می‎کند. از قرار معلوم او در یک مجلس رقص با دختری پنهانی نامزد می‎شود، اما البته برای زندگی. او دورا نام داشت. دختر واقعاً از جذاب‎ترین و شیرین‎ترین مخلوقات جهان بود. و همچنین باهوش و با تحصیلات بالا! او پیانو می‎نواخت و حتی نقاشی می‎کرد! و تازه هفده سالش شده بود!  آه، من دیگر لازم نبود تصور کنم که همه این دختران شایسته غاز هستند و خدا را شکر هنوز استثناء هم در بین‎شان وجود دارد! البته باید آدم برای پیدا کردن‎شان به خود زحمت بدهد ...

او به پرچانگی ادامه می‎دهد و حالا دوباره نوبت به من می‎رسد که موضوع صحبت شوم.

ــ تو، بله تو! تو البته در این اتمسفر ابدی هیچ خبر نداری، تو فکر می‎کنی چون دخترها متواضعند باید حتماً احمق هم باشند. تو فقط هنوز صحبت کردن با آنها را نیاموخته‎ی! کل جریان این است!

او پس از این حمله مکث می‎کند و با چشمان زیبای از شوق درخشنده‎اش مبارزه طلبانه به من زل می‎زند. او اصولاً دارای سری زیبا بود که من از دیدنش شاد می‎گشتم.  

من با ناامیدی می‎گویم: من خوب می‎دانم، خوب می‎دانم که تو یک وکالت از طرف عمه‎های‎ ما در جیب حمل می‎کنی. فقط اعتراف کن، تو مأموریت داری مرا مرده یا زنده به اجتماع خوب برگردانی. اعتراف کن که برای سر من جایزه تعیین شده است و تو به این بهانه که می‎خواهی اینجا در برلین دانش نظری حقوق تحصیل کنی با یک مأموریت سری از طرف اتحاد اخلاقی می‎آئی ...

ــ بله من که گفتم، تو مبتلا به بیماری پارانویا هستی و غیر قابل درمانی.

ــ تو آرامم می‎سازی. به سلامتی. ــ

ما آبجو می‎نوشیدیم و او به اعتراف قلبش ادامه می‎داد. البته دختر او را بطرز وحشتناکی دوست داشت. وقتی دختر را می‎بوسید دختر خشمگین می‎گشت. او در این وقت خیلی خوب می‎دید که برای یک مرد سوءاستفاده از قدرتش واقعاً چه راحت است. طوری راحت که انجامش واقعاً هیچ شاهکاری نیست! خدا را شکر که دختر در نزد او در امان بود. او می‎توانست خود را کنترل کند، او آدم رذلی نبود!

ــ لعنت بر شیطان، این پوزخند ابلهانه را از چهره‎ات بردار!

او بر روی میز می‎کوبد. ما پنجمین آبجو را می‎نوشیدیم.

ــ بله، می‎دانی کوچلوی عزیز، لبخند من فقط بازتاب شادی فراوان توست:

به یاد داشته باش که برایم آن نگشت،

آنچه سرنوشت برای تو ثروتمند به ارمغان آورد:

سعادتی مست تا لب روح،

او با تحقیری غیر قابل بیان در نگاه و صدا از من می‎پرسد: ــ تو احتمالاً هنوز شعر می‎سرائی؟

من با کشیدن آهی پاسخ می‎دهم: آه بله.

ــ عجیب است. و هنوز هم البته برای زن‎های مختلف.

ــ برای مختلف‎ترین زن‎ها.

ــ اَه! ــ

موضوع بسیار عالی بود. ما بزودی دهمین آبجو را هم می‎نوشیم. کوچولو مرتب معرکه‎تر می‎گشت. من به هر چیزی که می‎گفت کاملاً باور داشتم. بدسلیقه‎گی می‎بود اگر حرف‎هایش را باور نمی‎کردم. شب بسیار زیبا بود.

ــ می‎دانی، اصولاً یک انسان جوان باید شانس داشته باشد، شانس! این همه چیز است! و بعد البته آدم اجازه ندارد ابله باشد! باید در لحظه مناسب بقاپد و آنچه را که دارد محکم نگاه دارد، کل هنر این است. و من می‎توانم به تو بگویم که من این طور هستم ...

ما هنوز خیلی بیشتر نوشیدیم. ــ

اما عاقبت بسیار خوشحال به خانه می‎رویم. او شب را در خانه من می‎خوابد. او قصد داشت صبح زود روز بعد برای اجاره یک آپارتمان به جستجو بپردازد.

II

پس از این اولین جشن ورود روح‎پرور هشت روز تمام چیزی از کوچولو نشنیدم ... هیچ چیز.

