جمهوری حیوانات.

صحنه اول.
(سالن به سبک روکوکو)
یوزپلنگ. ببر. پلنگ. کفتار و نجیب‎زادگان بلندپایه در گفتگو.
یوزپلنگ: من به شماها می‎گویم، مردم دیگر به ما اعتقاد ندارند. اگر بخواهم صادقانه بگویم ــ من خود را در زیر پوست نجیبانه‎ام خیلی راحت احساس نمی‎کنم.
ببر: خجالت بکش! تو مثل یک خرگوش حرف می‎زنی. اگر ما با هم متحد باشیم چه کسی می‎تواند به ما صدمه بزند؟
یوزپلنگ: چه کسی؟ مردم.
ببر: گوسفندها، خرچنگ‎ها، سوسک‎ها، مورچه‎ها؟
یوزپلنگ: تعداد آنها زیاد است و در میان‎شان متفکران هستند.
ببر: من آنها را از ته قلب تحقیر می‎کنم.
پلنگ (ساده‎لوحانه): خدای من! همۀ ما وقتی در بین خود هستیم این کار را می‎کنیم.
یوزپلنگ: ما متأسفانه بقدری تنزل یافته‎ایم که در برابر جهان باید خود را آزادیخواه نشان دهیم.
ببر: من نه. زیردستانم از من مثل شیطان می‎ترسند. و من آنها را دوست دارم ــ برای خوردن.
کفتار (در حال پوزخند زدن): من هم آنها را برای خوردن دوست دارم.
یوزپلنگ: اینطور بیهوده حرف نزنید و به من گوش کنید. پادشاه به تدریج پیر و ضعیف می‎شود.
ببر: آدم این را می‎بیند! او تقریباً دیگر اصلاً حکومت نمی‎کند.
یوزپلنگ: روباه از آستانه‎ اعلیحضرت نگهبانی می‎کند.
ببر: من نمی‎توانم این مردک را تحمل کنم ــ او همیشه بهترین لقمه‎ها را از ما می‎رباید.
کفتار (دهانش را کاملاً می‎گشاید): بلعیدن او کار خوبی خواهد بود. من در هر حال اشتهای عظیمی احساس می‎کنم.
یوزپلنگ: همه چبز به موقع‎اش! من هم چیزی از قیام مردم بو می‎کشم. ممکن است دشمن خونی ما مبالغه کند! اگر می‎خواهید به دنبالم بیائید، ما فعلاً به قصرهایمان برمی‎گردیم.
ببر: مانعی ندارد! من موافقم.
یوزپلنگ: بنابراین همه بیائید، بیائید!
کفتار (غران): اگر فقط من صبحانۀ دومم را در بدن داشتم! (همه می‎روند.)

صحنه دوم.
(دفتر پلیس.)
گاو نر، رئیس پلیس. سگ شکاری، مأمور پلیس.
سگ شکاری: عالیجناب گاو نر ...
گاو نر: چه خبر است؟
سگ شکاری: مطیعانه گزارش می‎دهم: بیرون در پارکِ ملت مردم زیادی اجتماع کرده‎اند‎.
گاو نر: اجتماع کرده‎اند؟ این کار ممنوع است.
سگ شکاری: به همین دلیل! من درخواست دستور می‎کنم.
گاو نر: چه دستوری! همه را به زندان بفرست!
سگ شکاری: تمام اجتماع‌کننده‎ها را؟
گاو نر: از طرف من مانعی ندارد، تمام مردم را.
سگ شکاری: این کار دشوار خواهد بود. ما به اندازه کافی پلیس نداریم.
گاو نر: بنابراین رهبر شورشیان را می‎گیرید، بعد بقیه پراکنده می‎شوند.
سگ شکاری: این یک مأموریت حساس است ــ مردم بسیار عصبانی‎اند.
گاو نر: به یکباره؟ مگر مردم چه می‎خواهند؟ آنها همیشه بسیار آرام بودند. مقر رسمی ما بهترین شهرت را در سراسر اروپایِ متمدن دارد. بهشون یادآوری کنید که اگر دست به شورش بزنند نام نیک‎شان را از دست خواهند داد.
سگ شکاری: اگر فقط این کمکی بکند! ناآرامی‎ها حالا مُد هستند. تمام جهان مشتاق آن است.
گاو نر: رعد و برق به آنها بخورد! اما من هنوز هم نمی‎توانم آن را کاملاً باور کنم. جهانِ حیوانات همیشه برای ما احترام قائل بود. آیا ما پلیس نیستیم؟ من در صورت نیاز خودم را به مردم نشان خواهم داد. شما فعلاً از پیش بروید و تا اندازه‎ای که می‎توانید مأمور پیدا کنید و با خود ببرید.
سگ شکاری: اطاعت عالیجناب گاو نر! کاش این کار کمکی کند! (با عجله می‎‎رود.)
گاو نر (در حال تکان دادن سر): من دیگر جهان را درک نمی‎کنم. (از سمت دیگر می‎رود)

صحنه سوم.
(اجتماع مردم. خشم و فریاد)
پلیس‎ها شگفت‎زده با تکیه به چوب‎هایشان ایستاده‎اند.
عده زیادی از مردم: ما مردم هستیم ــ شهروند ــ این را نباید فراموش کرد ــ
همه: بله، ما مردم هستیم. ما شهروندیم ــ
یک نفر: ما مالیات خود را می‎پردازیم ــ این ما هستیم که از دولت نگهداری می‎کنیم.
همه (در حال تشویق کردن): بله، ما از دولت نگهداری می‎کنیم! زنده باد دولت! زنده باد شهروندان!
یک پروپاگاندیست (با صدای بلند): اما دیگر هیچ مالیاتی!
همه (در حال تشویق کردن): نه، دیگر هیچ مالیاتی!
پروپاگاندیست (با صدای بلندتر): دیگر هیچ قانونی!
مردم (در حال تشویق کردن): نه، دیگر هیچ قانونی!
پروپاگاندیست (کلاهش را به هوا پرتاب می‎کند): اصلاً دیگر هیچ چیز!
مردم (در حال تشویق کردن، از او تقلید می‎کنند): نه، دیگر هیچ چیز! هیچ چیز!
پروپاگاندیست: هیچ چیز بجز آزادی و برابری!
