همسایه‌ها.

<همسایه‌ها> از اینا ینس را در آبان سال ۱۳۹۷ ترجمه کرده بودم.

به سوی اورشلیم

متأسفانه من نمی‎توانم به خود ببالم که هرگز در زندگی‎ام کار بزرگِ خوبی انجام داده‌ام. با این وجود در قلبم خاطرۀ چند روزِ زیبای تابستان از دوازده سالگی‎ام مانند انعکاس طنین دورِ یک ناقوس زندگی می‎کند، که در آنها من برای کسب بالاترین منزلتی که در این جهان وجود دارد تلاشی صادقانه می‎کردم.

زیرا ... من می‎خواستم مقدس شوم. البته نه تنها من! این جرقۀ الهی در قلب دوستم اشتینلی هِس هم افتاده بود.

البته این قصدِ قابل ستایش مانند یک منبع الهی از یک نیستی در روحمان نپریده بود، بلکه این قصد پیدایش خود را مدیون یک کتابِ بسیار عجیب بود که آن هم از مسیری کاملاً عجیب و ممنوعه بدستمان رسیده بود.

در نیمۀ تابستان بر روی روستای ما عصرِ یک یکشنبۀ شرجی قرار داشت. در افق ابرهای بزرگ خود را مچاله می‎ساختند. یک رعد و برق در راه بود.

من پیش اشتینلی هِس بودم. ما در زیر سایه‎بان در طبقه سوم نشسته بودیم و از ارتفاعِ سرگیجه‎آور گاهی به باغ‎های میوه و رود خروشان نگاه می‎کردیم، گاهی به کوه‎ها، جائیکه توده‎های تاریک ابر مرتب خود را تهدیدآمیزتر منقبض می‎ساختند.

اشتینلی از یک عمۀ بسیار شریف تعریف می‎کرد که جائی در ایتالیا ساکن بود و سال گذشته چند هفته نزد آنها زندگی کرده بود. او می‎گفت که این عمه مانند شاهزاده‌ها صاحب چیزهای خوبی‎ست. آدم نمی‎تواند قبل از دیدن‎شان اصلاً زیبائی آنها را تصور کند، و بیشتر آنها در یک اتاق کوچک در طبقۀ زیرشیروانی در دو چمدان بزرگ نگهداری می‎شوند.

فانتزی‎ام فوراً شعله‌ور می‎گردد. دو چمدان غریبه با چیزهای باشکوهی که آدم نمی‎توانست اصلاً تصورشان را بکند! اوه، این مرا بسیار علاقه‎مند می‎سازد.

هنگامیکه اشتینلی این را متوجه می‎شود آهسته می‎گوید: "آیا می‎خواهی یک بار بالا برویم؟ یکشنبه‌ها هیچ انسانی آن بالا نیست. آنجا می‎توانیم همه‌چیز را بیرون بیاوریم و نگاه کنیم."

خدای من! این یک فکر عالی بود! من خیلی سریع با او موافقت می‎کنم.

بنابراین ما مسلح گشته با کلیدهای ضروری به طبقۀ زیرشیروانی صعود می‎کنیم.

طبقۀ زیر شیروانی که خود را در سراسر ساختمان گسترانده بود مانند یک دخمۀ پُر پیچ و خم دیده می‎گشت. ما مانند افراد نابینا از میان الوارها و تیرهای زیرشیروانی، از میان لباس‎های شسته شدۀ آویزان بر طناب، از میان جعبه‎ها و سبدها به سختی عبور می‎کردیم.

کاملاً در پایان انبار، جائیکه سقف یک شیب رو به پائین به خود می‎گیرد، اشتینلی یک در را باز می‎کند، و ما به یک اتاق کوچک داخل می‎شویم که در آن یک تخت، و در زیر آن دو چمدان چرمی بزرگ قدیمی قرار داشت.

اشتینلی با احتیاط درِ اتاق را می‎بندد، سپس یک تختۀ کوچکِ کنار دیوار را به کنار می‎کشد، و فوری یک نور نیمه تاریکِ عرفانیِ مناسبِ قصدمان فضا را پُر می‎سازد.

ما برای نزدیک ساختن چمدان‎های سنگین به سمت نور آنها را می‎کشیدیم و هُل می‎دادیم. و سپس آنها باز می‎شوند، و من باید اعتراف کنم این برای اولین بار بود که انتظاراتِ بالای زندگی‎ام به یأس مبدل نگشت.

آنچه را که  آنجا در کنار هم قرار داشت، و در حققیقت در نظمی نمونه‎وار، به سختی می‎توانم توصیف کنم. این فراتر از جسورانه‎ترین تصورات من از چیزهای عالی بود. دو لباس توری به رنگ سیاه و بنفش! پارچه‎های ابریشمی در تمام رنگ‎ها، شال‎گردن با طرح‎های نادر، جوراب‎های ابریشمی، یک جفت دمپائی تُرکی سبز و یک جفت قرمز رنگ، روبان‎های طلائی، جعبه‎های کوچک و بزرگ، در تعدادی از آنها دگمه‎های زیبا قرار داشت و در بقیه منجوق‎های رنگی، دستکش، یک بادبزن از پَر شترمرغ، یک دستپوش کوچک نقره‎ای‌ـ‌خاکستری رنگ، یک آلبوم با جلدی پوشیده شده از مخمل و بسیاری، بسیاری چیزهای دیگر!

ما هر قطعه را بیرون می‎آوردیم، آن را شگفتزده از همه طرف لمس می‎کردیم و بعد بر روی تخت قرار می‎دادیم. عاقبت یک بستۀ مربع شکل می‎یابیم که در یک دستمال ابریشمیِ بنفش پیچیده شده و با نوار زرد رنگی به نحو زیبائی بسته شده بود. ما آن را کنجکاوانه باز می‎کنیم.

آن یک کتاب بود با زیباترین جلدی که من تا آن موقع دیده بودم. درخشان به رنگ آبی آسمانی و ستارهای کوچک طلائی فراوان، در وسط جلد در زیر اشعه‌های یک خورشیدِ بزرگ با حروفی به رنگ سرخ نوشته شده بود:

زندگی الیزابت مقدس

و

مبارزان مسیح

من کمی کتاب را ورق می‎زنم و در آن عکس‎های فراوانی می‎یابم که بخاطر رنگ‎های درخشان‎شان بسیار مورد علاقه‎ام واقع می‎گردند. سپس چند خط را بصورت تصادفی از وسط کتاب می‎خوانم ... و چند خط دیگر ... خدای من! ... چیزهای عجیبی آنجا نوشته شده بود:

"او در زمان کودکی‎اش، وقتی در خانه می‎چرخید، آنچه را که از غذا و نوشیدنی می‎توانست به چنگ آورد می‎دزدید و آنها را به فقرا می‎داد. چون آشپزها و خدمه آن را اطلاع می‎دادند، بنابراین یک روز ارباب خودش مراقبت می‎کند، و وقتی او از آشپزخانه خارج می‎شود و دامنش را پُر ساخته بود، در این وقت ارباب جلو می‎آید و می‎گوید: "دختر کوچک عزیزم، در دامنت چه حمل می‎کنی؟" در این وقت او می‎گوید: "من گل رز حمل می‎کنم و می‎خواهم با آنها برای خودم یک تاج‎گل بسازم. در این هنگام ارباب می‎گوید: "گل‎های رز را به من نشان بده!" زیرا می‎دانست که در دامن او نان و گوشت است. در این وقت دختر دامنش را باز می‎کند و نشان می‎دهد، آنجا گل‎های سرخ و سفیدِ رُز بودند، که در دستان فقرا دوباره به نان و گوشت تبدیل می‎شوند. در این وقت ارباب به آشپزها و خدمه می‎گوید: "من به شماها دستور می‎دهم: هرچه را که او می‎خواهد از شماها بردارد و به فقرا بدهد،مانع از آن نشوید!"

این داستان بیشتر از عکس‎ها مورد علاقه‎ام بود، و من به اشتینلی پیشنهاد می‎کنم که تمام کتاب را با هم بخوانیم، چون به نظر می‎رسد که خیلی زیبا باشد.

اشتینلی می‎گوید: "قبول، اما باید اول چیزها را دوباره داخل چمدان بگذاریم." بنابراین ما پارچه‎های ارزشمند ابریشمیِ عمه را مانند یک دسته شاخ و برگِ از درخت ریخته شده از روی تخت به داخل چمدان‎ها پائین می‎کشیم، آنها را می‎بندیم و به گوشه‎ای هُل می‎دهیم و با کتاب بر روی تخت می‎نشینیم.

سپس به نوبت برای همدیگر می‎خوانیم، و از ورق‎های کتاب چنان چیزهای عجیبِ زیبا و دوستداشتنی‎ای به بالا صعود می‎کرد که ما به زحمت در اطراف و بالای سر خود یک رگبار وحشتناکِ همراه با رعد و برق را می‎شنیدیم.

ما می‎خواندیم و می‎خواندیم، تا اینکه تاریکی فرا می‎رسد. هنوز خیلی مانده بود که کتاب تمام شود، اما قلب ما را چیز تازه و بزرگی پُر ساخته بود.