در روزهای اول فکر می‎کردم: آها، حالا او ابتدا می‎خواهد باتلاق را تماشا کند و من برای این کار اضافی‎ام. اما وقتی یک هفته گذشت بدون آنکه او از خود خبری بدهد موضوع برایم سؤال‎برانگیز گشت و من برای مادرش تلگراف زدم و آدرسش را پرسیدم.

بعد از ظهر جواب مورد نظر را دریافت کردم: کوچلو در تیک‎اشتراسته شماره 30 زندگی می‎کند. اما لطفاً آن را لمس نکنید.

من نیم ساعت تمام تلگراف را دوباره و دوباره خواندم: کوچلو در تیک‎اشتراسته شماره 30 زندگی می‎کند. اما لطفاً آن را لمس نکنید.

لعنت بر شیطان، این باید چه معنا می‎داد؟ آیا من بخاطر جان کندن برای این آزمون واقعاً ابله شده‎ام ــ یا اینکه علت در متن تلگراف بود؟ چه چیزی را نباید لمس کنم؟

من به آنجا می‎رانم. تیک‎اشتراسته شماره 30. ــ هنگام باز کردن درب ساختمان دستم غیر ارادی در مقابل دستگیره درب به لرزش می‎افتد.

من به خود می‎گویم: آه مزخرف است، تو در آخر عمری خرافاتی شده‎ای! و با شجاعت دستگیره را گرفته و درب را باز می‎کنم!

من داخل یکی از آن اتاق‎های مبله دلتنگ کننده‎ای می‎شوم که به نظر می‎رسید برای این طراحی شده تا همچنین چشمان نوجوان دانشجوی کوته فکر را به مزایای زندگی میخانه‎ای بگشاید. 

جو غیر دوستانه اتاق توسط نیمه تاریک بودن هوا بیشتر افزایش یافته بود. حتی یک چراغ مطالعه هم در اتاق وجود نداشت.

کوچولو مانند یک سایه از روی دیوار خود را ساکت از عمق تاریک مبل جدا می‎سازد و به من خیره می‎گردد.

من به او می‎گویم "پسر چراغ را روشن کن!". خلق و خویم وحشتناک بود.

ــ چراغ؟ ــ بله، بله.

من شوکه می‎شوم. آیا این صدای کوچولو بود؟ او به سمت درب می‎رود و خواستار یک چراغ می‎گردد.

ــ کوچولو، چه کسالتی داری؟

ــ هیچ چیز.

ــ پس چرا تمام وقت از خودت خبری ندادی؟

ــ من کار می‎کردم.

مهمانخانه‎دار می‎آید و یک چراغ پیه‎سوز می‎آورد که خیلی بد می‎سوخت. کوچولو با عصبانیت می‎گوید: چرا چراغ نفتی نیاوردید؟

ــ من فقط دارای دو چراغ نفتی هستم. یکی را خودم لازم دارم و یکی را یک آقای دیگر. شما که هیچ وقت در خانه نیستید.

با این حرف مهمانخانه‎دار می‎رود و ما هر دو به دور میزی بیضی شکل با رومیزی کثیف می‎نشینیم. کوچولو سرفه می‎کرد. من او را تماشا می‎کردم. ممکن است که شعله سوسو زن بی‎تاب نور چراغ پیه‎سوز در این امر مقصر بود، اما در هر صورت او ناخوشایند دیده می‎گشت ... ناخوشایند!

من صریح‎تر تکرار می‎کنم: "کوچولو، چه کسالتی داری؟"

او می‎گوید "آه، بیا برویم، ما نمی‎توانیم اینجا در این سوراخ وهم‎آور بمانیم. من دوباره قراردادم با اینجا را فسخ کردم. بیا، می‎خواهیم برویم.

او عصبی لوازمش را می‎جست. ما می‎رویم.

کوچولو در خیابان می‎گوید:

ــ آیا می‎خواهی به <لامپ خونین> برویم؟

ــ لامپ خونین! این چه است؟

ــ  واریته ... بدون ورودیه ... اینجا در همین نزدیکی.

من می‎گویم "خب، می‎دانی" و او را از گوشه چشم با خجالت نگاه می‎کنم ــ من حالا واقعاً نمی‎توانم ادعا کنم ...

او به من غر می‎زند: "آخ فیلم بازی نکن". در این وقت کوچولوی خود را دوباره می‎شناسم و نفسی به راحتی می‎کشم.

ــ واقعاً مسخره است اگر انسانی مانند تو بخواهد خود را تزئین هم بکند!

ــ اما کوچولو، من تشنه یک گیلاس آبجوی خوبم، بعلاوه هنوز چیزی نخورده‎ام ...

ــ آه! این نشستن کسل کننده در میخانه مزخرفه! این کار را می‎توانم در خانه هم انجام دهم. من می‎خواهم متوجه شوم که در شهر جهانی هستم.

ــ  بسیار خوب، بنابراین به <لامپ خونین> برویم.

