برگی از ترانهُ ترانه‌ها.

بوسجا یک یا دو سال بزرگ‎تر از من است. من و او روی هم هنوز دوازده سالمان نشده است. لطفاً خودتان زحمت بکشید و محاسبه کنید که من چند سال دارم و بوسجا چند ساله است.

اما فکر می‎کنم که این مهم نباشد. من ترجیح می‎دهم بیوگرافی او را کوتاه برایتان تعریف کنم.

برادر بزرگ‎تر من بنجا در روستا زندگی می‎کرد، جائیکه او یک آسیاب اجاره کرده بود. او با تفنگْ استادانه تیراندازی می‎کرد، اسب‎سوار ماهری بود و مانند یک ماهی شنا می‎کرد. او یک بار در تابستان خود را در رودخانه می‎شوید و غرق می‎شود. ضرب‎المثل <همۀ شناگرانِ خوب غرق می‎شوند> در مورد او تحقق می‎یابد. اوْ آسیاب، دو اسب، یک بیوۀ جوان و یک کودک را برای ما به ارث می‎گذارد. آسیاب را ما اجاره دادیم، اسب‎ها را فروختیم، بیوه دوباره ازدواج کرد و به شهر دوری رفتْ اما کودکش را پیش ما گذاشت.

این دختر کوچک بوسجا بود.

*

درک این موضوع که چرا پدر و مادر من بوسجا را چنین زیاد دوست دارند و او را نازپروده بار می‎آورند آسان است: آنها بخاطر مصیبت بزرگشان در بوسجا یک تسلی می‎یافتند.

اما من؟ چرا وقتی من از مدرسه برمی‎گردم و بوسجا را نمی‌بینم غذا از گلویم پائین نمی‎رود؟ بوسجا فقط لازم دارد که ظاهر شودْ و همۀ گوشه‎ها و زوایا روشن می‎گردد. چرا وقتی بوسجا با من صحبت می‎کندْ چشم‎هایم را پائین می‎آورم؟ چرا وقتی بوسجا من را دست می‎اندازد گریه می‎کنم؟ و وقتی بوسجا ...

*

من بی‎صبرانه انتظار فرا رسیدن جشن باشکوه و دوستداشتنی عید پاک را می‎کشیدم. سپس من آزاد خواهم بود. من با بوسجا بازی خواهم کرد، در خیابان به اطراف خواهیم دوید و از کوه تا رودخانۀ کوچک بالا خواهیم رفت. آنجا من به او نشان خواهم داد که آدم چطور <اردک‎ها> را بر روی آب قرار می‎دهد. وقتی من برایش از آن تعریف می‎کنم حرفم را باور نمی‎کند. او می‎خندد. او البته چیزی به من نمی‎گوید؛ او فقط می‎خندد. من دوست ندارم کسی من را مسخره کند. بوسجا باور نمی‎کند که اگر مایل باشمْ می‎توانم از بلندترین کوه بالا بروم. بوسجا باور نمی‎کند که اگر مایل باشمْ می‎توانم اسب‎سواری کنم. بوسجا باور نمی‎کند که می‎توانم تیراندازی کنم.

اما حالا عید پاک می‎آید، عید پاکِ دوستداشتنی، و ما می‎توانیم در خیابان بازی کنیم و بدون نظارت پدر و مادر در فضای آزاد گردش برویم، ــ بعد من تردستی‎هائی نشان خواهم داد که او از تعجب به وجد آید.

*

عید پاک دوستداشتنی خوب فرا رسیده است.

هر دو نفر ما را تمیز می‎شویند، لباس‎های باشکوهِ تعطیلات به ما می‎پوشانند. چیزهائی که ما بر تن داریمْ می‎درخشند و خش‎خش می‎کنند. من به بوسجا نگاه می‎کنم و به <ترانۀ ترانه‎ها> می‎اندیشیدم که ابتدا قبل از عید پاک آموخته بودم. من خط به خطِ آن را در ذهنم مرور می‎کنم:

"آه تو ای معبود زیبایم، تو زیبائی! چشمان تو در میان گیسوی بافته‎ات مانند چشمان کبوتر است. موی تو مانند گله‎های بُز است که به کوه گیلاد هدیه شده‎اند. دندان‎هایت مانند گله‎های گوسفندِ پشم قیچی شده‌اند که از برکه می‎آیند. لب‎هایت مانند نخی صورتی رنگ‌اند."

به من بگوئید که چرا من به <ترانۀ ترانه‎ها> می‎اندیشم؟ که چرا وقتی من <ترانۀ ترانه‎ها> را می‎آموزمْ تصویر بوسجا را در افکارم می‎بینم؟

*

یک روزِ نادر قبل از عید پاک. روزی روشن و گرم است.

بوسجا از من می‎پرسد: "می‎خواهی برویم؟ آره؟"

من کاملاً آتشم. مادر مقدار زیادی گردو به ما می‎دهد. ما تمام جیب‎هایمان را با گردو پر می‎کنیم. مادر از ما قول می‎گیرد که آنها را قبل از شب نشکنیم. اما اجازه داشتیم با آنها بازی کنیم.

