درخت زیزفون دهکده.

شاعران مدرنِ امروزی می‎گویند: درخت زیزفون دیگر وجود ندارد. آنها افسانه شده‎اند. هرچند هنوز نوعی از <تیلیا پارویفولیا> یا <گراندیفولیا> واقعاً وجود داردْ اما این قطعی‎ست که دیگر هیچ درخت زیزفونِ روستائی یافت نمی‎شود. اما قطعی‎تر این است که هیچ انسانی حق ندارد از یک درخت زیزفونِ روستائی در تصاویرِ شاعرانه صحبت کند. چنین چیزی قدیمی و بی‎مزه شده است.

و بنابراین من می‎خواهم داستان کوتاهم را از درخت زیزفون دهکده شروع کنم.

من می‎خواهم این داستان را به یاد یک دوست تعریف کنم:

من گهگاهی به دهکدۀ زادگاهم سفر می‎کنم. البته دیگر پدر و مادر ندارم، همچنین نه برادر و خواهری. حتی یک خاله یا یک عمۀ زیبای کوچک هم انتظارم را نمی‎کشد. عشق دوران جوانی نیز کاملاً مفقود است. من باید در میخانۀ روستا بخوابم. قیمت تختخواب برای هر شب پنجاه فنیگ و تخت تمیز و ناراحت کننده است.

این در یک شب تابستانی بود. من به آرامی در حالیکه نگاهم مدام به برج کلیسای قدیمی بود که ماه آن را با نور سفیدِ نقره‎ای فروزان می‎ساختْ به سمت وطن می‎رفتم. هنوز دیر نبود و ساعت به زحمت ده می‎شدْ اما تمام دهکده در خواب بود، زیرا که خروس در فصل تابستان صبح زود بیدار می‎سازد.

همچنین میخانه هم کاملاً آرام بود. هیچ عرق‎خوری دیگر در آن دیده نمی‎گشت. فقط درخت بلند و قدیمیِ زیزفون در مقابل میخانه در نسیم شبانه خش‎خش می‎کرد.

این درختِ زیزفونِ قدیمیِ روستای من بود. من نمی‎دانم بخاطرش چند بار در زندگی رنج دوری از وطن داشته‎ام. حالا دستپاچه آنجا ایستاده‎ام، با عصایم شن و ماسه را حرکت می‎دادم و دقایقی طولانی کلمه‎ای برای گفتن نمی‎یافتم. وقتی من در زیر درخت زیزفونِ روستایم می‎ایستمْ به یک نوع شاعر هم تبدیل می‎گردم. سپس درخت زیزفون برایم زنده می‎شود و من باید با او صحبت کنم. من این را هنوز از دوران کودکی دارم. من می‎گویم: "سلام!" و درخت زیزفون هم می‎گوید: "سلام!"

سپس نزدیک‎تر می‎روم.

من می‎گویم: "آه، به دور تو یک نیمکت درست کرده‎اند، یک نیمکتِ سبز."

درخت زیزفون می‎گوید: "بله، این کار را کردند. میخانه‎چی برای مشتریانش این را ساخته است. و من تسلیم این کار گشتم."

من دوباره می‎گویم: "خیلی خوب! زیرا تو یک خانم سالخوردۀ فهمیده هستی و هر که را به دورت می‎نشیند به عنوان کودک در کنار پاهایت قبول می‎کنی."

درخت زیزفون دوباره می‎گوید: "حق داری! تو هنوز هم یک پسر مهربان هستی. تو هم می‎تونی بشینی."

حالا گفتگو ادامه می‎یابد. اول منْ سپس او. همیشه اینطور بود. یک درخت زیزفون خودش اول شروع به صحبت نمی‎کند، اما باید جواب بدهد.

"پس هنوز من را می‎شناسی؟"

"البته! تو نامت را در تنه‎ام حک کردی، تو کلاغ بدجنس!"

"بله، من این کار را کردم، و علاوه بر این متأسفانه همچنین سر یک سرخپوست را."

"و پوزۀ یک سگ را، تو اینطور بودی!"

"می‎دانی، این کار برایم یک سرگرمی بود و همچنین من را خیلی می‎ترساند، زیرا در زیر تو یک گور متروکِ سبز رنگ قرار داشت."