هنگامیکه به آنجا رسیدیم من فوری متوجه گشتم که کوچولو مشتری دائمی آنجاست ــ شب بخیر، آقای دکتر، شب بخیر، آقای دکتر ...

به راستی: او وقت خود را بیهوده از دست نداده بود.

ــ پاچه‎های درجه اول، مگه نه؟

ــ اما کوچولو!

ــ مگه چیه؟ ــ لعنت به شیطان، مرد، من فکر نمی‎کردم که تو چنین آدم متظاهری باشی! سلام امی!

با حالت چهره عیاش یک پادشاه برای موجود ناخرسندی بر روی تریبون سر تکان می‎دهد که البته به نظر می‎رسید کاملاً بعنوان پاچه در نظر گرفته شده است. زن از روی صحنه لبخندی ملانکولی به کوچولو می‎زند.

البته آبجو کم الکل آنجا قابل نوشیدن نبود. پیانو نواز ظاهراً پیانوی کهنه را هنوز به اندازه کافی کوک شده نمی‎یافت و دائماً اشتباه می‎نواخت. همه پاچه‎ها نه صدای خوبی داشتند و نه استعداد.

ناخوشایند بودن کوچولو هم به تمام اینها اضافه شده بود. بلافاصله وقتی عاقبت یک زن ــ خواننده معتبری که هنر بالاترش توسط لباس درازی مشخص شده بود ــ به روی تریبون می‎رود، در این وقت اوضاع برایم نامطلوب‎تر می‎گردد و تصممیم می‎گیرم پس از پایان آواز خواندنش آنجا را ترک کنم. هوم. البته او این ترانه زیبا را خواند:

فقط یک بار می‎شکفد

در سال ماه گل،

فقط یک بار

در زندگی عشق!

با وجود حروف صدادار بی پایان عاقبت آواز خواندنش به پایان می‎رسد. دست زدن طولانی‎ای نصیب زن می‎شود. من سرم را به سمت کوچولو برمی‎گردانم.

اما من در آنجا چه دیدم!

او با تکیه چانه بر روی مشت‎هایش آنجا نشسته بود، به گیلاس آبجویش نگاه می‎کرد و اشگ به آرامی از گونه‎هایش سرازیر بود.

کوچولو گریه می‎کرد! ظاهراً بدون آنکه خودش از آن آگاه باشد کاملاً آهسته گریه می‎کرد. او پیرامونش را کاملاً فراموش کرده بود.

من باید بگویم که این صحنه مرا به درستی لرزاند. زیرا همانطور که در چنین دوستی‎های پسرانه معمول است: آدم شادی را به اشتراک می‎گذارد و فقط به ندرت درد و رنج را. به این دلیل خیلی ساده، زیرا ... خدای من، خب حالا: آیا چه درد و رنجی می‎تواند یک چنین دانشجوی ترم پائینی داشته باشد؟

ــ کوچولو! اینطور کوته فکر نباش، به من بگو، که چه شده است!

او جواب نمی‎داد، اما پس از لحظه‎ای سکوت نامه کاملاً مچاله شده‎ای را از جیب خارج می‎سازد و بدون آنکه مرا نگاه کند آن را به من می‎دهد.

من آن را می‎خوانم. نامه‎ای که در آن شب در اختیار من گذاشته گشت به شرح زیر است:

دوست عزیز!

از زمانیکه تو رفته‎ای حالم بسیار عجیب بود و من ابتدا دلیلش را نمی‎دانستم. ماما البته همیشه می‎گفت که کشیش شولتز یک انسان باشکوه و عالی‎ای است که آدم می‎تواند به او امید داشته باشد، و همچنین دارای ثروت است و با داشتن سن کم یک شغل ثابت دارد. اما من به این حرف‎ها توجه نمی‎کردم و به این دلیل هم به تو چیزی از این موضوع نگفتم.

دوست عزیز، من به روزهای آخر و رقص در <ملوان> که اولین رقص من بود باید همیشه فکر کنم.

بله زمان‎های زیبائی بودند،

اما آنها حالا گذشته‎اند!

که می‎داند آیا ما هرگز در این زندگی همدیگر را ببینیم، من این را هنگام خداحافظی به تو گفتم، اینطور نیست؟ من همیشه احساس وقوع این امر را داشتم که موانع غیر قابل نفودی در مسیرمان قرار خواهند داد، و تو همیشه در این باره مرا مسخره می‎کردی. می‎بینی که حالا به وقوع پیوست، زیرا دیروز کشیش شولتز با ماما صحبت کرد.

من بطور وحشتناکی رنج می‎برم، زیرا تو به خوبی می‎بینی که من و تو تحت این شرایط نمی‎توانیم هرگز با یک توافق حساب کنیم، اولاً تا زمانیکه تو قادر به ازدواج باشی سال‎ها مانده، و بعد آنطور که من متوجه شده‎ام ماما بدون شک کشیش شولتز را می‎خواهد، و ما فقط بهترین سال‎های جوانی‎مان را از دست داده‎ایم.

