وصیت‌نامه یک کودک.

در دفتر کار موسیو انوویک، یک وکیل معروف پاریسی، ساعت یازده صبح، در یک روز بهاری.

موسیو انوویک 62 ساله، با صورتی گلگون، چاق و صاف اصلاح کرده و یک سبیل کوتاه و سفید. نگاهش هوشمندانه و در عین حال خیرخواهانه است.

امیلی رده، یک دختر باریک اندام و بلند بالای هفده ساله. موی انبوه و ضخیم خاکستری رنگ او تقریباً برای صورت باریک رنگ پریده‎اش سنگین به نظر می‎رسد. لباس پارچه‎ای آبی رنگ خوشدوختی بر تن دارد با شالی از پرهای سیاه و یک کلاه حصیری کوچک تزئین شده با گل گندم بر سر. تمام آرایش تأثیری برجسته می‎گذارد، تأثیری که در عین حال برخوردار از سادگی‎ست.

امیلی همین حالا وارد دفتر کار وکیل شده است، موسیو انوویک از او می‎خواهد که بنشیند و در این بین پرسشگرانه و با کمی تعجب به او می‎نگرد.

امیلی: "موسیو انوویک، آیا دیگر من را نمی‎شناسید؟"

انوویک: "من البته فکر می‎کنم که این افتخار را داشته‎ام." (او تلاش می‎کند به یاد آورد.)       

امیلی: "ما همدیگر را ماه پیش نزد پدر و مادر دوستم آلیس دولم ملاقات کردیم ــ ــ"

انوویک: "بله، صحیح ــ می‎دانم ــ می‎دانم ــ  مادمازل رده، درست است؟"

امیلی: "بله، آقای محترم."

انوویک: "وقتی سکرترم آمدن شما را اطلاع داد، من نام شما را مادمازل بیه فهمیدم. ــ زیرا مادمازل بیه یکی از ارباب رجوع‎های نیمه فلج من است که چهل و دو سال می‎شود اتاقش را ترک نکرده است. خب، حالا شما می‎توانید تعجب کردنم را تصور کنید."

(او لبخند می‎زند ــ امیلی هم لبخند می‎زند، اما چهره‎اش غمگینی و اضطراب خود را حفظ می‎کند.)

انوویک: "من فکر می‎کردم که شما با مادر محترم‎تان دوباره به آنژه Angers بازگشته باشید. حال مادر محترم‎تان چطور است؟"

امیلی: "اوه ممنون، حال مادرم خیلی خوب است."

انوویک: "آیا شما کاملاً تنها آمده‎اید؟"

امیلی: "بله، با یک درشکه. ــ مامان در خیابان لازار پیش بونیفاس است. می‎دانید ــ آرایشگر بونیفاس."

انوویک (کاملاً جدی): "بونیفاس؟ ــ بله، بله، می‎دانم. بنابراین مادر‎تان ــ"

امیلی: "او می‎خواهد موهایش را رنگ بزند. ــ در آنژه آرایشگر خوب پیدا نمی‎شود و وقتی ما در پاریس هستیم مامان از موقعیت استفاده می‎کند ــ ــ و چون همیشه این کار نسبتاً طول می‎کشد، بنابراین او مرا پش لودی می‎فرستد ــ"

انوویک: "پیش چه کسی؟"

امیلی: "نمی‎دانید، کلاهدوزی ــ"

انوویک (لبخندزنان): "گوش کنید، اینکه باید بونیفاس را بشناسم برایم خیلی زیاد است ــ حالا باید همچنین بدانم که لودی چه کسی‎ست ــ شما واقعاً نمی‎توانید این را از من بخواهید."

امیلی (همچنین لبخندزنان): "بله، این درست است ــ بنابراین هنگام رفتن به کلاهدوزی به نزدیک محل کار شما رسیدم و به خودم گفتم که یک لحظه پیش‎تان بیایم و از شما خواهش کنم به من مشاوره کوچکی بدهید ــ"

انوویک: "از من درخواست مشاوره می‎کنید؟ مگر مادرتان در آنژه وکیل ندارد؟"

امیلی: "آه بله دارد، موسیو پاکی."

انوویک: "پس چرا به این آقا مراجعه نکردید؟"

امیلی: "او در حال حاضر در سفر است، و بعد ــ"

انوویک: "خب، و بعد؟"

امیلی: "می‎دانید، من فکر می‎کنم که موسیو پاکی کاملاً سرنگهدار نیست."