ما به راه می‎افتیم. گردوها به هم می‎خوردند و صدا می‎دادند. خیابان چه قشنگ و باشکوه است! خورشید در آسمان بسیار دور است و در آن سر شهر رو به پائین به شهر نگاه می‎کند. دورادورْ دوردستِ گستردۀ آزاد و روشن. بر روی تپۀ پشت کنیسهْ اینجا و آنجاْ علفِ سبز لطیف رو به بالا جهیده است. گروه بزرگی از چلچله‎های کوچک در حال سوت و چهچهه زدن از بالای سر ما پرواز می‎کنند و می‎گذرند. من دوباره <ترانۀ ترانه‎ها> را به یاد می‎آورم:

"گل‎ها در سرزمین سر از خاک بیرون آورده‎اند، بهار آمده است، آواز کبوترها در سرزمین‎مان شنیده می‎شود." قلب آدم سبک است! به نظرم می‎رسد که بال دارم. من در لحظۀ بعد بلند خواهم گشت و از آنجا پرواز خواهم کرد.

در شهر شلوغی عجیب و غریبی برقرار است. هوا می‎غرد و می‎خروشد. روزهای نادر قبل از جشن عید پاک. هوا روشن و گرم است. تمام جهان در چشمانم ظاهر متفاوت‎تری می‎یابد. حیاط ما مانند یک قصر است و خانۀ ما مانند یک کاخ. من پرنس هستم، بوسجاْ پرنسس. تنه‎های درخت که در برابر خانه انباشته شده استْ سرو و شمشادی هستند که در <ترانۀ ترانه‎ها> از آنها صحبت می‎شود. گربه‎ای که در مقابل در دراز کشیده و خود را در آفتاب گرم می‎سازدْ یکی از <آهوان مزرعه> از <ترانۀ ترانه‎ها>ست. کوهِ پشت کنیساْ لبنان است. زن‎ها و دخترانی که در حیاط ایستاده‎اند، می‎شورند، اطو می‎کشند و برای جشن عید پاک همه چیز را تمیز می‎کنندْ دختران اورشلیم هستند. همه چیز، همه چیز از <ترانۀ ترانه‎ها>.

من می‎روم، دست‎ها در جیب‎ها، و گردوها را تکان می‎دهم. بوسجا با گام‎های آهسته در کنار من می‎رود. این مرا بالا می‎کشد. من می‎خواهم خود را در هوا نوسان دهم، به عنوان عقاب در هوا پرواز کنم. من می‎دوم، بوسجا به دنبال من می‌دَود. من از روی تنه‎های انباشتۀ درخت‎ها می‎پرم، از یک تنه به تنۀ دیگر. بوسجا پشت سر من از روی تنه‌ها می‎پرد. من ــ به بالا، او ــ به بالا؛ من ــ به پائین، او ــ به پائین. چه کسی زودتر خسته می‎شود؟ ... من آن را حدس می‎زنم!

بوسجا از من می‎پرسد: "وقت استراحت کردن نرسیده؟"

من با کلماتِ <ترانۀ ترانه‎ها> به او پاسخ می‎دهم.

"روز در اطرافْ نفس خُنَکی می‎کشد و سایه عقب می‎نشیند."

ها ــ ها ــ ها ــ! تو خسته‎ای و من خسته نیستم!

*

من خوشحالم، من سعادتمندم که بوسجا آنچه را من می‎دانم نمی‎داند. اما در عین حال برایش متأسف هم هستم. قلبم از درد بهم فشرده می‎گردد. به نظرم می‎رسد که او غمگین است. در نزد بوسجا همیشه اینطور است: او شاد و سر حال استْ اما ناگهان به گوشه‎ای می‎خزد و آهسته گریه می‎کند. هرچقدر هم مادرم او را تسلی بدهد و هرچقدر هم پدرم او را ببوسدْ هیچ کمکی نمی‎کند. بوسجا باید به اندازه کافی گریه کند. بخاطر چه کسی او گریه می‎کند؟ بخاطر پدر که بسیار زود مرده بود؟ یا بخاطر مادر که دوباره ازدواج کردهْ به راه دوری رفته و او را فراموش کرده بود؟ آه، مادرش، مادرش! اگر آدم در حضور بوسجا از مادرش صحبت کندْ او دگرگون می‎شود. او نظر بدی در باره مادرش دارد. بوسجا هیچ حرف بدی در مورد مادرش نمی‎گوید، اما من مطمئنم که او مادرش را دوست ندارد. من نمی‎توانم تحمل کنم که بوسجا غمگین باشد. من بر روی تنۀ درختْ کنار او می‎نشینم و تلاش می‎کنم غمش را دور سازم.

*

من دست‎هایم را درون جیب‎هایم نگاه می‌دارم، گردوها را تکان می‎دهم و به او می‎گویم:

"حدس بزن که اگر من مایل باشم چکار می‎تونم بکنم؟"

"تو چکار می‎تونی بکنی؟"

"من اگر مایل باشمْ تمام گردوهای تو پیش من می‎آیند."

