یک مرد و یک خدمتکار.

<یک مرد و یک خدمتکار> از هرمن اونگار را در دی سال ۱۳۹۱ ترجمه کرده بودم.

 

من بدون پدر و مادر بزرگ شده‎ام. زیرا پدرم مدت کوتاهی بعد از تولد من فوت کرد. او در شهر کوچکی که در آن متولد گشتم وکیل بود. من بجز نامه‎ای از او به مادرمْ یادگار دیگری که مرا به یاد پدرم اندازد ندارم.

مادرم بعد از مرگ پدر که حتی مقدار اندکی پول از او به ارث برده بود شهر را با یک مهندس بخاطر شوقی شدید یا میل به حادثه‎جوئی ترک کرد و مرا در آپارتمانش کاملاً تهیدست نزد دختر خدمتکاری تنها گذارد. از آن زمان دیگر چیزی از او نشنیدم. فقط مدتی بعد نامه فوق‎الذکر توسط یک دادگاه در کانادا بعنوان ماترک به بخشداریِ زادگاهم ارسال شده بود. در آن زمان من شش سال داشتم.

این مشخص است یا حداقل قابل درک که چیزی مرا به پدر و مادرِ مرحومم متصل نمی‎سازد. من هنوز امروز هم نمی‎فهمم عشقِ به پدر و مادر یعنی چه. برای فهم آن عضوی در من کم است: من نمی‎توانم تصور کنم که عشقِ والدین اصلاً چه معنا می‎دهد. آنچه من کم داشتم و آنچه که اغلب مایل بودم یک نهار گرم یا یک سقف بر بالای سر یا یک تختخوابِ خوب بوده است، اما هرگز احساس کمبود یک پدر یا مادر را نکردم. وقتی من <یتیم> می‎گویم به فقر و روزهای بد کودکی فکر می‎کنم. وگرنه هیچ تصورِ دیگری از این کلمه ندارم.

بنابراین مادرم مرا تنها و فقیر تنها گذاشته و رفته بود. شهرداری باید از من مراقبت می‎کرد و این کار را هم کرد، به این نحو که مرا به یک <شفاخانه> که شهروند ثروتمندی آن را اهداء کرده بود می‎سپرد. من در این خانه که چهار محلِ خالی برای پیرمردان و دو محلِ برای پسرانِ جوان داشتْ بعنوان یکی از این پسرها چهارده سال زندگی‎ام را گذراندم.

من یک شروعِ تازه بودم. من بدون سُنت رشد می‎کردم. هیچ آگاهی‎ای مرا به گذشته متصل نمی‎ساخت. من هیچ چیز از پدرم نیاموختم و متأسفانه هیچ چیز هم از او به ارث نبردم. من بدون عقایدِ از قبل تحمیل گشته و بدون اصولِ تنظیم گردیده‎ای در برابر زندگی ایستاده بودم که دیگران با آنها ــ اگر درست تصور کنم ــ در فضای یک خانواده رشد می‎کنند. آنچه تازه بود مرا شگفتزده و اغوا می‎کرد. همچنین اینگونه به نظرم می‎آمد که باید تمایلِ جنسیت‎ها نسبت به هم برای کسانیکه در خانواده رشد یافته‎اندْ تنها به این خاطر که آنها مرد و زن را با همدیگر می‎بینند و خود را در عشق به مادر متصل احساس می‎کنندْ به نحوی  آشنا باشد. احساس‎های بیدار گشته بدون آمادگی قبلی، حتی بدون آنکه شناختی از آنها داشته باشم به سراغم می‎آمدند.

اما من با چنین نگاهی از مسیر خیلی دور می‎افتم و باید به ترتیب همه چیز را تعریف کنم. باید تعریف کنم که خانه چگونه دیده می‎گشت، چه کسی در آن زندگی می‎کرد و بعد در ادامه چه اتفاق افتاد. شفاخانه در ساختمانی قدیمی به رنگ سبزِ تاریکی قرار داشت و هر سویِ آن دارای هشت پنجره بود. کلِ ساختمان در نگاه اول تأثیری از بی‌نظمیِ بزرگی برجا می‎گذاشت. من فکر می‎کنم که از ترکیب دو ساختمانِ مختلف تشکیل شده بود. دو پلۀ سنگیِ فرسوده در جلوی درِ خانه و در سمت چپِ آن یک نیمکت سنگی قرار داشت، اگر آدم به تخته سنگی که در اثر سال‎ها استفاده صیقل خورده باشد و بر روی دو تکه سنگِ در زمین فرو رفته قرار گرفته را بتوان نیمکت نامید. من گاهی وقتی از بازی با دگمه‎ها و تیله‎ها خسته می‎شدم بر روی این نیمکت سنگی می‎نشستم.

شفاخانه از داخل هم دوستانه‎تر از خارج آن دیده نمی‎گشت. پله‎‎‎های سراشیبی و فرسوده در طبقه اول، درِ ورودیِ پوسیده ساختمان که هنگام باز و بسته شدن جیغِ زنگوله‎ای را به صدا می‎انداخت، لکه‎های تاریک در نقاشی‎های خاکستری گشتۀ دیوارها، تمام اینها موجب گشتند که خاطراتِ روشنی از دوران کودکی در من زنده نماند. من می‎دانم که هرگز چیز خوشحال کننده‎ای در این خانه تجربه نکردم. من فکر می‎کنم که در این خانه هرگز کسی نخندید. شاید با دیگرِ کودکان وقتی در گوشه‎های کوچه قدیمی یا در محل‎های کثیفِ جلویِ مدرسه بازی می‎کردیم سرحال و پُر سر و صدا بودم، اما وقتی داخل خانه می‎گشتم قلبم از فشاری تنگ می‎گشت، فشاری را که امروز هم وقتی به این خانه می‎اندیشم در خود احساس می‎کنم.

از سمت راستِ راهروی ساختمان دری به آپارتمانِ پدرِ ساکنین شفاخانه منتهی می‎گشت و از سمت چپ چند پلهْ راهرو را به اتاق‎هائی که ما در آنها زندگی می‎کردیم وصل می‎کرد. من فقط دو یا سه بار یک نگاه به آپارتمانِ پدرِ ساکنین خانه که ما او را با نام خانوادگی‎اش آقای مایر می‎نامیدمْ نگاهی انداخته بودم. آنجا رومیزی‎هائی وجود داشتند، عکس‎های خانوادگی، مبل و چند صندلی‎. به نظر من این اتاق‎ها لوکس‎ترین اتاق‎های زمینی به نظر می‎آمدند و آقای مایر را خوشبخت‎ترین انسان می‎دانستم. امروز می‎دانم که او هم انسانِ فقیری بود که برای اندکی مقرری به مردمِ خشنی محتاج بود.

شفاخانه‎ای که من در آن زندگی می‎کردم به چهار اتاق تقسیم شده بود. اولین اتاق که آدم مستقیم از طریق پله‎های راهروِ ساختمان داخل آن می‎گشتْ نسبتاً بزرگ و دارای سه پنجره بود. در وسط اتاق یک میزِ دراز با رومیزی مشمعی قرار داشت که ما غذای روزانه خود را در کنارش می‎خوردیم. بر روی دیوار عکس بزرگی آویزان بود که مردِ نیکوکارِ هدیه‌دهندۀ خانه را نشان می‎داد؛ من از این عکس می‎ترسیدم. من به عکس فقط مخفیانه نگاه می‎کردم و فوری رویم را دوباره برمی‎گرداندم. به نظرم چنین می‎رسید که او چشمان شریری دارد. انگار از اینکه من اینجا زندگی می‎کنم او را آزار می‎‎‎دهد. من این مردِ نیکوکار را ناعادلانه مسؤلِ دوران جوانیِ غم‎انگیزم می‎دانستم. من فکر می‎کردم که اگر او این خانه را اهداء نمی‎کرد من هم نمی‎توانستم اینجا باشم، بلکه مانند بقیه کودکان در پیش پدر و مادر بقدر کافی غذا برای خوردن و لباس‎های زیبا برای پوشیدن و یک توپ برای بازی کردن داشتم. تنفر من به این عکس آنقدر عمیق گشت که یک بار شبی پاورچین به سالن ــ این اتاق را ما به این نام می‎خواندیم ــ رفتم و با یک پارچه بزرگ عکس را پوشاندم. اگر من در روز چشم‎های فرد نیکوکار را به خودم دوخته می‎دیدم هرگز جرأت این کار را نمی‎کردم. دستمال چند روزی بر روی عکس آویزان بود. هیچکس برای برداشتن آن به خود زحمت نمی‎داد. تا اینکه آقای مایر متوجه آن شد و دستور داد که آن را از روی عکس بردارند.

سه اتاق، هر کدام توسط یک در به سالن متصل بودند. هر اتاق برای دو نفر در نظر گرفته شده بود. در کنار هر دو دیوارِ دراز اتاق یک تختِ چوبیِ باریک و در بین تختخواب‎ها یک میز کوچک قرار داشت. دو صندلی، چند میخ در دیوارها و یک جعبه سیاه برای رخت‎های زیر و لباس‎ها تمام وسائلِ محلِ زندگی ما بود. ما در یک طشتِ بزرگ در اتاق جلوئی باید خود را می‎شستیم.

از پنجره‎های اتاق‎مان می‎شد انتهای کوچۀ باریک و لبۀ‎ نامنظم شیروانی‎های خانه همسایه را تماشا کرد.

در زمانیکه من در این خانه رشد می‎کردم همۀ اتاق‎ها پُر نشده بودند. نه به این خاطر که آدم فقیر و بی‌خانمانی پیدا نمی‎شد یا اینکه پیرمردی و یا جوانکی برای زندگی در آنجا درخواست نداده باشد، بلکه از هنگامِ وقفِ آن خانه تورم اقتصادی بالاتر رفته بود و منافع سرمایه دیگر نمی‎توانست برای ساکنین تمام اتاق‎های خالی کفایت کند. از این رو بجز من فقط سه پیرمرد هم آنجا زندگی می‎کردند. یک اتاق برای یک پیرمرد و یک جوان خالی مانده بود.

اینکه من تنها پسرِ جوان این خانه بودم برایم منفعتی به همراه نداشت. آنطور که من فکر می‎کنم، تصمیمِ فرد نیکوکار در آمیختگیِ جوانان و پیرمردان برای زندگی مشترک در این خانه اتفاقی نبود. من بیشتر معتقدم که او قصد داشت کار نیکوکارانۀ پذیرش جوان‎ها را با هدف عملی پیوند دهد و یک نیروی کارِ ارزان بدست آورد. من می‎توانم بگویم که در این خانه از نیروی کارم به اندازه کافی بهره‌برداری گشت. صبح‎های زود باید لباس و کفش پیرمردان و آقای مایر و همسرش را که من تقریباً هرگز او را ندیدم تمیز می‎کردم، باید برای ساسینکایِ خدمتکار ذغال از زیرزمین می‎آوردم، چوب خُرد می‎کردم، آب می‎آودم، خرید می‎کردم و بعد خسته به مدرسه می‎رفتم. بنابراین اغلب متأسف بودم از اینکه پسرِ دیگری به همراه من نیست تا نیمی از بار را از دوشم بردارد. بخصوص خدمت به پیرمردان برایم سخت بود. زیرا آقای مایر و همسرش را موجودات بالاتری احساس می‎کردم. مایر بعنوان آقای من نشانده شده بود. و به ساسینکایِ خدمتکار با کمال میل کمک می‎کردم. اما پیرمردها: آنها هم مانند من بودند! آنها بیشتر از من نبودند! چرا باید لباس و کفش‎هایشان را من تمیز کنم و در کارهای دیگر کمک این مردانِ کثیف و پیری که من حقیر می‎شمردمشان باشم.

و چون فقط چهار نفر در آن خانه بودیم بنابراین یکی از اتاق‎ها خالی مانده بود. ما اما در دو اتاقِ دیگر می‎خوابیدیم، در یکی از اتاق‎ها یلینِک و کلاین و در اتاق دیگر ربینگرِ پیر و من. من به این دلیل ربینگرِ پیر می‎گویم، در حالیکه یلینِک و کلاین هم پیر بودند؛ زیرا که ربینگر خیلی پیر بود. هر شب من می‎ترسیدم و امید داشتم که او خواهد مُرد. اما او نمُرد. و هنگامیکه من آن خانه را ترک کردم او هنوز زنده بود و مانند همیشه دیده می‎گشت.

روزهای جوانی‎ام بجز ساعاتی که در مدرسه و لحظات کوتاهی که با جوانان دیگر در خیابان بازی می‎کردم با این انسان‎ها در این خانه گذشت. من محصلِ چندان خوبی نبودم. من علاوه بر فقیر بودن در شفاخانه هم زندگی می‎کردم و این در یک شهر کوچک، جائیکه معلم‎ها با خانواده‎های معروفِ محصلین رفت و آمد می‎کنند، در آنجا درسِ خصوصی می‎دهند و بخاطر رابطه‎های گستردۀ مالی و اجتماعی با آنها در پیوندندْ گویای خیلی از چیزهاست. وقتی من چیزی می‎دانستم و تکالیفم را به خوبی را انجام می‎دادم مانند دیگر محصلین تشویق نمی‎گشتم. اما برعکس، وقتی تکالیف را خوب انجام نمی‎دادم، که اکثراً هم چنین بود، بعد معلم‎ها اخم می‎کردند، بله، گاهی هم ــ این را معلم فقط در برابر شاگردان فقیر به  خود اجازه می‎داد ــ مرا می‎زدند. ناپدید گشتنِ ناگهانی مادرم به همه اینها اضافه گشت و شهرتِ حقارتِ اخلاقی به من چسبانده شد و حتی همشاگردی‎هایم هم به این خاطر مرا دست می‎انداختند. بله، آنها حتی چند بیت شعر تحقیرآمیز در بارۀ من به گردش انداخته بودند که تا هنگام ترک مدرسه در باره من می‎خواندند. گرچه این ابیات بد و احمقانه سروده شده‎اند، اما هر بار که من آنها را می‎شنیدم به سختی آزرده می‎گشتم، طوریکه تا امروز هم آنها را در خاطرم دارم، در حالیکه من چیزهائی تجربه کرده‎ام که باید مرا به سختی می‎لرزاندند و با این وجود آنها را فراموش کرده‎ام:

من مادر خوبم را می‎جویم،

او از خون من است.