و به این دلیل ما از آن به بعد روز به روز در اتاق کوچکِ طبقۀ زیرشیروانی یک قطعه از کتاب را می‎خواندیم، حتی زندگی مبارزان پرهیزکار مسیح و همچنین آخرین بخش را که شامل یک سخنرانی طولانی می‎گشت. ما بعد از یک هفته خواندن کتاب را به پایان می‎رسانیم.

در روح جوان ما چیزهای فهمیده گشته و چیزهای درک نگشته از کتاب نامنظم و در هم قرار داشت، اما از ته‌ماندۀ آن چیزی مانند یک گلِ لطیف در ما رشد می‎کرد. یک اشتیاق عمیق برای آن کارهائی که افرادِ نام برده شده در کتاب انجام داده بودند.

حال ما طوری بود که انگار نسیمی از زندگی شاهزاده الیزابت از تورینگن با عبور از میان قرن‎ها به قلبمان نفوذ کرده است. در هرحال می‎دانم که من یک هفته تمام نمی‎توانستم شب‎ها از شیفتگی مذهبی بخوابم. چیزی در درونم کار می‎کرد و فشار می‎آورد، که من البته آن را درک نمی‎کردم و مایل نبودم در باره آن با کسی صحبت کنم.

اما سپس ناگهان ایده‌ای به ذهنم می‌رسد. من ناگهان یک هدف و همچنین راه رسیدن به آن را می‎بینم.

من و اشتینلی هِس در بعد از ظهر یک روزِ یکشنبه کنار یک پشتۀ بزرگ کاه در باغ میوۀ خانۀ ما دراز کشیده بودیم. گاوها در اطراف ما صلح‎آمیز می‎چریدند، زنگوله‎هایشان طنین دوستداشتنی‎ای می‎انداخت. در غیراینصورت آنجا آرام بود.

این ساعتی بود که من می‎توانستم از آنچه مانند باری بر قلبم سنگینی می‎کرد صحبت کنم.

من شروع می‎کنم: "اشتینلی، کتاب خیلی باشکوه بود و این الیزابت واقعاً یک مقدس بود."

این را اشتینلی تأیید می‎کند: "این زیباترین کتابی بود که من تا حال خوانده بودم."

مدتی سکوت برقرار می‎شود، اما سپس در حالیکه من تقریباً مجذوبِ بزرگی افکارم بودم دوباره شروع می‎کنم: "اشتینلی، اگر ما بخواهیم، اگر واقعاً بخواهیم ... ما هم می‎توانیم خیلی راحت مقدس بشویم."

اشتینلی به من نگاه می‎کند، لحظه‎ای می‎اندیشد و می‎گوید: "این خیلی خوب می‎شود، اما من نمی‎دانم چطور باید آن را شروع کنیم."

وقتی می‎بینم که او چه سریع با ایده‌ام موافق است خیالم راحت می‎شود و حالا نقشه‎ام را برایش شرح می‎دهم.

"اشتینلی، ما کاری می‎کنیم که تا حالا کسی در سراسر سوئیس انجام نداده است، کاری که حتی الیزابتِ مقدس هم انجام نداد، و پس از آن ما مقدس هستیم ... این کار همانطور که من مایا نامیده می‎شوم شدنی است."

در حالیکه او حالا کنجکاو شده بود اصرار می‎کند: "بله، اما چکاری؟ خوب صحبت کن!"

من به او نگاه می‎کنم، و در من احساسی بود که انگار آخرین کلمۀ رهائی را به این جهان می‎گویم: "ما با هم پیاده به اورشلیم سفر می‎کنیم. آنجا بر سر گورِ عیسی مسیح دعا می‎خوانیم و دوباره به خانه برمی‎گردیم."

سپس اشتینلی کمی وحشتزده می‎پرسد: "راهِ رفتن به آنجا را چطور پیدا می‎کنیم؟"

حالا من موقعیت برتری داشتم، و آرام و مطمئن توضیح می‎دهم: "این بطور وحشتناکی ساده است. اول از روی کوه‎ها. بعد ما در ایتالیا هستیم. آنجا آدرس را می‎پرسیم. یک قایق ما را از راه دریا می‎برد. این هیچ هزینه‎ای ندارد، و بعد از جاده مستقیم تا اورشلیم می‎رویم."

"و کجا غذا می‎خوریم و می‎خوابیم؟"

اما همچنین برای آن هم یک جواب داشتم که می‎توانست تمام نگرانی‎ها را از بین ببرد: "غذا را گدائی می‎کنیم. فقط لازم است بگوئیم که ما برای <پاداش الهی> درخواست غذا می‎کنیم، سپس هر کس به ما چیزی می‎دهد. و برای خوابیدن یک بار در یک اصطبل می‎خوابیم و بار دیگر در یک غار. حالا تابستان است و می‌شود سختی‌ها را تحمل کرد، در غیراینصورت آدم هرگز مقدس نمی‎شود."

به این ترتیب ما مدتی طولانی از این و آن صحبت می‎کنیم، و عاقبت برای سفر به اورشلیم چنان شعله‎ور بودیم که کاملاً بشاش به دور پشتۀ کاه می‎رقصیدیم و در این حال ترانۀ قدیمیِ کودکانه می‎خواندیم که حالا با قصد مقدس شدن و برای سن و سال ما اصلاً مناسب نبود:

"وقتی یک بار سفر کردم،

به اورشلیم سفر کردم.

آنجا کوچکترین بودم

سنجاب نامیده می‎گشتم.

سنجاب می‎تواند برقصد،

یک و دو و سه و چهار!

او می‎تواند تا اورشلیم برقصد."

روزهای بعد از گفتگوهای بی‎پایان پُر بودند، اما ما هیچکس را از کاری که در پیش داشتیم آگاه نمی‎ساختیم. عاقبت شروع سفر را یک روز شنبه تعیین می‎کنیم.

من مدت کوتاهی پس از نهار خوردن پیش مادربزرگ به آشپزخانه می‎روم و بدون هیچ نگرانی بخاطر قلبم که می‎خواست مقدس بشود به دروغ به او می‎گویم که می‎خواهم با اشتینلی هِس به آسیاب بروم و بعد در خانۀ آنها قهوه بنوشیم.

می‎توان گفت که این دروغ اولین قدم به سمت اورشلیم و به سمت آرزوی بزرگِ فرشته گشتنم در آینده بود.

و دومین قدم این بود که هنگام ترک خانه سریع به محل خرمنکوبی می‎روم و در گوشه‎ای دست در سبدِ میوۀ فروخته شده‎ای فرو می‎کنم و دو گلابی باشکوه برمی‎دارم.

در کنار کلیسا با دوستم ملاقات می‎کنم، یکی از گلابی‎ها را به او می‎دهم و سپس با آرامش و شاد به سمت اورشلیم به راه می‎افتیم. ما در جهت جنوب به راه می‎افتیم، کاملاً همانطور که چلچله‎ها وقتی در پائیز هنگام ترک کردن ما انجام می‎دهند. بزودی روستای ما از برابر نگاه‌مان محو می‎شود. ما سبُک و تازه از طریق باشکوه‎ترین و زیباترین کوهِ جهان راهپیمائی می‎کردیم. سمت چپ ما در آن پائین رود راین می‎خروشید، و سمت راست ما جنگل و صخره رو به آسمان صعود می‎کرد.

اولین ایستگاهِ قابل توجهِ سفر ما محلی به نام تویفلزگرابن بود. در آنجا جاده کاملاً مانند جهنم از یک مسافت طولانی در تاریکی و ترسناکی از میان یک صخره می‎گذشت.

در این محل یک خانۀ کوچکِ آجری قرار داشت که کارگرانِ جاده وسائل کارشان را در آنجا نگاه می‎داشتند.

ما به محض دیدن این خانه خود را بطور معناداری به همدیگر می‎چسبانیم، به در نزدیک می‎شویم، گوش‎های خود را تیز و با دقت استراق‌سمع می‎کنیم.

استراق‌سمع کردن در کنار این درْ بی‎تجربگی ما را در چیزهای زمینی طوری افشاء می‎کرد که آدم فقط می‎توانست تعجب کند که ما خود را با مشکلات عظیمی مانند مقدس شدن و راهپیمائی به سوی اورشلیم مشغول ساخته‎ایم.

دانش‎آموزان کلاس‎های بالاتر یک روز با شرط محرمانه نگاه داشتن برای‎مان فاش ساخته بودند که زن‎های روستای ما در صورت لزوم بچه‎های کوچک را از این خانۀ کوچک آورده‎اند، و اینکه آدم می‎تواند همیشه از میان این در صدای فریاد بچه بشنود. من البته دوازده ساله بودم، اما من آن را کاملاً قابل باور می‎یافتم، و به این دلیل ما هم مدتی دراز با قلبانی که به شدت می‎تپیدند آنجا در مقابل درِ مرموز ایستاده بودیم ... اما ... اینجا بطور عجیبی همه‌چیز ساکت بود.