"آیا آنها را بَرنده خواهی شد؟"

"نه، ما حتی شروع به بازی کردن هم نخواهیم کرد."

"پس چطور، آیا می‎خواهی با زور آنها را از من بگیری؟"

"نه، آنها خودشان پیش من خواهند آمد."

او چشم‎های زیبایش را به سمت من بالا می‎آورد، چشم‎های زیبای آبی رنگ از <ترانۀ ترانه‎ها> را. من به او می‎گویم:

"تو فکر می‎کنی من شوخی می‎کنم؟ تو کوچولوی نادان، من یک حرف رمز می‎دانم ... من یک کلمه می‎گویم ..."

او چشمانش درشت‎تر می‎شود. من ناگهان خود را به عنوان یک قهرمانِ بزرگ احساس می‎کنم و با افتخار به او توضیح می‎دهم:

"ما پسرها قادریم همه کار بکنیم. من یک همشاگردی دارم که او را شایکایِ کج می‎نامند، او همه چیز می‎داند. چیزی در جهان وجود ندارد که شایکا از آن نداند. او حتی کابالا را می‎شناسد. آیا می‎دانی کابالا چه معنی می‎دهد؟"

نه، چرا باید او آن را بداند؟ من خیلی خوشحالم که می‎توانم برایش توضیح دهم که کابالا چیست.

"کوچولوی نادان، کابالا چیزی است که می‎تواند مفید باشد. من می‎تونم با کمک کابالا قادر باشم تو را ببینم و تو من را نبینی. من با کمک کابالا می‌تونم از یک سنگ طلا بسازم و از یک دیوار شراب تولید کنم. با کمک کابالا می‎تونم کاری کنم که ما هر دو در این لحظه در هوا پرواز کنیم، تا ابرها، حتی بالاتر از ابرها! ..."

*

یکی از داغ‎ترین آرزوهایم پرواز با بوسجا با استفادۀ از کابالا تا بالای ابرها بر روی دریا بود! آنجا، در آنسوی اقیانوسْ سرزمین کوتوله‎هائی شروع می‎شود که فرزندان‎شان قهرمانانِ زمان پادشاه داوود هستند. این کوتوله‎ها انسان‎های باشکوهی هستند، آنها از شیرینی‎جات و شیر بادام تغذیه می‎کنند، تمام روز عود می‎نوازند و می‎رقصند. آنها به هیچکس توهین نمی‎کنند و بسیار مهمان‎نوازند. آنها اگر کسی مانند ما یک بار آنجا برود به او غذا و آب می‎دهند و بهترین لباس‎ها و طلا و نقره‎جات فراوان به او هدیه می‎کنند. هنگام خدافظی جیب‎های آدم را از الماس و برلیان پر می‎سازند. آنجا در خیابان‎هاْ همانطور که پیش ما کثافت غلت می‎زندْ برلیان‌ها قِل می‎خورند.

بوسجا وقتی برایش از کوتوله‎ها تعریف کردم از من می‎پرسد: "آیا واقعاً آنجا این همه برلیان وجود دارد؟"

"باور نمی‎کنی؟"

"و تو آن را باور می‎کنی؟"

"چرا نباید باور کنم؟"

"کجا از آن شنیدی؟"

"یعنی چی کجا؟ ــ در مدرسه."

"آهان، در مدرسه؟ ..."

خورشید مرتب پائین‎تر و پائین‎تر می‎رود و به حاشیۀ آسمان یک روبانِ قرمز‎ـ‎طلائی رنگ آویزان می‎کند. طلا در چشمان بوسجا منعکس می‎گردد و آنها در طلا شناور می‎شوند.

*

من مشتاقانه مایلم که متدهای شایکا و تردستی‎هائی که من با کمک کابالا می‎توانم انجام دهمْ مورد علاقه بوسجا واقع شود. اما بوسجا فقط می‎خندد. او چرا باید دندان‎های کوچک مرواریدش را نشان دهد؟ ...

من خود را توهین گشته احساس می‎کنم و از او می‎پرسم:

"تو حرفم را باور نمی‎کنی؟"

بوسجا می‎خندد.

"فکر می‎کنی که خیالبافی می‎کنم؟"

بوسجا بلندتر می‎خندد. من باید به او بفهمانم! من می‎دانم چطور. من به او می‎گویم:

"جای تأسف است که تو نمی‎دونی کابالا چه معنی می‌دهد. اگر آن را می‎دونستی بعد دیگر نمی‎خندیدی. من با کمک کابالا اگر مایل باشم می‎تونم مادرت را به اینجا احضار کنم. بله! اگر تو خیلی خواهش کنیْ همین امشب برای تو سوار بر یک جارو ظاهر می‎شود."