آیا مادرم را ندیده‎اید؟

من می‎خواهم پیش مادرم بروم!

آه، وحشتم را نگاه کنید،

مادرِ خوبم ناگهان گریخته است.

حتی ملودی‎ای که این شعر تحقیرآمیز با آن خوانده می‎شد هنوز هم در گوشم طنین می‎اندازد.

همشاگردی‎های من در زنگ‎‎های تفریح از کیف‎های خود صبحانه خارج می‎کردند، من در کنارشان می‎ایستادم و با چشم‎های درشت شده نگاه‎شان می‎کردم. من عادت کردم برای گرفتن قسمتی از صبحانه‎شان از آنها خواهش کنم، و گاهی هم واقعاً از این طریق یک قطعه نان قندی دریافت می‎کردم. اما اغلب چیزی بدست نمی‎آورردم، بلکه به من می‎خندیدند.

به این ترتیب مدرسه بعد از ربینگر، کلاین و یلینِک تنوع مطبوعی نبود. برعکس، من با رضایت به مدرسه نمی‎رفتم، گرچه می‎‎توانستم از این طریق چند ساعتی از شفاخانه بگریزم. اما احساس می‎کردم که سه پیرمرد در خانه برایم مطلوب‎ترند. آنها می‎دانستند من چه اندازه برایشان مهم و ضروری هستم. آنها مواظب بودند که میان ما بهم نخورد. البته، آنها حالم را بهم می‎زدند، من آنها را خوار می‎شمردم، از آنها متنفر بودم، و اگر به اندازه کافی قوی بودم ممکن بود حتی آنها را بزنم. اما این مرا در خانه مغرور می‎ساخت. آنجا در مدرسه اما مرا تحقیر و مسخره می‎کردند. گرچه اینجا درشفاخانه فرد مهمی نبودم اما عضوی ضروری به حساب می‎آمدم.

یلینِک تنها پیرمردی بود که من نمی‎توانستم تحسینش نکنم. او هر روز صبح ساعت ده برای خوردن صبحانه به مهمانخانه می‎رفت. آنطور که او همیشه با ابهت توضیح می‎داد صبحانه برایش هشت کرویتسر تمام می‎شد. ما همگی خیلی مانده به ساعت ده دچار یک ناآرامی بزرگ می‎گشتیم. فقط یلینِک تظاهر به داشتنِ آرامش می‎کرد: الساعه باید آن لحظه فرا برسد که یلینِک ــ فردی مانند ما از شفاخانه ــ دوباره ما را تحقیری بی‌پایان کند، و ما با هیجان انتظار این لحظه را می‎کشیدیم. هرگز ربینگر یا کلاین از زمانیکه در شفاخانه زندگی می‎کنند لذت به مهمانخانه رفتن را تجربه نکردند. البته مهمانخانه‎ای که یلینِک برای خوردن صبحانه به آنجا می‎رفت باشکوه نبود. اما او در آنجا مهمان، آقا و خریدار بود. یلینِک در حالیکه آهسته در سالن قدم می‎زد از لحظات قبل از رفتن به مهمانخانه کاملاً لذت می‎برد. کلاین و یلینِک تا حد امکان خود را بی تفاوت نشان می‎دادند. اما چانه ربینگر از خشم می‎لرزید و بذاق از دهانِ بی‌دندان بر روی کتش می‎ریخت. کلاین با چنان خشمی خود را مشغول تعمیر چتر می‎ساخت ــ او چترساز بود و گاهی هنوز چتری را برای تعمیرات جزئی پیش او می‎آوردند ــ که انگار می‎خواهد چوب چتر را بشکند. یلینِک کمی مانده به ساعت ده با آرامشی بی‌مانند می‎گفت: "خوب دیگه با اجازه ما بریم." و با گام‎هائی آهسته و موقرانه می‎رفت.

اما بعد ربینگر و کلاین خشم‎شان را خالی می‎کردند. من فکر می‎کنم که آنها حیثیت خود را بخاطر مهمانخانه رفتنِ یلینِک خدشه‎دار شده احساس می‎کردند. آنها شروع می‎کردند به داستان تعریف کردن، آنها در روایت از خوشگذرانی‎های زندگی خویش از همدیگر طوری سبقت می‎گرفتند که مهمانخانه رفتنِ یلینِک، غذای هشت کرویتسریِ او و تمام شهر باید در برابر کارهای آن دو رنگ می‎باختند.

یلینِک قدرتِ پرداختِ پول صبحانه را داشت. زیرا او کاسبی می‎کرد. من همیشه کار و کاسبی او را بسیار اسرارآمیز تجسم می‎کردم، گرچه کار و کاسبی‎اش مطمئناً بسیار کم از اسرار برخوردار بود. کار و کسب‎اش این بود که او خانه به خانه می‎رفت و از اهالی خانه می‎پرسید که آیا بطری کهنه دارند و آنها را به چند هِلِر می‎خرید و با سود اندکی به یک دکاندار می‎فروخت. به نظر من یلینِک مانند تاجر بزرگی به نظر می‎آمد که کشتی‎هایش در اقیانوس‎ها شناورند و بارگیری می‎کنند. کار و کسب کلاین که من هر روز آن را می‎دیدم ــ تعمیر چترهای شکسته را ــ در برابر کسب و کار یلینِک بی اهمیت و فقیرانه بود.

یلینِک با آن سبیلِ خاکستری به پائین آویزان شده و آن فریاد دائمی تنها همخانه‎ای بود که من در برابرش کمی احساس احترام می‎کردم. کلاین تقریباً کور بود و چشم‎هایش از میان عینکِ خم‌شده‎ای خسته نگاه می‎کردند. هرگز او صورتش را اصلاح نمی‎کرد. و همیشه یک چتر برای تعمیر میان زانوانش چسبیده بود. با کلاین می‎توانستم گاهی چنان احساس همدردی کنم که وسیله‎ای که به زمین افتاده و او با دست‎هایش بدنبال آن می‎گشت یا اشتباهاً جای دیگری قرار داده بود را بی سر و صدا کنار دستش می‎گذاشتم. آرامش صبورانه او تنفرم را که حتی در برابر یلینِک هم نمی‎توانستم از ابراضش خودداری کنم بی‌دفاع می‎ساخت.

قلبم در مقابلِ ربینگر سخت، بی‌گذشت و گنگ بود. بدنش که از سر انگشتان تا زانو بدون وقفه می‎لرزیدند، پلک‎های سرخ بدون مژه‎اش، چشم‎های گود رفته‎اش، دهانِ بی‌دندانش که مدام در جنبش و از گوشه آن بدون وقفه نخ نازکی از بزاق آویزان بود، لکنت‌زبانِ دائمی مشوش‎اش و تمام ناتوانی بشری‎اش مرا دشمن او ساخته بود. من یک کودک بودم و به این پیرمرد که شب‎ها تشک خود را خیس می‎ساخت زنجیر شده بودم، به کسی که زندگیِ رو به خاموش شدنش با فاصلۀ یک قدم از منْ شب به شب یک نبرد با مرگ بود. آیا من بعنوان بچه بدجنسی بدنیا آمده بودم که این پیرمرد با این موقعیتِ سختش نمی‎توانست در روحم هیچ اثری بگذارد و یا اینکه، آنطور که من فکر می‎کنم بدنیا آمده‎ام تا به این اندامِ لرزان و در رنج و این روحِ خاموش گشته به زنجیر کشیده شوم تا سخت‎تر از یک زندانی که زندان ابدی خویش را احساس می‎کند در عذاب باشم؟

در پشت شفاخانه یک حیاط کوچکِ کثیف قرار داشت که پله‎های درون آن به یک باغ منتهی می‎گشتند. از عجایبِ خانه یکی هم این بود که آدم می‎توانست بدون مجبور بودن در استفاده از پله‎هاْ بلافاصله از یک قسمت خانه به قسمت دیگر و از یک اتاق به اتاق دیگر برود. باغ کوچک بود. در آن چند درخت و در وسط آنها یک درختِ قدیمی گردو قرار داشت که در زیر آن یک نیمکتِ چوبی قرار داده بودند. این درخت مرزی بود با حیاط و باغ‎های دیگر که به وسیله دیوارِ مخروبه‎ای به بلندیِ قدِ یک انسان از هم جدا شده بودند. در یک گوشه از باغ که با عبور از کنار درخت گردو می‎شد به آنجا رسید یک چاه حفر کرده بودند که بر بالایش یک سطلِ چوبی آویزان بود؛ وقتی آدم چرخ را می‎چرخاند، سطل متصل به زنجیر با سر و صدا به درون چاه داخل می‎گردید. از این چاه آبِ لازم برای خانه کشیده می‎گشت.

ربینگر عادت داشت بعد از ظهرها بر روی نیمکتِ زیر درخت گردو بنشیند. او دستش را بر روی عصای زمخت خود تکیه می‎داد و برای خود زیر لب غر می‎زد. و وقتی ساسینکایِ خدمتکار با یک سطلِ کوچکِ آب، با نگاه بی‌فروغِ چشمانِ به جلو دوخته شده و با پاهای قوی در دمپائی‎های چوبی آهسته از آنجا عبور می‎کرد، او برایش سر تکان می‎داد. چشمانش بر روی پستان‎های سنگین و چاق ساسینکا که با هر گام به اینسو و آنسو به حرکت می‎افتادندْ دوخته می‎گشت. من برای ساسینکا چرخِ چاه را می‎چرخاندم. و من نگاه‎های ربینگر و پستان‎های ساسینکا را می‎دیدم و احساس می‎کردم که ربینگر چیزی می‎داند که برایم ناشناس می‎باشد.

ساسینکا بدون کلمه‎ای تشکر همانطور که آمده بود می‎رفت. ربینگر از پشت رفتن او را نگاه می‎کرد، لب‎های در هم فرو رفته‎اش به لبخندِ تب‎آلودی باز می‎گشت و آب دهانش بر روی کت کثیفش جاری می‎شد.

من سال‎ها با ساسینکا در زیر یک سقف زیستم و بی‌تردید با او زیاد صحبت کردم. اما، اگر هم عجیب به گوش آید: همانقدر که من دقیقاً می‎توانم حرکاتش، نگاه‎هایش، گام برداشتن و اندامش را به خاطر آورم، و همانقدر که امروز هم وقتی به او فکر می‎کنم می‎توانم به وضوح بویش را در بینی‎ام احساس کنم، ولی اصلاً نمی‎توانم آهنگِ صدایش را به یاد آورم. چنین به نظرم می‎‎رسد که انگار من هرگز صدایش را نشنیده‎ام و هرگز صدای خنده‎اش به گوشم نخورده است. ساسینکا در خاطرم گنگ است. من صدای نفس کشیدنش را که او با صدای بلند از بینی خارج می‎کرد می‎شنوم، من صورت بی‌رنگ او را و حتی نقش لباسش را می‎بینم، اما کلمه‎ای از آنچه گفته بود را نمی‎شنوم.

زمانی که ساسینکا خدمت در شفاخانه را شروع کرد شاید من هشت ساله یا کمکی مسن‎تر بودم. من فکر نمی‎کنم که ساسینکا از همان لحظه اول در من هیجانی برانگیخت. این باید احتمالاً بتدریج در من اتفاق افتاده باشد. وقتی خوب به آن فکر می‎کنم احساس می‎کنم اگر ربینگر وجود نمی‎داشت شاید من، من می‎گویم شاید، کاملاً بی‌تفاوت از کنارِ ساسینکا عبور می‎کردم. ربینگر چشمان مرا گشود و امروز هم هنوز آن لحظه‎ای را که این اتفاق افتاد کاملاً شفاف می‎بینم.

من در باغ ایستاده بودم تا سیب‎های نیمه فاسد از درخت افتاده شده را پنهانی از روی زمین جمع‎آوری کنم. ربینگر روی نیمکت خود نشسته بود و به خورشید چشمک می‎زد. در این لحظه ساسینکا با سطل‎های کوچکش از میان باغ می‎آید و به سمت چاه می‎رود. من چند قدم از ربینگر فاصله داشتم، می‎دیدم که لب‎هایش تکان می‎خورند، می‎دیدم که چگونه او در حال لرزیدنْ عصایش را به زمین می‎فشرد و طوریکه انگار می‎خواهد از جا بلند شود حرکتی می‎کند و می‎گوید: "آه تو عروس چاق." و پس از هر کلمه مکثی می‎کرد تا نیرو برای کلمه بعدی بدست آورد: " تو، عروس چاق!"

من سیبِ دندان‌زده را دور می‎اندازم. من چهرۀ از شکل طبیعی خارج شده ربینگر را می‎بینم و نگاه خیره چشمانش را تعقیب می‎کنم و شگفتزده خدمتکار را انگار برای اولین بار می‎بینم. لکنت‌زبان ربینگر در گوشم می‎پیچید: عروس من! من این کلمه را تا حال هرگز نشنیده بودم و از آن هیچ چیز نمی‎دانستم.