اشتینلی می‎گوید: "آنها حتماً آخرین بچه را برداشته و با خود برده‎اند." و ما کمی ناراضی و متفکر به رفتن ادامه می‎دهیم.

بزودی به یک روستای جذاب با چمنزار سبز و جنگل در پسزمینه می‎رسیم.

با رسیدن به روستا خانه‎ها را پشت سر می‎گذاریم، به پُل سرگیجه‎آوری می‎رسیم و رودِ راینِ خروشان را گاهی در سمت راست و گاهی در سمت چپِ زیر پای خود داشتیم.

عاقبت دوباره یک روستا در برابر ما ظاهر می‎شود. این روستا از روستای قبلی بزرگتر بود، و درست در کنار محل ورود به روستا یک مهمانخانه قرار داشت. نام آن <هتل به سمت آلپنروزه> بود، و من از میان یک پنجرۀ باز یک ساعت می‎بینم که سه بعد از ظهر را نشان می‎داد. بنابراین ما تقریباً دو ساعت راهپیمائی کرده بودیم.

ما از داخل مهمانخانه سر و صدای بشقاب‎ها و فنجان‎ها را می‎شنیدیم. گارسون‎ها میزها را می‎چیدند، و ما به یاد می‎آوریم که حالا در خانه زمان قهوه نوشیدن است.

ناگهان تشنگی سوزانی احساس می‎کنیم، و چون پاهای ما درد می‎کرد، بنابراین در مقابل مهمانخانه آرام می‎ایستیم.

"اشتینلی، نظرت چیست، ما ابتدا اینجا درخواست قهوه می‎کنیم."

او سر تکان می‎دهد و ما تا پله‎های مهمانخانه داخل می‎شویم. در این وقت یک مرد جوان در حال سوت زدن می‎آید ــ احتمالاً یک گارسون ــ و ما را می‎بیند.

من به خودم قوت قلب می‎دهم و می‎پرسم: "آیا ما می‎توانیم اینجا یک قهوه دریافت کنیم؟"

او چشمانش را کمی ریز می‎کند و پاسخ می‎دهد: "پول دارید؟" و من کاملاً متواضعانه و پرهیزکارانه پاسخ می‎دهم: "نه، ما برای <پاداش الهی> درخواست قهوه  می‎کنیم."

من به این فکر نمی‎کردم که با چه آلمانی پیچیده‎ای آنجا حرف می‎زدم. برایم فقط استفاده از کلمۀ <پاداش الهی> مهم بود، زیرا امیدوار بودم که مانند یک کلمۀ جادوئی اثر خواهد کرد.

اما متأسفانه اینطور نبود. مرد جوان نیم دوری می‎زند و در این حال می‎گوید: "حرکت کنید و بروید، در غیر اینصورت <پاداش الهی> را به شما نشان خواهم داد!"

اوه، انسان‎ها چطور می‎توانستند چنین خشن و نفرت‎انگیز باشند! این ما را واقعاً تکان می‎دهد. چه دور، آه چه دور و بالا ما در نیتِ مقدس خود در برابر چنین اشخاصی ایستاده‎ایم!

ما به مرد جوان بخاطر تباهی درونی‎اش یک نگاه غمگین می‎اندازیم و ساکت به رفتن ادامه می‎دهیم. ما با کمال میل نفرت و شرارت انسان‎ها را تحمل می‎کردیم، زیرا همچنین او، آقا و ناجی ما، و بسیاری از مقدسین‎اش بر روی زمین مورد آزار و اذیت و مضحکه واقع گشتند.

ما به آرامی به رفتن ادامه می‎دادیم. آخرین خانه در روستا دوباره یک مهمانخانه بود. بر بالای درِ آن یک پرندۀ طلائی با منقاری خمیده آویزان بود که چنگال‎های تیز و بال‎های نیمه‌گشوده داشت و در زیر این نشانۀ زیبا با حروف بزرگی نوشته شده بود: "هتل به سمت عقاب سنگی."

در کنار پنجره یک زن با دستانی بر روی هم گذارده تکیه داده بود و ملال‌انگیز به خیابان نگاه می‎کرد.

من ضربه آرامی به اشتینلی می‎زنم و می‎گویم: "شاید او به ما یک قهوه بدهد."

اشتینلی که بسیار پریشان دیده می‎گشت شانه‎اش را بالا می‎اندازد. در این وقت من به زیر پنجره می‎روم و می‎پرسم: "آیا می‎توانیم در پیش شما قهوه بنوشیم؟"

زن پاسخ می‎دهد: "اگر پول داشته باشید" و پس از خمیازه کشیدن اضافه می‎کند: "اگر پول داشته باشید می‎تونید هرچقدر بخواهید قهوه بنوشید."

من می‎خواستم پاسخ دهم: "ما برای <پاداش الهی> درخواست قهوه می‎کنیم" اما به موقع تجربۀ بد در مهمانخانۀ آن سر روستا را بخاطر می‎آورم و فقط بریده می‎گویم: "نه، ما پول نداریم."

در این وقت زن خود را کمی راست می‎سازد و با چهرۀ عصبانی می‎پرسد: "شما دو نفر فراری اصلاً از کجا می‎آئید؟"

فراری  ... من تکان شدیدی می‎خورم و اشتینلی دامنم را می‎گیرد و با ترس فراوان به من هشدار می‎دهد: "بیا بریم! با این زن نمی‎خواهیم هیچکاری داشته باشیم."

و ما بدون پاسخ دادن از آنجا می‎رویم، اما با وحشت زیادی می‎شنویم که زن پشت سر ما فریاد می‎زند: "شما شرورها، فقط مواظب باشید که پلیس دستگیرتان نکند و به خانه بازنگرداند!"

ما از آنجا مانند بال درآورده‎ها در خیابان می‎دویدیم، طوریکه انگار پلیس واقعاً در حال تعقیب کردن ما است.

ناگهان ما در محلی از جاده که پیچ می‎خورد خود را در مقابل یک کلیسا می‎یابیم.

آه، یک کلیسا! این برای اشتیاق تقدس ما مناسب بود! الیزابت مقدس هم در دوران کودکی همیشه دوست داشت در نزدیک کلیسا باشد.

من می‎گویم: "اشتینلی، ما شب را در کلیسا می‎گذرانیم. آنجا امن‎ترین جا است. از یک کلیسا نمی‎توانند ما را بیرون کنند، و همچنین هیچ انسانی در آن نیست."

ما خود را به در نزدیک می‎سازیم، آن را باز می‎کنیم و پنهانی داخل می‎شویم.

این یک کلیسای کاتولیک بود با تمام زیور معمول، با تمام نیروی رمز و رازی که بر روح کودکان تأثیر می‎گذارد. ما با احترام کامل داخل می‎شویم.

پنجرۀ بلندِ رنگین که نور را به یک غم جادوئی مبدل می‎ساخت، ستون‎های طلائی، یک محراب با صلیب درخشان و گل‎های سفید در جامی باریک، یک سقفِ تیره با تصاویری از زندگی خانواده‎های مقدس ... همه‌چیز نزدیکی به خدا و تقوا را جاری می‎ساخت.

اینجا واقعاً برای ماندن خوب بود، و ما می‎توانستیم همچنین با خیال راحت بخوابیم. اما زمین از تخته‌سنگ تشکیل شده بود و نیمکت‎ها سخت و باریک بودند و دعوت به استراحت نمی‎کردند.

بنابراین ما برای یافتن یک محل بهتر در این فضای مقدس آهسته به جستجو می‎پردازیم.

ما درِ سمت راستِ محراب یک در می‌بینیم و آن را با احتیاط باز می‎کنیم. در پشت آن یک اتاق کوچک بود با یک نیمکت با جای نشستن نرم، یک صندلی راحتی و یک میز که بر رویش یک صلیب و یک کتاب مقدس قرار داشت. در مقابل یک پنجرۀ بزرگ نردۀ آهنی قرار داشت که به دورش گیاهِ پیچندۀ انبوهی بالا رفته بود.

ما فوری تصمیم می‌گیریم که شب را در این اتاق کوچک بگذرانیم. اینجا این تأثیر را می‎گذاشت که انگار جهان به پایان رسیده است، و انگار آدم در برابر تمام نیروهای شیطانیِ زمین حفاظت می‎شود. اشتینلی بر روی صندلی راحتی می‎نشیند، و من بر روی نیمکت دراز می‎کشم. سپس گلابی خود را از جیب بیرون می‎آوریم و شروع به خوردن می‎کنیم. مزه خوبی می‎داد، فقط قادر نبود گرسنگی ما را آرام سازد.

با این حال ما خود را دوباره کاملاً سرحال احساس می‎کردیم، ما شروعِ راهپیمائی را اصلاً خیلی بد نمی‌یافتیم و معتقد بودیم که اگر همینطور پیش برود قطعاً به گورِ مقدس خواهیم رسید.

در این وقت ــ خدای من! ــ در انگار با دستان ارواح باز می‎شود!