بوسجا فوراً دست از خندیدن می‎کشد. ابر سبکی بر روی صورتِ روشن بسیار زیبایش کشیده می‎شود. برایم طوری بود که انگار خورشید ناگهان ناپدید شده است. من احساس می‎کردم که زیاده‎روی کرده بودم. من نمی‎بایست نقطۀ زخمش ــ مادر ــ را لمس می‎کردم. چه زیاد من از کرده‎ام پشیمانم! من باید تقصیرم را حتماً جبران و عذرخواهی کنم. من خود را به او نزدیک‎تر می‎سازم. او رویش را برمی‎گرداند. من می‎خواهم دست‎هایش را بگیرم. من می‎خواهم با کلماتِ <ترانۀ ترانه‎ها> به او بگویم:

"دوباره بازگرد، دوباره بازگرد، سولامیس! خودت را به سمتم بچرخانْ بوسجا!"

ناگهان یک صدا از خانه می‎شنوم:

"شایمک! شایمک!"

شایمک من هستم. مادر من را صدا می‎زند. وقتش رسیده با پدر به کنیسه بروم.

*

آیا می‎تواند لذت بزرگ‎تری از شبِ قبل از عید پاک با پدر به کنیسه رفتن وجود داشته باشد؟ من از سر تا پا چیزهای کاملاً نو پوشیده بودم، من می‎توانم خود را به رفقایم نشان دهم. و سپس عبادت شبانه و نماز اولین شب عید پاک! آه! چه شادی زیادی خدا برای کودکان یهودی خلق کرده است!

"شایمک! شایمک!"

مادر عجله دارد! من می‎روم، من فوری می‎روم، آمدم. من فقط باید دو کلمه به بوسجا بگم. فقط دو کلمه ...

من به بوسجا می‎گویم. من به او اعتراف می‎کنم که حقیقت را نگفته‎ام. با کمک کابالا ممکن نیست یک نفر دیگر را به پرواز درآورد. خود آدم می‎تواند پرواز کند، این چیز دیگریست، این را من اگر مایل باشم می‎توانم. ابتدا وقتی تعطیلات تمام شوند، بعد آن را به او نشان خواهم داد. من خود را در برابر چشم‌های او از روی همین محل که رویش نشسته‎ایم، از روی تنۀ درخت به هوا به نوسان خواهم آورد. در یک لحظه تا بالای ابرها به پرواز خواهم آمد. از آنجا به سمت راست دور خواهم زد، در آنجا ــ می‎بینی؟ ... آنجا خشکی به پایان می‎رسد، آنجا اقیانوس منجمد شروع می‎شود.

*

بوسجا با دقت گوش می‎دهد. خورشید غروب می‎کند. آخرین پرتوهای خورشیدْ زمین را نوازش می‎کنند.

بوسجا از من می‎پرسد: "این اقیانوس منجمد چه است؟"

"تو اقیانوس منجمد را نمی‎شناسی؟ این یک اقیانوس است که از یخ پوشیده شده. آبِ آنجا کاملاً ضخیم و مانند ماهیِ شور بسیار نمکدار است. کشتی‎ها نمی‎توانند بر روی این دریا شناور باشند، انسان‎هائی که راهشان به آنجا می‎افتد دیگر هرگز برنمی‎گردند."

بوسجا با چشم‎های کاملاً گشاد گشته گوش می‎دهد.

"پس تو چرا می‎خواهی به آنجا بروی؟"

"بروم؟ من می‎خواهم به آنجا پرواز کنم! من در مسیر آسمان مانند یک عقاب پرواز می‎کنم. در چند لحظه بعد من دوباره بر روی زمینم. آنجا در ردیف‎های درازیْ دوازده کوه بلندِ آتشفشان وجود دارد. من بر قله دوازدهمین کوه خواهم نشست. من دوازده مایل پیاده خواهم رفت و به یک جنگل انبوه خواهم رسید. سپس مدتی طولانی از میان جنگل خواهم رفت. از یک جنگل به جنگل دیگر. عاقبت به یک رودخانه می‎رسم. من به آن سمتِ رودخانه شنا می‎کنم و هفت بار تا عدد هفت می‎شمرم. سپس یک پیرمرد با ریش بلند ظاهر می‎شود و از من می‎پرسد: «چه آرزوئی داری؟» من به او جواب خواهم داد: «من را پیش پرنسس ببر»."

بوسجا از من می‎پرسد: "پیش کدام پرنسس؟" به نظرم می‎رسد که او وحشت کرده است.

"پیش پرنسس، پرنسسِ زیبائی که از محراب ربوده شده، جادو گشته، به اینجا آورده و در یک قصر بلوری محصور گردیده. هفت سال است که او در این قصر محبوس است ..."

"پرنسس چه ربطی به تو دارد؟"

"پرنسس چه ربطی به من دارد؟ من باید او را نجات دهم."

"تو باید او را نجات بدهی؟"

"پس چه کسی باید او را نجات بدهد؟"

"تو نباید به آن دور دست‎ها پرواز کنی؛ به حرف من گوش کن، تو نباید ..."