وقتی من در ردِ نگاهِ ربینگرْ ساسینکا یا همان عروس چاق را  شناختمْ چیز تازه‎ای در من زنده گشت. من هرگز زنی را نه طور دیگر مشغول انجام کار سخت دیده بودم و نه حتی در لطافت مادرانه. حالا ناگهان جوشش یک چشمۀ خاموش و دست‌نخورده در من هراسانم ساخته بود.

من دست‎هایم را بالا انداخته و فرار می‎کنم.

من احساس می‎کنم که انگار باید اولین تأثیر حس‎های بیدار گشتۀ جاودانه باشد، که انگار هرکس به اولین زنی که با او روبرو می‎گردد برای همیشه ویران می‎گردد، اگر هم شاید فقط خود را در یک عشق، یک مذهب و آداب شیفتگی مانند عشقِ به یک مادر نشان دهد. علاقه من به ساسینکا هرگز خاموش نگشت، گرچه ساسینکا گنگ و بی‌فروغ باقی‌ماند، با این حال من هم اجازه دیدن اوج زندگی را داشتم.

اولین نتیجۀ دیدار در باغْ ترسِ فریبنده‎ای بود در برابر حضور ساسینکا و خصومتی فروزان بر علیه ربینگر. من بیدار روی تختخواب می‎نشستم و با چهره‎ای وحشتزده و شهوانی به شروع درد شبانۀ ربینگر گوش می‎سپردم. من حتماً بدون آنکه درخواست کمک کنم می‎گذاشتم که او با سرفه کردن‎هایش خفه شود. من حدس می‎زدم و احساس می‎کردم که ربینگر، این پُر حرف، این پیرمردِ غرق گشته در شبِ زندگی‎ام را از مدار خود خارج کرده و آن را تسلیمِ گناه و ویرانی ساخته است. نفرت و شرارت در برابر رنج ربینگر در من قوی‎تر می‎گشت.     

گرچه حضور ساسینکا و نگاه او عمیقاً روحم را می‎ترساند و اعضای بدنم را از وحشت در برابر چیزی نامشخص و تهدیدآمیز می‎لرزاند، اما رویاهایم پُر بودند از اشتیاقِ دیدار وی. من روزها در راهروی تاریک کمین می‎کردم تا بوی او و لباسش هنگام خارج شدن از آشپزخانه لمسم کنند. من کنار چاه می‎نشستم و انتظار می‎کشیدم تا او برای بردن آب می‎آمد. هر وقت ربینگر را روی نیمکت در زیر درخت گردو نشسته می‎دیدم خودم را در میان بوته‎ها مخفی می‎ساختم و چشم از صورتش برنمی‎داشتم. من نمی‎توانستم بدون مخفی ساختن خود در جلوی او بایستم، وگرنه در این لحظه می‎توانست نفرتم به قاتلی مبدل گردد. من فقط باید از جا می‎جهیدم و گلویش در بین انگشت‎های سختم اگر که برگ‎ها و شاخه‎ها در بین من و او مانعی نبودند حتماً می‎شکست. من از ترس در برابر خودم به مخفیگاه می‎گریختم.

وقتی ساسینکا می‎آمد من چرخ چاه را لرزان می‎چرخاندم. او به من نگاه نمی‎کرد. چشمان حیوانی‎اش بی‌روح به تماشای زنجیر که داخل چاه می‎گشت می‎نشست. او تشکر نمی‎کرد و می‎رفت.

نیروی بی‌رحمی مجبورم می‎ساخت که در کنار او باشم. من ساکت شروع به انجام کارهایش می‎کردم. او در این هنگام بی‌حرکت می‎ایستاد و یا می‎نشست، نفس‎های سختش را از بینی بیرون می‎داد و می‎گذاشت که کار را انجام دهم. من اما هنگام خُرد کردن چوب نگاهم را با ترس به پستان‎های آویزانش که آهسته بالا و پائین می‎رفتند می‎دوختم.

در آن زمان شروع به کسب اولین کرویتسرِ خود کردم. به این نحو که من از اداره پست روزنامه‎ها را می‎گرفتم و به در خانۀ مشترکین می‎بردم. زیرا یکشنبه‎ها در ناحیه ما پست تعطیل بود. من در هفته بیست تا سی کرویتسر کاسبی می‎کردم. کم با این پول شیرینی، یک روبان رنگی و یک شانه براق می‎خریدم و جلوی ساسینکا قرار می‎دادم و او ساکت آنها را برمی‎داشت.

با گذشت زمان موفق می‎شوم در آشپزخانه‎ای که در حقیقت به آپارتمانِ آقای مایر تعلق داشت رفت و آمد کنم. شب‎ها وقتی خانم و آقای مایر برای خوابیدن می‎رفتند من درِ آشپزخانه را آهسته باز می‎کردم و داخل می‎گشتم. ساسینکا آنحا ایستاده بود و بشقاب‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها را می‎شست یا کارهای روز بعد را آماده می‎ساخت. من نزدش می‎رفتم و کارهایش را انجام می‎دادم.

به این ترتیب زمان درازی گذشت و من در شفاخانه با سه پیرمرد و یک خدمتکار رشد کردم.

دیگر زمان زیادی به لحظه‎ای که باید من در چهارده سالگی شفاخانه را ترک می‎کردم نمانده بود که دوباره رویداد دیگری با شفافیتی خاص در خاطرم نقش بست.

شبی در آشپزخانه این اتفاق رخ داد. چراغ نفتی کوچک بر روی میز آشپزخانه روشن بود. ساسینکا و من بر روی زمین چمباته زده و مشغول برداشتن عدس‎های شسته شده از درون یک کاسه بودیم. ساسینکا کاملاً نزدیک من نشسته بود. من جرأت حرکت دادن به بازو و پاهایم را نداشتم و به زحمت دست‎هایم را حرکت می‎دادم. فقط انگشتانم مانند وسیله غریبه‎ای داخل کاسه می‎گشت و عدس‎های نامرغوب را خارج می‎ساخت. انگار که حضورِ فیزیکیِ ساسینکا باری است که با سنگینی بر روی من و روی او و وسائل آسوده بود.

من صدای نفس‎هایش را کنار گوش و گونه‎ام احساس می‎کردم. بینی‎ام بوی گرم بدنش را به داخل می‎کشید. او مانند حیوانِ بزرگ و خسته‎ای با توده گوشتِ تنبل خود آنجا چمباته زده بود، چشم‎هایش بی‌فروغ بودند و دست‎های بزرگش در کنار دست‎های من درون کاسه قرار داشت.

پاهایم شروع به لرزیدن می‎کنند. من احساس می‎کردم بدنم کنترل خود را از دست داده و در حال سقوط است. اما من از نزدیک کردن خود به ساسینکا حتی به پهنای یک مو هم چنان وحشتناک می‎ترسیدم که انگار بعد بدون شک برایم اتفاق وحشتناکی رخ خواهد داد و مرا از بین خواهد برد.

من به نوسان می‎افتم. عضلات گرفته‎ام متشنج می‎گردند. من احساس می‎کردم که چگونه شانه‎ام به شانه‎اش نزدیک می‎گشت، احساس می‎کردم که انگار شانه‎ام یک مسیرِ طولانی را می‎پیماید. حالا بدنم بدنش را لمس می‎کرد.

ساسینکا اما با فشار مرا از خود دور می‎سازد و دستش را دوباره آرام در عدس‎ها فرو می‎برد.

در این لحظه شهوت در من می‎شکفد. خجالت جوانی ناپدید می‎گردد، حیوان، هیجان و خون در من فریاد می‎کشند. من آزاد بودم. من آماده بودم آقا باشم. هنوز دست‎هایم چند ثانیه درمانده سرم را لمس می‎کردند، سپس دست‎ها خود را دراز می‎کنند. من از جا می‎جهم و پستان‎های پُر و چاقِ ساسینکا را که بالا و پائین می‎رفتند می‎گیرم.

ساسینکا ساکت از جا برمی‎خیزد. مرا بغل و مانند بار سبکی بلند می‎کند. در را باز می‎کند. با مشت سنگینش به دنده‎ام می‎کوبد و مرا در آستانه در روی زمین می‎اندازد. سپس با آرامش در را پشت سر خود می‎بندد.

من اما در آنجا افتاده، در حال پیچیدن به خود، متحمل اولین رنج عشق گشتم.

آخرین ماه‎های اقامتم در شفاخانه دیگر به ساسینکا در کارهایش کمک نکردم. من مراقب او بودم و تعقیبش می‎کردم. من دیگر نمی‎خواستم به ساسینکا خدمت کنم. من می‎خواستم از او قوی‎تر باشم.

من شب‎ها در کنار درِ آشپزخانه می‎ایستادم و به صدای خوابِ آرامش گوش می‎سپردم. من گوشم را به در می‎چسباندم و هنگامِ انجام وظایف انسانی‎اش پنهانی به او گوش می‎کردم و از شهوتی به سختی مهار گشتنی می‎لرزیدم. من بدنبال او به زیرزمین می‎رفتم و در انتظار ساعتی می‎ماندم که بتوانم پستان‎های چاقش را بگیرم. اما من از نگاه بی‌فروغ وجود گنگ او می‎ترسیدم.

به این ترتیب آخرین روزهای درد و رنج در شفاخانه با خشم بخاطر امیال برآورده نگشته‌ام گذشتند. مدرسه را قبلاً ترک کرده بودم و روزی که باید از جوانی‎ام خداحافظی می‎کردم، داخل جهان می‎گشتم، تنها، کاملاً بر روی پاهای خودم، و می‎دیدم که چطور می‎توانم به خودم کمک کنمْ مرتب نزدیک‎تر می‎گشت.

خداحافظی برایم سخت انجام نگشت. بیشتر به این خاطر که من موقتاً باید در محله‎مان می‎ماندم و رفتنم خداحافظی برای همیشه نبود. هر روز بعد از کار اگر چیزی مرا به رفتن به شفاخانه می‎خواند می‎توانستم به آنجا بروم، اما من به هیچوجه احساسی برای خانه و ساکنین آن نداشتم، حتی حسی از شاکر بودن. من از ترک کردنِ خانۀ کودکیِ غم‎انگیزم، پیرمردان و آقای مایر خوشحال بودم، خوشحال از اینکه نباید دیگر عکسِ فردِ نیکوکار را در برابرم ببینم و روحم پُر بود از عکس‎های آینده سعادتمندی که در آن من دیگر نباید تحمل می‎کردم، بلکه آقا بودم و بالادست دیگران.

ساسینکا، دختر خدمتکار البته آنجا باقی‌ماند، در حالیکه من باید از آنجا می‎رفتم. وقتی خانه را ترک کنم دیگر نخواهم توانست در مسیرهای خانه بدنبالش بروم و حضورش دیگر در اطرافم نخواهد بود. اما من این را می‎دانستم که یک بار دوباره خواهم آمد و بعنوان یک آقا که در دستانش قدرت قرار دارد، قدرت بر طلا، قدرت بر مردم در برابر ساسینکا خواهم ایستاد و با خنده او را مجبور خواهم ساخت جلوی پاهایم به خاک افتد.

دو رور قبل از ترک شفاخانه به نزد مدیر خانه، یک شهروند محترم خوانده شدم. او برایم یک سخنرانی کرد که من از آن خیلی نفهمیدم، زیرا تجملِ اتاقی که من در آن پذیرفته گشتم حواسم را پرت ساخته بود. فقط تا این حد می‎دانم که او مرا نصیحت کردْ فردِ خیرخواه و عملِ نیک او را برای زندگی آینده‎ام از یاد نبرم. و آنطور که امروز به نظرم  می‎رسد او سعی می‎کرد به خاطر درمانده و تنها در جهان رها ساختنمْ با بیان اینکه من بخاطر دانه‎هائی که در شفاخانه در سینه‎ام کاشته شده استْ در نبردِ زندگی‎ای که در برابرم قرار دارد شکست نخواهم خوردْ خودش را بیشتر از من آرام سازد. او مرا با این همدردی با یک هدیه نقدی ده گولدنی که مردِ نیکوکار برای پسرانی که شفاخانه را ترک می‎کردند معین کرده بود تا دیگر هرگز نگران سرنوشتم نباشندْ مرخص می‎کند.

در صبح روزی که باید خداحافظی می‎کردم مانند همیشه از جا برخاستم، مانند همیشه کفش و لباس‎های کلاین، یلینِک، ربینگر و آقا و خانم مایر را تمیز کردم. سپس از آقا و خانم مایر خداحافظی کردم. آقای مایر چند کلمه برایم صحبت و آرزوی خوشبختی می‎کند و در تمام وقت دست‎هایم را در دستش نگاه داشته بود. چنین به نظرم می‎رسد که رها کردنم به سمت ناشناخته‎ها فقط برای او سخت است و انگار حالا بیهوده سعی می‎کرد تا به من چیز خوبی بگوید. من باید به نحو نامشخصی خوبی او را احساس کرده و به این واقعیت آگاه گشته باشم که حالا من واقعاً یک خانه را از دست می‎دادم، اگر هم خانه‎ای فقیر و بدون شادی‎ای را، زیرا من شروع کردم به زار زار گریستن. در این وقت آقای مایر پیشانی‎ام را بوسید.