مردم: آزادی و برابری! هورا! (آنها همدیگر را در آغوش می‎گیرند.)
گنجشک (بعد از تا اندازه‎ای آرام گرفتن طوفان، با لطافت): من تقاضای صحبت کردن دارم.
یک نفر: آنجا چی خش خش می‎کند، چی جیک جیک می‎کند؟
یک نفر دیگر: آیا عطسه کردید؟
گنجشک (خجول): نه ــ من تقاضای صحبت کردم.
فرد قبلی: شما که هستید؟
گنجشک: من گنجشک هستم.
پروپاگاندیست (خود را جلو می‎کشاند): ما به پادشاه نیاز نداریم.
مردم: نه، ما به پادشاه نیاز نداریم!
یک فرد میانه‎رو: یعنی: ما پادشاه خود را داریم.
پروپاگاندیست: بله در جلوی دست. (همه می‎خندند.)
فرد میانه‎رو (به یک میانه‎رو دیگر): یک روحیۀ بد در این اجتماع مسلط است.
میانه‎رو دیگر (مشکوکانه یک کم تنباکو به بینی می‎کشد): بله، بله.
میانه‎رو اول: بهترین کار این است که ما خودمان را کنار بکشیم.
میانه‎رو دوم: من هم اینطور فکر می‎کنم: (آن دو می‎روند.)
یک سگ بزرگ قوی (با صدای بلند): آقایان، حالا من صحبت خواهم کرد. (او بر روی یک بلندی می‎پرد.) من یکی از مردمم!
همه (دست می‎زنند): براوو!
سگ بزرگ قوی: من از مردم هستم، برای مردم هستم، در میان مردن هستم ــ به خز کُرکی من نگاه کنید، به دندان‎های قوی‎ام، به استخوان‎های لایق‎ام ــ شما نمی‎توانید نمایندۀ مردمیِ بهتری از من آرزو کنید. من یک سگم ــ من این را انکار نمی‎کنم ــ و من افتخار می‎کنم که یک سگ هستم.
همه (مانند بالا): براوو!
یک سگ کوچک نژاد اشپیتز: من هم یک سگ هستم ــ یک سگ مردمی، مانند شما.
سگ بزرگ قوی: قبول است!
سگ کوچک نژاد اشپیتز: من به نمایندگی از سگ‎های نژاد اشپیتز، پاگ، بولوگونا، سگ‎راکون صحبت می‎کنم ــ شما سگ‎های بزرگ دیگر اجازه ندارید ما سگ‎های کوچک و ضعیف را گاز بگیرید.
سگ بزرگ قوی: این بدیهی‎ست. از زمانیکه آزادی و برابری مسلط شده است دیگر گاز گرفته نمی‎شود.
همه: براوو!
سگ بزرگ قوی: ما در آینده دندان‎هایمان را فقط به ستمگران خود نشان خواهیم داد.
همه: اینطور صحیح است.
سگ بزرگ قوی: به خصوص به گرگ‎ها ــ
همه (بلند و با هیجان): مرگ بر گرگ‎ها!
سگ بزرگ قوی: و به خرس‎ها ــ
همه (مانند بالا): مرگ بر خرس‎ها!
سگ بزرگ قوی: و به روباه‎ها ــ
همه: مرگ بر روباه‎ها! (هیجان شدید.)
گوزن (با فشار به جلو می‎‎آید): آقایان، اگر اجازه دهید ــ
عده زیادی: او با این شاخ‎های زیبایش چه می‎خواهد؟
دیگران: این یک نجیب‎زاده است، یک آریستوکرات ــ
عده زیادی: مرگ بر آریستوکرات‎ها!
گوزن: ببخشید، آقایان، من و پسر عمویم اسب نجیب، ما گرچه از نجبا هستیم، اما از نجبای سطح پائین، از نجبای شایسته، ما هم مانند شما تحت فشاریم. وانگهی، اگر شاخ‎های نجیبم مزاحم شماست، بنابراین من آماده‎ام آن را در بهار بعدی بیندازم.
عده زیادی: این کار خوبی‎ست!
قوچ: من هم شاخ‎هایم را بر روی محرابِ میهن قرار می‎دهم.
عده زیادی: کار زیبائی‎ست!
یک خر: ما با شاخ‎های شماها چه می‎توانیم بکنیم؟ شاخ‎هایتان که ما را سیر نمی‎کنند؟
اسب: ابتدا وقتی زمین آزاد بشودْ شماها غذای کافی پیدا خواهید کرد ــ اما من به خوبی می‎دانم، در میان شماها گوشتخوارانِ مخفی‎ای وجود دارند که فقط نقابِ آزادی به چهره می‎زنند، و در این حال بی سر و صدا مغزِ استخوان و خون برادران‎شان را می‎خورند.
سگ‎ها، گربه‎ها و دیگران: این نشخوارکننده، چمن‎خوار و واعظِ اخلاق چه وراجی می‎کند؟
عده زیادی دیگر: او را بیرون کنید!
همه: او را بیرون کنید! بیرون! (آشوب بزرگ.)
سگ شکاری (با مأموران پلیس ظاهر می‎شود): اینجا چه خبر است؟ هان؟
عده زیادی (در حال فرار): پلیس!
سگ شکاری: آرامش اولین وظیفه سگ‎هاست! نمی‎خواهید پراکنده شوید و بروید؟
سگ بزرگ قوی (خود را تهدیدآمیز مقابل او قرار می‎دهد): نه!
عده زیادی دیگر (در حال دست زدن): براوو!
سگ شکاری (با چوب تهدید می‎کند): چی؟ شما در برابر پلیس مقاومت می‎کنید؟ (به همراهانش.) بگیریدش!
سگ بزرگ قوی: بگذارید به شما توصیه کنم که آرام از اینجا بروید! شماها در اقلیت هستید.
سگ شکاری: اما ما پلیس هستیم!
سگ بزرگ قوی: خیلی بدتر برای شما! ــ بلند شوید رفقا! همه به دنبال من به دربار بیائید، به پیش آقای پادشاه ــ ما می‎خواهیم یک کلمه در گوشش بگوئیم.
همه (درهم): بله، به سوی دربار! آزادی و برابری! هیچ مالیاتی! هیچ قانونی! هیچ پلیسی! (بجز سگ شکاری و تیم پلیس همه می‎روند.)
