سرانجام اودیسئوس.

صد خواستگارِ ملکه پنه‌لوپه کشته شده و اجسادشان پیچیده شده در فرشْ یکی پس از دیگری از سالنِ جشن به بیرون حمل گشته بود. با آنکه پاسی از نیمه‌شب می‎گذشت اما خانه پس از واقعۀ وحشتناک هنوز در حرکت کامل بود؛ پنجره‎ها به بیرون در شبْ نور پخش می‎کرد‌ند، و خدمتکاران به این طرف و آن طرف می‎دویدند. آدم می‎شنید که چطور در سالنِ بزرگْ خون از روی کاشی‎هایِ سنگی جارو می‎گشت.

اودیسئوس در اتاق خوابِ نورانی در کنار همسرش پنه‌لوپه دراز کشیده بود. و بعد از آنکه آنها در عشقْ خود را دوباره یافته بودندْ او مستقیم می‎نشیند و شروع می‎کند به تعریف کردن از ماجراجوئی‎های بیست ساله‎اش؛ از نزاع پادشاهان در اردوگاه؛ از بازگشت به خانه و شگفتی‎های دریاهای دور. اما هنگامیکه او به قسمت هیولای دریائی سکولا و گردباد خاروبدیس می‎رسدْ متوجه می‎شود که پنه‎لوپه در کنار او به خواب رفته است. در این هنگام او فکر می‎کند: "زن بیچاره امروز خیلی تحمل کرد، من فردا برایش به تعریف کردن ادامه خواهم داد." و سرش را کنار سر همسر خود بر روی بالش ارغوانی رنگ قرار می‎دهد.

*     *

*

در قصرِ پادشاهی باید ابتدا کارهای زیادی انجام و تنظیم می‎گشت، زیرا مردم جوان با روحیۀ وحشی‎شان همه چیز را از نظم و ترتیب انداخته بودند. اودیسئوس پس از طرح یک نقشهْ می‎گذارد مدیرانش به او گزارش دهند و مشغول کار می‎شود.

او دستور می‌دهد سالن بزرگ را با سنگ‎های مرمر تازه بپوشانندْ تا آخرین خاطرۀ شرابِ ریخته شده و همچنین خونِ ریخته شده محو گردد. نیمی از زیرزمین‎ها و انبارهایِ غذا خالی بودند و باید دوباره تکمیل می‎گشتند؛ سال‌ها می‌گذشت که آسیاب‎های روغن که قبلاً افتخارِ اقتصاد سلطنتی بودند مورد استفاده قرار نگرفته و بازسازی آنها زمان و زحمت لازم داشت.

خواستگاران گذاشته بودند تا در پشت خانه یک باغ بزرگ گل ایجاد کنند، و برای مراقبت از آن یک باغبان سوریه‎ای استخدام شده بود. در آنجا گل نرگس و میخک کشت می‎گشت و از آن گل‎هایِ رز صد گلبرگ که پرورشش با موفقیت انجام شده بود. با این گل‎ها خواستگاران میز ضیافت را تزئین می‌کردند و دسته‎گل‎های بزرگی برای ملکه می‎آوردند، تا لطف او را به خود جلب کنند. پنه‌لوپه اما این هدایای گل را با کمال میل می‎پذیرفت و با آن گلدان‎های برنزی‎ای را تزئین می‎کرد که بر روی لبۀ بیرونیِ پنجرۀ اتاق خوابش قرار داشتند.

حالا اودیسئوس می‎گذارد تا باغ گل را خراب کنند و بجای آن کلم کاشته می‎شود، با کانال‎های آبیاری سِمنتی، به همان شکل که او در مصر دیده بود. کلم قمری‎ها خوب رشد می‎کنند و برای چندین ماه غذای گاوها را تضمین می‎کنند. اما گلدان‎های برنزیِ ملکه از حالا به بعد خالی می‎مانَد.

*     *

*

اودیسئوس در سفر طولانی بازگشت به خانه بیشتر از همه به این خاطر خوشحال بود که چطور تمام این ماجراجوئی‎ها را به همسرش تعریف خواهد کرد و چگونه همسرش مشتاقانه در حال قطع کردن تعریف او با پرسش‎هایش به دهان او آویزان خواهد ماند.

اما او باید خیلی زود متوجه می‎گشت که همسرش شنوندۀ با دقتی مانند مردمِ فایاکس نمی‌باشدْ که دو روز تمام گزارش ملودیک او را گوش می‌کردند.