*

بوسجا دستم را می‎گیرد. من سرمایِ دست‎های کوچکش را احساس می‎کنم. من به چشم‎های او نگاه می‎کنم. من می‎بینم که چطور خورشیدِ طلائی که از اولین روزِ روشنِ شروع عید پاک خداحافطی می‎کرد خود را در آنها منعکس می‎سازد. این روز کاملاً آهسته می‎میرد. خورشید مانند یک شمع خاموش می‎گردد. شلوغی‎ای که در طول روز حاکم بود کاهش می‎یابد. آدم در خیابان تقریباً دیگر هیچ انسانی نمی‎بیند. نور شمع‎ها از پشت پنجرۀ اتاق‎ها زبانه می‎کشند. یک سکوت عجیب و مقدس ما را احاطه می‎کند، من و بوسجا را. ما خود را با این سکوتِ روز عیدْ ذوب گشته در هم احساس می‎کنیم.

"شایمک! شایمک!"

*

برای سومین بار مادر مرا صدا می‎کند. وقتش رسیده است با پدر به کنیسه بروم. آیا مگر خودم نمی‎دانم که آدم باید به کنیسه برود؟ من هنوز یک لحظه می‎مانم. هنوز یک دقیقه، نه بیشتر. بوسجا می‎شنود که من را صدا می‎زنند، و دستش را می‎کشد. او به من متذکر می‎شود که عجله کنم:

"شایمک، تو را صدا می‎زنند! برو! وقتش رسیده است، برو، برو!"

من خود را برای رفتن آماده می‎کنم. روز به پایان رسیده و خورشید خاموش شده است. طلا خود را تبدیل به خون ساخته است. یک بادِ سبکْ نرم و خنک می‎وزد. بوسجا مرا به عجله کردن وامی‎دارد. من آخرین نگاه را به او می‎اندازم. این یک بوسجایِ کاملاً متفاوت از قبل است. او در این شبِ سحرآمیز چه باشکوه دیده می‎شود. این فکر از ذهنم می‎گذرد: <یک پرنسس سحرآمیز!>. اما بوسجا به من اجازه نمی‎دهد مدت طولانی فکر کنم. او مرا به عجله کردن وادار می‎سازد. من می‎روم و خود را به سمت پرنسس سحرآمیز می‎چرخانم. او کاملاً در شبِ مقدسِ سحرآمیز قبل از شروع عید پاک ذوب شده بود. همچنین من هم مانند سحرگشته‎ای توقف می‎کنم. او با تکانِ دست با من خداحافظی می‎کند: برو! برو! به نظرم می‎رسد که صدایش را می‎شنوم. او با من صحبت می‎کند، او با کلماتی از <ترانۀ ترانه‎ها> با من صحبت می‎کند.

"آه تو محبوبم، سریع برو، مانند یک آهو یا گوزنی جوان در مسیر کوهسارها!"

هنوز چند برگ از ترانۀ ترانه‎ها.

من در شبِ قبل از عید پنجاهه با گرفتن دست بوسجا می‎گویم: "سریع‎تر، بوسجا، سریع‎تر!" و ما سریع رو به پائین می‎دویم.

"کوچولوی نادانْ روز ساکت نمی‎ایستد!"

ما باید از یک کوه رد شویم، و بعد از کوه از یک رودخانۀ کوچک. بر روی رودخانه یک پل کوچک کشیده شده است. آب در رودخانه در جریان است، قورباغه‎ها آواز می‎خوانند، شاه‎تیرها در زیر پاها تکان می‎خورند.

اما آنجا، آنسوی پل، بهشت واقعی شروع می‎شود.

"بوسجا، اموال من آنجا شروع می‎شود."

"اموال تو؟"

"بله، چمنزار آبدار من. یک چمنزار عظیم بی‎پایان در آنجا وجود دارد، بدون هیچ مرزی، پوشانده شده با یک فرش سبز رنگ، با لکه‎های زردِ کوچکِ پراکنده، غوطه‎ور در گل‎های کوچکِ قرمز! و تو آنجا رایحه‎ای احساس خواهی کرد، رایحۀ زیباترین گل حنا در جهان. همچین یک جنگل دارم، با درختان وحشتناک بلندِ پر شاخ و برگ. در آنجا یک کوه کوچک به من تعلق دارد که بر رویش اقامت می‎کنم. اگر مایل باشمْ آنجا می‎نشینم، و اگر مایل باشمْ یک اسم مقدس را نام می‎برم و مانند یک عقاب تا بالای ابرها پرواز می‎کنم، از روی مزارع و جنگل‎ها، از روی دریاها و بیابان‎ها، از روی کوه‎های سیاه ... از آنجا به پائین می‎آیم."

بوسجا حرفم را قطع می‎کند: "سپس تو هفت مایل پیاده می‎روی و به یک رودخانه می‎رسی؟ ..."

"نه، به یک جنگل انبوه ... من باید برای رسیدن به رودخانۀ دوستداشتنی مدتی طولانی از میان جنگل بروم."

"سپس از میان رودخانه شنا می‎کنی و هفت بار تا عدد هفت می‎شمری ..."

"و در برابرم یک پیرمرد با ریش بلند ظاهر می‎شود ..."

"او از تو می‎پرسد: <چه آرزوئی داری؟>"

"و من به او می‎گویم: <مرا پیش پرنسس ببر.>"

بوسجا دستش را از دستم بیرون می‎کشد و از کوه بالا می‎رود. من به دنبالش می‎دوم.