سگ شکاری (پس از یک مکث): محل پاک شده است ــ من مأموریتم را انجام دادم. (به پلیس‌ها)‎ تمام راه‌های خروج را اشغال کنید ــ اجازه ندهید کسی داخل شود!
یک نفر: اطاعت، آقای سرجوخه.
سگ شکاری (متفکر): اما ما باید واقعاً این فریادکش گستاخ را دستگیر می‎کردیم.
یکی از نگهبانان: ایست! چه کسی آنجاست؟
گاو نر (در حال داخل شدن): خر! آیا دیگر ارباب خودتان را نمی‎شناسید؟
سگ شکاری: شما. عالیجناب گاو نر!
گاو نر: خب، چه خبر است؟ این پارک ملت است ــ اما من اجتماع مردم را نمی‎بینم.
سگ شکاری: همین حالا همه آنها رفتند.
گاو نر: همه رفتند! چرا آنها را دستگیر نکردید؟
سگ شکاری: این غیرممکن بود عالیجناب ــ آنها تعدادشان خیلی زیاد بود ــ احتمالاً صد هزار.
گاو نر: صد هزار؟ که اینطور! ــ پس خوب است که آنها رفتند. ــ با من به اتاق نگهبانی بیائید ــ من فقط می‎خواهم گزارش حادثه امروز را سریع دیکته کنم. بنویسد! (او به این سو و آن سو می‎رود و دیکته می‎کند.) "وزارتخانه محترم! امروز تعدادی ناراضی و برهم زنندۀ آرامش دور هم جمع شده بودند، اما فعالیت‎های بزهکارانه‎شان به دلیل عقل سالم مردم شکست خورد. یک تیم کوچک پلیس کافی بود که اشرار را پراکنده سازد. دستگیری رهبران که برای امضاء کننده این گزارش کاملاً آشنا هستند ــ" (از سگ شکاری می‎پرسد.) آیا شما آنها را می‎شناسید؟
سگ شکاری: نه واقعاً.
گاو نر: خوب، من هم نمی‎شناسم ــ اما هیچ مهم نیست! فقط بنویسید. (دیکته می‎کند.) "ــ کاملاً شناخته شده‎اند، در طول روز انجام خواهد گرفت. بخش درستکار مردم با این شعار خود را دور ساختند: زنده باد پادشاه! در حال حاضر آرامش کامل در شهر برقرار است.
یکی از مطیع‌ترین و وفادارترین گاوهای نرِ وزارتخانۀ محترم، مشاور دربار و رئیس پلیس." ــ حالا مهر رسمی زیر آن بزنید. خوب ، حالا آن را سریع ببرید. آقایان در آن بالا کمی می‎ترسند ــ آدم نباید شیطان را برایشان روی دیوار نقاشی کند. ــ خدا حافظ سگ شکاری عزیز من. ما همدیگر را خواهیم دید. (می‎رود.)
سگ شکاری (تنها، گوش‎هایش را تکان می‎دهد): به نظرم می‎رسد که امپراتوری ما در اینجا به تدریج به پایان می‎رسد. (می‎رود.)

صحنه چهارم.
(در دربار.)
دو میمون (بعنوان افسران مسئول مدیریت کاخ ایستاده‎اند و خمیازه می‎کشند). روباه وزیر (با پرونده زیر بغل ظاهر می‎شود).
روباه: صبح بخیر، آقایان! شما که کسی را قبل از من راه نداده‎اید؟
اولین میمون: هیچکس، عالیجناب، بجز آقای دکتر و مشاور دولت ــ
دومین میمون: و آقای واعظِ دربار.
روباه: خوب است. ــ پادشاه خود را چطور احساس می‎کند؟
اولین میمون: کاملاً قابل تحمل. اعلیحضرت مشغول صرف صبحانه‎اند.
دومین میمون (با اهمیت): شکلات هومئوپاتی ــ و در حقیقت با بهترین اشتها.
اولین میمون: اعلیحضرت فرمودند که شکلات <بسیار عالی> است.
دومین میمون: ببخشید بارون! اما اعلیحضرت فقط از عبارتِ <عالی> استفاده کردند.
اولین میمون: عالی؟ ممکن است! من نمی‎خواهم مشاجره کنم.
دومین میمون: آه، اعلیحضرت می‎آید!
پادشاه شیر (تکیه داده به شانه مباشر اعظم دربار ظاهر می‎شود. هر دو میمون خود را با ادای احترام دور می‎سازند.)
روباه: اعلیحضرت ــ
پادشاه: خوب، گراف؟ خبر جدیدی هست؟
روباه: هیچ خبر مهمی نیست، قربان.
پادشاه: شما با خودتان کار آورده‎اید؟ شما می‎بیند که من کمی کسل هستم.
روباه: اعلیحضرت احتیاج ندارند به خودشان زحمت دهند. به هر حال همه چیز بهترین نتیجه را می‎دهد. تجارت و کسب و کار شکوفاست، اعتبار بانکی روز به روز افزایش می‎یابد، هنر و علم پر رونق است ــ مردم راضی‎اند.
پادشاه: این زیباست! ــ اما برایم از یک اغتشاش تعریف کرده‎اند.
روباه: این چیز مهمی نیست. (گزارش پلیس را به پادشاه می‎دهد.) بخوانید، قربان.
پادشاه (می‎خواند): "در حال حاضر شهر از آرامش کامل برخوردار است." (هیاهو از بیرون.) این چه سر و صدائی‎ست؟
اولین میمون (وحشت‎زده به داخل هجوم می‎آورد): اعلیحضرت، اغتشاش یک جمعیت هولناک در مقابل دربار ــ
پادشاه: چی؟ پس آنچه تعریف کرده بودند درست بود؟
روباه: همانطور که گفته شد، این چیز مهمی نیست ــ وانگهی ارتش آماده است. (به دومین میمون، که همین حالا ظاهر شده بود.) بارون، چه خبر خوبی آورده‎اید؟
دومین میمون: خبر خوب، عالیجناب؟ من فقط می‎توانم اطمینان دهم که ما رسماً محاصره شده‎ایم ــ توسط صدها هزار نفر ــ توسط میلیونها نفر ــ
روباه: شما اغراق می‎کنید! اعلیحضرت شما آرام بگیرید، بدون شک یک سوءتفاهم است ــ
پادشاه: بنابراین بروید بیرون و ببینید اصلاً چه خبر است.