یک پیرمرد، احتمالاً خادم کلیسا، در دمپائی نمدی با یک کلاه مخملی بر سر، یک دسته کلید در یک دست و یک وسیلۀ گردگیریِ بزرگ در دست دیگر مقابل ما ایستاده بود.

او هم مانند ما وحشتزده به نظر می‎رسید، زیرا او بر سینه خود صلیب رسم می‎کند و می‎گوید: "خدای بزرگ، شما اینجا چه می‎کنید!"

ما از جا می‎جهیم و در مقابل او مانند افسون شده‎ها می‎ایستیم. پس از یک ثانیه چشم دوختن به همدیگر چنین به نظر می‎رسد که او بر خود مسلط شده است.

او به سمت ما می‎آید و لعنت می‎کند: "متجاوزین لعنتی! شماها در این اتاق چکار می‎کنید؟"

ما حرف زدن را به کلی از دست داده بودیم و مانند درخت بید می‎لرزیدم.

در این وقت او در را می‎بندد و فریاد می‎کشد: "هی، نمی‎خواهید جواب بدهید؟"

ما در ادامه دادن به سکوت پافشاری می‎کنیم. در این وقت او به انتهای اتاق می‎رود، دری را که ما اصلاً به آن توجه نکرده بودیم باز می‎کند، دوباره برمی‎گردد و با بلند کردنِ وسیلۀ گردگیری و با قرار دادن خود در مقابل ما دستور می‎دهد: "حرکت کنید! خارج شوید! شماها را به حرف زدن می‎اندازیم!"

ما پشت سر هم با ترسی مرگبار از در خارج می‎شوم و از میان بوته‎های مسیر باریک باغ می‎رویم، پیرمرد در حال غرغر کردن پشت سر ما در حرکت بود، تا اینکه ما در برابر یک خانۀ کوچک با یک درِ قدیمیِ قوسی شکل و دو پنجره توقف می‎کنیم.

سه پله به یک راهروی کوچک منتهی می‎گشت. پیرمرد در سمت راستِ راهرو یک در را باز می‎کند، ما را به جلو هُل می‎دهد و با کلمات: "خب، حالا خواهیم دید." در را پشت سر ما می‎بندد.

ما خود را در یک اتاق غریبۀ زیبا می‎یابیم. من اما جرئت نمی‎کردم به اطراف نگاه کنم. آنچه را که با یک نگاه ثبت کردم یک میز بود، یک ارگ و یک عکس بزرگ از سر مسیح.

در اتاق هیچ روحی نبود. در پشت سر ما یک ساعت تیک تاک می‎کرد، و ما به شدت می‎ترسیدیم.

ناگهان در پسزمینه یک در باز می‎شود، و یک آقا در لباس کشیش‎ها به جلو می‎آید. او بسیار بزرگ بود، یک عینک به چشم زده بود و بر روی سر انبوهی مویِ مانند برف سفید و فرفری داشت.

من او را می‎بینم که مانند چیزی فرازمینی بسوی ما می‎آمد. حالا به ترسِ من یک احترام مضطربانه نیز افزوده می‎گردد، زیرا او مانند یک انسان مقدس دیده می‎گشت.

حالا او در برابر ما ایستاده بود، او بر روی سرهای‎مان دست می‎گذارد و دوستانه می‎پرسد: "بچه‎ها، حالا به من بگید، شماها در اتاق من چه می‎خواستید؟"

یک سکوت طولانی در پی می‎آید. او مشوقانه می‎گوید: "خب؟" در این وقت اشتینلی پاسخ می‎دهد: "هیچ‌چیز."

او شگفتزده می‎گوید: "که اینطور؟" و لحن صدایش خوب و نرم بود. "پس چرا شماها آنجا رفته بودید؟"

هیچ جوابی.

"شما دو نفر اصلاً از کجا می‎آئید؟"

هیچ جوابی.

"آیا می‎خواهید به من بگوئید که چه نام دارید؟"

هیچ جوابی.

"هوم ... اگر شماها اصلاً نمی‎خواهید صحبت کنید، برایم راهی باقی‌نمی‎ماند بجز آنکه پلیس را در جریان بگذارم."

این مؤثر واقع می‎گردد. ما هر دو همزمان شروع می‎کنیم به گریه کردن.

آقا خیلی مهربانانه می‎گوید: "بنابراین حداقل می‎فهمید که به شماها چه گفته می‎شود ... بگوئید ببینم، آیا برای قهوه نوشیدن تشنگی دارید؟"

خدای بزرگ! چه سؤالی. ما سرمان را تکان می‎دهیم و با پشت دست چشم‎هایمان را خشک می‎کنیم.

در این وقت او به سمت در می‎رود و به سمت بیرون بلند می‎گوید: "کریستینه، به این دو کودک یک فنجان قهوه و چیزی برای خوردن بدهید، و سپس آنها را دوباره پیش من بفرستید."

بنابراین ما به آشپزخانه می‎رویم ... تقریباً مانند بره‎های کله شق.

این یک آشپزخانۀ تمیز، کوچک و روشن با یک میز مانند برف سفید بود. ما پشت میز می‎نشینیم، و کریستینه، یک خدمتکار سالخوردۀ مهربان، در برابر هر یک از ما یک لیوان دسته‌دار قرار می‎دهد. بر روی لیوان‎ها لاله‎های سرخ و آبی با برگ‎های درازِ سبز رنگ نقاشی شده بود.

کریستینه برای ما قهوه با شیر فراوان می‎ریزد و در کنار هر لیوان یک شیرینی بزرگ قرار می‎دهد.

ما ساکت و عمیقاً اندیشناک آهسته می‎خوردیم و می‎نوشیدیم. خستگی، تحمل وحشت و این برکتِ ناگهانی که به ما بدون <پاداش الهی> داده شده بود، محل غریبه، انسان‎های غریبه ... همۀ این چیزها در روح مغشوش ما وحشیانه و در هم می‎چرخیدند.

پس از خوردن شیرینی و نوشیدن قهوه باید دوباره پیش آقای سالخورده می‎رفتیم. او پشت میز تحریر نشسته بود.

او بلافاصله پس از داخل شدن ما بلند می‎شود، به سمت ما می‎آید و انگشت‎های اشاره‎اش را زیر چانه‎های ما قرار می‎دهد، صورت‎مان را کمی بالا می‎آورد و می‎پرسد: "حالا سیر شدید؟ خوشمزه بود؟"

ما همزمان می‎گوئیم: "آه بله." در این وقت او یک صندلی جلو می‎کشد، در برابر ما می‎نشیند، و سپس تقریباً این مکالمه انجام می‎گیرد:

"حالا حتماً به من خواهید گفت که نام‎تان چیست؟"

دوست من فوری پاسخ می‎دهد: "اشتینلی هِس."

او سرش را به سمت من می‌چرخاند: "و تو؟" در من اما هنوز یک صدا هشدار می‎داد: "ما اما می‎خواهیم به اورشلیم برویم، و اگر خود را لو بدهیم هرگز به آنجا نخواهیم رسید." به این خاطر من سکوت می‎کنم.

او نتیجه می‎گیرد: "بنابراین تو دارای نام نیستی ..."

از دهانم با عصبانیت خارج می‎شود: "من دارای نام هستم."

"آه ... و آن چه است؟"

"مایا ..."

"بَه بَه! این حتی نام بسیار زیبائیست." البته من کمی از این حرف خوشم می‎آید، اما تصمیم می‌گیرم هشیار باقی‌بمانم.

"و خانه‎تان کجاست؟"

در "فالس" آه این اشتینلی! او چنان سریع و بلند پاسخ می‎داد که انگار فقط انتظار می‎کشد اسرار جهان را افشا کند.

"که اینطور، پس از آنجا هستید؟ و کجا می‎خواهید بروید؟"

در این وقت ناگهان برقراری ارتباط در من هم بیدار می‎شود. من نمی‎دانم که آیا این بخاطر بزرگ نشان دادن تصمیم‎مان بود یا بخاطر عصبانیتم، چونکه این مردِ سالخوردۀ مهربان تمام توجه خود را به دوستم معطوف ساخته بود. در هرحال شاد و رُک می‎گویم: "به اورشلیم."

او مانند کسی که خوب نشنیده و مایل است به این خاطر معذرت بخواهد کاملاً نرم می‎پرسد: "به کجا؟"

من تکرار می‎کنم: "به اورشلیم."

در این وقت او خیلی مهربانانه و بسیار شکیبا طوریکه انگار با یک بیمار صحبت می‎کند می‎پرسد: "فرزندم، به کدام اورشلیم؟"

و من پاسخ می‎دهم: "اورشلیم در فلسطین."

او شگفتزده می‎گوید: "که اینطور ...؟" و یک لبخند بر صورتش می‎نشیند. "شماها اما یک جفت پرندۀ نادر هستید ... و می‎خواهید در اورشلیم چکار کنید؟"

ما تمام احتیاط‎ها را فراموش کرده و همزمان پاسخ می‎دهیم: "می‌خواهیم مانند الیزابت مقدس در آنجا مقدس شویم." و چهرۀ متدیانه به خود می‎گیریم.