انوویک: "که اینطور؟ و مرا سرنگهدار می‎دانید؟"

امیلی: "بله."

انوویک: "به نظر می‎رسد که شما اعتماد زیادی به من داشته باشید."

امیلی: "بله، اینطور است. آلیس برایم خیلی از شما تعریف کرده است. او به من گفت که شما خیلی خوب هستید ــ او شما را مانند پدری دوست دارد."

انوویک: "بهتره بگید مانند یک پدربزرگ. من هم او را خیلی دوست دارم، آلیس کوچولو را. ــ اما حالا به من بگید جریان از چه قرار است؟"

امیلی: "آه، من فکر می‎کنم که داستان کاملاً ساده‎ای باشد، اما من در این کارها خیلی ابلهم. (با لحنی کودکانه.) من در واقع مایلم وصیت کنم ــ آیا امکانش است؟"

انوویک: "چند سال دارید؟"

امیلی: "هفده سال. من تازه هفده سالم شده است. اما آدم در هفده سالگی هم می‎تواند وصیتش را بکند ــ من برای این کار دیگر جوان نیستم، درست نمی‎گم؟"

انوویک: "اوه نه، ــ اما چرا می‎خواهید این کار را بکنید؟"

امیلی: "برای اینکه مامان بعد از مرگ من دچار دردسر نشود. من باید برایتان توضیح دهم که من از پدرم و پدر‎ـ‎و‎ـ‎مادربزرگم ثروت بزرگی به ارث برده‎ام. مامان فقط بهره ارثم را می‎گیرد ــ و اگر من بدون وصیت کردن بمیرم ــ"

انوویک (با آرامشی حرفه‎ای): "اگر شما بدون وصیت‎نامه فوت کنید، نیمی از ثروت شما به مادرتان می‎رسد."

امیلی: "فقط نیمی ــ بله منظور من هم همین است. نیمی از آن کافی نیست. من مایلم مامان تمام ثروتم را به ارث ببرد. او به پول خیلی زیاد محتاج است، او نیازهای زیادی دارد. ببینید، روزی نمی‎گذرد که به من نگوید: <اگر من به اندازه تو ثروت داشتم این و آن کار را می‎کردم ــ اگر من مانند تو ثروتمند بودم برای خودم این و آن چیز را می‎خریدم، این و آن لذت را از خودم دریغ نمی‎کردم> ــ خلاصه، مامان باید زیاد پول داشته باشد، پول خیلی زیاد ــ درک می‎کنید؟ او بدون پول نمی‎تواند وجود داشته باشد. ــ البته تا وقتیکه من زندگی می‎کنم او به اندازه‎ای پول خواهد داشت که مایل است ــ در واقع آن اندازه‎ای که من دارم. ــ اما وقتی من بمیرم ــ"

انوویک: "اما شما نمی‎توانید تمام دارائی را برای مادرتان به ارث بگذارید."

امیلی: "اوه، اما باید راهی وجود داشته باشد. ــ من از شما خواهش می‎کنم، به من بگید، آیا نمی‎شود کاری انجام داد؟"

انوویک: "تا زمانیکه شما هنوز نابالغید، خیر. ــ اما چه کسی شما را به این فکر انداخت که وصیت کنید؟ چطور به این تصمیم عجیب رسیدید ــ یک کودک مانند شما؟"

امیلی (او ناگهان سرخ تیره رنگ می‎شود): "آه، من دیگر کودک نیستم. من حتی بالغم. مامان سه ماه پیش اجازه داد که منو بالغ اعلام کنند."

انوویک: "البته، من درک می‎کنم. ــ اما این کار چه سودی می‎تواند برایتان داشته باشد؟"

امیلی (انگار که مشغول درس جواب دادن است): "به این خاطر که مامان بتواند دارائیم را در اختیار گیرد."

انوویک (سرزنده): "در اختیار؟ اما اینها به هم ربطی ندارند ــ به هیچ وجه. کسی که این را به شما گفته مزخرف تعریف کرده است. آیا این شخص مادرتان نبوده است؟"

امیلی: "بله، مادرم این را به من گفت. پس او اشتباه کرده؟"

انوویک: "اما کاملاً. بالغ بودنتان تنها به شما این حق را می‎دهد که درائی خود را شخصاً مدیریت کنید، اما نه اینکه آن را در اختیار بگیرید. خدا نکند، بنابراین جریان بیش از حد راحت می‎گشت. داشتن اجازه مدیریت دارائی‎تان هم حتی خیلی زیاد است. (سکوت، سپس او با لحنی نرم ادامه می‎دهد.) و آیا بلافاصله بعد از بالغ اعلام گشتن به فکر وصیت کردن افتاده‎اید؟

امیلی: "بله، و بعد ــ" (او مکث می‎کند.)