روباه: من فقط می‎خواهم ابتدا کنار پنجره بروم. (او برای تماشا به سمت پنجره می‎رود و همزمان یک دستمال از جیب خارج می‎سازد و آن را از پنجره به بیرون تکان می‎دهد. آدم صدای شلیک گلوله را می‎شنود.)
هر دو میمون: عیسی مقدس، آنها شلیک می‎کنند! هرکس می‎تواند خود را نجات دهد! (آنها از آنجا می‎گریزند. از بیرون صدای تیراندازی پیاپی و گریه و زاری.)
پادشاه (به وزیر): شما دستور تیراندازی دادید؟ تیراندازی به رویِ مردم من؟
روباه: راه دیگری وجود نداشت.
پادشاه: مردم من! مردم بیچارۀ من!
بُز خدمتکار دربار (در حال لرزیدن داخل می‎شود): اعلیحضرت، خودتان را نجات دهید! مردم ما را محاصره کرده‎اند ــ آنها همچنین چند توپ را به تصرف خود درآورده‎اند.
پادشاه: من فکر می‎کردم که شهر از آرامش کامل برخوردار است، آقای وزیر! پس او کجاست؟
بُز: اعلیحضرت، آقای وزیر فرار کرده‎اند ــ ایشان تمام نیرنگ‎ها را می‎شناسند، و ما را در مواقع خطرناک تنها می‎گذارند. (سر و صدا و تیراندازی مانند بالا.) آیا صداها را می‎شنوید اعلیحضرت؟ آنها داخل می‎شوند ــ زندگی من در خطر است ــ منظورم زندگی ما است ــ ــ زندگی شما ــ به شاهزادها فکر کنید!
پادشاه: فرزندانم! فرزندانم! (او به بیرون هجوم می‎برد.)
مباشر اعظم اسب تک‎شاخ: اعلیحضرت، من را هم با خودتان ببرید، مشاور اعظمتان را ــ (با قدم‎های کوچک و سریع به دنبال پادشاه می‎رود.)
بُز (تنها): جریان مرتب نزدیک‎تر می‎شود ــ سر و صدا مرتب وحشتناک‎تر می‎شود ــ چکار باید بکنم؟ اگر آنها من را به قتل برسانند ــ اما چرا باید آنها این کار را بکنند؟ من چیزی بیشتر از یک خدمتکار بیچاره نیستم ــ به نوعی مردی از مردم. البته من در کاخ خدمت کرده‎ام ــ این را نمی‎شود برای یک شیطان بیچاره به حساب آورند. (مرتب وحشتزده‎تر.) نه، مطمئناً آنها من را نخواهند کشت! ــ اما این یک سر و صدای جهنمی است! ــ (به این سو و آن سو می‎دود.) اگر فقط من برای پسرعموی بدجنسم شغل خرید کالا را درست نمی‎کردم ــ اگر مردم از آن باخبر شوند ــ مگر من مقصرم که پسرعمویم سر خزانه‎داری کلاه گذاشته است! من همیشه مرد صادقی بوده‎ام ــ (بر روی زانو می‎افتد.) و یک مرد پرهیزگار ــ ــ (در حال دعا.) پدر ما ــ پدر ما، تو که در آسمانی ــ ــ (دوباره از جا می‎جهد.) آه خدای من! نکند من هم به آسمان بیایم! زمین خیلی زیبا است! ــ حالا آنها بالا می‎آیند ــ باید به کجا فرار کنم؟ آه کاش در یک کلبۀ آرام در وسط جنگل بودم! اگر هم چیزی برای خوردن نداشتم ــ هیچ چیز! ــ بر روی دریا هم نباید بد باشد ــ یک طوفان کوچک نمی‎توانست به هیچ وجه آزارم دهد ــ یا در یک خانۀ آتش گرفته ــ آدم می‎توانست در یک خانه آتش گرفته نجات داده شود ــ یا اینکه آدم از پنجره بیرون می‎پرید ــ فوقش آدم یک پایش می‎شکست ــ یا هر دو پایش ــ اما اینجا گردن آدم می‎شکند ــ وای، آنها می‎آیند! آنها از همه طرف می‎آیند. (او در اطراف می‎دود.) آنجا پادشاه است. آنجا بدترین جا است ــ هیچ کجا راهِ خروجی نیست! ما فصل تابستان را داریم ــ بهترین کار این است که من داخل شومینه بخزم. (خود را مخفی می‎سازد.)
مردم (از همه سو با فریاد بزرگی داخل می‎شوند).
سگ بزرگ قوی: هورا! ما پیروز شدیم! زنده باد جمهوری! (او پرچم سرخی را بر زمین فرو می‎کند.)
همه: زنده باد جمهوری!
بول‎داگ: حالا می‎خواهیم استراحت کنیم. اینجا فرش‎های خیلی قشنگی هستند ــ اینجا می‎خواهیم اردو بزنیم. ــ آیا هیچ غذائی اینجا نیست؟ هی خدمتکار! خدمتکار دربار!
بُز (از شومینه بیرون می‎جهد): حضرت آقا چه دستور می‎دهند؟
همه (شادی کنان): یک خدمتکار دربار در لباس کار، هورا!
سگ بزرگ قوی: پسر، چیزی برای خوردن برایمان بیاور ــ به مردمِ حاکم خدمت کن.
بُز: الساعه ــ آشپزخانه در همین کنار است. آقایان بفرمائید استراحت کنید، من فوری برمی‎گردم. (در حال رفتن.) خیلی بهتر از آنچه من فکر می‎کردم پیش می‎رود. (می‎جهد و دور می‎شود.)
سگ بزرگ قوی: یک حقه‎باز خوشخدمت!
سگ پاگ: قیافه این مرد جوان برای من آشناست. من یک عمل بد از او می‎دانم.
سگ بزرگ قوی: آره؟ پس باید مجازاتش کنیم ــ زیرا در یک جمهوری فقط باید افراد پاکدامن وجود داشته باشند.
سگ پاگ: بهترین کار این است که او را دار بزنیم، اینجا، درست در کنار پرچم آزادی، تا مردم ببینند که ما از اخلاق محافظت می‎کنیم.