سپس داخل سالن می‎شوم، جائیکه پیرمردها نشسته بودند، کت خود را در روزنامه‎ای می‎پیچم، خرت و پرت فقیرانه‎ام را برمی‎دارم، به پیرمردها دست می‎دهم و می‎روم. در حیاط زیر پنجره آشپزخانه می‎ایستم و فریاد می‎زنم:

"خداحافظ، ساسینکا، من از اینجا می‎روم، خداحافظ!"

سر ساسینکا از پنجره خارج می‎گردد و چشمانش مرا خسته نگاه می‎کنند.

من راه درازی برای رفتن نداشتم. مهم انخانه‎ـ‎میخانه «به سمت جرس» که من در آن بعنوان کارآموز باید مشغول کار می‎گشتم تقریباً پنج دقیقه از شفاخانه فاصله داشت. زیرا که من می‎خواستم گارسون شوم. به نظرم می‎آمد که این حرفه به مراتب امیدبخش‎تر از بقیه حرفه‎ها است و بیشتر وسوسه‎ام می‎کرد. شاید صبحانه خوردن یلینِک در رستوران و صحنه‎های روزانه قبل از ظهر در شفاخانه باعث گردیده بود تا من حرفه‎ای برای خود انتخاب کنم که با اقامت دائم در یک رستوران ربط داشته باشد و آن را به نظرم وسوسه‌انگیز سازد. در هر حال من بعنوان کارآموز میخانه‏چی در نزد خانم گلِنِن که بیوه بود مشغول گشتم.

بیوه گلِنِن زنی پیر و مو سفید بود. او چاق و استوار و چشمش کمی چپ بود. آدم می‎توانست از چهره‎اش بخواند که او قادر است از عهده مهمان‎های مست و خدمتکارها برآید.

مهمانخانه دراز و تاریک بود و به هیچوجه محترمانه دیده نمی‎گشت. مردم کلاه بر سر، بوی چپق، کفِ تُف انداخته شدۀ زمین، فریاد آدم‎هائی که ورق بازی می‎کردند، و بعلاوه یک دستگاه گرامافون که بیهوده سعی در پیشی گرفتن از سر و صدای داخل مهمانخانه می‎کرد. در یک گوشهْ بیوه گلِنِن احاطه شده از بطری‎ها، گیلاس‎ها و شیرهای درخشنده که از آنها مشروب در گیلاس‎ها ریخته می‎شدْ در پشت پیشخوان کوچک می‎نشست. هرکه می‎خواست مغازه را ترک کند باید از کنار او رد می‎شد و او با آرامشی بدیهی سکه‎های نقره‎ای و ورشوئی قرار داده شده روی پیشخوان را در صندوق پول می‎انداخت.

کار من این بود که از میزی به میز دیگر بروم و گیلاس‎ها را بعد از رفتن مشتریان جمع کنم و در پشت پیشخوان در  یک سطل بشورم، بعد با اشاره خانم گلِنِن سریع به زیرزمین بروم و این و آن بطری مشروب را بیاورم. بعلاوه سائیدن زمین، خُرد کردن چوب و گرم ساختن اجاق مغازه، پاک کردن کفش و لباس، خلاصه هرکاری که برای انجام شدن وجود داشت به عهده من بود، در حالیکه فرانسْ کارآموزِ قدیمی‎تر در زیر نگاه‎های دقیق زن که چشم‎هایش را از او برنمی‎داشت گیلاس‎هائی را که مهمان‎ها یا من روی پیشخوان قرار می‎دادیم را پُر می‎کرد و بعلاوه مسؤل کنترل نظم و پاکیزگی در اسطبل و حیاط بود.

کاری که من باید انجام می‎دادم کار آسانی نبود، و شب‎ها چنان خسته بودم که بر روی پشته‎ای از کاه که برای خودم در مهمانخانه درست کرده بودم می‎افتادم و بخواب می‎رفتم. به این خاطر دراوایلِ شروع کار به شفاخانه نمی‎رفتم، حتی برای فکر کردن به ساسینکا به زحمت وقت پیدا می‎کردم. ابتدا دیرتر، وقتی به کار عادت کردم و آموختم از زیر این کار و آن کار در بروم، کمی مانده به غروب از «جرس» فرار می‎کردم و از میان باغ‎های غریبه و از روی دیوارها به باغ شفاخانه نفوذ می‎کردم. بعد آنجا در میان بوته‎ها می‎ایستادم و انتظار می‎کشیدم تا ساسینکا بیاید. وقتی او می‎آمد من آهسته جلو می‎رفتم و مانند قدیم چرخ چاه را برایش می‎چرخاندم. او اجازه این کار را می‎داد. هرگز به نظر نمی‎آمد که او از این کار به نحوی متعجب گشته باشد، من از پشت باسن آهسته در حرکتش را نگاه می‎کردم و وقتی او در خانه ناپدید می‎گشت من هم از راهی که آمده بودم بازمی‎گشتم.

کار در «به سمت جرس» نمی‎توانست برای مدت درازی مورد علاقه‎ام باقی بماند. من هدف بالاتری در سر داشتم. رستوران‎های پُر مشتری‎ای که فرانس از آنها برایم تعریف کرده بود در برابر چشمانم در نوسان بودند، رستوران‎های غرق در نوری که او در پایتخت دیده بود. من خود را با یک کُت سیاهِ تنگ می‎دیدم که از میان میزهائی که مردم محترم نشسته بودند رد می‎گشتم و یک جیب پُر از پول خُرد داشتم. فرانس پول‎هایش را پس‎انداز می‎کرد تا بتواند به شهر برود و آنجا بدنبال شغل بگردد، و من تصمیم گرفتم با او بروم. البته من نمی‎توانستم با کرویتسرهائی که گاهی از یک خدمتکار بخاطر کمکی که به او می‎کردم می‎گرفتم به پس‎اندازی چهل کرونی که طبق محاسبۀ فرانس در ابتدا لازم داشتیم فکر کنم. اما من بخاطر پول نگرانی نداشتم. و وقتی فرانس شبی به من خبر داد که او صبحِ دو روز دیگر قصد رفتن دارد، من هم قصد همراهی کردن او را به اطلاعش می‎رسانم.

من احتیاج به آماده  ساختن خود نداشتم.  فقط آنچه که بر تن داشتم دارائیم بود. بجز ساسینکا لازم نبود از کسی خداحافظی کنم و این کار را می‎خواستم در آخرین شب انجام دهم.

فرانس در شب قبل از سفر برای خداحافظی از اقوام و آشنایانش می‎رود. من می‎مانم. خانه کاملاً در سکوت فرو رفته بود. خانم گلِنِن در سومین اتاق محکم خوابیده بود. فقط اینجا و آنجا از اصطبل‎ها صدای جرنگ جرنگِ زنجیری که اسبی آن را می‎کشید شنیده می‎گشت.

من از تختِ کاهی خود بلند می‎شوم و بدون روشن کردن چراغْ کورمال به سمت پیشخوان می‎روم. من به طرف صندوق پول می‎روم و تیغه چاقویم را در شکافِ باریکِ کشوی صندوق فرو می‎کنم تا با فشار به آن کشو را بیرون بکشم. اما این کار ساده‎ای نبود، بنابراین شروع کردم به باز کردن پیچ‎های قفلی که کشوی چوبی را به صندوق وصل کرده بودند. بعد سعی کردم با تکان دادن قفل آن را شُل سازم. این کار موفقیت آمیز بود و من با فشار کمی کشوی صندوق پول را بیرون می‎کشم.

من دویست کرون اسکناس را که منظم روی هم قرار داده شده بودند برمی‎دارم و کشوی صندوق را می‎بندم. بعد برای خداحافظی از ساسینکا از مهماخانه خارج می‎شوم.

من در تمام زندگیِ خود دو بار دزدی کردم. این اولین دزدی من بود، از دومین دزدی باید دیرتر تعریف کنم. قبلاً اما باید بگویم که دزدیِ دوم من چون خوب می‎دانستم عمل بدی را انجام می‎دهم از دزدی بارِ اولم که مطلقاً خالی از این اندیشه بود خود را کاملاً متمایز می‎سازد. آن زمان اجازه برداشتن این پول از صندوق کاملاً طبیعی به نظرم می‎آمد، زیرا که من به آن پول به شدت محتاج بودم. و من امروز فکر می‎کنم ــ از آنجائیکه من در باره خیلی از چیزهائی که در زندگی‎ام انجام داده‎ام امروز طوری دیگر از زمانِ انجامِ آن فکر می‎کنم ــ که من با اولین دزدی واقعاً کار بدی انجام نداده‎ام؛ بی‌تکلفی‎ای که من با آن دست به دزدی زدم مرا در برابر خودم تبرئه می‎سازد.

بنابراین من پول را برای خود برمی‎دارم و می‎روم تا از ساسینکا خداحافظی کنم. مانند همیشه از میان باغ‎ها و از روی دیوارها می‎روم تا اینکه به باغ شفاخانه می‎رسم و جلوی پنجره ساسینکا می‎ایستم. شبی گرمِ تابستانی بود و پنجره ساسینکا باز بود. من آهسته داد می‎زنم "ساسینکا ... ساسینکا" و چون خبری نگشت، مشتی شن برمی‎دارم و به داخل اتاق پرتاب می‎کنم.

سر ساسینکا خواب‎آلود و پریشان از پنجره خارج می‎گردد. من آهسته می‎گویم: "ساسینکا، بیا پائین ... من به سفر می‎رم ... من می‎خواهم چیزی به تو بگم."

او ناپدید می‎گردد. چند دقیقه‎ای می‎گذرد، من با ترس فراوان در میان امید و ناامیدی می‎لرزیدم. عاقبت گام‎های سنگین ساسینکا بر روی پله‎ها مرا نجات می‎دهد.

او از خانه خارج می‎گردد. بدنش به زحمت توسط پارچه اندکی پوشیده شده بود.

من می‎گویم: "ساسینکا، من به سفر می‎رم، من آمدم از تو خداحافظی کنم."

او ساکت می‎ماند. من خودم را به او می‎فشرم. این آگاهی که او را مدت‎ها و شاید هم هرگز نخواهم دید به من جسارت داده بود.

من کاملاً نزدیکش ایستاده بودم و می‎گویم: "ساسینکا، من به سفر می‎رم، گوش می‎کنی. من هنوز با تو بی‌حساب نشدم." اینکه او ساکت و بی‌تفاوت آنجا ایستاده بود مرا عصبانی می‎ساخت. "حالا دیگه نمی‎تونی منو مثل یک کودک بلند کنی، نه، تو نمی‎تونی! گوش می‎کنی، دیگه نمی‎تونی منو بلند کنی!"

من او را به در می‎فشرم. ساسینکا استقامت نمی‎کرد و تسلیم بود.

ما در جلوی تاریک خانه ایستاده بودیم. من در را پشت سر خود می‎بندم و می‎گویم: "ساسینکا، حالا به تو نشون می‎دم چه کسی قوی‎تره! می‎خوای ببینی؟"

نور ماتی از پنجره نرده‌کشی شدۀ کنار در به اندامش تابیده بود. هیچ صدائی بجز نفس کشیدن سنگین و مرتب ساسینکا شنیده نمی‎شد.

حالا کمرش را محکم می‎گیرم. او دستش را برای دفاع از خود بلند می‎کند و به سمت من می‎آورد. "پس می‎خواهی دوباره منو عقب بزنی، به کناری هُل بدی، آره؟ ساسینکا؟ تو!"

من پایم را به پشت زانویش می‎برم و او را روی زمین می‎خوابانم. چشمانش مرا غریبه و بدون حرکت نگاه می‎کردند. من بر روی او زانو می‎زنم. وقتی پستان‎هایش را می‎گیرم، سعی می‎کند خود را با یک حرکت ناگهانی از زیر دستم نجات دهد. من دستم به سوی گلویش می‎رود.

من می‎گویم "عروس من" و خودم را بر روی او می‎اندازم.

او دستش را بلند می‎کند، انگار که بالا را نشان می‎دهد. نگاهش مات به بالا خیره مانده بود، انگار که چیز وحشتناکی دیده باشد.

من رویم را برمی‎گردانم و ربینگر را می‎بینم که صورتش را به پنجره فشرده بود و مانند حیوانی افسانه‎ای دیده می‎گشت.

من از جا می‎جهم و به خارج می‎دوم. او آنجا ایستاده بود و دست‎هایش میله‎های نرده را در آغوش گرفته بودند. من از پشت سر به او نزدیک می‎شوم.

من احساس می‎کردم که انگار دست‎هایِ قفل شده‎ام به دورِ گردنِ نازکِ ربینگر یک گازانبر آهنی است. من لرزشِ ابدیِ بدنش را شهوت‌انگیز در میان انگشتانم احساس می‎کردم و هنگامیکه لرزش متوقف گشت گذاشتم که بدنش بر روی زمین بیفتد.

بعد آزاد، مانند به پایان رساندن کاری بزرگ به خانه برمی‎گردم. اما ساسینکا دیگر آنجا نبود.

من از پله‎ها پاورچین بالا می‎روم. من می‎دانستم که اگر در را با فشاری ناگهانی باز کنم زنگولۀ کنار در به صدا نمی‎آید. در صدای آرام و کوتاهی داد و باز گشت.

درِ آشپزخانه قفل شده بود. من مانند سگی به درِ آشپزخانه چنگ انداختم. سپس گوش سپردم و نفس کشیدن بلند ساسینکا را که در خواب بود شنیدم.

هنگامی که از میان باغ می‎گذشتم اندام ربینگر را در نور کم آغاز صبح می‎بینم که تلو تلو خوران و نامطمئن با دست کشیدن به دیوار خود را کورمال کورمال به خانه می‎رساند.