آدم باید حالا بیش از هر چیز به دنبال آرامش باشد، و خدا را شکر طبیعت من طوری‎ست که سریع چیزی را نادیده می‎گیرد، بخاطر خط بدم معذرت می‎خواهم، من نامه را در اداره پست می‎نویسم و فقط پنج دقیقه وقت دارم. تمام محل‎هائی که ما در آن چنان سعادتمند بودیم مرا به یاد تو می‎اندازند و من اجازه ندارم چیزی بگویم، حتی اجازه ریختن یک قطره اشگ را که قطعاً کمکی برای کاهش دردم است ندارم!

دوست عزیز: به یاد داشته باش، که چطور ترانه شِفِل برای ما به حقیقت پیوست:

خدا تو را حفظ کند، می‎توانست بیش از حد خوب گردد،

خدا تو را حفظ کند، این نباید می‎گشت.

بله، می‎توانست بیش از حد خوب گردد! این حقیقت دارد و که می‎داند شاید تو به این خاطر از تحصیلاتت غفلت می‎ورزیدی.

حالا بدرود، خدا نگهدارت باشد. ما هر دو می‎خواهیم درد را هرچه هم بزرگ باشد سرکوب کنیم و به کسی اجازه متوجه گشتن از آن را ندهیم.

با تعظیم تمام

دورای تو.

پانوشت: من دیگر انتظار نامه‎ای ندارم و به این دلیل آدرس جدیدم را برایت نمی‎نویسم.

بعد از به پایان رساندن نامه زمزمه‎کنان می‎گویم: "پس این فرومایه دورا نامیده می‎شود!". من صادقانه خشمگین بودم و کاغذ قبلاً مچاله گشته را یک بار دیگر دوباره مچاله می‎کنم.

ــ بفرما این هم از دختر معقول و مناسبت! آنها، این جانورها می‎خواهند ازدواج کرده باشند و نه چیز بیشتری. اَه، تف بر شیطان!

کوچولو بخاطر خشم من کمی از نظر روانی بر خود مسلط و هیجان‎زده می‎گردد. او چنان با مشت بر روی میز می‎کوبد که تمام جهان به سمت ما نگاه می‎کند. اما این مزاحم او نمی‎شود، بلکه تقریباً فریاد می‎کشد:

ــ بله! بله! حق با توست. آه، حالا باید آدم، حالا باید آدم عاقبت به شیطان مبدل شود! به شیطان! اگر حتی یک دختر مانند دورا ... مرد! آیا اصلاً می‎فهمی این یعنی چه؟ دورا! دورا!

مردم میزهای اطراف ناآرام می‎گردند و برخی هیس هیس می‎گویند. ما طوری که انگار متوجه چیزی نشده‎ایم رفتار می‎کردیم. من می‎گویم:

ــ بله بله، دورا، این دختر پُر روح!

ــ آه، من حرفم را پس می‎گیرم! او اصلاً پر روح نبود. این حالا مشخص شده است. آیا در تمام جهان رذالت بزرگ‎تری وجود دارد! با این روش ... ناگهانی و غیر منتظره ... با یک انسان دیگر نامزد شود؟!

من به این سؤال با بهترین دانش و اعتقاد پاسخ منفی می‎دهم. او با وجود پیرامون تحریک شده ما دوباره با مشت بر روی میز می‎کوبد و فریاد می‎کشد: "و آن هم با یک کشیش!"

حالا کسی می‎گوید: ساکت

به این دلیل من آهسته‎تر صحبت می‎کنم:

ــ خب، می‎دانی کوچولو، اینکه حالا او یک کشیش است به نظر من در این جریان از بدترین چیزها نیست. یعنی برای تو. من حداقل اگر بجای تو بودم از این شرایط حتی مقداری شیرینی می‎مکیدم ...

ــ چرا؟

ــ بله، من البته او را هرگز ندیده‎ام، اما ... من می‎توانم او را بعنوان خانم کشیش به خوبی تصور کنم. صبح‎ها گاوهای گوناگونی را می‎دوشد، بعد از ظهرها پیپ بلند شوهرش را پر می‎سازد و در آن بین شستشو و پخت و پز خواهد شد. یکشنبه‎ها مهمان می‎آید و غیره. خوب و بعد بچه‎ها! چی فکر می‎کنی! برایم تعریف کرده‎اند که تعداد بچه‎ها در چنین خانواه‎های کشیشی به ده دوازه می‎رسد. ــ این انتقام توست!

چشم‎های کوچکولو با شور متعصبی می‎درخشید. او فریاد می‎کشد ــ بله! بله! آه، این حق اوست! این حق اوست! چه آشی برای خودش پخته است!