مرد سالخورده عینکش را از روی چشم برمی‎دارد، شیشه‎های آن را با دقت پاک می‎کند، دوباره آن را بر چشم می‎گذارد و در حال فکر کردن مدتی ما را با چشمانِ بزرگ آبی رنگش نگاه می‎کند.

"آیا پدر و مادرتان می‎دانند که شماها ... منظورم این است که در خانه می‎دانند که شماها کجا هستید؟"

در این وقت من ناگهان وحشتزده فریاد می‎زنم: "نه! نه! اما بخاطر خدا ما را لو ندهید، در غیراینصورت ما هرگز به گورِ مقدس نمی‎رسیم، و ما باید به آنجا برویم."

او آهسته تقریباً به خودش می‎گوید: "که اینطور؟ شماها باید به آنجا بروید؟"

او سپس مدتی سکوت می‎کند، نگاهش را از ما برمی‎دارد و از پنجره به بیرون نگاه می‎کند، اما دوباره به ما نگاه می‎کند و می‎گوید: "می‌دانم، شماها واقعاً فکر می‎کنید که باید به آنجا بروید، اما اول بگذارید که برایتان چیزی تعریف کنم. شماها باید اما به من قول بدهید با دقت گوش کنید، و با ارادۀ خوب سعی کنید آنچه را که به شماها می‎گویم با قلبتان بفهمید. در صدها سالِ پیش هم کودکانی وجود داشتند که دقیقاً مانند شماها می‎خواستند به اورشلیم بروند و مقدس شوند، و آنها مانند شماها دو نفر نبودند، بلکه هزاران نفر بودند. آنها از خانۀ پدر و مادر به راه می‎افتند و به سمت مقصدِ ناشناس راهپیمائی می‎کنند و راهپیمائی می‎کنند، اما چه فکر می‎کنید، این کودکانِ بیچاره راه درازی را نپیمودند. گرسنگی، خستگی، سرمای شبانه و انواع بیماری‎ها مانند رگباری بر آنها می‎بارد، و آنها درمانده و رها گشته در راه بیمار می‎شوند و می‎میرند. و این دقیقاً برای شماها هم اتفاق خواهد افتاد، زیرا اورشلیم در فاصلۀ بسیار دوری قرار دارد. کوه‎ها، دریاها، کشورها و بیابان‎ها در سر راه قرار دارند، و آدم هرگز به آن نمی‎رسد.

اما اگر یک کودک بخواهد واقعاً مقدس شود، اگر یک چنین عشقی به ناجی و مقدسین احساس می‎کند، اگر مایل است از آنها تقلید کند، اگر می‎خواهد خود را واقعاً با تمام روح به خدای متعال اختصاص دهد، بنابراین اصلاً احتیاجی ندارد به سمت اورشلیم راهپیمائی کند. بلکه این کودک می‎تواند برای مقدس گشتن کاملاً آرام و فروتنانه در خانه، در مدرسه و در خیابان شروع کند، دقیقاً همانطور که الیزابت مقدس هم انجام داد، زیرا گفته می‎شود که او بعنوان دختری کوچک در تمام کلماتش دوستانه، در دعاهایش قلبانه، در برابر همبازیانش صلح‎آمیز و دوستانه و در برابر فقرا رحیم بوده است.

شماها هم می‎توانید دقیقاً همینکار را انجام دهید. بنابراین حالا شما به راهپیمائیتان در جاده‎های غریبه ادامه نخواهید داد، بلکه برمی‎گردید و پیش پدر و مادرتان می‎روید، و البته قبل از آنکه هوا تاریک شود و قبل از آنکه قلب پدر و مادرتان بخاطر غم و اندوه بشکند. شماها کاملاً عاقلانه دوباره به خانه برخواهید گشت و سعی خواهید کرد بهترین فرزندان شوید. شماها باید کاملاً قلبانه برای ناجی عزیز دعا کنید، از پدر و مادر و معلمتان حرف‎شِنوی داشته باشید، با رفتار خوب آنها را خوشحال سازید، جائیکه چیزی برای کمک کردن وجود داشته باشد کمک کنید و فقرا را از یاد نبرید. این کارها به همان اندازۀ مقدس گشتن است، بله، این صد بار بیشتر از سفر به اورشلیم ارزش دارد."

او ساکت می‎شود و یکی از کشوهای میز تحریرش را باز می‎کند و دو عکسِ مشابه خارج می‎سازد. به هر یک از ما یک عکس می‎دهد و می‎گوید: "من این عکس را برای یادآوری این روز به شماها هدیه می‎کنم. مردی که آن جلو زانو زده وندِلین مقدس است. هربار که چیزی از او طلب کنید به شماها یاری خواهد رساند."

سپس او بلند می‎شود، یک کلاه بزرگِ سیاه بر سر می‎گذارد و دست‎های ما را می‎گیرد. به این ترتیب او با ما تا خیابان می‎آید و می‎گوید: "ساعت پنج است، و دلیجانِ پست می‎تواند هرلحظه برسد. شما می‎توانید با آن برگردید و سپس همه‌چیز طوری دیده خواهد گشت که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است."

ما مانند پرنده‎ای که بال‎هایش را کوتاه کرده باشند رام بودیم.

کلماتِ این آقای غریبه واقعاً بینش بهتری در ما بیدار ساخت، و ما هیچ احساس دیگری نداشتیم بجز آنکه باید به خانه پرواز کنیم.

پس از مدت کوتاه دلیجانِ پست می‌رسد. آقا به راننده برای نگاه داشتن یک علامت می‎دهد. به سمت راننده می‎رود، با او صحبت می‎کند و به او چیزی می‎دهد. احتمالاً پول سفر ما را.

او قبل از آنکه ما سوار شویم بر بالای سرمان با انگشت صلیب رسم می‎کند، بعد آهسته دوباره به سمت کلیسا می‎رود.

ما اما ساکت و پُر از سعادتِ غریبی به سمت خانه می‎راندیم. در راه با دقت به عکس وندِلین مقدس نگاه می‎کردیم. عکس بسیار زیبائی بود. در سمت راستِ پس‎زمینه یک صلیب چوبیِ سادۀ قدیمی و در برابرش یک تاج پادشاهی بسیار زیبا قرار داشت. در چمنزار اما در میان گل‎ها وندِلین مقدس در لباسِ آبی رنگِ چوپانی زانو زده بود. کلاه و عصای خود را به سینه فشرده، کف دست‎ها را بر روی هم قرار داده و به دور سرش هاله‎ای از نور بود. در پشت سر او گوسفندانش می‎چریدند، و کاملاً در دوردست یک شهر کوچکِ قدیمی در نورِ شب می‎تابید.

هنگامیکه ما به خانه رسیدیم هوا هنوز روشن بود. در خانۀ ما هیچکس از غیبتم سؤال نکرد و من تجربۀ بعد از ظهرم را در عمقِ قلب خود پنهان ساختم.

اما شب وقتی ما دور میز نشسته بودیم مادربزرگ چند بار من را کاملاً متعجب نگاه می‎کند، و عاقبت می‎پرسد: "چه شده است، چهره‎ات طوری دیده می‎شود که انگار یکشنبه است."

من به سؤال او پاسخ سربالا می‎دهم: "من به یک داستان زیبا که یک بار خوانده‎ام فکر می‎کنم."

در این وقت مادربزرگ لبخندی می‎زند و یک تکه نانِ کره زده شده و سوسیس زیادی روی بشقابم می‎گذارد.

من اما با افکارم پیش کشیشِ غریبه بودم، و حالم طوری بود که انگار واقعاً در اورشلیم بوده‎ام.

من بعد از این صادقانه تلاش می‎کردم از کلماتِ آن کشیش پیروی کنم، اما با این وجود یک انسان مقدس نگشتم. برای این کار کاستیِ قلبم بزرگ بود.

 

همسایه‌ها

گرچه من در کودکی چیزی کمتر از یک فرشتۀ صلح نبودم اما یک بار این فرصت به من داده شد که نقش چنین فرشته‎ای را بازی کنم، هرچند کاملاً ناخواسته، و به این خاطر اثری که این کار برجای گذاشت هیچکس را بیشتر از من شگفتزده نساخت.

خانۀ ما دارای دو درِ ورودی بود. یکی از درها از میان آغل‎ها و درختان باغ و محوطۀ خرمنکوبی و از آنجا به راهروی بالائی راه داشت. درِ دیگر اما در پشت خانه بود و از میان یک حیاط بزرگِ سنگفرش که در سمت راستش یک پلکانِ روشن قرار داشت که دوباره به سمت محوطۀ خرمنکوبی می‌رفت و در سمت چپ یک پلکانِ مارپیچیِ کاملاً تاریک به خانۀ همسایه منتهی می‎گشت، زیرا خانۀ ما در کنار کوه با یک خانۀ دهقانیِ کوچکِ دیگر با هم ساخته شده بود.