به این ترتیب من شفاخانه و ساسینکا را ترک می‎کنم. برای آخرین بار از روی دیوارها می‎خزم و از میان باغ‎ها می‎گذرم و بدون آنکه به پشت سرم نگاه کنم آهسته به سمت راه‎آهن می‎روم.

در شهر در محله تاریک و کثیفی اتاقی پیدا می‎کنیم. با ماْ سه مرد دیگر هم در اتاق می‎خوابیدند. هر شب افراد مختلفی. روزها برای پیدا کردن کار از هتلی به هتل دیگر می‎رفتیم.

نقشه‎های فرانس، حداقل برای شروع، مانند نقشه‎های من بلندپروازانه نبودند. او از هتل‎های کوچک شروع کرد و از اینکه پس از چهار یا پنج روز در هتلی ارزان قیمت کاری بعنوان کارگرِ روزمزد بدست آورد راضی بود، هتلی که گفته می‎شد به دلیل داشتن مشتریان مختلف سودِ خوبی می‎کند. من نقطه نظر فرانس را درک می‎کردم. او فقط چهل کرون پول داشت و من هنوز تقریباً دویست کرون از پولم باقی مانده بود. من می‎توانستم به خود اجازه دهم که مشکل‌پسند باشم.

من همیشه خودم را در کُت تنگِ سیاه رنگ چسبانی می‎دیدم که در حال عبور سریع از میان میزهائی هستم که در پشت آنها مشتریان محترمی نشسته‎اند. حالا نمی‎خواستم از هدفم دست بکشم، و حداکثر می‎توانستم این کُت سیاه چسبان را با لباس کار پسرانی که آرام در سالن هتل‎های شیک می‎ایستادند عوض کنم. اما حاضر نبودم آن را با هیچ قیمتی در جهان با لباس کارِ فرانس، با آن پیراهن آستین بالا زده و آن کلاه آبی رنگ و حروف طلائی بر روی آن عوض کنم.

بنابراین بدون موفقیت همچنان از هتلی به هتل دیگر می‎رفتم. بتدریج متواضع‎تر شده و در کافه‎ها و رستوران‎ها هم به دنبال کار می‎گشتم. شاید من هم مانند فرانس بزودی در یک هتل ارزان قیمت کارگر روزمزد می‎گشتم اگر که آشنا شدنم با فردی مرا از این کار نجات نمی‎داد.

با رفتن فرانس یک جوان مو بور به اتاق نقل مکان کرده بود که من در روزهای بعد در کمال تعجب او را شب به شب در کنار خود می‎یافتم. به همدیگر نزدیک شدنِ ما دو نفر بعنوان تنها ساکنین ثابت این اتاق که مهمان‎های شبانه آن دائماً تغییر می‎کردند جای تعجب نداشت. من مطلع می‎گردم که همسایه من کالتنِر نامیده می‎گردد، که او چند سالی در آمریکا زندگی کرده و در آنجا مقداری پول پس‎انداز کرده است. که او به اینجا آمده ـ متأسفانه ـ تا در اینجا پول بدست آورد، اما متوجه شده است که اینجا جای پول درآوردن نیست، و حالا می‎خواهد یکی دو روز دیگر به آمریکا بازگردد. بلیط کشتی را هم در جیب خود داشت.

کالتنِر برایم از آمریکا تعریف می‎کرد. از اینکه در آنجا بخت با کسی‎ست که بخواهد کار کند، و اینکه به کسانیکه از او از آمریکا می‎پرسندْ می‎تواند فقط توصیه کند که به آنجا بروند.

امکاناتی که بنا به تعریف کالتنِر می‎توانستند در آمریکا خود را به من ارائه کنند مرا فریفتند. من اجازه دادم که کالتنِر مرا در یک کافه به ملاقات مردی با ریش پُر پشت ببرد که به من از میان عینکِ قاب‌طلائی که در جلوی بینیِ چاقش محکم نشانده بود بررسی کنان نگاه می‎کرد.

او پس از آنکه مدتی به این نحو مرا نگاه می‎کند بدون مقدمه می‎پرسد: "آیا صد و بیست کرون پول دارید؟" و بعد از جواب مثبت من فوری می‎نشیند و چیزی بر روی یک کاغذ قهوه‎ای رنگ می‎نویسد و می‎گوید "بفرمائید". من صد و بیست کرون روی میز می‎گذارم  و او ورقه را به من می‎دهد.

تمام اینها بدون آنکه اصلاً از خواسته من سؤال شود به سرعت انجام گشتند. من اما نه جرئت مخالفت  کردن داشتم و نه قصد آن را.

روز بعد من خود را در سفر به هامبورگ می‎یابم و یک روز بعد از آن سوار بر کشتی کثیفی به نام نپتون به سفرم به سمت آمریکا ادامه می‎دهم.

من بجز سه قطعه نان و بیست مارک چیز دیگری نداشتم.

اولین سفرم بر اقیانوس نیز مانند اولین سفرم با قطار هیچ تأثیری بر من نگذاشته بود. من احتمالاً برای زیبائی‎های طبیعت حساس نبودم، اما این موضوع کسی را که می‎داند من در شفاخانه بزرگ شده‎ام و بنا به تعاریفم چه نوع دوران کودکی‎ای داشته‎ام شگفتزده نمی‎سازد. گذشته از این من اصلاً فرصتی برای مشاهده بیهوده طبیعت نداشتم، زیرا من در کشتی گرسنگی می‎کشیدم و فقط خود را از این طریق زنده نگاه داشتم که برای مسافرانِ فقیرِ عرصۀ کشتی آّب می‎بردم، در شستن لباس کودکان کمک می‎کردم و خیلی دیگر از این قبیل کارها که من بخاطر انجامشان یک تکه کالباسِ بد بو اینجا و یک قطعه نان آنجا یا یک جرعه مشروب بدست می‎آوردم.

آدم می‎توانست فکر کند که زندگی مشترک با مهاجرین، با این انسان‎های کثیف و نیمه گرسنه مرا برای فقرِ انسانی نرم ساخته باشد.

فقرِ همسفرانم اما نفرت و تحقیر را در من بیدار می‎ساخت. من به قدرتمند بودن، قدرتمند بودن! و طلا، طلای فراوان در جیب داشتن فکر می‎کردم. و بعد در جلوی ساسینکا، خدمتکار شفاخانه ایستادن.

این تنها رویای جوانی من بود.

در کشتی مطلع می‎گردم که در نیویورک محله‎هائی وجود دارند که در آنها آلمانی‎ها و یهودی‎ها زندگی می‎کنند، جائیکه آدم می‎تواند زندگی‎اش را بدون انگیسی صبحت کردن بگذراند. ما در یک صبح به مقصد می‎رسیم و من می‎گذارم همسفری که همسرش را از اروپا آورده بود مرا به این محل هدایت کند. در آنجا بلافاصله به جستجوی کار می‎گردم.

شانس بامن بود. زیرا بعد از ظهر همان روز در یک میخانه کوچک بعنوان خدمتکارِ موقتی استخدام شدم.

پس از مدت کوتاهی از کار در آنجا بی‌علاقه شدم. من خیلی باید کار می‎کردم، کارهائی ناخوشایند، و به زحمت حقوقم برای خوردن غذائی کامل کفایت می‎کرد. هر روز آنجا نزاع درمی‎گرفت که من با چشمک زدن رئیسم باید برای حل و فصل مداخله می‎کردم، و من مشتری‎ها را بیرون می‎انداختم. من بزودی این مغازه را ترک کردم و بعد از مدتی کاری در یک سالن می‌نوشی و رقص پیدا کردم که در آن من روز به روز موقعیت دیگری داشتم و چندین ماه آنجا ماندم. نسبتاً جای خوبی بود. یکی از بانوانِ ما، یک دختر لاغر و بلند قد تقریباً سی ساله با موی بورِ روشن از من خوشش آمده بود، طوریکه من می‎توانستم بجز پولی که خودم کسب می‎کردم یک قسمت از درآمدِ او را هم از آن خود سازم.

با این وجود در آمریکا هم اگر به اندازه کافی دارای جسارت و بی‌وجدانی نبودم تا اندکی به سعادتمند شدنم کمک کنم نمی‎توانستم پیشرفت کنم، بلکه در تمام عمر گارسون باقی می‎ماندم یا حداکثر صاحب یک میخانۀ کوچک می‎گشتم. من مطمئن شده بودم که در این سالنِ رقص بیشتر از آنچه تا حال بدست آورده‎ام دیگر پیشرفتی نخواهم کرد، و به این خاطر آنجا را ترک کردم. به این نحو که برای مجبور نبودن از خداحافظی با دوست دخترمْ روزی دیگر به سر کار نرفتم.

من بعنوان گارسون در میخانه‎ای که در آن زیاد و با پول هنگفتی قمار بازی می‎شد با حقوق خوبی مشغول کار شدم. کار من در این میخانه برای زندگی‎ام سرنوشت ساز بود.

من تقریباً حدود دو ماه در «میخانه شیکاگو» کار می‎کردم که صبح روزی نگاهم به مردی چاق و به خواب رفته که ظاهرش نشان می‎داد فروشنده گاو یا کشاورز ثروتمندی‎ست می‎افتد. من به چهارچوب درِ آشپزخانه تکیه داده ایستاده بودم. مردِ به خواب رفته آخرین مشتری میخانه بود. من خسته بودم، خمیازه کشیدم و به ساعت نگاه کردم. ساعت چهار و نیم صبح بود. من به سمتی که ساقی در کنار پیشخوان چُرت می‎زد نگاه کردم و دوباره به مشتری به خواب رفته و نگاهم به پشتش دوخته گشت. کت او کمی بالا رفته بود و در جیب باد کرده شلوار طرحی از کیف پُر پولش به وضوح قابل تشخیص بود.

من آهسته خود را به مرد نزدیک می‎سازم. گیلاس خالی‎ای را که جلوی او روی میز قرار داشت برمی‎دارم و به سمت پیشخوان می‎برم. شکی باقی نمی‎ماند: مشتری و ساقی هر دو در خواب عمیقی بودند.

من چاقویم را از جیب خارج می‎کنم و در حال عبور بر روی جیب شلوار مرد خیلی سریع شکافی ایجاد می‎کنم. سپس دوباره به سمت آشپزخانه می‎روم و خود را به چهارچوب در تکیه می‎دهم.

شکاف بر روی جیب با هر نفس مرد بازتر می‎شد. یک کیف‌پولِ چرمی قهوه‎ای رنگ، درست مانند کیف‎هائی که فروشندگانِ گاو با خود حمل می‎کنند با نفس کشیدن مرد بالا و پائین می‎رفت و واضح‎تر دیده می‎گشت. من بی‌حرکت ایستاده بودم. چشمانم بدون وقفه در دایره‌ای از سوی مشتری به سمت ساقی و از ساقی به سمت جیبِ شلوار حرکت می‎کرد.

پس از چند دقیقه کیفِ پول کاملاً قابل دیدن بود. کیف از لبۀ جیب شلوار خارج و قسمت پائین آن با فشار از شکافی که من ایجاد کرده بودم خارج شده بود.

من آهسته به سوی مرد می‎روم، با دو انگشت کیف را از شکاف خارج می‎کنم و با قدم‎های سریع از درِ میخانه خارج می‎شوم و به خیابان می‎روم. برای اینکه در لباس سفید گارسونی جلب توجه نکنم با زدن سوت ماشینی می‎گیرم و به سمت خانه می‎رانم.

ابتدا در خانه کیف را باز می‎کنم و چهار هزار دلار اسکناس در آن می‎بینم. به چهار هزار دلار می‎گن پول، ساسینکا، به چهار هزار دلار.

بلافاصله خودم را برای سفر آماده می‎کنم و سوار اولین قطار که به سمت غرب می‎راند می‎شوم.

این دومین و آخرین دزدی من بود. از آن زمان به بعد من دیگر احتیاجی به دزدی کردن نداشتم. من در کیف پول و در کنار پول‎ها آدرس فروشندگان گاوِ تمامِ ایالات را هم پیدا می‎کنم و از روابط صاحب کیف بهره‌برداری کرده و بعد از دو سال بیست و پنج هزار دلار کاسبی می‎کنم.

حالا در کابینِ یک کشتی به طرف اروپا می‎راندم.

این کاملاً طبیعی بود که من به سمت اروپا می‎راندم. من هرگز یک رؤیائی نبودم. من در آمریکا سخت کار کردم و وقت نداشتم خواب ساسینکا را ببینم. من به او فکر می‎کردم و گام برداشتن آهسته‎اش، پستان‎های بزرگ و سنگین‎اش و نگاه حیوانیِ گنگ چشمانش را می‎دیدم. من اشتیاقی به او نداشتم: من می‎دانستم که باید یک بار دیگر به شفاخانه بازگردم و سرورِ ساسینکا گردم.

در یک شب تابستانی به شهرم می‎رسم. در ایستگاهِ راه‎آهن چیزی تغییر نکرده بود، اما روبرویش یک مهمانخانه جدید قرار داشت. من داخل می‎شوم. هنگام صرف شام از میزبان می‎شنوم که در شفاخانه همه چیز مانند زمانیکه شهر را ترک کرده بودم باقی مانده است. فقط یلینِک، کلاین و ربینگر مُرده بودند و بجای آنها سه پیرمرد دیگر آنجا زندگی می‎کردند. به میزبان که علاقه‎ام به شفاخانه باعث تعجبش شده بود می‎گویم که من آنجا در شفاخانه بزرگ شده‎ام، و بعد صریح از ساسینکا می‎پرسم. ساسینکا هنوز هم خدمتکار شفاخانه بود.