"بوسجا، چرا اینطور می‎دوی؟"

بوسجا جواب نمی‎دهد، بوسجا عصبانی است. او پرنسس را دوست ندارد. همۀ قصّه‎ها را دوست دارد، فقط قصّۀ پرنسس را دوست ندارد ...

*

ها، ها، ها! همه فکر می‎کنند که من و بوسجا خواهر و برادر هستیم. او پدرم را پاپا می‎نامد و مادرم را ماما. ما با هم مانند خواهر و برادر زندگی می‎کنیم و همدیگر را مانند خواهر و برادر دوست داریم. مانند خواهر و برادر؟ ــ پس چرا بوسجا در برابر من خجالت می‎کشد؟

ما یک بار هنگام غروب خورشید در خانه تنها مانده بودیم. پدر به کنیسه رفته بود تا برای برادرِ فوت شده‎اش بنجاْ دعا بخواند، مادر رفته بود کبریت بخرد.

من با بوسجا به گوشه‎ای خزیده بودم. من برایش قصه تعریف می‎کردم، قصه‎های زیبا از هزار و یک شب. او خود را کاملاً به من نزدیک ساخته بود؛ دست او در دست من استراحت می‎کرد.

"تعریف کن شایمک، تعریف کن."

شب بی‎صدا رو به پائین خم می‎گشت. بر روی دیوار سایه‎ها آهسته می‎لغزیدند، آنها می‎لرزیدند، بر روی زمین می‎خزیدند و در آنجا پاره پاره می‎گشتند. ما به سختی به همدیگر نگاه می‎کردیم. اما من احساس می‎کردم که دست کوچک او می‎لرزد؛ من می‎شنیدم که چطور قلب کوچکش می‎تپد؛ من می‎دیدم که چطور چشمانش در تاریکی می‎درخشند. او ناگهان دستش را از دستم بیرون می‎کشد.

"بوسجا، چی شده؟"

"این مجاز نیست."

"چی مجاز نیست؟"

"دست تو را نگهداشتن."

"چرا نه؟ چه کسی آن را به تو گفته؟"

"من خودم آن را می‎دانم."

"مگر ما با هم غریبه‎ایم؟ مگر تو خواهرم نیستی؟"

بوسجا آهسته می‎گوید: "آه، اگر ما می‎توانستیم برادر و خواهر باشیم ..."

من در کلماتش انعکاسِ <ترانۀ ترانه‎ها> را می‎شنوم:

"آه، کاش تو برادرم بودی!"

*

حالا ما به بالای کوه می‎دویم. بوسجا از جلو و من از پشتِ سر او. بوسجا هنوز هم عصبانی است. اما عصبانیت بوسجا مدت زیادی طول نمی‎کشد. چشم‎های بزرگِ روشن متفکرانه‎اش دوباره آرام می‎گیرند. او موهایش را به پشت پرتاب می‎کند و به من می‎گوید:

"شایمک، آه شایمک! فقط نگاه کن! فقط آسمان را نگاه کن! تو هیچ چیز نمی‎بینی!"

"کوچولوی نادان، من می‎بینم، من آسمان را می‎بینم، من نفس گرم نسیم را احساس می‎کنم، من می‎شنوم که چطور پرنده‎هایِ کوچک چهچهه می‎زنند و از بالای سرمان پرواز می‎کنند. این آسمانِ ماست، بادِ ماست، ابرهایِ ماست ــ همه چیز مال ما، مال ما، مال ما! ــ بوسجا دستت را بده به من!"

نه. او دستش را به من نمی‎دهد. او خجالت می‎کشد. چرا او از من خجالت می‎کشد؟ چرا او سرخ شده است؟

بوسجا می‎گوید: "آنجا" و فرار می‎کند، "آنجا، آنسوی رودخانه! ..." و به نظرم می‎رسد که انگار او با کلماتِ سولامیس از <ترانۀ ترانه‎ها> صحبت می‎کند: <دوست من بیا، بگذار که ما از میدان خارج شویم و در روستاها بمانیم؛ که برای رفتن به تاکستان زود بیدار شویم، که ببینیم آیا خوشه‎های انگور شکوفا گشته، که آیا درختان انار جوانه داده‎اند؟>

ما به پل می‎رسیم.

*

رودخانۀ کوچک در جریان است، قورباغه‎ها آواز می‎خوانند، نِی در آب تکان می‎خورد، می‎لرزد. بوسجا هم می‎لرزد.

"آه بوسجا، چرا اینطور شدی ... از چه می‎ترسی؟ من را محکم نگهدار، یا بیا، ما می‎خواهیم همدیگر را بغل کنیم."

پل به پایان رسیده است.

ما بازو در بازو کاملاً تنها به این بهشت می‎رویم. بوسجا مرا محکم نگه می‎دارد، خیلی محکم. او سکوت می‎کند، اما به نظرم می‎رسد که انگار کلمات را از <ترانۀ ترانه‎ها> می‎شنیدم:

"دوست من مالِ من و طرفدار من است."