صبر مشتری‎ها به پایان رسیده بود "ساکت! لعنت بر شیطان!". از تمام میزها فریاد کشیده می‎شد. کوچولو با نگاهش پیرامون خود را به چالش گرفته بود، روح خشمگینش تشنه عمل بود.

در این هنگام جوانی کوتاه قامت و ورزیده‎ای، با لباس زیبائی بر تن، به سمت ما می‎آید و مؤدبانه اطلاع می‎دهد که صاحب میخانه از ما خواهش می‎کند یا کمی آهسته‎تر صحبت کنیم یا ...

کوچولو فریاد می‎کشد: خفه شو، الاغ لعنتی!

*

همه قسمت‎های ماجرائی را که پس از این کلمات روی می‎دهند دیگر دقیقاً به یاد نمی‎آورم، قسمتی هم وجود داشت که نه برای کوچولو و نه برای من به حد کافی افتخارآمیز بود که ارزش ویژه ثبت را داشته باشد. متأسفانه در این روز سنگفرش خیابان خیلی کثیف بود، طوریکه یک درشکه‎ران خواهش‎مان برای سوار شدن را با صراحت رد کرد و ما باید مسیر تا اتاق کوچولو را در لباسی گل‎آلود با خجالت کامل و تا حد امکان با اجتناب از نزدیک شدن به فانوس‎های خیابانی پیاده طی می‎کردیم.

III

دور انداختن روح در دریائی از رسوائی ــ

هر شب وقتی من خسته از حفظ یاد گرفتن حکمت‎های قانون به خواب می‎رفتم این یک بیت شعر خود را مانند شن میان دندان‎ها به هم می‎سایید. وضعم طوری بود که حتی خوابیدن هم دیگر برایم صلح و آرامش به بار نمی‎آورد. آنها در خواب دوباره بازمی‎گشتند، این هیولاهای شنیع، این مفاهیم قانونی. یک شب خیس از عرق از خواب برخاستم: من با خیال راحت به یک میخانه دوستداشتنی و قدیمی داخل شده بودم و در آنجا به جای اِمی و گِرته خوب، امفیتویزس و سوپرفیکیس تازه استخدام شده را می‎یابم ...

عاقبت در نیمه نحس ماه مارس آن را انجام دادم ــ غیر ممکن را ــ آزمون را ...

کوچولو در سطح شیبدار مقابل دادگاه عالی ایستاده بود. او با هیجان به من دست می‎دهد ــ "چه بدشانسی‎ای دولت پروس Preußen دارد ..."

حالا ما کافه کمپینسکی در فریدریش‎اشتراسه را محل نشست انتخاب می‎کنیم. من باید از این فرصت استفاده کرده و تقاضای عفو نمایم که داستان‎های من همیشه در یک کافه اتفاق می‎افتند. من خودم همین حالا متوجه این موضوع گشتم. اما من اجازه دارم امیدوار باشم هیچکس چنین بدخواه نباشد که بخواهد از این واقعیتی که من به سادگی از سر صداقت تعریف می‎کنم در مورد زندگی شخصی‎ام نتیجه‎گیری کند.

*

ــ خب، کوچولو ــ چرا اینطور کسل‎کنده و رنگ‎پریده نگاه می‎کنی؟ آیا جای زخم هنوز جوش نخورده است؟

ــ آه تو منظورت بخاطر دورا است؟ من دیگه اصلاً به او فکر نمی‎کنم. او برایم کاملاً بیتفاوت است.

ــ خب، پس چرا خوش نیستی؟

ــ شراب گازدار برایم شیرین است.

ــ کوچولو، تو طبیعتی فاوست مانند داری. در شراب گازدار تشنه شراب راین هستی. اما هرچه تو مایلی ...

با یک بطری شراب از راوئنتال خلق و خوی کوچولو بالا می‎زند. اما فقط به طور موقت، بعد بلافاصله در خرفتی خود غرق می‎گردد، طوریکه من عاقبت حوصله‎ام سر می‎رود.

ــ لعنت بر شیطان، من حالا دیگر کم کم از دردهای ابدی روحت خسته شده‎ام. باز دوباره چه شده است! خدا می‎داند که من هرگز فکر نمی‎کردم تو خود را اینجا در این باتلاق اینچنین سریع به نابغه غم‎انگیزی تکامل دهی. زود باش! حرف بزن لااقل!

کوچولو انگشتانش را داخل موهای فرفری‎اش که هنوز آن زمان با ژله مدل افسری صاف نکرده بود فرو می‎کند و غمگین و بی‎ریا به چشمانم زل می‎زند.

او به آرامی می‎گوید: می‎دانی، من اوایل همیشه این را یک حرف پوچ می‎پنداشتم، اما حالا متوجه می‎شوم که این درست است، یعنی ــ که یکی زندگی را بدتر می‎سازد. زندگی را ــ و قبل از هر چیز بخصوص زن‎ها.