هنگامیکه هوا کاملاً تاریک شده بود راهی می‎شوم. دوباره مانند زمانیکه در «به سمت جرس» کار می‎کردم از میان باغ‎ها و از روی دیوارها می‎روم. من هنوز قدم به قدم آنجا را می‎شناختم. بعد در باغ شفاخانه ایستاده بودم. مانند قدیم مشتی شن از پنجره باز به درون آشپزخانه پرتاب می‎کنم. سر ساسینکا ظاهر می‎شود.

من می‎گویم: "ساسینکا، من پیش تو آمده‎ام. آیا هنوز منو می‎شناسی، ساسینکا ...؟ بیا پائین پیش من، ساسینکا!"

سر ساسینکا ناپدید می‎گردد. من می‎دانستم که او اطاعت خواهد کرد. او از در خارج می‎شود، دوباره فقط با پارچه کوچکی به دور خود پیچیده. من می‎گویم: "ساسینکا، من به سوی تو آمده‎ام. ساسینکا، به من نگاه کن، منو از نزدیک‎تر نگاه کن. من کاره‎ای شده‎ام، می‎بینی. می‎دونی این یعنی چی: کاره‎ای شدن؟"

ساسینکا متواضعانه به من نگاه می‎کرد. او هنوز دارای پستان‎های آویزان و بزرگ بود و هنوز هم از بینی نفس‎های بلند می‎کشید.

من خودم را به او نزدیک می‎سازم و می‎گویم: "حالا دیگه منو به کناری هُل نمی‎دی، ساسینکا! حالا دیگه نه. حالا من یک آقا هستم، ساسینکا، می‎فهمی، یک آقا!"

من دستم را به دور کمرش می‎گیرم. او خسته آنجا ایستاده بود.

انگشت‎هایم به طرف پستان‎های ساسینکا می‎روند. اما او دست‎هایش را جلو می‎آورد و مرا آرام از خود دور می‎سازد. چشمانش بی‌حرکت و به زمین دوخته شده بودند.

من می‎گویم: "ساسینکا، من دیگه کودک یتیمی نیستم. ساسینکا من از تو قوی‎ترم."

اما ساسینکایِ خدمتکار رویش را برمی‎گرداند و آهسته و با به موج انداختن به باسنش، انگار که سطل آّبِ سنگینی را به سمت چاه می‎برد آهسته به طرف در می‎رود.

زیر لب زمزمه می‎کنم من تو رو اهلی می‎کنم! اهلی.

بعد سعی می‎کنم آرام و دوستانه صحبت کنم و می‎گویم: "ساسینکا، من به این خاطر پیش تو نیامده‎ام، نترس، به این خاطر نه. من می‎خواستم ... من می‎خوام تو رو با خود به آمریکا ببرم!" او در کنار در متوقف می‎گردد. و من شروع می‎کنم برایش از آمریکا تعریف کردن. من نمی‎دانستم که چه چیز او را اغوا خواهد کرد، و چه چیز را می‎تواند درک کند، بنابراین همه چیز را بدون نظم و ترتیب برایش توصیف می‎کنم. من از لباس‎های زیبائی که می‎توانست بر تن کند شروع می‎کنم. من از زندگی آرامی صحبت می‎کنم که او می‎توانست آنجا داشته باشد. از پول صحبت می‎کنم، از غذا و دوباره از غذا. من در بردن او به آمریکا ناگهان سرسختی نشان می‎دهم و می‎گویم: "اما باید فوری با من بیائی، همین فردا! ساسینکا، من صبح زود برای بردن تو می‎آیم و تو با من به آمریکا خواهی رفت!"

او به داخل خانه می‎رود. من می‎دانستم که او اطاعت خواهد کرد و فردا با من خواهد رفت. بعد او در مشتم خواهد بود و من می‎خواستم او را در زیر قدرتم خرد شده ببینم.

صبح روز بعد برای بردنش می‎روم. او بدون کلاه می‎آید با بقچه‎ای که وسائلش را در آن پیچیده بود. او با چند قدم فاصله بدنبالم به سمت ایستگاه راه‎آهن می‎آمد. من بلیط درجه یک برای خودمان تهیه می‎کنم. ساسینکا باید می‎دید که من چه کسی هستم. اما او ساکت با چشمانی بی‌حرکت بر روی صندلی‎اش نشسته بود.

در هامبورگ برایش یک کلاه و یک دست لباس می‎خرم. او نه متعجب بود و نه سپاسگزار. او ساکت می‎پذیرد.

ما سوار کشتی می‎گردیم، من به کابین درجه یک می‎روم و او به کابین درجه سه. شاید وقتی تفاوت را می‎دید می‎توانست زودتر متوجه گردد. هر روز می‎گذاشتم او را به کابین من بیاورند و به او یک وعده غذا بدهند. او با نفس سخت و در سکوت آن را می‎خورد. مدت درازی پس از رفتن او بوی بدنش در کابین باقی می‎ماند. من آنجا می‎نشستم و بویش را مانند دود سیگار می‎مکیدم. حالا من دیگر نمی‎خواستم مالک او باشم. فقط می‎خواستم ساسینکا بر علیه‎ام سرکشی کند و من فریاد زدنش را بشنوم. اما او ساکت می‎ماند و چشمانش بدون فروغ به من نگاه می‎کردند.

ما در نیویورک در هتلِ کوچکی اقامت گزیدیم. ساسینکا یک اتاقِ کوچک زیر شیروانی بدست آورد و من برای خودم یک اتاق در اولین طبقه برداشتم. سپس خود را برای اجرایِ آنچه وقتی من در شفاخانه در برابر ساسینکا ایستاده بودم و مانند صاعقه‎ای از سرم گذشته بود آماده می‎کنم.

من می‎دانستم در کدام محل نیویورک می‎توانم آدم‎هایم را پیدا کنم و به کافه کوچکی می‎روم که در آن یهودی‎هایِ روسی و لهستانی رفت و آمد می‎کردند. آنجا یک مغازۀ کوچکِ از دود سیاه شده بود، در کنار دیوارها نیمکت‎های پوشیده شده از پارچۀ مخملی قرار داشتند که زمانی باید قرمز بوده باشند. در پشت میزهای کوچک مرمریِ نزدیک به هم چیده شده مشتری‎ها نشسته بودند، تعداد زیادی با کلاه بر سر. بعضی‎ها از میزی به میز دیگر می‎رفتند یا در گذرگاه‎های باریک میان میزها ایستاده بودند. اتاق پُر بود از صداهای بلند انسان‎ها که با هم صحبت می‎کردند و صدای جرنگ جرنگ کردنِ ظروفی که در گوشه‎ای از اتاق قرار می‎دادند و آنها را می‎شستند. یک گارسونِ رنگپریده، با چشم‎های خواب‎آلود و در کُتی کلفت و براق که از چرب بودن می‎درخشیدْ لیوان‎های چای را بر روی سینی بزرگی حمل می‎کرد.

من برای پیدا کردن جا به اطراف نگاه می‎کنم. در گوشه‎ای مردی تنها در پشت یک میز نشسته بود، از ظاهرش مشخص بود که یک یهودی از گالیسین است. من کنار او می‎نشینم. او لحظه‎ای مرا به دقت تماشا می‎کند، سپس مرا مخاطب قرار می‎دهد.

او می‎پرسد: "تازه در نیویورک؟"

من کوتاه می‎گویم: "خودت تازه‎ای."

او بلافاصله متوجه می‎گردد که من مبتدی نیستم. آهسته دستش را درون ریش انبوه قهوه‎ای رنگش می‎برد. دستش مانند دست کودکی ظریف و لطیف بود. چشمان بی‌مژۀ ملتهبِش سست در میان فضا می‎چرخیدند.

از میان پنجرۀ کثیف نور کدر یک روز بارانی به درون کافه می‎تابید. من بی‌تفاوت به سمت خیابان نگاه می‎کردم و منتظر بودم که همسایه‎ام دوباره مرا مخاطب قرار دهد. او بعد از مکث کوتاهی دوباره شروع می‎کند:

"شما کاسبی می‎کنید؟"

"نه، من دزدی می‎کنم."

او به شوخیِ من لبخند می‎زند.

"کسب و کار، من فکرش را می‎کردم. در چه، اگر اجازه پرسیدن داشته باشم؟ من می‎تونم به شما بگم، این معلومه که آدم‌ها طوری با هم کنار می‎آیند. از کجا معلوم، شاید ما هم بتونیم با همدیگه کنار بیائیم."

من حریفم را با نگاهی نافذ تماشا می‎کنم. بعد با احتیاط اطرافم را می‎پایم تا مطمئن شوم کسی به حرف ما گوش نمی‎دهد.

او می‎گوید "اموال!" و این کلمه را با یک ژستِ تحقیرِ دست همراه می‎سازد. "چه احتیاجی به ترسیدن دارید؟ اسم من زایدنفِلد است. بنابراین جنسِ به سرقت رفته می‎فروشید؟"

من پُر معنا می‎گویم: "جنس را هنوز کسی ندزدیده." حالا او مرا با نگاهی نافذ تماشا می‎کند.

زایدنفِلد می‎گوید: "می‎فهمم" و دوباره دست کوچک او به میان ریشش می‎رود "من می‎فهمم. جوان است؟"

"شاید بیست و هشت سال."

"کمی پیره. آیا می‎شه گفت که زیباست؟"

"آدم می‎تونه بگه زیبا. چاق!"

"چاق؟ امروزه مشتری نداره. حداکثر در پیشِ بِلِر. آنجا لهستانی‎ها رفت و آمد می‎کنند. آنها از زن‎های چاق خوش‎شان می‎آید. امتحانش مجانی‎ست. دختر رو بیارید اینجا."

من می‎گویم: "بیست دلار". این ایده کاملاً ناگهانی به سراغم می‎آید. من باید در این کار سود می‎بردم، اگر هم که فقط یک دلارِ چرب باشد. باید او را می‎فروختم. فروش. و یک دلار در این کار سود می‎بردم. با این فکر لبخند پیروزمندانه‎ای می‎زنم.

زایدنفلد فریاد می‎کشد: "بیست دلار! بیست دلار، جائیکه زن‎ها برای کار به آدم هجوم می‎آورند، بله؟"

او با انگشتانش بر روی میز ضرب می‎گیرد. من فکر می‎کردم، چطور امکان دارد این مرد چنین دست کوچکی داشته باشد؟

من می‎پرسم: "چقدر می‎خواهید بپردازید؟"

او با تمام صورت به طرفم می‎آید. من می‎بینم که چشم‎هایش با هم برابر نیستند. چشم چپش نیمه باز بود. با لحنی جدی که حرکت پر تحرک دست راستش باید بر آن تأکید می‎گذاشت می‎گوید:

"اول باید عروس را ببینم!"

من در این وقت شروع به خنده وحشتناکی می‎کنم، خنده‎ای که مرا به تکان و سرفه کردن انداخت. من درهم برهم می‎خندیدم و سرفه می‎کردم. کودکی من، جوانی‎ و گذشته‎ام ناگهان در این خنده شریرانه جان گرفته و جاری گشتند. مشتری‎های کافه خود را به سمت من می‎چرخانند. و زایدنفلد به من طوری نگاه می‎کرد که انگار دیوانه شده‎ام.

"آیا تا حال کسی شنیده؟ شما می‎خندید؟ مگه میشه بدون دیدن خرید؟ چه کسی بدون دیدن خریده؟ آیا شما خریدید؟"

من در حالیکه هنوز به سختی نفس می‎کشیدم و باید قطرات اشکم را پاک می‎کردم می‎گویم: " آقای زایدنفلد شما حق دارید. البته، شما باید او را ببینید."

من فوری می‎روم و اشتازینکا را می‎آورم. او کنار میز می‎شیند و ما در حضورش و بر سر او معامله می‎کردیم. من اشتازینکا را اغلب از کنار چشم نگاه می‎کردم. او بجز سینه‎هایش که بالا و پائین می‎رفتند مانند یک توده گوشت بی جان به نظر می‎آمد.

زایدنفِلد به من پنج دلار می‎دهد. بعد ساسینکا را نزد بِلِر می‎برم. ما در پشت ماشین و زایدنفلد جلو نشست. من با دلارهای زایدنفِلد در جیبم بازی می‎کردم.

من می‎گویم: "ساسینکا، تو منو نمی‎خواستی. اما من تو رو دوست دارم و بجای خودم به تو هزار لهستانی هدیه می‎کنم."

من یک بار دیگر با وحشیگری تمام پستان‎هائی را که تمام این سال‎ها از زمان کودکی در حال بالا رفتن، پائین آمدن، بزرگ و سنگین در برابرم دیده بودم می‎گیرم.

من در خیابان فرعی تنگ و تاریکی که در آن مؤسسه بِلِر واقع شده بود پیاده می‎شوم و می‎روم.

من شب بعد به «جهان نو» ــ خانه‎ای که من ساسینکا را برده بودم چنین نامیده می‎شد ــ می‎روم. با صدای زنگ زدن من یک سیاهپوستِ پوزخند بر لب در را برایم باز می‎کند و مرا از پله‎ها به بالا هدایت می‎کند. من از سالنی که داخلش می‎شوم صدای موزیکِ خشکِ پیانوئی خودکار را می‎شنوم.