وقتی او برای پنه‌لوپه شروع به تعریف می‎کرد، او ساکت با گلدوزی طلائیِ یک پارچه خود را مشغول می‎ساخت یا پریشان از میان پنجره بیرون را نگاه می‎کرد؛ یک بار، وقتی اودیسئوس یک پرسش مطرح می‎کندْ باید درمیافت که همسرش غول‎های لستریگونن را با اهالی لوتوفاگن اشتباه گرفته است؛ و این او را به درد می‎آورد، زیرا او با دقت گوش کردن به تجربه‎هایش که هرچه از مدت‎شان می‎گذشت آنها را بیشتر دوست می‎داشتْ اهمیت می‎داد.

فقط وقتی از نیمفی به نامِ کالیپسو تعریف می‎کرد، به نظر می‎رسید که پنه‌لوپه دقیق‎تر گوش می‎کند. و این مشارکت او را هیجانزده می‎ساخت، طوریکه آن قسمت از سرگردانی‎اش را با جزئیات بیشتری شرح می‎داد: جزیرۀ متروک، و جنگل شگفت‎انگیزی که بر روی درختانش پرنده‎های دریائی لانه می‎کردند، و غار معطرِ کالیپسو.

همسرش یک بار از او می‎پرسد: "چه مدت تو پیش این کالیپسو ماندی؟"

او پاسخ می‎دهد: "هفت سال."

پنه‌لوپه خود را بر روی پارچه گلدوزی خم می‎سازد و چشمانش تاریک می‎شوند.

*     *

*

تا زمانیکه اودیسئوس هنوز بازنگشته بود، هر شب در ساعات روشن کردن چراغ‎هاْ جشنِ خواستگاران در سالن بزرگ شروع می‎گشت. و سپس  پنه‌لوپه در اتاق تاریک و در فاصلۀ دور از سالن واقع گشتۀ خودْ شلوغی جشن، صدای فلوت و صدای شادی مردانی را می‎شنید که به او ارادت داشتند.

گاهی با پوشاندن صورت خود توسط حجابْ به راهروی ستون‎داری که دور تا دورِ بالایِ سالن قرار داشت می‎رفت و مخفیانه از پشت یکی از ستون‎هاْ مردها را که بر روی صندلی‎های طلائی نشسته بودند تماشا می‎کرد: آنتینوس را که چشم‎هایش مانند شب بودند، یوریماخوس محترم را، و منون را که هنوز یک پسر جوان بود.

حالا نواختن فلوت متوقف شده بود، و همه چیز در خانه مسیر منظمی را طی می‎کرد. اما همیشه وقتی ساعات روشن کردن چراغ‎ها فرا می‎رسیدْ ملکه ناآرام می‌گشت، و به نظر می‎رسید که انگار صدای فلوت و صدای مردان شادِ سالن را که حالا همگی مرده بودند کم داشت. و یک بار نتوانست مقاومت کند؛ مانند آن زمان با حجاب صورتش را می‎پوشاند، به راهروی بالای سالن می‎رود و به پائین نگاه می‎کند. آنجا صندلی‎ها در ردیفِ طولانی در کنار دیوار قرار داشتند، و هر صندلی با پارچه‎ای خاکستری رنگ پوشانده شده بود.

و در میان سکوت از بیرون صدای شوهرش را می‎شنود که می‎گفت: "ایومایوس، تو اجازه نداری دیگر خوک‎ها را در شب بیرون بگذاری؛ هوا شروع کرده است به سرد شدن."

*     *

*

یک بار هنگامیکه در سر میز غذا یکی از آن پنیرهایِ بُز گِردی قرار داده می‎شود که مانندش در تمام جزایر دریای مدیترانه وجود داردْ باید اودیسئوس ساکت برای خودش می‎خندید. پنه‌لوپه از او دلیل خنده‎اش را نمی‎پرسد و بنابراین او خودش شروع می‎کند:

"این پنیرِ بُز من را به یاد غار غول یک چشم می‎اندازد. او هزارها از این نوع پنیر بر روی تخته‎هائی در کنار دیوارهای سنگی داشت. و هنگامی که حالا ما، همراهِ وفادارم و من به داخل غار هجوم برده بودیم، در این وقت من گفتم ..."