ــ اما کوچولوی عزیز، این که در کتاب عهد قدیم نوشته شده است. در این هنگام او وقیح می‎گردد:

ــ من این را نمی‎دانم! به من هیچ ربطی ندارد! من که یهودی نیستم!

او درست می‎گفت، پس از یک وقفه کوتاه ادامه می‎دهد:

ــ من باید برای تو یک داستان تعریف کنم.

ــ خب بله، البته. من مدت‎هاست که انتظارش را می‎کشم. بسیار خوب: کجا با دختر آشنا شدی؟

ــ در خیابان. باد می‎وزید، کلاه از سر دختر به هوا بلند می‎شود و مستقیم به سمت صورت من می‎آید. آه من به تو می‎گویم ...

اوگیلاسش را تا ته می‎نوشد.

ــ او تکلا فون بروآی نام دارد. پدرش بعنوان کاپیتان در کوینیگ‎گرتس در جنگ کشته می‎شود.

ــ که اینطور؟ ــ مگر دختر چند ساله است؟

ــ هجده. ــ خب خب. ــ پس باید افسر شایسته‎ای بوده باشد.

ــ چرا؟

ــ خب، او باید اما حداقل یک تأثیر کاملاً غیر عادی و بادوام اعمال کرده باشد ...

ــ آه ... بله خیلی! هوم.

ــ خب، اما این مهم نیست. چنین محاسبات اشتباهی در آنچه به اظهار سن مربوط می‎شود قابل بخشش‎اند. خوب ادامه بده.

ــ بله، به این ترتیب مادرش بعنوان بیوه در تورگاو زندگی می‎کند. البته در شرایط فقیرانه ... آنها سال به سال فقیرتر می‎گردند. عاقبت مادر فقط یک راه نجات می‎بیند.

یک دوست قدیمی شوهرش، یک سرگرد بیوه، دارای سه فرزند و بسیار ثروتمند از تکلا خواستگاری می‎کند. اما چون او پیر و زشت بود تکلا جواب رد می‎دهد. با این حال او مرتب می‎آمد. حالا چون نیاز به بالاترین حد رسیده بود مادر برای متقاعد ساختن دختر آنقدر صحبت می‎کند تا اینکه تکلا تسلیم می‎شود و جواب مثبت می‎دهد. او دیگر نمی‎توانست خود را نجات دهد.

چنین به نظر می‎رسید که کوچولو خودش هم از داستانش منقلب شده است. او سکوت می‎کند و دوباره گیلاسش را تا ته می‎نوشد. من مزاحم او نمی‎شوم بلکه آنقدر صبر می‎کنم تا او به صحبتش ادامه می‎دهد.

ــ وقتی مادر او را راضی ساخت شب بود. صبح روز بعد باید سرگرد می‎آمد و ــ و در شب تکلا فرار می‎کند.

ــ فرار می‎کند؟

ــ بله، اینجا به برلین. خیلی عالی‎ست، درست نمی‎گم؟ تکلا نمی‎خواست بگذارد او را بفروشند.

ــ در تورگاو. بله، خیلی عالی‎ست. اما در اینجا شروع به چه کاری کرده است؟ چه مدتی از اقامتش در اینجا می‎گذرد؟

ــ فقط چند ماه. تا حال با گرو گذاشتن یکی پس از دیگر جواهراتی که سرگرد در این اواخر به او هدیه کرده بود تغذیه می‎کرد.

ــ خب. حالا وقتی که جواهراتش تمام شود بعد چه می‎کند؟

ــ بله، گره جریان هم همین است.

ــ آهان، و حالا تو میائی. اجازه نده که او هم تو را قال بگذارد.

من احساس کوچولو را زخمی کرده بودم. او خشن می‎شود.

ــ اگر تو گاو پیر دیگر هیچ احساسی در وجودت نداری به اندازه کافی بد است و باید خجالت بکشی.

این نظر ناگهانیش در باره شخصیتم او را به یاد این می‎اندازد که اصلاً هنوز به سلامتی من جام به جام نزده است و بنابراین کاملاً ناگهانی احساساتی می‌شود. او برای من آرزوی بهترین‎ها را می‎کند، با کلمات گرمی خوش‎قلبیم را می‎ستاید و ما عاقبت همدیگر را می‎بوسیم.

کوچولو پس از مکثی خجالتی که این جنب و جوش احساسات به بار آورده بود دوباره شروع به صحبت می‎کند:

ــ می‎دانی، این غم‎انگیز است. او در این اواخر به سختی می‎توانست زندگیش را بگذراند. وقتی من او را شناختم بجز لباسی که بر تن داشت همه چیزش را فروخته و به گرو گذاشته بود. وحشتناک است! بنابراین بی خبر به سمت پرتگاه تلو تلو می‎خورد ...