بول‎داگ: بگذارید من اعدامش کنم؛ اما اول باید برایمان غذا بیاورد.
سگ پاگ: به او اعتماد نکنید! یک چنین رذلی می‎تواند غذا را مسموم کند.
سگ بزرگ قوی: او یک رذل واقعی‌ست! اما فوراً خواهیم دید، زیرا او دارد می‎آید.
بُز (با کاسه‎ها برمی‎گردد): آقایان عزیز بفرمائید! بخورید! نوش جان!
سگ بزرگ قوی: جدی می‎گوئی؟ اول تو بخور.
بُز: ببخشید! اما من گوشت نمی‎خورم.
سگ بزرگ قوی: نه؟ به ویژه وقتی با سم مخلوط باشد، درست می‎گویم؟
بُز: من منظورتان را نمی‎فهمم.
سگ پاگ: تو فوری ما را خواهی فهمید. پسرعمویت مأمور خرید کالای دربار است، اینطور نیست؟
بُز (وحشتزده): خدای من ــ
سگ پاگ: دوز و کلک‎های تو من را از کار بیکار ساخت ــ حالا دستمزد آن را بگیر. (به بول‎داگ.) آنجا یک طناب است، برادر!
بول‎داگ: تو باید مهارتم را تحسین کنی، برادر. فقط بیا پسرم! (بُز را می‎گیرد.)
بُز (در حال مقاومت کردن): آقایان عزیز ــ
بول‎داگ: کافیه! (او را دار می‎زند.) کار او تمام است.
سگ پاگ: خوب! حالا می‎خواهیم غذا بخوریم. (او حریصانه به کاسه هجوم می‎برد.)
سگ بزرگ قوی: اما اگر غذا مسموم باشد!
سگ پاگ (در حال خوردن): حرف احمقانه. از کجا باید به این سرعت سم تهیه کند؟ از این گذشته من به معده خوبم اعتماد دارم. (او حریصانه می‎خورد.) زنده باد جمهوری!
بول‎داگ: برای ما هم چیری باقی بگذار. (آنها می‎خورند.)

صحنه پنجم.
(عهدنامه مردم در سالن سلطنتی.)
هُدهُد (بعنوان سخنگوی مردم): بنابراین مردمِ حاکم تصمیم به برقراری جمهوری گرفتند.
همه: براوو!
هُدهُد: اما یک جمهوری با فضیلت و صلح‎آمیز، نه به هیچ وجه یک جمهوری تهاجمی، بلکه یک جمهوریِ بدون ارتش آماده به خدمت و بدون هیچ پروپاگاندا، بدون هیچ چیز بجز اتحاد و برادری.
همه (همدیگر را در آغوش می‎گیرند): اتحاد و برادری! اینطور درست است!
هُدهُد: فقط شخصیت‎های کاملاً پاک و با فضیلت باید در آینده بر ما حکومت کنند. (تشویق حضار.) به همین دلیل شاعر و فیلسوف ما بلبل به اتفاق آرا به نخست‎وزیری منصوب گشت. (تشوبق فوق‎العاده.)
بلبل (به سمت تریبون پرواز می‎کند): برادران من! یک احساس الهی در من جاری است، زیرا من ایده آزادی واقعی را توسط شماها تحقق یافته می‎بینم. من مایلم آهنگ‎های شادمانی بخوانم ــ اما من دیگر از این پس آواز نمی‎خوانم. (با یک آه آرام.) من چنگ خود را برای همیشه زمین می‎گذارم و خودم را وقف امور دولتی می‎کنم. از حالا به بعد دولت همزمان بالاترین شعر است. میلیونها متحد در باشکوه‎ترین هماهنگی ــ این تمام برنامۀ سیاسی من است. آیا با آن موافقید؟
همه: بله، بله! ما چیز بهتری درخواست نمی‎کنیم.
پروانه: شهروندان! اراده مردم من را وزیر کار کرد. (تشویق حضار.) سازماندهیِ کار شعار من است. (افزایش تشویق حضار.) من از همه کارگران دعوت می‎کنم که صبح زودِ فردا در اردوگاه مجازات و کار اجباریِ سابق جمع شوند، جائیکه حالا باید به یک آکادمی ملی دولتِ آزاد تبدیل شود. شماها باید اما از روی عشق کار کنید، دیگران محصولات شما را از روی عشق خواهند خرید. شماها در کار و سرمایه سهیم هستید ــ شماها از امروز همه سرمایه‎دار هستید.
همه: هورا!
سوسک طلائی: برادران برادران! من آسان‎ترین و سپاسگزارترین کار را در بین شما دارم ــ من وزیر دارائی هستم! ــ (تشویق حضار.) سیستمی را که من می‎خواهم دنبال کنم با دو کلمه می‎توان به اطلاع رساند. اول از همه من تمام عوارض و مالیات‎ها را برای همیشه لغو می‎کنم. (تشویق رعد آسای بی‎پایان.) شماها خواهید پرسید پس با چه چیزی اما تو می‎خواهی مخارج هزینه‎های دولت را تأمین کنی؟ ــ (سکوتی منتظرانه.) البته مخارج در بین برادران بسیار کم خواهد بود ــ اما از آنجا که آدم گاهی پول لازم دارد، بنابراین یک فکر بسیار ساده کردم تا بتوانیم همیشه چیزهای ضروری را تهیه کنیم. اینجا این کیسه بزرگ را ببینیدْ که من گذاشته‎ام درست کنند. من مأمورین حملِ دولتیِ کیسه تعیین خواهم کرد، آنها هر روز در تمام خیابان‎های اصلی و فرعی مشغول جمع‎آوری پول می‎شوند و از مردم ثروتمند به نام برادری خواهش می‎کنند که کمکِ مالیِ اندکی در کیسه قرار دهند؛ پول کیسه‎ها به کیسه پول مرکزی و اصلی که در دست من باقی می‎ماند سرازیر می‎شود؛ از این پول بین نیازمندان و فقرا تقسیم خواهد شد، ــ به این ترتیب در مدتی کوتاه و توسط انتقال تدریجی پول یک تعادل عجیبِ مالکیت برقرار می‎شود. ببیند بچه‎ها، این تمام رازِ تأمین مالی من است. (شادی بزرگ.)