حیاط بزرگِ تاریک که در هر دو سمت آن انبار و زیرزمین قرار داشت متعلق به ما بود، اما همسایۀ ما حق عبور را داشت. احتمالاً این دو خانه در قدیم یکی بوده‎اند و یک مالک داشته است. در هرحال من اینطور تصور می‎کردم، زیرا در غیراینصورت نمی‎توانستم این را بفهمم که چرا مکرراً تأکید می‎گشت که همسایۀ ما برای استفاده از حیاط باید ابتدا حق عبور می‎خریدند. من هنگام چنین حرف‎هائی اغلب با تعجبی آرام و پنهانی فکر می‎کردم: "من مایلم فقط بدانم که در غیراینصورت افراد همسایۀ ما چطور باید داخل خانه خود می‎رفتند؟ شاید از میان پنجره یا حتی از طریق دودکش؟" اما خوب حالا اینطور بود و نه طور دیگر، و من باید آن را باور می‎کردم. مردمی که در کنار ما زندگی می‎کردند حق عبور از این تنها راه به خانۀ خود را از ما خریده بودند.

در خانۀ همسایه در انتهای پلکانِ مارپیچ تیره یک در قرار داشت. وقتی آدم این در را از طرف خانۀ همسایه باز می‎کرد به این ترتیب خود را دوباره در محوطۀ خرمنکوبی ما می‎یافت. این در فقط می‎توانست از سمت ما توسط یک کلون قفل شود. اما از آنجا که بین ساکنین این دو خانه رابطۀ خوبی برقرار بود بنابراین یک ریسمانِ بسته به کلون توسط یک سوراخ بر روی دیوار به سمت دیگر دیوار برده شده و رو به پائین در آویزان بود. به این ترتیب همسایه‎ها می‎توانستند شب‌ها بدون طی کردن یک مسیر طولانی با گشودن این در پیش ما به مهمانی بیایند.

این همسایه‎ها تشکیل شده بودند از یک پیرمرد، پسرش و همسر پسرش. پیرمرد آبراهام نامیده می‎گشت. او یک مرد مهربان و کوشا بود و یک ریش سفید و بلند داشت. او در تابستان و زمستان یک شنل قهوه‎ای، شلوار خاکستری و کفش چوبی می‎پوشید و یک چپق دسته کوتاهِ تنباکو در دهانش قرار می‎داد.

حالا یک شب چنین اتفاق می‎افتد که در خانۀ همسایه یک کودک متولد می‎شود. پدر جوان بعد از مدتی با شادی بزرگی یک کالسکۀ بسیار زیبا می‎خرد. مادر که کودکش را بعد از هر ناهار در آفتاب بیرون می‎برد از حالا به بعد این کار را البته در کالسکۀ براقِ جدید انجام می‎داد.

یک کالسکه اما نمی‎تواند راه برود، بلکه باید آن را راند. و مشکل ماجرا در این بود. زیرا همسایه‎ها فقط حق عبور از حیاطِ تاریک را داشتند و نه حق راندن در آن را.

اما با این حال به نظر می‎رسید که این اختلاف برای زن جوان هیچ اهمیتی ندارد. او روز به روز هر موقع که مناسب می‎یافت با کالسکۀ کوچک به خارج می‌راند و از بیرون به داخل حیاط می‎راند.

من هم آن را کاملاً درست می‎دانستم، اما مادرم صبحِ یک روز در حال نوشیدنِ قهوۀ صبحانه به مادربزرگم می‎گوید: "اگر اینطور ادامه پیدا کند ما حق خود را از دست می‎دهیم، و آنها می‎توانند در آینده با هر ماشینی که بخواهند به داخل برانند و خارج شوند." و مادربزرگ هم بسیار جدی آن را تأیید می‎کند: "این حقیقت دارد، دیگر اجازه نداریم مدت درازی بیتفاوت باشیم."

اما همسایه‎ها همچنان با کالسکه‎شان بدون رعایتِ حق و قانون از حیاط به بیرون و از بیرون به داخل حیاط می‎راندند. با عصبانیتر و هیجانزده‎تر شدن فضای خانۀ ما سلام کردن مادر و مادربزرگ نیز مرتب کوتاه‎تر و سردتر می‎گشت.

و یک شب مادرم مصمم می‎گوید: "خب! اما حالا به آنجا می‎روم و با آنها رُک صحبت می‎کنم."

و او واقعاً به آنجا می‎رود، و من بخاطر مادرم وحشتزده نوک پا بدنبالش تا درِ گشودۀ اتصال دو ساختمان براه می‎افتم. آنجا توقف می‎کنم و انتظار می‎کشم. ناگهان من می‎شنوم که سر و صدا شروع می‎شود.

زن جوان فریاد می‎کشید: "شاید باید هر بار شیطان را صدا بزنم که کالسکه را برای بیرون بردن از حیاط روی شاخ‎هایش حمل کند؟" و مادرم بسیار عصبانی پاسخ داد: "هر کار که می‎خواهید بکنید، اما دیگر در حیاط کالسکه رانده نمی‎شود، در غیراینصورت ما شکایت می‎کنیم."

زن جوان زهرآگین می‎گوید: "هرچقدر می‎خواهید شکایت کنید! بعد خواهیم دید که حق با کیست!"

مدتی به این ترتیب می‎گذرد، اما عاقبت مادر دوباره سالم از اردوگاهِ دشمن برمی‎گردد. او ناراحت بود، و در خانۀ ما از عصر تا شروع شب در این باره صحبت گشت.

هشت روز بعد از این حادثه در خانۀ ما یک گاری بزرگ ایستاده بود، کاملاً بار شده با چوب. که همسایه‎ها ظاهراً با هدفِ بداندیشانه به داخل حیاط رانده بودند. تمام حیاط از چوب‎های عظیم چنان پُر شده بود که آدم به زحمت می‎توانست از کنارشان رد شود، و در ضمن چوب‎ها فوری از گاری پائین آورده نشدند، بلکه آنها همراه گاری سه روز در حیاط قرار داشتند.

مادر خشمگین بود و مادربزرگ به اندازۀ کافی کار برای آرام کردن او داشت. آنها در آن روزها به سختی به من توجه می‎کردند، و تمام حرف‎ها از صبح تا شب فقط در بارۀ گاری بود که مانند جادو شده‎ها در حیاط قرار داشت.

در این زمان این اتفاق هم می‎افتد که گنجینۀ لغات من به نوعی غیرمعمول و حتی متصل با تصورات مبهم غنی می‎گردد. من برای اولین بار لغاتی مانند دادگاه، وکیل، حکم، قرارداد و اسناد می‎شنیدم، و من بخاطر امکان وقوع یک فاجعه مدام در ترسِ بزرگی زندگی می‎کردم.

تنش میان ساکنین دو خانه به بالاترین سطح خود رسیده بود. دیگر هیچکس به دیگری سلام نمی‎داد. بله، آنها از برخورد اجتناب می‎کردند و ترجیح می‎دادند همدیگر را مسموم سازند.

صبح یک روز مادرم به آبراهام که با ظرفِ شیر بُز از آغل بیرون آمده بود دستور می‎دهد: "گاری را از حیاط بیرون ببرید!"

پیرمرد از کنار مادرم رد می‎شود و با خشم به ریشش دست می‎کشد و می‎گوید: "به محض اینکه مناسب ما باشد."

در این وقت مادر به آخرین وسیله مبادرت می‎ورزد. او به روستای همسایه بر روی کوه می‎رود، بسیار دیر به خانه بازمی‎گردد و حرف برای تعریف کردن بسیار داشت، در حالیکه کلماتِ قاضی و وکیل ده بار تکرار می‎شوند. به نظر می‎رسید که مادر از موفقیت در اقدامش بسیار راضی است، زیرا او پیروزمندانه به آینده نگاه می‎کرد.

چند روز بعد از آن حقیقتاً <دادگاه> را در خانه داشتیم. من در هیجان و ترس غیرقابل وصفی بودم. در حالیکه تمام بدنم می‎لرزید آهسته به انبار زیرشیروانی می‎روم و از دریچه‎ای به پائین نگاه می‎کنم.

مستقیم در زیر من دو کشاورز در لباس یکشنبه بالا و پائین می‎رفتند، و همه‌چیز را آنطور که مادر می‎گفت می‎سنجیدند، از پله‎های پشتی پائین می‎رفتند و از پله‎های جلوئی بالا می‎آمدند، درها را نگاه می‎کردند، کاغذهائی را که مادرم به آنها داده بود می‎خواندند، و بزودی بدون آنکه حرف زیادی بزنند می‎روند.

هشت روز بعد از آن بطور عجیبی آرامش در خانه ما برقرار شده بود. من چیزی از <حکم قانونی> می‎شنیدم و مادر و مادربزرگ تعادل روانی خود را دوباره پیدا کرده بودند، اما هوائی که از یک خانه به خانۀ دیگر می‌وزید ضخیم و خشن بود.