چمنزار خود را بی‎پایان و بی‎مرز گسترده است. و ما بازو در بازوی هم تنهاْ در این بهشت می‎رویم.

بوسجا به چشم‎هایم نگاه می‎کند و خود را به من نزدیک‎تر می‎سازد و به من می‎گوید: "شایمک، کی شروع می‎کنیم به سبزه چیدن؟"

من به او می‎گویم: "کوچولوی نادانْ روز هنوز دراز است!" من نمی‎دانم چه چیزی را باید اول نگاه کنم: به کلاهِ آبی آسمان یا به فرشِ کستردۀ سبز چمنزار یا به افق، جائیکه زمین خود را با آسمان متحد می‎سازد ... یا باید به صورتِ روشن کوچکِ بوسجا نگاه کنم، به چشمان زیبایِ بزرگش که مانند آسمان بسیار عمیقند و مانند شب متفکرانه؟

چشم‎های او همیشه متفکرانه و اندوهی عمیق در آنها مخفی‎اند. اضطراب در آنها اردو زده‎اند. من اندوه او را می‎شناسم. او یک دردِ بزرگ در سینه دارد، او به مادرش به خاطر اینکه با یک پدرِ غریبه ازدواج کرده و او را برای همیشه مانند یک غریبه ترک کرده استْ کینه می‎ورزد. در خانه اجازه نیست از مادرش نام برده شود، انگار که او اصلاً مادرش نیست. مادرمْ مادر اوست، پدرمْ پدرش. آنها او را دوست دارند، بخاطر او می‎لرزند، تمام خواسته‎هایش را از چشمان او می‎خواندند. برای آنها هیچ چیز برای بوسجا بیش از حد گران نیست.

بوسجا می‎گوید مایل است با من بیاید و سبزه برایِ عید پنجابه بچیند؛ ــ من او را به این فکر انداخته بودم. پدر از بالای شیشه‎های عینکِ خود نگاه می‎کند، ریش دراز نقره‎ایش را صاف می‎کند و از مادر می‎پرسد:

"در این باره چه فکر می‎کنی؟"

میان پدر و مادر در بارۀ قدم زدن ما به بیرون از شهر و آوردن سبزه یک گفتگو بافته می‎شود.

پدر: تو در این باره چه می‎گوئی؟

مادر: تو در این باره چه می‎گوئی؟

پدر: آیا باید به آنها اجازه رفتن بدهیم؟

مادر: چرا نباید به آنها اجازه رفتن بدهیم؟

پدر: مگر من گفتم نروند؟

مادر: پس منظورت چیست؟

پدر: من فقط می‎پرسم که آیا ارزشش را دارد به آنها اجازه رفتن بدهیم؟

مادر: چرا آنها نباید بروند؟

و غیره. من می‎دانم جریان از چه قرار است: بیست بار پدر به من هشدار می‎دهد، سپس مادر هشدار می‎دهد که آنجا یک پل است و در زیر پل ــ آب، رودخانۀ کوچک، یک رودخانۀ بامزۀ زیرک ...

*

من و بوسجا مدتی‎ست که پل، آب، و رودخانۀ کوچک را فراموش کرده‎ایم. ما بر روی چمنزارِ گستردۀ آزاد در زیر آسمانِ گستردۀ آزادْ در حال رفتنیم. ما بر روی چمن سبز می‎دویم، سقوط می‎کنیم، بر رویِ چمن معطر می‎غلتیم، ما بلند می‎شویم، دوباره می‎دویم، سقوط می‎کنیم و می‎غلتیم. هنوز به سبزه چیدن فکر نمی‎کنیم. من بوسجا را هدایت می‎کنم، اموالم را به او نشان می‎دهم و در برابر او به اموالم افتخار می‎کنم.

"آیا آنجا آن درخت را می‎بینی؟ آن ماسه را می‎بینی؟ آن تپه را می‎بینی؟"

بوسجا به من می‎گوید: "و تمام اینها مال تو هستند؟" و چشمانش می‎خندند. برای من ناگوار است که او می‎خندد. من اخم می‎کنم و خود را دور می‎سازم. بوسجا حدس می‎زند که من عصبانی هستم. او از جلو نزدیک می‎شود، به چشمانم نگاه می‎کند، دستم را می‎گیرد و به من می‎گوید: "شایمک!"

عصبانیت محو می‎شود، ــ همه چیز فراموش شده است. من دستش را می‎گیرم و او را به سمت تپه‎ام هدایت می‎کنم، جائیکه همیشه در هر سال عادت به نشستن دارم. من اگر مایل باشمْ ساکت می‎نشینم، اگر مایل باشمْ اسم مقدس را نام می‎برم و بعد مانند عقاب تا ابرها پرواز می‎کنم، بر روی مزارع و جنگل‎ها بر روی دریاها و بیابان‎ها ...