بوی عرق بدن و بوی شدید مشروب به سمتم هجوم می‎آورد. مبل‎هائی در کنار دیوارها قرار داشتند که دارای رنگ‎های مختلف بودند، در گوشه‎های سالن میزهای کوچکی قرار داشت. فضای وسط سالن خالی بود، احتمالاً برای رقصیدن. یک چراغ گازی کم‌نور می‎گذاشت که همه چیزهای داخل سالن به صورت خطوطِ محوی به نظر برسند.

پنج دختر برای خود روی مبل لمیده بودند. در یک گوشه ساسینکا نشسته بود. او یک تکه پارچه ابریشمیِ ژنده بر تن داشت که تقریباً پستان‎هایش را نمی‎پوشاند. نگاهش به زمین خیره مانده بود.

من در گوشه دیگر مقابل او می‎نشینم. یک زن با دندان‎های سیاه گشته به سمت من می‎آید. من سفارش ویسکی می‎دهم. به نظرم می‎رسید که صدای نفس کشیدن منظم ساسینکا تا پیش من می‎آید. برای یک لحظه نگاهش را به خودم احساس می‎کنم. بعد او دوباره بدون حرکت به زمین خیره می‎شود.

چند مرد با سر و صدا می‎آیند، ظاهرشان نشان می‎داد که کارگر بندر هستند. آنها در کنار میز من می‎شینند. خانم بِلِر، یک زنِ سیاهپوست و لاغر با چشمانی سختگیر، اشاره‎ای به دخترها می‎کند. آنها خسته از جا بلند می‎شوند و پیش مردها می‎شینند. فقط ساسینکا سر جای خود باقی می‎ماند.

من دلم می‎خواست از دختری که کنارم نشسته بود بپرسم که ساسینکا هنگام ورود به این خانه چطور رفتار کرده است. آیا او گریه کرده، فریاد کشیده، لعنت فرستاده یا سکوت کرده است. اما من بیم داشتم علاقه‎ام به ساسینکا را بطور شفاف نشان دهم.   

من بعد از نگاه کوتاهی به گوشه‎ای که ساسینکا نشسته بود می‎پرسم: "جدیده؟"

دختر می‎گوید: "جدیده." چنین به نظر می‎آمد که او آنقدر زیاد پذیرش یک «زن جدید» در  چنین خانه‎هائی را تجربه کرده است که صحبت کردن از آن برایش بی‌ارزش بود.

من سعی می‎کنم به صحبت ادامه دهم: "او ساکت است." دختر اما  فقط شانه‎اش را بالا می‎اندازد، طوریکه انگار می‎خواهد بگوید: خدایا، هر کس دیوانگی خود را دارد.

یک مرد بزرگ از میز کناری از جا بلند می‎شود و به سمت ساسینکا می‎رود. در حالیکه مرد با او صحبت می‎کرد او بی‌حرکت نشسته بود. من مطمئنم که اگر ساسینکا حتی می‎فهمید که مرد چه می‎گوید باز هم ساکت می‎نشست.

خانم بِلِر به آنها می‎پیوندد و با چشمان شریرش یک نگاه جدی به ساسینکا می‎اندازد. ساسینکا از جا بلند می‎شود و با موج انداختن به باسنش، طوریکه انگار در حال حمل سطل آبِ سنگینی از چاه باغ شفاخانه است می‎رود. مرد بدنبالش به راه می‎افتد.

سر ساسینکا به سمت زمین خم شده بود، طوریکه انگار می‎خواهد بگوید:

"به دستور خانم این کار را می‎کنم."

من از جا می‎جهم و از پشت به ساسینکا نگاه می‎کنم، تا اینکه او از درِ کوتاهی داخل اتاقش ناپدید می‎گردد. من در پشت در می‎ایستم. دختری که پشت میز من نشسته بود به من نزدیک می‎شود و چیزی می‎گوید که به گوشم می‎رسد، بدون آنکه من آن را بفهمم. او خود را به من می‎مالید، من اما او را از خود دور می‎سازم و با عجله از آنجا خارج می‎شوم.

من فکر می‎کردم تحقیر کردن عمیق ساسینکا شادم خواهد ساخت. اما هنگامیکه ناپدید گشتن ساسینکا به درون اتاقش در «جهان نو» را دیدم چیزی از خوشحالی در خودم احساس نکردم. وقتی من از پله‎ها پائین می‎رفتم و از کنار مردِ سیاهپوست که پوزخند بر لب داشت رد می‎شدم، حالم طوری بود که انگار کاری نیمه تمام انجام داده‎ام و باید بازگردم تا ساسینکا را به قصد کشت کتک بزنم. روح گنگ و بی‌فروغش تمام آنچه من بی‌رحمانه به سرش آورده بودم را مطیعانه می‎پذیرفت، و این مرا در برابر ساسینکایِ خدمتکار با وجود نفرتی که از او داشتم بی‌دفاع می‎ساخت و باعث وحشتم می‎گشت.

من در آن شب ساسینکا را نزد بِلِر در «جهان نو» برای آخرین بار در زندگی‎ام دیدم. روز بعد مردی را شناختم که به من پیشنهاد یک معامله داد. معاملۀ خوبی به نظرم رسید و من اوراق بهادار برای کشف یک منبع نفت خریداری کردم. این جریان بقدری مرا به خود مشغول ساخته بود که من نمی‎توانستم به دیدن ساسینکا بروم. بعد از چهارده روز با سودی به ارزش دوازده هزار دلار سهمم را می‎فروشم.

حالا تازه فرصت می‎یابم که به مؤسسه بِلِر بروم. اما وقتی می‎فهمم ساسینکا دیگر آنجا کار نمی‎کند آشفته می‎گردم.

من از آقای بِلِر از ساسینکا می‎پرسم. آقای بِلِر مردی چاق و مو بور با چشمانی کوچکِ ریز بود که یک گونه‎اش چاق و دیگری لاغر و بینی‎اش کج از صورتش خارج شده بود. او به من می‎گوید که ساسینکا در شهر کوچکی کار پیدا کرده و مطمئناً برای آن محل مناسب‎تر است. او نام شهر کوچکی در غرب را به من می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎گوید.

برای دیدن ساسینکا یک لحظه تردید نکردم. اما او دیگر در شهری که بِلِر نامیده بود نبود. ردِ او به شهرِ کوچکِ همسایه می‎رسید، و از آنجا به شهری دیگر، و در این شهر هم موفق به یافتن او نمی‎گردم. به این ترتیب چهار هفته بدون موفقیت بدنبال ساسینکا گشتم. بعد امیدم را از دست می‎دهم و به سانفرانسیسکو می‎روم.

در سانفرانسیسکو موقعیتی دست داد که من در یک کارخانۀ لوله‌بخاری‌سازی سهیم شوم. من پولم را در آنجا سرمایه گذاری کردم و با آن پایه ثروت امروزم را بنا نهادم. کارخانه رونق گرفت و ما می‎توانستیم هر ساله آن را به نحوی وسعت دهیم. سفته‎بازیِ خوش‌اقبالانه و پافشاریِ من در تضعیفِ موقعیتِ همراهانم نیز به این خوش‌شانسی اضافه گشت و در نهایت شرکایم با گرفتن مبلغ اندکی غرامت مجبور شدند کارخانه را به من واگذار کنند.

هر سال یک بار به روزنامه‎ها نوشته‎ای برای چاپ می‎دادم که در آن من از ساسینکا می‎خواستم با من تماس برقرار کند. من هرگز جوابی دریافت نکردم. با این وجود امیدم را برای دیدن دوباره او به هیچوجه از دست ندادم. چنین به نظرم می‎رسید که انگار او چیزی به من بدهکار باقی مانده است و من حق دارم پرداخت این بدهی را از سرنوشت درخواست کنم.

من قدرت و طلا داشتم و بر افراد زیادی حکمرانی می‎کردم. در کارخانه‎ام هزاران مرد و زن و کودک برای من زحمت می‎کشیدند. من آقا و سروری سخت و بی‌رحم بر علیه همۀ افراد تحت قدرتم بودم. ساسینکا اما از تحت قدرت من بودن شانه خالی کرده بود.

اعتقاد راسخم برای دیدار دوباره ساسینکا نباید جامعه عمل می‎پوشید. با این حال من یک بار خبری از او شنیدم، اما متفاوت با آنچه من فکر می‎کردم.

من در دفتر کارم نشسته بودم که مستخدم با وجود آنکه من در آن ساعت کسی را نمی‎پذیرفتم به من خبر داد خانمی برای دیدن من آنجاست و به هیچوجه نمی‎شود او را دست به سر کرد. من اجازه می‎دهم او را به اتاقم بفرستد. او یک زن تقریباً چهل ساله چاق با دهانی بی دندان بود، بلوز گشاد آبی رنگ بر تنش روی دامن آویزان بود و پسر تقریباً دو ساله‎ای را در آغوش داشت.

زن در جواب این سؤال که چه می‎خواهد برایم تعریف می‎کند در شهری نزدیک ساحل قابله است. تقریباً دو سال پیش یک زن نزد او بچه‎ای بدنیا آورده و به او مأموریت داده پسری را که بدنیا آورده است بزرگ کند و او را وقتی زمانش رسید و توانست ناراحتی‎های سفر را تحمل کند به سانفرانسیسکو ببرد و تحویل من دهد. مادر بعد از هفته‎ها تب شدید مُرده بود و او به قول خود که به زن در بستر مرگ داده بوده وفا کرده و کودک را نزد من آورده است.

من شک نداشتم که کودک فرزند ساسینکا است و می‎پرسم: "زن مُرده است؟"

زن به سؤالم جواب مثبت می‎دهد.

من فریاد می‎کشم: "شما دروغ می‎گوئید!"

زن برای مطمئن ساختن من از اینکه قصد فریبم را ندارد از جیب خود گواهی مرگ و چند مدرک دیگر را خارج می‎سازد: یک دفتر کار ساسینکا که در آن خدمت وفادارانه‎اش در شفاخانه بعنوان خدمتکار تأیید شده بود، بلیط کشتی او و مدرکی در باره کارش نزد بِلِر.

دیگر امکان تردید برایم باقی نماند. ساسینکا مُرده بود.

من مرگ او را فقط تقلبی در مقابلِ حقِ خود در مسلط شدن بر او احساس می‎کردم؛ آتشِ این خواهش از دوران کودکی، از زمانِ روزها و شب‎هایِ در شفاخانه که کودکی‎ام در آن محبوس بودْ هنوز شعله می‎کشید.

ساسینکا اما از زندگی‎ام گریخته بود.

حالا من آنجا ایستاده بودم با طلا و قدرت، اما ساسینکا که من بخاطرش خواهان کسب قدرت بودم مُرده بود.

من با زدن زنگ خدمتکار را نزد خود می‎خوانم.

"خانم را به طرف صندوقِ پرداخت پول هدایت کنید، بگذارید به او دویست دلار بدهند." چشمم به کودک می‎افتد. "کودک اینجا می‎ماند."

زن می‎رود. من به پسر که روی میز دراز کشیده بود نزدیک می‎شوم. او خود را از من دور می‎سازد و جیغ می‎کشد. او از من می‎ترسید. من تصور می‎کردم که نگاه حیوانیِ گنگِ ساسینکا را در چشم‎های پسر دوباره می‎بینم. کشتن، من فکر کردم، کشتن! من بدنبال وسیله‎ای می‎گشتم. یک قیچی می‎یابم، آن را در دست می‎گیرم و به سمت کودک می‎روم. او از گریه کردن دست می‎کشد و خیره به من نگاه می‎کند.

من برمی‎گردم و می‎گذارم که خدمتکار زن را دوباره پیش من بیاورد.

من از زن می‎پرسم: "آیا یک ماه وقت دارید؟" و می‎گویم: "من این کودک را دوست دارم. من می‎خواهم تعلیم و تربیش را تضمین کنم. من به شما حقوق خوبی خواهم پرداخت." سپس پشت میزم می‎نشینم و این نامه را خطاب به شهردارِ زادگاهم می‎نویسم!

 

آقای محترم!

یک حادثه سرنوشت بچۀ سرراهی تیره‌بختی را در دستان من قرار داد و مرا به اصطلاح در پیشگاه خداوند برای آینده این کودکِ دو ساله متعهد ساخت. من فردی مجردم و باید تربیت این کودک را بدستِ مردم غریبه بسپارم. من خودم تحت سرپرستی غریبه‎ها بزرگ شده‎ام و می‎توانم خیلی خوب تکاملِ یک کودک را که نمی‎تواند تلاش عاشقانه‎ای در اطرافش بیابد را تجسم کنم، همان تلاش عاشقانه‎ای را که من بعنوان پسری جوان در شفاخانۀ شهر شما یافتم و مرا سعادتمند ساخت. آن زمان پایه و اساسی در من قرار داده شد که مرا قادر ساخت در زندگی متکی به خود باشم و مقام برجسته فعلی‎ام را بدست آورم. همراه بودن با پیرمردانی با وقار در جوانی به من جدی بودنِ زندگی را آموزاند و تصویر آن فردِ نیکوکار در سالن غذاخوری هر روز به من مردی را نشان می‎داد که با وجود ثروت فراوانش فقرا را از یاد نبرده بود.