مدت‎ها بود که دیگر همسایه‎ها به همدیگر سلام نمی‎دادند. حتی بُزها هم که صبح‎ها از آغل بیرون آورده می‎شدند اجازه نداشتند در کنار هم به خیابان بروند. هر بار وقتی آنها بدون اهمیت دادن به نفرت صاحبان خود مسالمت‎آمیز در کنار هم به محل تجمع می‎رفتند از باغ همسایه یک سنگ یا یک قطعه چوب بدنبال‎شان به پرواز می‎آمد. اغلب علف‎های هرز و زباله به باغ درخت ما پرتاب می‎گشت، و از آشپزخانه یک سطل آب کثیف به باغ سبزیجات ما ریخته می‎شد.

حالا همسایه‎ها خیلی بیشتر از معمول با سر و صدا از طریق درِ اتصالِ دو خانه می‎آمدند و از محوطۀ خرمنکوبی به سمت چاهی می‎رفتند که ملک شخصی ما بود و آنها برای استفاده از آن کوچکترین حقی نداشتند.

حالا این برای مادربزرگ هم عاقبت بیش از حد می‎شود و یک روز ریسمان درِ اتصالِ میان دو خانه را قطع می‎کند، سوراخ را با یک چوب‎پنبه پُر می‎سازد و به این وسیله راه عبور همسایه‎ها به خانۀ ما را مسدود می‎کند.

وقتی آنها متوجه این اقدام می‎شوند، انواع لعنت‎ها و ناسزاها گفته می‎شود، و مادربزرگ گوش‎هایش را نگاه می‎داشت که بخاطر توهین‎ها مجبور به شکایت نشود.

این گلاویز شدن‎ها اما مدت زیادی طول نکشید. انسان با گذشت زمان با همه‌چیز دست و پنجه نرم می‎کند ... همچنین با ناسزایِ بیفایده، و بزودی آبِ طوفانی جوشانِ خشمِ متقابل کاملاً ساکت و آرام جریان می‎یابد، اما هیچ‌چیز فراموش نشده بود. آنطور که ما و همسایه‌ها رفتار می‎کردیم دشمنان خونی نمی‎توانستند بدون کلمات با تحقیر بزرگتری با هم رفتار کنند.

زمستان نزدیک می‎گشت. محصولات در همه‌جا انبار شده بودند. همسایه‎ها کیسه‎های سیب‎زمینی و ذرت خود را بر پشت به خانه حمل کرده بودند. ما اما با گاریِ دو اسبه میوه‎های مزرعه را به حیاط آورده بودیم.

اولین برف می‎بارد. زمستان شروع می‎شود، و با آن یک افسردگی بزرگ و سکوت عجیب و غریب در خانه ما می‎آید. در بالاترین کشویِ میز تحریر ما نامۀ بیمۀ آتش‎سوزی تهدیدکنان قرار داشت، اما ما پول نداشتیم آن را بپردازیم و نگرانی بطرز سنگینی به روح فشار می‎آورد.

من یک روز بعد از ظهر کاملاً خجول می‎پرسم: "آدم باید این کاغذ را فوراً بپردازد؟"

مادربزرگ آهی می‎کشد و می‎گوید: "بله، فردا آخرین روز است. اگر ما نپردازیم ...، سپس دیگر نمی‎دانم بعد چه اتفاق می‎افتد."

این برای من به شدت دردناک بود، و در ذهنم تصاویر واقعیِ بدبختی ظاهر می‎شوند. من می‎بینم که آقایان از دادگاه می‎آیند و همۀ ما را بیرحمانه از خانه بیرون می‎کنند، و ما در شبِ سرد زمستانی گرسنه، در حال یخزدن و بی‎خانمان در جاده ایستاده‌ایم. آه ... یک بدبختی بی‌حد انتظار ما را می‌کشید ... حداقل در تخیل من.

با نیاز قلبانه شروع می‎کنم به فکر کردن که با چکاری می‎توان پول را برای فردا تهیه کرد. من فکر کردم و فکر کردم، و هیچ ایده‎ای نمی‎خواست به ذهنم برسد. هنگامیکه اما کاملاً ناخشنود دست از فکر کردن کشیدم ناگهان ایده‎ای به ذهنم خطور می‎کند.

این تصمیم تقریباً چیز غیرعادی‎ای بود، بله، چیزی تقریباً عجیب و غریب، اما من کاملاً آماده بودم برای کمک کردن هر کاری، همچنین سخت‎ترین کارها را بکنم.

من فکر می‎کردم، یک بار باید آنها ببیند که من هم قادرم کار بزرگی انجام دهم. و آنها چه خوشحال خواهند گشت وقتی من این بیست و پنج فرانکِ تلخِ ضروری را به آنها می‎دادم و می‎گفتم: "بفرمائید این هم پول. بروید و به شرکت بیمه‎تان بپردازید!" بعد مانند یک خیرخواه، یا حداقل مانند یک انسانِ نجیب آنجا خواهم ایستاد، و خانه و حیاط توسط من نجات می‎یافت.

من به ساعت نگاه می‎کنم. ساعت چهار بعد از ظهر بود. من فکر می‌کنم: "یک زمان خیلی خوب ... درست پس از نوشیدن قهوۀ عصرانه". سپس خود را با آرامش و بی‎باکی تجهیز می‌کنم، می‎گذارم شعلۀ آمادگیِ کمک کردنم بخوبی شعله‎ور شود و از پله‎ها پائین می‎روم.

خدای من! حالِ من طوری بود که انگار در درونم ناگهان همه‌چیز خم می‎شود و می‎چرخد. اگر فقط نقشه‎ام موفق شود! آدم نمی‎توانست هرگز بداند!

من بنابراین درِ اتصالِ دو خانه را که ماه‎های طولانی بسته بود باز می‎کنم و پیش آبراهام می‎روم. من با ضربان شدید قلب به در می‎زنم. صدای اطمینان‌بخشِ <داخل شوید> شنیده می‎شود. چطور من از آستانه در وارد گشتم و جرأت حرف زدن بدست آوردم را دیگر کاملاً به یاد نمی‎آورم. در هرحال صدای پیرمرد را که در کنار پنجره نشسته بود و روزنامه می‎خواند می‎شنوم که با تعجب فراوان از من می‎پرسد: "تو اینجا اصلاً چه  می‎خواهی؟"

من مقابلش می‌ایستم و می‌گویم: "آبراهام عزیز! آیا می‎توانید آدم خوبی باشید و به ما بیست و پنج فرانک قرض بدهید تا بتوانیم پول بیمۀ آتشسوزی را بپردازیم. ما فعلاً پول نداریم، شاید شما بتوانید به ما کمک کنید."

آبراهام ابتدا چیزی نمی‎گوید، احتمالاً او چیزی برای گفتن نمی‎یابد. سپس روزنامه را بر روی لبۀ پنجره می‎گذارد و عینکش را در کنار آن. عاقبت او می‎پرسد: "آیا مادربزرگت تو را اینجا فرستاده؟"

من جواب می‎دهم: "نه ... من خودم آمدم ... اما او حتماً از شما تشکر خواهد کرد ..."

او پس از یک سکوت طولانی می‎گوید: "برو دوباره به خانه! من می‎خواهم ببینم که آیا این مقدار پول در خانه دارم. من تقریباً فکر می‎کنم که پولِ کافی داشته باشم. من خودم شب پیش شما می‎آیم!"

قلبم شاد می‎شود. من تشکر می‎کنم و به سمت در هجوم می‎برم، از پلکان تیره پائین و به خیابان می‎روم. مانند یک پرنده که در هوای بهاری اوج می‎گیرد سبک بودم. مادربزرگ چقدر خوشحال خواهد گشت! آبراهام واقعاً یک انسان خوب بود. حالا فشار این روزها به پایان می‎رسند، و من به تنهائی این کار را انجام داده بودم. من چنان خوشحال بودم که نتوانستم مدتی طولانی در خیابان بمانم. من باید این را به مادربزرگ می‎گفتم.

دروناً رفیع گشته از خوشحالی از پله‎ها بالا رفتم و داخل اتاق گشتم ... و در آنجا ناگهان طوری بود که انگار کسی گلویم را می‎فشرد و انگار باید برای نفس کشیدن هوا را بقاپم.

من شگفتزده بودم ... و شگفتزده بودم ... و واقعاً هم دلیل برای شگفتزده شدن آنجا بود.

مادر و مادربزرگ بسیار خوشحال دور میز نشسته بودند و شادترین چهره‎ای را داشتند که آدم می‎توانست فکرش را بکند، و در مقابل‎شان تودۀ کوچکی پول قرار داشت ... بیش از آن مقدار پولی که باید برای بیمۀ آتش‎سوزی پرداخت می‌کردند ...

حالم فوری تغییر می‎کند و با وحشتی مرگبار با لکنت می‎پرسم: "از کجا ناگهان اینهمه پول آوردید؟" و می‌شنوم که برایشان بطور غیرمنتظره یکی از پول‎های فروش میوه پرداخت شده است، و مادر بلند می‎شود و می‎گوید: "حالا اما من می‎خواهم فوری به روستای جدید بروم و پول را بپردازم."