قورباغه: من وزیر آموزش و پرورش هستم. سیستم من خیلی ساده است: اگر کسی می‎خواهد چیزی یاد بگیرد، یاد بگیرد ــ کسی که نمی‎خواهد یاد بگیرد، اجازه دارد یاد نگیرد. اما کسی که چیزی یاد نگرفته است شغلی پدا نمی‎کند. نقطه تمام! (شادی عمومی.)
خرگوش: سروران من ــ
مردم: ما شهروند هستیم.
خرگوش: بسیار خوب، شهروندان من! من وزیر جنگ هستم. از آنجا که تمام جهان در آینده در صلح زندگی خوهد کرد، بنابراین سازمان دولتیِ من در حقیقت یک پُستِ استراحت است. (تشویق حضار.) من برای این کار همچنین پول دریافت نمی‎کنم. (تشویق حضار.) ضمناً از پول کیسه مرکزیِ دولتی اسلحه خریداری می‎شود، که هرکس می‎تواند بیاید و یکی بردارد و از خود به دلخواه دفاع کند. اگر به یک ژنرال احتیاج داشتید، بنابراین من را صدا کنید ــ من همیشه آماده خواهم بود. زنده باد جمهوری!
همه: زنده باد جمهوری!
پادشاه (با شاهزاده‎ها از یک در که با کاغذدیواری پوشانده شده است ظاهر می‎شوند): آیا من را می‎شناسید؟
همه: پادشاه!
تعدای: مرگ بر او!
تعداد زیادی: مرگ بر او!
بلبل (خود را با وزرا برای محافظت در مقابل پادشاه قرار می‎دهند): دست نگهدارید، برادران من! به نام قانون! وزراتخانه از برادر پادشاهِ سابق محافظت می‎کند.
تعداد بسیار زیادی: براوو!
پادشاه: من به محافظت احتیاج ندارم. من اینجا هستم ــ مرا بکشید! یک پادشاه بدون مردم هیچ است، یک چیز پوچ.
بلبل: بنابراین یک شهروند آزاد بشوید!
پادشاه: من؟!
بلبل: تاجی را که حمل می‎کردید فراموش کنید!
پادشاه: آیا یک پادشاه می‎تواند تاجش را فراموش کند؟ ــ بلبل، تو یک شاعری، آیا تو می‎توانی ترانه‎هایت را فراموش کنی؟ آیا می‎توانی از جوششِ روشن و تازه چشمۀ سینه‎ات جلوگیری کنی؟
بلبل: من آن را می‎توانم ــ من آن را می‎خواهم!
پادشاه: بنابراین تو از مهار کردنت می‎میری ــ باورم کن. خدا پادشاهان را خلق می‎کند، همانطور که شاعران را؛ بزرگی و بلندی از طرف خدا می‎آید، و کسی که آن را در خود احساس می‎کند از فراوانیِ شیرینش با مردم قسمت می‎کند، مانند موسی، مسیح یا محمد. هرکس نجیب و قوی است مردم را به سمتِ خود بالا می‎کشد؛ آدم خوبی که خود را کامل وقف نکند در چنگ شیاطین جهنمی گرفتار می‎شود. ــ فریب خوردگان! شماها پادشاهی نمی‎خواهید؟ بنابراین از جمهوریتی که ایجاد می‎کنید ویران خواهید گشت!
ابتدا من و پسرانم را بکشید! (سکوت عمومی.) آیا شماها بیش از حد بزدل هستید، درست است؟ من اما به شماها می‎گویم، من می‎خواهم به عنوان یک پادشاه بمیرم و نه به عنوان یک شهروند، به این خاطر من را بکشید! آیا کسی پیدا نمی‎شود من را بکشد؟ بنابراین من خودم این کار را می‎کنم ــ (می‎خواهد شمشیرش را از غلاف بیرون بکشد.)
بلبل (دست او را می‎گیرد): دست نگهدارید، والامقام!
پادشاه (در حال خندیدن، دوباره شمشیرش را غلاف می‎کند): والامقام! مردم، این را می‎شنوید؟ شاعر من را والامقام می‎نامد. احترام برای مقام بالا در خون او است ــ او هنوز کاملاً جمهوریخواه نشده است ــ همۀ شماها هنوز جمهوریخواه نشده‎اید ــ همۀ شماها ــ شماها فقط آن را به خود تلقین می‎کنید. بگذارید جهان هنوز یک صد سال پیرتر شود، سپس ما می‎توانیم از یک جمهوری صحبت کنیم ــ اینطور نیست؟ ــ بچه‎های عزیز، بچه‎های خوبی باشید، باهوش باشید ــ بگذارید من هنوز برای مدتی پادشاه شماها باشم. ببیند، مگر چه مدت من می‎توانم هنوز پادشاهی کنم؟ من پیر و ضعیفم ــ اما من یک پادشاهم ــ من می‎خواهم پادشاه باشم ــ من باید پادشاه باشم ــ من چیز دیگری یاد نگرفته‎ام. روحم شروع کرده به پرواز کردن ــ وای!
یک نفر (نیمه بلند): من فکر می‎کنم او دیوانه شود.
بلبل (در حال خواهش کردن): رعایت دردش را بکنید. او همیشه مرد صادقی بود. (پادشاه را مخاطب قرار می‎دهد.) بیائید، آقا ــ
پادشاه: من را اعلیحضرت خطاب کنید!
بلبل: بسیار خوب، اعلیحضرت.
پادشاه: اینطور خوب است! اعلیحضرت ــ حالا دوباره حالم خوب است. من خودم را در اعلیحضرتم مانند در یک پالتوی گرم و نرم می‎پوشانم. ــ تاج و عصای سلطنتی‎ام را به من بدهید.
بلبل: بفرمائید، آقای عزیز! (تاج و عصا را به او می‎دهد.)
پادشاه (تاج را تماشا می‎کند): یک تاج از نَمَد ــ یک تاج نمدی! ضرری ندارد! اگر فقط یک تاج باشد. (به پسرانش.) بیائید بچه‎ها، حالا می‎خواهیم به شورای دولتی برویم. مارشال دربارم کجاست؟
بلبل: او اینجا است! (سگ پودل را مخاطب قرار می‎دهد.) او را ببر ــ همراه او باش، از او محافظت کن ــ
سگ پودل (یک قطره اشگ از چشمانش پاک می‎کند): من مدت‎ها بود که قصد انجام این کار را داشتم. ــ بیائید، اعلیحضرت!