ــ کدام پرتگاه؟

ــ اما مرد! فقط فکرش را بکن! او بسیار زیباست، یک اندام باریک و انعطاف‎پذیر دارد. قبل از آنکه کسی را پیدا کند که به او از سر انساندوستی خالص کمک کند ...

ــ هوم. بله اینطور است. من درک می‎کنم. و تو انساندوستانه و خالص به او کمک کردی.

کوچولو در سکوتی غم‎انگیز غرق می‎گردد. سپس بدون نگاه کردن به من با صدای خفه‎ای می‎گوید:

ــ نه. مسئله این است. من مانند یک رذل واقعی در برابرش عمل کردم. ببین، تو باید حالت روحیم را در آن زمان پس از نامه فضاحت‎بار دورا تصور کنی. من نسبت به تمام ملت خشمگین بودم! آیا استریندبرگ را خوانده‎ای؟

ــ بله.

ــ خب، بنابراین تو تقریباً می‎دانی ... یک فریاد خفه برای انتقام ... بله! و به این شکل فریاد در گلوی من نشسته بود. من باید به هر نحو شده از دست این فریاد رها می‎گشتم، از این فریاد ... من باید به ملت یک بار نشان می‎دادم و اثبات می‎کردم که از کسی یک شیطان ساختن اصلاً چه معنا می‎دهد! او خیلی بی شیله پیله بود. در شب سوم، بعد از آنکه ما در پشور غذا خوردیم ... او یک پُرس غاز سرخ شده خورد ... من برایش تعریف کردم که برایش یک دستبند زیبای نقره‎ای خریده‎ام ولی آن را از روی حماقت در خانه جا گذاشته‎ام. اما چون ما در هر حال از کنار آپارتمانم عبور می‎کنیم و ... می‎تواند از این فرصت استفاده کرده و ببیند که خانه‎ام چطور تزئین شده است و ــ

ــ یک کار واقعاً شیطانی!

ــ کاری رذیلانه. بخصوص که او به این خاطر از خانه فرار کرده بود. اما بدتر از همه این است که من و او به این ... به این رذالت عادت می‎کنیم.

ــ کوچولو، کوچولو ــ این جریان باید به کجا ختم شود؟

او تمسخرآمیز می‎خندد:

باید به کجا ختم شود؟ من این را به تو می‎گویم: آدم روز به روز بدتر می‎شود. پایان خوک آغاز سوسیس است. ــ آمدن این روز را می‎بینم که من هم مانند تو شوم.

ــ بیچاره! اما نمی‎شود یک بار این دختر را ... با این دختر آشنا شد؟

ــ بله، تکلا در حقیقت خیلی خجالتی‎ست اما رک بگویم که من حتی خیلی مایلم تو با او آشنا شوی. من گاهی این احساس را دارم ... خوب، چطور باید بگویم ... من هنوز خیلی جوانم. و بعد ... من نمی‎دانم، من نمی‎توانم این ترس را از خودم دور سازم ... حالا باید چه اتفاق بیفتد؟ آیا نباید حالا موضوع را جدی بگیرم؟

ــ یعنی چه جدی بگیرم؟

ــ خب منظورم این است که بعنوان یک مرد شرافتمند ... او از خانواده خوبی است. من نمی‎توانم سرزنشش کنم که چرا او را اغوا کرده‎ام.

ــ برای خاطر خدا، کوچولو! تو که قول چیزی به او نداده‎ای؟

ــ نه، قول نداده‎ام، اما ... من با او ... در باره این موضوع صحبت کردم که می‎خواهم او را پیش مادرش بازگردانم.

ــ او چه گفت؟

ــ هرگز! او رسماً از ترس می‎لرزید. این کودک خیلی مرعوب شده است.

ــ بسیار خوب. حالا فقط به من قول بده که تو قبل از آشنا شدن من با او هیچ کار دیگری به عهده نخواهی گرفت. می‎شنوی؟

کوچولو این قول را به من می‎دهد و ما حالا توافق می‎کنیم که بعد از ظهر فردا وقتی دوشیزه فون بروآی می‎خواهد پیش کوچولو برود من خود را غیر منتظره به او معرفی کنم. سپس ما یک کلمه جدی با او صحبت خواهیم کرد ... تا ببینیم چه می‎شود ...