من مانند درهم شکسته‎ها بودم. حالا چی؟ تمام فکر کردن و عذاب‎هایم، کنترل خودم، آماده بودنم برای کمک‎رسانی، لرزش و تردیدم در خانۀ همسایه، شادی‎ام به این خاطر که مادربزرگ را از اضطراب عمیقی رها ساخته‎ام، این آرزویِ رضایت بی‌حد در برابر مادر ... همه حالا از بین رفته بودند ... مانند حباب صابون در هوا منفجر شده بودند ... آه و نه تنها این!

یک وحشت جدید بر من مسلط می‎شود. حالا باید خدای عزیز به من کمک کند، زیرا آبراهام که ما با او چنین دشمن بودیم می‎توانست هر لحظه وارد اتاق شود، و زمانیکه آدم دیگر به کمک او احتیاجی نداشت!

آنچه را که من قبلاً در نظر نگرفته بودم، یعنی، وضعیت وحشتناکِ شرم‎آوری را که من برای مادر و مادربزرگ توسط رفتنم به خانۀ همسایه و اعترافم در آنجا بوجود آورده بودم به یکباره برایم مانند خورشید روشن بود. من از نگرانی نمی‎دانستم دست به کاری بزنم. من مدتی در وسط اتاق مانند آدم گناهکارِ غل و زنجیر شده‎ای ساکت ایستاده بودم.

این وضع مدت درازی طول نمی‌کشد و فاجعه واقعاً به وقوع می‎پیوندد. صدای گام‎ها در راه‎پله شنیده می‎شود، گام‎ها پُر سر و صدا از راهرو می‎گذرد و محکم به در کوبیده می‎شود ...

مادر که تصمیم داشت بیرون برود در را باز می‎کند و با تعجب خود را عقب می‎کشد.

آبراهام از آستانۀ در داخل می‎شود. پس از سلام و احوالپرسی، یا هرچیز که بین همسایگانِ دشمن اتفاق افتاد را من فراموش کرده‎ام. من فقط می‎دانم که حالم طوری بود که انگار زمین زیر پایم در آتش قرار دارد.

من از کنار پیرمرد به سمت در می‎دوم و داخل آشپزخانه می‌شوم. آنجا با قلبی که به شدت می‎تپید می‌ایستم و دعا می‌کنم: "خدای عزیز! همه‌چیز را دوباره روبراه کن!"

من مأیوس به سمت اتاق گوش می‎سپارم، اما بجز صداهای درهم چیزی نمی‎شنیدم. پس از لحظه‎ای اما درِ آشپزخانه باز می‎شود. من وحشتزده می‎شوم. این مادر بود.

او وارد آشپزخانه می‎شود، و پس از ورودش برای چند ثانیه یک صحنۀ عجیب بین من و مادرم بازی می‎شود. او به من نگاه می‎کند ... و من به او نگاه می‎کنم ... و یک سکوتِ گویا در اطراف ما بود ... همه‌چیز واضح بود! و همه‌چیز بیشتر از شرمساری بود، زیرا نگاه مادر هنوز هم بر من دوخته شده بود، نافذ، بزرگ و تقریباً شفیقانه. خدای عزیز! این وضع هنوز چه مدت ادامه پیدا می‎کند؟ من به سختی می‌توانستم خودم را بر روی پاها نگهدارم. در این وقت عاقبت ... عاقبت یک حرکت در آن بالا. مادر سرش را تکان می‎دهد و با لحنی کاملاً کشیده مانند یک تعجب بی‌پایان می‎گوید: "تو یک برۀ بیگناهی ..." دیگر هیچ‌چیز. سپس از پله‎ها پائین می‎رود و از خانه خارج می‎شود.

خدا را شکر! من نفس عمیقی می‎کشم. اولین ترس تمام شده بود.

من دوباره به سمت اتاق گوش می‎سپارم. آبراهام حالا احتمالاً با مادربزرگ تنها بود. چه می‎توانستند آنها با هم صحبت کنند؟

پس از مدتی اما در دوباره باز می‎شود. آبراهام و پشت سر او مادربزرگ خارج می‎شوند.

هنگامیکه آبراهام از پله‎ها پائین می‎رفت مادربزرگ بدنبال او می‎گوید: "بنابراین می‎خواهید فردا ذبح کنید؟ اگر شما چاقوی گوشت لازم داشتید، بیائید و آن را بگیرید."

جواب داده می‎شود: "خدا عوض بدهد، نه لازم ندارم!" و مادربزرگ داخل آشپزخانه می‎شود.

این دومین وحشت بود. او هم مدتی دراز و بسیار عجیب من را نگاه می‎کند، و سپس شانه‎ام را می‎گیرد و من را به سمت نور می‎چرخاند و می‎گوید: "بچه! بچه! چه چیزهائی به فکر تو می‎رسد!" اما بیش از این چیز دیگری نگفت، بلکه من را باقی‌می‎گذارد و برای انجام کارش به اتاق می‎رود.

و به این ترتیب همه‌چیز مسیر کاملاً عجیبش را طی می‌کند. آنچه را که می‌خواستم با قلبی آمادۀ کمک انجام دهم دود شده و آنچه که فکرش را نمی‎کردم مانند یک شکوفه گشوده گشته بود. در بین دو همسایه دوباره صلح و هماهنگی برقرار شده بود.

آنها شب روز بعد یک بشقابِ بزرگ سوسیس برای ما می‎فرستند، و مادربزرگ که پختن شیرینی برای کریسمس را تمام کرده بود این محبت را با یک نان شیرمال بزرگ جبران می‎کند.

بله، زندگی کردن در این جوّ جدیدِ پُر از حسن نیت و دوستیِ متقابل واقعاً لذتبخش بود.

به این نحو تقریباً چهارده روز تمام می‎گذرد. سپس آبراهام ناگهان بیمار می‎شود. مادربزرگ اغلب به خانه همسایه می‎رفت، این و آن چیز را به آنجا می‎برد، و هر بار خیلی جدی می‎گفت که حال بیمار خیلی بد است، او دچار یک ذات‎الریۀ سخت شده است.

چند روز به کریسمس مانده بود که من در یک نیمه‌شب از خواب پریدم و مانند روز بیدار بودم. یک صدای عجیب من را بیدار ساخته بود.

در نزدیک دیوار اتاق خواب ما یک پلکان به طبقه پائینِ خانۀ همسایه منتهی می‎گشت. بر روی این پله‎ها چیزی کشیده می‎شد، به دیوار برخورد می‎کرد، پائین برده می‎شد، سُر می‎خورد، آهسته صحبت می‎گشت و سپس دوباره هُل داده می‎شد و به دیوار برخورد می‎کرد. شنیدن اینها در شبِ کاملاً سیاه، بدون آنکه بدانم چه معنی می‎دهد کاملاً ترسناک بود. این چه می‎توانست باشد؟ سارقین؟ ارواح؟ من مستقیم مانند شمع بر روی تخت می‎نشینم و فریاد می‎زنم: "مادر! تو چیزی نمی‎شوی؟ ... این چه است؟"

در این وقت مادر زمزمه می‎کند: "کاملاً ساکت باش! آبراهام مُرده است، و آنها جسد را برای پائین بردن از اتاق خارج می‎کنند."

واقعاً همانطور بود که مادر گفت. آبراهام مُرده بود، و او در یک روز زمستانی وقتی برف سختی می‎بارید به خاک سپرده می‎شود. مادربزرگ و مادر به مراسم خاکسپاری می‎روند و کاملاً ساکت و جدی به خانه بازمی‎گردند.

در شبِ این روز ما هنوز در اتاق با هم بودیم. من پشت میز نشسته و مشغول انجام تکالیف مدرسه بودم. مادر کاموا می‎بافت و مادربزرگ نخ می‎ریست، و هر دو در بارۀ همسایه صحبت می‎کردند، همچنین اینکه می‎خواهند فردا یک جین تخم‎مرغ تازه برایشان بفرستند.

سپس آنها مدتی طولانی سکوت می‎کنند. فقط چرخ ریسندگی غژغژ می‎کرد، و گهگاهی اصابتِ میله‎های بافندگیِ مادر به همدیگر صدای جرنگ جرنگ به راه می‎انداخت.

اما ناگهان آنها دوباره شروع به صحبت می‎کنند، و در حقیقت کاملاً آهسته. احتمالاً من نباید می‎شنیدم، اما من هر کلمه را می‎فهمیدم، و این خوب بود. زیرا فقط به این خاطر است که هنوز هم امروز این رویداد مانند یک گل در باغ کوچکِ معجزۀ خاطراتم شکوفا می‌شود.

زیرا مادربزرگ می‎گفت: "آنا، می‎دانی، این خیلی خوب بود که این کودک در آن زمان به خانۀ همسایه رفت. به این ترتیب حداقل دو خانواده با هم آشتی کردند ... واقعاً، این یک انگشت اشاره از بالا بود."

و سپس پس از یک مکث طولانی این جمله تقریباً خودبخود از لب‎های مادربزرگ خارج می‎شود: "زیرا هیچکس نمی‎داند چه زمان مرگش فرا می‎رسد ..."

https://www.youtube.com/embed/WuQrRNWRfEE