درخت زیزفون آه می‎کشد و می‎گوید: "پسرم، گور متروکِ سبز رنگ یک داستان بود."

"اما یک ژنرال پیر فرانسویِ مُرده در آن قرار داشت."

"ژنرال پیر فرانسوی مُرده‎ای که در آن قرار داشت هم یک داستان بود. گور متروکِ سبز رنگ فقط یک نیمکت از چمن بود."

"خالی؟"

"کاملاً خالی!"

"افسوس!"

"آه بله، افسوس! من هم چنین چیز وحشتناکی را ترجیح می‎دادم."

ما سکوت می‎کنیم. من از ژنرال پیر فرانسویِ مرده که خبیثانه خود را در گور سبزِ متروکِ ما قرار نداده بود خشمگین می‎شوم. اما باد اطراف پیشانیم را چنان لطیف نوازش می‎کند و کرم‎های شب‎تاب چنان طلائی جرقه می‎زنند که من کینه‎ام را فراموش می‎کنم.

"فکر می‎کنی میخانه‎چی هنوز آن لحاف‎هائی را دارد که مانند یک غلتک بسیار ضخیم و سنگین هستند؟"

درخت زیزفون سر خود را کمی به سمت یک پنجرّ مثلثی شکلِ زیر شیروانی خم می‎سازد و به داخل آن نگاه می‎کند و می‎گوید: "بله، غلتک ضخیم‎تر و سنگین‎تر شده است، چون غازها افزایش یافته‌اند. هنوز کمی اینجا بمان!"

"با کمال میل! آیا پسرها و دخترها دیگر به دورت دایره‎وار نمی‎رقصند؟"

"پرت و پلا نپرس! وقتی تو جوان بودی، شما پسرها و دخترها هم به دور من دایره‎وار نمی‎رقصیدید، در آن زمان هم در سالن‎های رقص والس و پولکا می‎رقصیدید."

"بله، اما من با دوست دخترم اغلب در زیر تو نشستیم."

"و با مهربای نوازشش می‎کردی. این حقیقت دارد. دخترها و پسرها امروز هم همین کار را می‎کنند."

"در چنین لحظه‌ای تمام چیزهای سخت از زندگی دور می‌شوند. سپس در قلب فقط یک وجد و سرور است و یک ایمان محکم به سعادت."

"بله اینطور است. اما دوست دخترت به تو وفادار نماند."

"او به من وفادار نماند. اما بسیاری دیگر هم به من بی‎وفا گشتند. آنها اینطور می‎کنند. این هیچ صدمه‎ای نمی‎زند."

"تو یک مرد بسیار قانعی هستی."

"من بسیار به آرامی آدم قانعی گشتم."

افکارم از خیابانِ ساکت دهکده به بالا و پائین قدم می‎زنند، آنها به تمام کوچه‎های کوچک و تمام خانه‎های در خواب رفته سر می‎زنند و همچنین در اطرافِ پایِ برج کلیسای درخشانْ سرگردان می‎گردند.

در این هنگام درخت زیزفون برای اولین بار گفتگو را شروع می‎کند:

"آیا هنوز می‎دانی زمانیکه پتر مخملک گرفته بود تو از من شکوفه چیدی؟"

"بله، مادر پتر معتقد بود که چایِ شکوفۀ زیزفون برای مداوای مخملک خوب است، اما چون فکر می‎کرد که ژنرالِ پیر در زیر تو قرار داردْ بنابراین باید شکوفه‎ها فقط از تو چیده می‎گشتند."

"تو شکوفه‎ها را چیدی؛ تو آنها را به خانه پتر بردی. مخملک به تو هم سرایت کرد و تو بیماری را به برادرت سرایت دادی. پتر و تو، شماها سالم گشتید، اما برادرت فوت کرد."

برادر کوچک من! او بااستعدادتر از من بود، او زیباتر از من بود، او سالم‎تر از من بود. او چه چیزهائی می‎توانست بشود! در آن زمان او در اثر مخملک می‎میرد. پدر و مادر بیچارۀ من دیگر نتوانستند از این اندوه خود را خلاص سازند. حالا آنها آنجا در گور قرار گرفته‎اند، جائیکه افکارم در اطرافِ برج کلیسای درخشان سرگردان می‎گردند، برادرم و مادر پتر نیز آنجا خاک شده‎اند.