انوویک: "خب، چه می‎خواهید بگوئید؟"

امیلی: "و بعد، چون من اخیراً چیزی شنیده‎ام ــ کاملاً بر حسب تصادف، البته شنیدن آن خواست من نبود. اما من تصادفاً چیزی شنیدم که مرا در همان لحظه بطور دردناکی متأثر ساخت ــ اما فقط برای یک لحظه."

انوویک: "خب، مگر چه شنیدید؟"

امیلی: "اوه، آن یک صحبت بین مامان و موسیو پاکی بود ــ و آنها در باره من حرف می‎زدند."

انوویک: "آنها در باره شما چه گفتند؟"

امیلی: "اول شنیدم که مامان می‎گفت: <این کوچولو هم همون بیماری پدرش را دارد و می‎تواند یک روز غیر منتظره فوت کند. و اگر او بمیرد من ویران می‎گردم.> موسیو پاکی پاسخ می‎دهد: <بگذارید که او را بالغ اعلام کنند و یک وصیتنامه به نفع شما بنویسد>"

انوویک: "آه. ــ (مکث.) بنابراین به سفارش مادرتان امروز پیشم آمده‎اید؟"

امیلی: "اوه نه، قطعاً نه. هیچکس نمی‎داند که من به دیدار شما آمده‎ام. مامان هرگز حتی یک کلمه هم نگفت که من باید یک وصیت‎نامه بنویسم. ــ من کاملاً تنهائی این تصمیم را گرفتم."

انوویک: "آیا این واقعاً حقیقت دارد؟ می‎خواهید با وجدانی آسوده ادعا کنید که مادرتان شما را به اینجا نفرستاده است؟" (او بادقت به امیلی نگاه می‎کند.)

امیلی (با آشفتگی فراوان و قطرات اشگ در چشم): "اما آقای محترم، من که به شما گفتم مادرم هیچ چیز در این باره نمی‎داند ــ که او حتی یک چنین حدسی هم نمی‎زند. او پیش بونیفاس است ــ"

انوویک: "برای آرایش کردن ــ می‎دانم. ــ نه، فرزندم ــ شما نمی‎رنجید اگر من شما را اینطور بنامم؟"

امیلی: "نه، البته نه."

انوویک: "بسیار خوب، ببینید فرزندم، از آنجا که هنوز کسی به خاطر وصیت کردن نمرده است، بنابراین من هم با آن مخالفتی ندارم. اما این کار را در خانه بکنید، در آرامش کامل، زمانیکه هیجان‎تان کمی فروکش کرده است."

امیلی: "آیا نمی‎توانید آن را برای من حالا بنویسید ــ همین حالا؟"

انوویک: "نه، قطعاً نه. شاید من بخواهم به نحوی شما را تحت تأقیر قرار دهم و من نمی‎خواهم اینطور شود."

امیلی: "اگر من از شما به این خاطر مصرانه خواهش کنم؟"

انوویک: "نه، نه، به هیچ وجه. (مهربانانه و شوخ.) اگر شما بخواهید قرارداد یک ازدواج را ثبت کنید من همیشه در اختیارتان هستم، اما این را ــ نه ــ (او بلند می‎شود.) از آشنائی‎تان خوشحال شدم ــ"

امیلی (همچنین از جا برخاسته است): "پس خواهش می‎کنم مرا از اینکه مزاحم‎تان شدم ببخشید و از شما ممنونم ــ"

انوویک: "اما به چه خاطر؟ بالعکس، من متأسفم که نتوانستم به شما خدمت کنم."

(او امیلی را تا درب همراهی می‎کند و با تعظیم عمیقی او را به خدا می‎سپارد.)

(حالا هنگامیکه امیلی تنها بر روی پله است، اشگ‎هایش را که بر گونه به پائین جاری‎اند خشک می‎کند، سپس ناامیدانه می‎اندیشد):

"حالا مامان چه خواهد گفت؟ او البته فکر خواهد کرد که من آن را درست انجام نداده‎ام یا اینکه اصلاً مایل به این کار نیستم."