*

ما آنجا بر روی تپه نشسته‎ایم، من و بوسجا، و قصّه تعریف می‎کنیم: من تعریف می‎کنم و او گوش می‎دهد. من برایش در این باره تعریف می‎کنم که از ما روزی چه خواهد شد. با گذشت زمان، وقتی من بزرگ هستم و او بزرگ است، و من او را می‎گیرم ... ما <کلام مقدس> را خواهیم گفت و بعد فوری تا ابرها به نوسان خواهیم آمد و تمام جهان را پرواز خواهیم کرد. قبل از هر چیز ما به دیدارِ تمام سرزمین‎هائی خواهیم رفت که اسکندر مقدونی روزی زندگی کرده بود. سپس ما به سمت سرزمین مقدس می‎رویم، ما آنجا همۀ کوه‎های خوشبو و تمام کوه‎های انگور را بازدید خواهیم کرد و در آنجا جیب‎ها را از انگور، انجیر و انار پر می‎کنیم و به پرواز کردن ادامه می‎دهیم. و همه جا برای اینکه کسی ما را نبیند چیز دیگری فکر خواهیم کرد ...

بوسجا می‎پرسد: "آیا کسی ما را نخواهد دید؟" و دستم را می‎گیرد.

"هیچکس! هیچکس! ما همه را خواهیم دید، اما ما را هیچکس نخواهد دید!"

"شایمک، پس من یک درخواست از تو دارم."

"یک درخواست؟"

"یک درخواست کوچک ..."

من می‎دانم این چه درخواستی است: او می‎خواهد که ما به جائیکه مادرش زندگی می‎کند پرواز کنیم، و به ناپدری‎اش حقیقت را کاملاً بگوئیم ...

من به او می‎گویم: "چرا که نه؟ ... با کمال میل، تو می‎تونی به من اعتماد کنی. من به آنها حقیقت را طوری خواهم گفت که آن را از یاد نبرند ..."

بوسجا از من خواهش می‎کند: "به آنها نه، بلکه فقط به ناپدری!"

اما من خیلی آسان اجازه نمی‎دهم که از من خواهش کنند. وقتی کسی مرا عصبانی کند، سپس ــ مواظب باش! من نمی‎توانم این را به مادر ببخشم! چه چیزهائی یک زن می‎تواند به خود اجازه دهد! با یک پدرِ غریبه ازدواج و فرزند را ترک کند، و نه حتی یک نامه بنویسد! آیا چنین چیزی مجاز است؟ کجا آدم یک چنین رسوائی شنیده است؟! ...

*

من نباید اینطور عصبانی می‎شدم. من حالا از آن پشیمانم، اما گذشته است. بوسجا صورت را با هر دو دست پوشانده است. او گریه می‎کند! من می‎توانستم خودم را قطعه قطعه کنم: من چرا زخم او را لمس کردم؟ چرا از مادرش صحبت کردم؟ من به خودم خشن‎ترین فحش‎ها را می‎دهم: "احمق، گاو، الاغ، گوسفند!" من خودم را به او نزدیک‎تر می‎سازم و دستش را می‎گیرم.

"بوسجا! بوسجا!" من مایلم به او با کلماتِ <ترانۀ ترانه‎ها> بگویم: <چهره‎ات را به من نشان بده، اجازه بده صدایت را بشنوم ...>

ناگهان ... از کجا پدر و مادرم ناگهان ظاهر شدند؟

*

عینک نقره‎ای پدرم از دور می‎درخشد. ریش بلند نقره‎ایش در باد در احتراز است. مادر از راه دور برایمان دستمال تکان می‎دهد. ما هر دو، من و بوسجاْ مانند آدم‎های منجمد گشته نشسته‎ایم. چرا آنها به اینجا آمده‎اند؟ آنها آمده‎اند ببینند نکند اتفاقی برای ما افتاده باشد؟ چه کسی می‎داند چه فاجعه‎ای می‎توانست اتفاق افتد! ــ پل، آب، رودخانه، رودخانه، رودخانه ...

من پدر و مادر عجیبی دارم.

"سبزه‎ها کجا هستند؟"

"چه سبزه‎ای؟"

"سبزه‎هائی که شماها وعده داده بودید برای تعطیلات بچینید؟ ..."

ما هر دو، من و بوسجا به همدیگر نگاه می‎کنیم. من نگاه او را درک می‎کنم. به نظرم می‎رسد که انگار با کلماتی از <ترانۀ ترانه‎ها> می‎گوید:

"آه، کاش تو برادرم می‎بودی! ... چرا برادر من نیستی!"

پدر در حال لبخند زدن می‎گوید: "خب، ما برای تعطیلات یک طوری سبزه تهیه خواهیم کرد!" و ریش نقره‎ای رنگش در زیر پرتوهایِ روشن خورشیدْ طلائی می‎درخشند.

"خدا را شکر که بچه‎ها سالم هستند و اتفاقی برایشان رخ نداده است!"

مادر پاسخ می‎دهد: "خدا را شکر." و عرق نشسته بر صورتِ سرخش را با دستمال پاک می‎کند. و هر دو راضی هستند. نقش یک لبخند در چهره‎هایشان منعکس می‎گردد.

من پدر و مادر شگفت‎انگیزی دارم.

بنابراین ما برای تعطیلات عیدِ پنجابه سبزه می‎چینیم.

https://www.youtube.com/embed/2bo7YLYXDN8