پنه‌لوپه حرف او را قطع می‎کند: "دوست من، به نظر می‎رسد که نمی‎دانی این داستان را چهار بار برایم تعریف کرده‎ای. من حالا آن را خوب می‎شناسم و می‌دانم که چطور شماها پیرمرد بیچاره را مست کردید، که چطور شماها ــ ده نفر بر علیه یک نفر ــ تنها چشم او را کور ساختید، این را من اغلب شنیده‎ام، بیشتر از آنچه برایم مطلوب بوده است. من خیلی بیشتر مایلم از تو بشنوم که این ده سال را پیش کالیپسو چکار می‌کردی."

او پاسخ می‎دهد: "هفت سال."

"تو دیروز گفتی ده سال؛ دوست بیچاره‎ام، تو در سفرهایت بقدری باید دروغ می‎گفتی که نمی‎توانی دیگر حالا هم حقیقت را بگوئی. اما مهم نیست ده سال یا هفت سال، در هر صورت زمانی طولانی بود، و به نظر می‎رسد که تو در آنجا احساس سعادت می‎کردی؛ بنابراین به پرسش من پاسخ بده: تو در این مدت آنجا چکار می‎کردی؟"

حالا او باید به همسرش پاسخ می‎داد: "زن، من در تمام این سال‎ها مشتاق دیدار تو بودم؛ من تمام این سال‎ها در کنار ساحلِ جزیرۀ دور نشسته بودم، به بالای دریا نگاه می‎کردم و از خدایان ملتمسانه می‌خواستم بگذارند که من فقط یک بار دیگر بتوانم دودِ دودکش خانه‎ات را ببینم."

او باید اینطور پاسخ می‎دادْ اما وقتی دید که چشمان همسرش سرد و سخت بر او دوخته شده‎اندْ آن را پنهان می‎سازد. و همسرش هرگز از دلتنگی بزرگش مطلع نگشت.

او آرام پاسخ می‎دهد: "من آنجا بسیار شراب نوشیدم. شراب آن جزیره خوب است و کمی ترش."

*     *

*

یک سال پس از بازگشت اودیسئوس به خانهْ پدرش لائرتز می‎میرد. این ضربۀ سنگینی برای او بود، زیرا او پیرمرد را دوست داشت، پدری را که برایش در این خانۀ ویران مانند یک دوست بود.

همچنین لائرتز تنها کسی بود که اودیسئوس می‎توانست به او از ماجراجوئی‎هایش تعریف کند. و یک تعریفِ رنگین از تجارب خود و آنچه به هم می‎بافتْ برایش ضروری بود. اما دایۀ سالخورده یوریکلایا کَر بود و پسرش تلماخوس نگرانی‎های دیگر داشت. به این خاطر اودیسئوس دوست داشت بیرون در پشت حیاط پیش لائرتز بنشیند و با حرکات پر جنب و جوشْ از غول‎ها و شاهزاده خانم‎ها تعریف کند، حتی وقتی متوجه می‎گشت که پیرمرد روی برگردانده و با افکار خود مشغول است و دیگر به او گوش نمی‎کند.

او پدر را در کنار ساحلِ دریا به گور می‎سپرد و برایش یک مقبره به شکل هرم از سنگ جلا داده شده می‎سازد که در مقابل درِ ورودیش دو دختر از جنس برنز ایستاده بودند. او آنجا اغلب تنها و در خود فرو رفته می‎نشست. او حالا پنجاه ساله بود و موهای فرفری طلائی رنگش که خدایان دوست داشتندْ شروع کرده بود به خاکستری گشتن.

در این زمان تلماخوس از پدر و مادرش خداحافظی می‎کند. خونِ ناآرام پدر احتمالاً در او به فعالیت افتاده بود، همچنین امکان داشت که جوّ نامطلوبِ خانه برایش جالب نبوده باشد، و به این ترتیب او با یک کشتی فنیقی که جزیره را به سمت دریای شرق ترک کرد از آنها جدا می‎شود.

و اودیسئوس از سقف خانه، از جائیکه می‎شد دریایِ آن سمتِ تپه‎های جنگلی را نگاه کردْ به حرکت کشتی نگاه می‎کند. باد نمی‎وزید، و کشتی روزها در جای یکسانی در افق قرار داشت؛ سپس وقتی سطحِ دریا توسط باد تاریک می‎شودْ در بادبان‎های روشن باد می‎پیچید و کشتی را به ماجراهای فاصله‎های دور می‎کشاند.