IV

من صبح روز بعد یک نامه از پدر کوچولو دریافت می‎کنم:

ــ شما می‎دانید که پسر من تمایل مزمنی به نامزد کردن دارد. من در این رابطه با او متحمل زحماتی شده‎ام و به آنها عادت کرده‎ام. او در کلاس نهم دبیرستان با آشپز یکی از بستگان‎مان نامزد شده بود. از آن زمان به بعد داستان‎ها همیشه کمتر هیجان‎انگیزتر می‎گردند. بنابراین ممکن است که من او را در این زمینه بد عادت کرده باشم، زیرا او در آخرین نامه‎اش به من درخواست یک <حق نامزدی> اصولی می‎کند. نامه با چنان لحن عجیب جدی و خنده‎آوری نوشته شده بود که من متحیر گشتم. آدم احتیاج ندارد یک نابغه در انسان‎شناسی باشد تا بتواند تشخیص دهد که چیزی غیر عادی در او در جریان است. من به شما اعتراف می‎کنم که تا حال برایم هیچ چیز کسل کننده‎تر از نامزد کردن‎های دوره‎ای کارله نبوده است، من مایلم با این حال از شما خواهش کنم نظاره کنید که آیا اصلاً چیز جدی‎ای برای نگرانی وجود دارد یا نه. سپس اگر ضروری باشد من خودم فوری به آنجا خواهم آمد. ــ همانطور که معروف است می‎خواره‎های علاج‎ناپذیری وجود دارند که قصد بهبودی‎شان فقط یک تلاش احمقانه خواهد بود، همچنین این هرگز به مخیله‎ام خطور نخواهد کرد که مزاحم لذت بردن بی‎ضرر یک داماد فصلی انگشت‎نما مانند پسرم شوم.

همچنین من هم همانطور که شما می‎دانید عضو هیچ یک از اتحادهای مردانه نیستم، و از من بعید است جوان را تحت کنترل آداب و رسوم پلیسی قرار دهم؛ و هدف من از تماس با شما ابداً با این منظور در ارتباط نمی‎باشد.

اما نامزد کردن‎ها هم اجازه فاسد کردن ندارند. شما مرا درک می‎کنید. لطفاً پاسخ نامه‎ام را زود بدهید! پیشاپیش از شما متشکرم.

و غیره ...

نامه اما مرا به فکر می‎اندازد. من احساس می‎کردم که در پشت این طنز خشک یک نگرانی جدی پنهان است. زیرا نوشتن چنین نامه‎ای از طرف پیرمرد و اینکه او حتی به این می‎اندیشید که احتمالاً خودش به برلین بیاید کار خیلی زیادی بود ...

به این دلیل بی صبری‎ام مرا آرام نمی‎گذاشت و من زودتر از وقت توافق شده پیش کوچولو می‎روم. دوشیزه فون بروآی هنوز آنجا نبود.

یک سکوت ناراحت کننده و موقعیتی کاملاً احمقانه بین ما برقرار می‎گردد.

عاقبت کوچولو مرا مخاطب قرار می‎دهد:

ــ با این قیافه مانند اسب‎آبی از خود راضی چه می‎خواهی بگوئی؟

ــ اما هیچ چیز، کوچولو. من فقط فکر می‎کنم. من احساس می‎کنم که انگار همین دیروز در آزمون شرکت کرده بودم و حالا نمی‎توانم به یاد آورم که آیا آن را قبول شده‎ام یا مردود گشته‎ام.

ــ احتمالاً مورد دومی.

ــ احتمالاً.

در این وقت درب اتاق کاملاً سریع باز و سپس فوری بسته می‎گردد. کوچولو از جا می‎جهد و با عجله به بیرون می‎رود.

او می‎گذارد درب اتاق نیمه باز بماند، و من می‎توانستم بشنوم که آنها در بیرون در باره چه صحبت می‎کنند.

ــ اما تکلا! اینطور اغراق‎آمیز خجالتی نباش. او دوست خوب من است، یک دوست خیلی خوب، یکی از بهترین و قدیمی‎ترین دوستانم. او خیلی مایل است تو را بشناسد. خیلی از من خواهش کرد! خواهش می‎کنم، بیا!

سپس یک زمزمه هیجان‎زده از طرف دوشیزه فون بروآی:

نه، نه، ولم کن. من نمی‎خوام! نه! این بر خلاف قرار ما است! ولم کن!

این صدا ...؟

من به درب اتاق نزدیک می‎شوم و به بیرون نگاه می‎کنم.

و سپس با خنده‎ای بامزه و دوستانه به بیرون فریاد می‎زنم:

ــ لوره یا تو! من صدای تو را شناختم. لازم نیست از دوست دوران جوانیت خجالت بکشی.

کوچولو از وحشت دست او را رها می‎سازد.

او فرار می‎کند ...

*

از آن زمان دیگر لوره عزیز را ندیدم، و کوچولو هم هنوز دوباره نامزد نکرده است. او، همانطور که خودش می‎گوید کاملاً به شیطانی مبدل گشته که <تمام ملت> را به وضوح خوار می‎شمرد. بعلاوه همانطور که گفته شد او یک کارمند و افسر رزرو کوشای ارتش است.

https://www.youtube.com/embed/8Fd6WCcf744