پادشاه: اعلیحضرت! بله، اعلیحضرت! ــ وداع، مردم وفادار من! (او با گام‎های پُر افتخار می‎رود. سگ پودل و شاهزاده‎ها به دنبال او می‎روند.)
بلبل (پس از لحظه‎ای مکث): جلسه تمام است. (به خود.) هزار ترانه دردناکِ شیرین در سینه‎ام طنین‎انداز است ــ اما من اجازه ندارم آواز بخوانم. من می‌خواهم به یک بیشۀ آرام فرار کنم، تا یک دل سیر گریه کنم. (می‎رود.)
سُهره زرد رنگ: نخست‎وزیر ما چرا حالش اینطور است؟ او چهره غمناکی دارد.
سُهره سر سیاه: من به این مرد اعتماد درست و حسابی ندارم. هوا کمی بویِ واپسگرائی می‎دهد.
گوسفند: بله باید رعد و برق بزند ــ من فقط امیدوارم که فقط کیسه پول دولت صحیح باشد، چون ما از آن پول باید پرولتاریا را حمایت کنیم.
بسیاری از سوسک‎ها، خرمگس‎ها و بقیه حشرات: ما مایلیم به آقایان توصیه کنیم، در غیر اینصورت همین حالا شروع می‎کنیم به یک انقلاب تازه.
هُدهُد: وزرا به خانه بازگشته‎اند ــ مردم حاکم هم همین کار را بکنند و برای خوابیدن بروند. (آنها متفرق می‎شوند.)

صحنه ششم.
(خیابان.)
دو خروس پیر لیبرال با هم مواجه می‎شوند.
خروس اولی (در حال بانگ سر دادن): قوقولی‎قوقو! خب، شما در باره داستان چه می‎گوئید؟
خروس دومی: این وحشتناک است! یک جمهوری! چه کسی فکرش را می‎کرد؟ آیا هنوز به یاد دارید ــ چهارده روز پیش ــ که چطور ما از آزادی صحبت می‎کردیم؟
خروس اولی: البته، البته! تاج زیبای شما مانند شمع مستقیم در هوا ایستاده بود، و شما بسیار شادمانه بانگ سر می‎دادید، بسیار مطبوع، شما بسیار جسورانه، بسیار جنگجویانه در شن و ماسه می‎چرخیدید ــ
خروس دومی: کاملاً مانند شما. اما آن زمان به سقوطِ دشمن خونین ما روباه مربوط می‎گشت. ما فکر می‎کردیم که بعد از سقوطِ او یک آزادی کوچکِ معتدل و راحت ایجاد می‎کنیم ــ حالا چه داریم! ما بردۀ بدتری از همیشه هستیم. آیا این را می‎دانید که جمهوری بانگ برآودن را برای ما ممنوع کرده است؟
خروس اولی: چه استبداد وحشتناکی!
خروس دومی: کسی که بانگ برمی‎آورد و یک تاج حمل می‎کند آریستوکرات به حساب می‎آید. همچنین تحریک جنسی کردن را برای یک جرم در نظر می‎گیرند.
خروس اولی: تحریک جنسی! اگر همسرم از آن مطلع شود! هرچند که او چند روز است از درد دیگر تخم نمی‎گذارد.
خروس دومی: و بدترین چیز این است ــ شما می‎دانید که من در تپه بلندِ باشکوهی از فضولاتِ فئودالیِ به ارث رسیده از پدرم زندگی می‎کردم ــ
خروس اولی: من چقدر به خاطر این ارثِ باشکوه به شما حسادت می‎کردم! ملک من بسیار معمولی‎تر است.
خروس دومی: وقتی من آن بالا بر روی قله فضولات می‎ایستادم و در سپیده دمِ خورشیدِ در حال طلوع با صدای روشن بانگ سر می‎دادم، در این وقت احساس بسیار شادی می‎کردم، بسیار شاد، در این وقت عمیقاً احساس می‎کردم که پسر پدران بزرگی بودن چه معنی می‎دهد. و وقتی من در پُشته چنگ می‎انداختم، برای بیرون کشیدن دانه‎هائی که همسرانم به آنها نوک می‎زدند، در این وقت من هیچ مخالفتی نداشتم وقتی همچنین افراد پائین‌دستی مانند کبوترها و گنجشک‎ها از پس‎انداز ما تغذیه می‎کردند. زندگی کردن و اجازه زندگی دادن ــ این همیشه یکی از اصول مهم من بوده است.
خروس اولی: من هم کاملاً مانند شما فکر می‎کنم.
خروس دومی: و حالا آنها، این ملکِ به ارث رسیدۀ باشکوه را از من دزدیده‎اند.
خروس اولی: چه می‎گوئید؟
خروس دومی: جمهوری تپۀ فضولات را آنطور که آنها می‎نامند برای منافع عمومی مصادره کرده است، بدون آنکه به من کوچک‎ترین تاوانی بپردازد.
خروس اولی (تاج سرش سیخ می‎شود): راست می‎گوئید؟ و چه بلائی به سر تپۀ فضولات من می‎آید؟
خروس دومی: این بلا به سر بقیه تپه‎های فضولات خواهد آمد.
خروس اولی (در حالیکه با عصبانیت بانگ سر می‎دهد و با پاها زمین را شخم می‎زند): قوقولی‎قوقو! ما خواهیم دید!
خروس دومی: آرام باشید، عزیزم! بانگ سر دادن ممنوع است ــ
خروس اولی: چه اهمیتی برای من دارد! قوقولی‎قوقو! پیش به سوی اسلحه! همه خروس‎ها را به نبرد هدایت کنید! تاج و تپۀ فضولات به سرقت رفته‎اند! تا قبل از به پایان رسیدن روز باید تمام تپه‎های فضولات آزاد باشند! قوقولی‎قوقو! قوقولی‎قوقو! (در حال سر دادنِ بانگِ بلند می‎رود.)
خروس دومی: خروسِ بی‎احتیاط! او سرش را بخاطر بانگ سر دادن به باد خواهد داد! (می‎رود.)

صحنه هفتم.
(دفتر روزنامه.)