حالا در اینجا این فرصت غیرمنتظره برایم بوجود آمده است که برای پسری مراقبت به خرج دهم و همزمان بخاطر دوران جوانیِ زیبائی که شهر زادگاهم به من هدیه کرد خودم را شاکر نشان دهم. من امروز برای شما سی هزار دلار می‎فرستم، با این نیت که این پول برای پذیرش کودکان دیگری در شفاخانه به مصرف برسد، و اولین استفاده کننده آن باید پسری باشد که توسط آورنده این نامه به شما معرفی می‎گردد. این بنیاد همیشه از اساسنامۀ یتیم‎خانه پیروی می‎کند. من فقط خواهش می‎کنم که جائی در سالنِ شفاخانه عکسی هم از من به دیوار آویخته شود. من آن را امروز به همراهِ پول می‎فرستم. من مرد ثروتمندی هستم. آیا اگر من در جوانی در شفاخانه برای سادگی و دوست داشتنِ کار تعلیم داده نمی‎گشتم می‎توانستم ثروتمند شوم؟ آیا باید حالا من پسری را که دست تصادف اجازه پیدا کردن او را به من داده در تجمل و ثروت بزرگ کنم، یا باید به او همان زیربنائی را بدهم که من هم بدست آوردم؟ من این کودک را اصلاً نمی‎شناسم، با این حال او را دوست دارم. به این خاطر مایلم که او هم مانند من از سعادتِ یک جوانی ساده در شفاخانۀ زادگاهم لذت ببرد.

 

من نامه را به پایان می‎رسانم و آن را به زن می‎دهم. بعد پول را به او می‎سپارم و با پسربچه به اروپا می‎فرستم. به تدریج شروع می‎کنم به قبول کردن اینکه ساسینکا مُرده است. او پسرش را برایم بجاگذارده بود. من هنوز قادر بودم ساسینکا مُرده را در پسرش سرنگون سازم. من اجازه می‎دادم زندگی‎ام خودش را در پسر از نو تکرار کند. او باید جوانی‎ام را متحمل شود. ساسینکا پس از مرگ در کودک خویش خُرد می‎گشت.

چند هفته پس از سفرِ قابله نامه‎ای از زادگاهم دریافت می‎کنم که در آن شهردار یادآوری کرده بود او همان کسی‎ست که بعنوان مدیر شفاخانه از من هنگام ترک آنجا خداحافظی کرده بوده است. او بعنوان فردی سالمند از اینکه خبر ترقی پسری از شفاخانه را شنیده خوشحال است، گرچه او هرگز در آن تردید نداشت و همیشه مطمئن بوده است که صداقت و خواستِ کار کردن به پیشرفت منجر می‎گردد، و من خوشبختانه آن را به اثبات رسانده‎ام. سپس او از من مفصلاً بخاطر هدیه بزرگوارانه‎ام تشکر کرده بود.

سال‎ها گذشتند. فعالیت در کارخانه مرا در خود حل کرده و تمام چیزهای دیگر برایم متوقف شده بودند. من حالا بجز گسترشِ کارخانه علاقه دیگری در جهان نداشتم. در برابرِ کارگران بی‌گذشت باقی‌ماندم. در یک اعتصاب توسط کارگران تصمیم گرفتم کارگر روزمزد بعنوان اعتصاب‎شکن استخدام کنم. از آن زمان به بعد نفرت انگیزترین کارخانه‎دارِ سانفرانسیسکو گشتم.

من پنجاه ساله می‎شوم و آمرانه و مغرور در کارخانه‎ام ایستاده بودم، اما تنها، من نه دوستی داشتم و نه همسری. در عوض پول داشتم و دشمن.

اگر بخواهم از این مرحله زندگی‎ام جزئیات بیشتری شرح دهم به درازا خواهد کشید و از هدفِ اصلی این داستان دور خواهد گشت. علاوه بر این فکر می‎کنم تمام آنچه من در ارتباط با تکامل خود تعریف کرده‎ام باید برای دادن تصویر کوچکی از من کافی باشد.

گاهی اوقات ساسینکا را به یاد می‎آوردم و خشم در من اوج می‎گرفت. بعد به پسر نوجوانی که توانستم در او بر ساسینکا پیروز گردم فکر می‎کردم.

به این ترتیب من به نقطه عطف زندگی‎ام رسیدم.

من نامه‎ای دریافت می‎کنم:

 

آقای نیکوکار محترم!

در روزیکه من با قلبی غمگین خانه‎ای که بخاطر محبت شما در آن سعادتِ بزرگ شدن داشتم را ترک می‎کنم، قلبم بطور مقاومت‌ناپذیری به من حکم می‎کند از شما تشکر کنم. عملِ نیک شما این امکان را برای پسر بیگناهی میسر ساخت تا توانائی روحش را تکامل دهد و محبت را که سرنوشت در سینه‎اش قرار داده بیدار سازد و بگستراند.

حالا من شفاخانه‎ای که دوران امنِ جوانی‎ام را در آن گذرانده‎ام ترک می‎کنم و با یاری مردمِ خوب برای تعلیم دیدن به دانشسرای معلمی در شهر می‎روم. زیرا آقای نیکوکارِ محترم، من هم مانند شما، برای نشان دادن شاکر بودنم به خدا، به این خاطر که او برای من هم زمانیکه کودک بیگناهی بودم فرد نیکوکاری را فرستاد، مشتاقم به کودکان بیگناه کمک کنم، همانطور که ممکن است او شما را واداشته باشد از سر قدرشناسی بخاطر سرنوشت خودتان مرا نجات دهید. حالا سرمایه‎ای در اختیار ندارم که مانند شما شاکر بودنم را نشان دهم. و خواست متواضعانه‎ام تلاش برای ثروتمند شدن نمی‎باشد، بلکه خود را در آرامش و سادگی به نیکی تسلیم کردن است. بنابراین تصمیم گرفته‎ام معلم شوم، و من می‎دانم که شما هم میل و آرزویم را می‎پسندید و با آن موافقید.

من به شما اطمینان می‎دهم که عکس شما در سالن نهارخوری هیچ چیز بدی در روحم ندیده است. همواره احساس می‎کردم که چشمان شما و چشمان مردِ نیکی که <خانه پدری‎ام> هدیه اوست مرا به نیکوکاری دعوت می‎کنند. با قلبی متواضعانه و راضی از سرنوشتِ فروتنانه‎ای که تقدیر برایم مشخص کرد خانه جوانی‎ام راترک می‎کنم، پیرمردانی را ترک می‎کنم که اجازۀ کمک به آنها قلبم را عمیقاً از شادی پُر ساخت.

آقای نیکوکارِ محترم، من می‎دانم، شما نیازی به تشکر ندارید. آنچه شما برای بچه یتیمی که پدر و مادرش را نمی‎شناسد انجام دادید، در حقیقت برای مادر بیچاره‎اش انجام دادید. آنطور که من می‎دانم روحِ مردگان در کودکان دوباره جان می‎گیرند، شما زندگی کسی را که مطمئناً بسیار تیره‌بختانه و از آنجائیکه مادرم بود به احتمال زیاد صبورانه باید بوده باشد را بعد از مرگ خوشبخت ساختید. و شما سرشار از این آگاهی هستید: من عمل خوبی انجام دادم!

شما نباید نامی را که شفاخانه به من داده است بشناسید، به این خاطر که فکر نکنید باید از من حمایت مالی کنید. در باره نام من تحقیق نکنید! من از سرنوشتم راضی‎ام و چیزی بیشتر از آن نمی‎خواهم.

جوانی که شما به او محبت کردید.

 

نامه رو به زمین خم می‎شود و من مدتی طولانی به مقابل خود خیره می‎مانم. خاطرات و لحن این نامه مرا به وحشت انداخت. من پسر جوانِ ساسینکا را در مقابلم می‎دیدم و صدایش را می‎شنیدم که می‎گفت: شما کار نیکی انجام دادید.

صدای تیزِ یک زنگ بیدارم می‎سازد. من بی‌اراده این صدا را در سالن‎های کارخانه تعقیب می‎کنم. من از سالن‎های دراز دستگاه‎ها و از راهروی باریکِ بین ردیفی از چرخ‎های درخشان مدام در چرخش طوری عبور می‎کردم که انگار غوغای کار از راهی دور به گوشم می‎رسد.

در انتهای آخرین سالن، جائیکه در آن محصولات کارخانه‎ام انبار می‎گشتندْ مدیر کارخانه را در انتظار خود می‎بینم. او مرا پیش جدیدترین مدلی که تازه ساخته شده بود می‎برد و از روی نوشته‎ای که در دست داشت شروع به گزارش دادن در باره کیفیت دستگاه بزرگ و درخشنده‎ای که مقابلمان قرار داشت می‎کند.

من کلماتش را می‎شنیدم، بدون آنکه آنها را بفهمم. من در حین گزارش دادن او رویم را برمی‎گردانم و می‎روم.

در دفتر کارم نامه جوان را دوباره می‎خوانم، قسمتی را که نوشته شده بود من کار نیکی انجام داده‎ام. از اینکه خشمگین نمی‎شوم شگفتزده می‎شوم. آیا مگر من نمی‎خواستم به او صدمه بزنم؟ آیا مگر من نمی‎خواستم رنج کشیدن را به او تحمیل کنم؟ و به ساسینکا در او؟ اما جوان آنجا روبرویم ایستاده بود و می‎گفت: تو در من مادر فوت شده‎ام را خوشبخت ساختی.

بنابراین جوان هم مانند ساسینکا خود را از تحت قدرت من بودن رها ساخته بود. ساسینکا پس از مدت‎ها شفاف در برابرم می‎ایستد و من نگاه ساکت مطیعانه‎اش را می‎بینم: <به دستور خانم این کار را می‎کنم>. اما برای من اتفاقی می‎افتد که تا حال رخ نداده بود. به یکباره قطرات اشگ از گونه‎هایم سرازیر می‎گردند.

من گریه می‎کردم. کودکی‎ام دوباره زنده گشته بود و من آن را در برابر چشمانم می‎دیدم. من شفاخانه را می‎دیدم و فقر جوانیم را و نفرت و انزجار در برابر فقری که با من رشد می‎کرد. من خود را بعنوان صاحب کارخانه می‎دیدم که در مقابلش دسته‎ای از کارگران می‎لرزیدند، کارگرانی که بخاطر فقرشان از آنها متنفر بودم و چون قدرت نداشتند تحقیرشان می‎کردم. من ساسینکا را می‎بینم، زنی که بیگناه مورد نفرت واقع گشته بود. من جوان را می‎بینم که از او متنفر بودم، زیرا او کودک بود، زیرا او به چنگ من افتاده بود، زیرا او چشم‎های پرهیزکارانه ساسینکا را داشت و من می‎خواستم بگذارم رنج ببرد و آدم شروری گردد.

و حالا: دست‎های کودکانه‎ای به ریشۀ روحم چنگ می‎انداختند و من بخاطر آغوشِ مهربانی می‎گریستم.

من می‎خواستم سرنوشتی مانند سرنوشت خودم را به یک کودک تحمیل کنم، بگذارم رشد کند، برای اینکه بشود مانند ... من، مردی قدرتمند؟ آیا آنچه را که من می‎خواستم نابود و مانند خود سازم بخاطر جنون نفرت بود؟ آیا حدس می‎زدم، بدون آنکه آن را بشناسم، که زندگی‎ام با وجود قدرتِ فراوان غمگین و فقیرانه است، زیرا نفرت آن را تنها ساخته، زیرا دشمنان، سرما و بیگانگی آن را جابجا کرده‎اند؟ و من حالا می‎دانستم که زندگیِ من نیز گرما و محبت می‎طلبد، زیرا زمانیکه من گذاشتم کودک ساسینکا زندگی مرا زندگی کند فکر می‎کردم قادر نیستم از خشم و سخت بودن متنفر باشم و آنها را بکشم. اما کودک فردی فروتن و خوب شده است. و خوبی او مرا به خود می‎خواند.

من بخاطر نفرتی که برای نابودی کاشته بودم و در پایان سرنوشت را تغییر داده بود گریستم.

اشگ‎ها نفرت را از روحم شستند. به نظرم می‎رسید که انگار نور خفیفی در من می‎درخشد.

در نورِ عشقی خوب ساسینکا را می‎بینم، مخلوق گنگ خدا را. او زن مطیعی بود، یک زن پارسا. من اما عنصری در یک زندگی در راه خدا نفوذ کرده بودم که ذات تحقیر را ویران می‎ساخت، زیرا نفرت دشمن است. اما عشقِ خوب ویران نگشت و از شّر قوی‎تر بود.

ساسینکا از پسر جوان برایم حرف می‎زد و به او از درون من جواب می‎داد.

ساسینکا کشته شد. اما پس از مرگش سعادتمند گشت. خوبی و تواضع آنقدر بزرگ‎اند که حتی قلبِ قاتلی شریر هم اشعۀ خوشبختی را احساس می‎کند.

من پنجره را باز می‎کنم. در برابرم سانفرانسیسکو قرار داشت، چرخ‎های درهم برهم، انبوه مردم، سوت‌زنان، خرناسه‌کشان، سریع. و در غرب دریا را می‎بینم. اما بر بالای سانفرانسیسکو و حرص و نفرت انسان‎هایش و بر بالای دریا و بالای هزاران شهر پُر از جنگ و دشمنی پُلی می‎دیدم که پسر جوان فقیر را به من وصل می‎کرد.

من خودم را از پنجره به بیرون خم می‎کنم. من می‎خواهم نزدیک‎تر باشم، خدا، من می‎خواهم نزدیک‎تر باشم! ــ خیابان پُر سر و صداست. مردم از کنار هم می‎گذرند.

من فکر می‎کنم، یک جائی یک قتل انجام گرفته است. دوباره کسی ساسینکا را کشته است. من اما دیگر تنها نیستم.

وه خدای من، مخلوقی مرا دوست می‎دارد ...

https://www.youtube.com/embed/OP98QGUgYzM?list