مانند یک کودک خسته که خود را به زانوی یک زنِ چاق تکیه می‌دهدْ من هم خود را به تنۀ درخت زیزفون می‎چسبانم.

چشم‎هایم بسته می‎شوند. من احتمالاً مدت درازی آرام به این نحو قرار گرفته بودم.

در این وقت من از جا می‎پرم. یک مرد که ناگهان در کنار من بر روی نیمکت دراز کشیده است به من تنه می‎زند.

او خشن می‎گوید: "تو هم می‎خواهی اینجا چرت بزنی؟ اینجا جای خوبی برای چرت زدن است!"

یک ولگردِ مست.

من بلند می‎شوم و می‎گویم: "من می‎خواهم به میخانه بروم."

"آره نرو، ــ میخانه‎چی مانند خوک از تو عصبانی می‎شود، فقط بمان ... فقط اینجا بمان ... اینجا جای خوبی برای چرت زدن است!!"

ماه به صورتش تابیده بود و من او را شناختم. من شگفت‎زده می‌گویم: "پتر!"

او با لکنت می‎گوید: "تو من را می‎شناسی؟ ... من ... من تو را نمی‎شناسم. ... این ... این برام اما اهمیت ندارد. آیا شیشه عرق با خودت داری؟"

این موجب نفرتم می‎شود. او هنوز با لکنت این و آن را می‎گوید و سپس به خواب می‎رود.

من نمی‎دانم چه باید بکنم. آهسته به پائین دهکده می‎روم. در گورستان که ماه به دورش نور سفیدِ عجیب و غریبی می‎تاباند به پدر و مادرم می‎اندیشم و به مادری که با قلبی پر از وحشت بخاطر پترِ بیمارشْ از من شکوفۀ زیزفون درخواست کرد تا با آن پسرش بهبود یابد.

و من به برادر کوچکم فکر می‎کنم.

برادرم برای اینکه پتر بتواند حالا در زیر درخت زیزفون بخوابد مُرده بود.

من آهسته برمی‎گردم. حالم طوری است که انگار مُرده‎ها سرزنشم می‎کردند: "ببین، ما می‎خواهیم اینجا مسالمت آمیز بخوابیم، اما هر روز پتر، کسی که زندگی همۀ ما را گرفت، مست و پر سر و صدا از کنار ما می‎گذرد. چرا او را نجات دادی؟"

من پتر را تکان می‌دهم، او را بیدار می‎سازم و به او می‎گویم چه کسی هستم. او لبخند احمقانه‎ای می‎زند و سپس شروع به گریستن می‎کند.

من جدی می‎گویم: "پتر، تو باید بروی! تو اجازه نداری اینجا باشی، جائیکه مادر تو، جائیکه پدر و مادر و برادر من خاک شده‎اند. به برلین یا به یک شهر بزرگ دیگر نقل مکان کن، کار یا گدائی کن یا عرق بنوش، هر کاری دلت می‎خواهد بکن، اما از اینجا برو."

من برایش مدتی طولانی صحبت می‎کنم و عاقبت موافقت می‎کند چون خانه‎ای ندارد به زودی از آنجا برود. من به او پول سفر را می‎دهم. او پول را می‎گیرد و من می‎بینم که چطور مسیر ایستگاهِ راه‎آهن را در پیش می‎گیرد.

سپس من به تنهائی در زیر درخت زیزفون می‎نشینم.

و درخت خوب و پیر بر بالای سرم خش‎خش می‎کند: "رؤیائی عزیزم، او از این محل نقل مکان نمی‎کند. او پولت را خرج الکل خواهد کرد و دیرتر در زیر من خواهد خوابید، در زیر درختی که تو برای بهبودی او شکوفه‎هایش را چیدی."

هوای شبِ تابستانی ملایم است؛ اما من از سرما می‎لرزم!

https://www.youtube.com/embed/3JG6yipKXVA