سگ بزرگ قوی (با عصبانیت به این سمت و آن سمت می‎رود): وزرا باید سقوط کنند ــ هر طور که شده!
بول‎داگ (در حال نوشتن): ساکت باش! مقاله‎ام که باید آنها را سرگون سازد تمام شده است. آیا باید آن را برایت بخوانم؟
سگ بزرگ قوی: بخوان، گوش می‎کنم!
بول‎داگ (می‎خواند): "مردم! به شما خیانت شده است! وزرای شماْ احمق‎ها و آریستوکرات‎های مخفی‎اند. آنها اجازه دادند پادشاه فرار کند، آنها کیسه پول دولت را به مالکیت خود درآورده‎اند، آنها دست در دست ارتجاع کار می‎کنند. چه کسی آنها را وزیر کرد؟ یک گروهِ کوچک و نه ارادۀ ملت. ما به نام مردمِ آزاد به انتخاب تقلبی و از پیش تعیین شده اعتراض می‎کنیم: وزرا باید محاکمه شوند. اگر آنها تا فردا نتوانند توضیح دهندْ بنابراین به چنگِ عدالتِ مردم خواهند افتاد. اما آنها نمی‎توانند خود را توجیه کنند ــ بنابراین باید کنار بروند! ما مردان بی‎باکی می‎شناسیم که نجات شما مردم آزاد را از چنگ این خائنین به عهده می‎گیرند. امضاء بول‎داگ." ــ خوب، چطور است؟
سگ بزرگ قوی: بد نیست ــ اما ضعیف است!
بول‎داگ: من نمی‎دانم که چطور می‎شود چیز قوی‎تری گفت.
سگ بزرگ قوی: آدم نباید هیچ چیز بگوید. ــ باید آنها را دار زد.
بولداگ: من هم اینطور فکر می‎کنم. بعد به وزارتخانه داخل می‎شویم.
سگ بزرگ قوی: البته ما و دوستان ما.
بول‎داگ: اما مقاله را ــ
سگ بزرگ قوی: تو می‎توانی آن را فعلاً کنار بگذاری. حالا با من به کلوب مردم بیا. من می‎خواهم یک سخنرانی پاکیزه کنم.
بول‎داگ: انرژی تو میهن را نجات می‎دهد! (آنها بازو در بازو می‎روند.)

صحنه هشتم.
(در استان.)
گورخر بخشدار (کنار میز پرونده‎ها): آقای وزیر به من مأموریت داده پول تهیه کنم. چطور باید این کار را انجام دهم؟ حالا، زمانی که هیچکس نمی‎خواهد بپردازد؟
شهروندان (به داخل هجوم می‎آورند): شهروند بخشدار!
بخشدار: صبح بخیر آقایان عزیز! خب، رضایت شما از من چطور است؟
شهروندان: نه خیلی خوب.
بخشدار: چطور؟ اما من که همه کار برای جلب رضایت شما می‎کنم.
شهروندان: بله، اما در آخر شما از اشراف هستید.
بخشدار: این قابل تغییر نیست. من پسر پدرم هستم ــ ما همه پسران پدرمان هستیم ــ کم و بیش ــ شماها باید من را به این خاطر ببخشید.
شهروندان: پیف! ما به شما مشکوک هستیم، که شما عکس‎العمل نشان می‎دهید.
بخشدار: خدای من! من فقط عمل می‎کنم.
شهروندان: شما باید قبل از هرچیز مردم را مسلح کنید.
بخشدار: با کمال میل، اما ما کمبود اسلحه داریم.
شهروندان: ماهی فاسد! مرگ بر بخشدار!
بخشدار: دست نگهدارید، آقایان عزیز! اینجا اسلحه‎خانه شخصی من است. از خودتان پذیرائی کنید!
شهروندان (در حال مسلح ساختن خود): زنده باد بخشدار!
بخشدار (در حال آه کشیدن، زیر لب): تفنگ‎های شکاری زیبایم! شمشیرهای فولادی دمشقی‎ام!
یک نفر: در بین اسلحه‎ها اصلاً توپ وجود ندارد!
بخشدار: توپ در یک اسلحه‎خانۀ شکاری قابل استفاده نیست. هنوز چه چیز دیگری می‎خواهید؟
شهروندان: مقداری پول از کیسۀ دولت.
بخشدار: کیسه متأسفانه خالی است ــ آقایان عزیز، ما باید حتی برای پُر کردن آن کمک کنیم ــ
شهروندان: ما؟
بخشدار: یعنی، اگر شهروند با آن موافق باشد.
شهروندان: مرگ بر بخشدار!
بخشدار: می‎شود این کار را هم انجام نداد. بفرمائید، هرچه در جیب‎هایم دارم بردارید.
شهروندان: زنده باد بخشدار! (می‎روند.)
بخشدار (تنها): خدا را شکر! آنها با رضایت رفتند.
شهروندان دیگر (به داخل هجوم می‎آورند): شهروند بخشدار!
بخشدار: خدای من! دوباره چه خبر است؟
شهروندان: ما آسایش، نظم و امنیت می‎خواهیم.
بخشدار: این آرزوی من هم است، آقایان عزیز. من می‎خواهم فوراً نظراتم را در این باره به اطلاع شما برسانم. (او یک سخنرای زیبا و طولانی در بارۀ آرامش، نظم و امنیت می‎کند. شهروندان در حال تشویق کردن می‎روند.)
شهروندان دیگر (می‎آیند): شهروند بخشدار، شما باید برای ما عقاید سیاسی خود را اقرا کنید.
بخشدار: با کمال میل. اما آقایان عزیز اول شماها عقاید سیاسی خود را برایم بگوئید. (شهروندان درهم صحبت می‎کنند، بخشدار به تک تک آنها حق می‎دهد، آنها پس از آن می‎روند تا برایش یک مشعل بیاورند.)
بخشدار (تنها): من فکر می‎کنم اگر به هر یک آنچه را که می‎خواهد بگویمْ مطابق خواست وزارتخانه عمل کرده باشم. به این ترتیب آدم از یک بخشدارِ ضروری به یک بخشدار معتمد تبدیل می‎شود ــ آدم فقط اینطور محبوب می‎شود. (او با رضایت از خود برای خواب به رختخواب می‎رود.)
ــ ناتمام ــ
um

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

اشتراک در: نظرات پیام (Atom)