*     *

*

سال‎های طولانی اودیسئوس یک صدف کوچکِ دریائی آبی رنگ با خود حمل می‎کردْ که از جزیرۀ کالیپسو بود. او آنجا یک بار در ساحل نشسته بود و از بالای امواج به دور دست نگاه می‎کرد. در این حال دستش در ماسه به این صدف برخورد کرده بود؛ از آن زمان او این صدف را به عنوان یادگارِ آن ساعات شیرین با خود حمل می‎کرد. همچنین وقتی او پس از طوفانی که قایقش را خُرد ساخت و باید روزها در دریا شنا می‌کردْ این صدف پیش او بود، بسته شده به کمربندش.

پنه‌لوپه به زودی متوجۀ آن چیز کوچک و اینکه چقدر برای اودیسئوس دوستداشتنی بود می‎شود.

پنه‌لوپه از او می‎پرسد: "تو این صدف را از کجا آوردی؟"

"من آن را از جزیرۀ کالیپسو دارم."

"پس حالا می‎فهمم که چرا آنقدر برایت عزیز است."

او بی‎صبری خود را کنترل می‎کند و می‎گوید: "نه، تو هیچ چیز نمی‎فهمی، تو همه چیز را اشتباه فکر می‎کنی." پنه‌لوپه کارش را به کناری می‎اندازد و به سمت در می‎رود. اودیسئوس او را صدا می‎زند: "زن، آیا نمی‎خواهیم با هم صحبت کنیم؛ آیا باید دیو بی‎اعتمادی میان ما محکم بنشیند؟" اما پنه‌لوپه در سکوت در را پشت سر خود می‎بندد.

اودیسئوس شب‎ها قبل از خوابْ صدف کوچک را بر روی لبۀ پنجره کنار تختخوابش قرار می‎داد. و هنگامیکه یک روز او بیدار می‎شودْ صدف ناپدید شده بود. او همه جا را جستجو می‎کند، در حالیکه پنه‌لوپه در سکوت او را نگاه می‎کرد، و وقتی آن را پیدا نمی‌کندْ تمام خدمتکاران را می‎خواند و وعده می‎دهدْ کسی که صدف را برایش بیاورد یک معدن طلا می‎گیرد.

پنه‌لوپه می‎گوید: "آیا به مدرک دیگری نیاز دارم؟ حالا نشان داده می‎شود که چه زیاد به تمام چیزهائی که تو را به یاد آن فاحشه می‎اندازد وابسته‎ای."

در این وقت اودیسئوس عصبانی می‎شود: "او فاحشه نیست؛ او در سال‎های پریشانی به من کمک کرد؛ و من سپاسگزاریم نسبت به او را حفظ خواهم کرد."

پنه‌لوپه با لبخند نفرت‎انگیزی می‎گوید: "سپاسگزاری، من می‎دانم برای چه."

اودیسئوس متوجه می‎شود که چه نامساعد پنه‌لوپه در این لحظه دیده می‎گردد، بنابراین آرام می‎شود و می‎گوید: "تو نمی‎توانی آن را درک کنی. اما من نخواهم گذاشت که تقدسِ رنج‎هایم را ناپاک سازند."

*     *

*

و او حالا روزها تنها در ساحل دریا در بین صخره‎ها می‎ماند. در رابطه‎اش با دریا یک تغییر عجیب رخ داده بود. ابتدا، پس از بازگشت به خانه دیگر نمی‎خواست دریا را که در آن بسیار چیزها را تحمل کرده بود ببیند؛ او آن زمان می‌گفت، فقط آنجائی خوشبخت هستی که مردم پاروئی را که تو بر روی دوش حمل می‎کنی برای یک بیل به حساب آورند. حالا او دوباره دریا را دوست داشت و بر روی سنگ‎ها نشسته بود و به صدای بلند امواج گوش می‎دادْ که از آن یک احساس شیرین دردناکِ رفاقت صعود می‎کرد.

و او آنجا باید فکر می‎کرد: که چطور همه چیز خود را چرخانده است؛ آنجا در جزیره آرزوی بودنِ در خانه را داشتم؛ و حالا من خانه را دارم، و در ساحل میان سنگ‌ها نشسته و دلتنگ بیوطنی‎ام.

اما در شکوهی افسانه‎وارْ تمام ماجراجوئی‎های بیست ساله در درونش می‎درخشیدند. و در حالیکه چشمانش افق را جستجو می‎کردندْ لب‎هایش مدام فقط برای خود اوْ گزارش جاودانه را زمزمه می‎کردند: از جنگ پادشاهان، از کشتیرانی‎های شبانه از میان تنگه‎های دریا و از جزایر نیمف‌ها.

https://www.youtube.com/embed/QmAyRjBn-E8