دادگاه آقای هاولینا.

آقای براون می‎گوید: "اگر از روزنامه‎ها صحبت استْ بنابراین من هم مایلم چیزی برایتان تعریف کنم: شما خوب می‎دانید که اکثر خوانندگان وقتی روزنامه‎هایشان را در دست می‎گیرندْ قبل از هر چیز صفحهُ <از تالار دادگاه> را می‎گشایند. هنور تا امروز مشخص نشده است که آیا این کار از غرایزِ جنائیِ مخفیِ انسان‎ها یا از نیازشان برای راضی ساختنِ اخلاق و احساسِ عدالت‎شان سرچشمه می‎گیرد.

اما این مسلم است که هیچ چیز مانند گزارشاتِ محاکمات چنین با شور و شوق خوانده نمی‎شود. بنابراین روزنامه‎ها اجازه ندارند یک روز بدون گزارش دادگاه منتشر شوند. حالا همانطور که شما می‎دانید برای دادگاه هم زمان تعطیلات وجود دارد. اما با وجود تعطیل بودن دادگاه‎هاْ ستونِ <از تالار دادگاهِ> روزنامه‎ها اجازهُ غایب بودن ندارند. سپس گاهی هم چنین پیش می‎آید که حتی در فصل کارِ دادگاهْ در یک روز یک مورد جالب هم وجود ندارد، اما گزارشگرِ جلساتِ دادگاه باید موضوعِ جالب خود را داشته باشد، اینکه او از کجا آنها را می‎آورد سئوال نمی‎شود. یک چنین مردی چه باید بکند؟ او باید ماجراهایش را واقعاً از سرانگشت‎ها بمکد. اما یک بورسِ واقعی برای چنین گزارشاتِ ساختگی از دادگاه وجود دارد که در آنجا فروخته می‎شود، خریده می‎شود، قرض گرفته می‎شود، مبادله می‎شود و نرخِ قرض دادن بیست نخ سیگار یا شبیه چنین چیزی است. من این کسب و کار را می‎شناسم؛ در پیش صاحبخانه‎ام یک بار یک چنین گزارشگرِ دادگاهی زندگی می‎کرد؛ او یک می‎خواره بود، یک انسان نامنظم، اما در غیر اینصورت بسیار بااستعداد و با دستمزد بسیار بد.

یک روز در کافه‎ای که معمولاً گزارشگرانِ دادگاه می‎رفتند یک مردِ جدید ظاهر می‎شود، یک مرد عجیب و غریب، با لباس نخنما، کثیف و پف کرده. او هاولینا نامیده می‎گشت و یک دانشجوی حقوقِ وقت تلف کن بود، یک وجود ضایع گشته. هیچکس نمی‎دانست که او در واقع از چه چیز زندگی می‎کرد، حتی او خودش هم نمی‎توانست این را بگوید. بنابراین این هاولینا، این آدم ولگرد، مخلوطِ عجیبی از استعداد برای جرم‎ها و برای دانشِ نظریِ حقوق بود. وقتی یکی از روزنامه‎نگاران به او یک پیک ویسکی و یک آبجو می‎داد او چشم‎هایش را تنگ می‎بست، چند حالت به چهره می‎داد و زیباترین و جنجالی‎ترین موردِ جزائی را تعریف می‎کرد که فقط آدم می‎تواند تصورش را بکند. سپس او موضعگیری‎های اصلی وکیل و دادستان را ترسیم می‎کرد و در پایان به نام جمهوری حکم را اعلام می‎نمود. وقتی او به پایان می‎رسید طوریکه انگار از یک رویا بیدار گشته چشم‎هایش را می‎گشود و می‎غرید: <و حالا به من پنج کرون قرض بدهید.>

یک بار مردم با او یک آزمایش انجام می‎دهند. و او واقعاً در یک جلسه بیست و یک موردِ جزائی اختراع می‎کند، یکی زیباتر از دیگری. ابتدا هنگام تعریف آخرین مورد یک لحظه فکر می‎کند، سپس می‎گوید: <صبر کن، این پرونده نه در مقابل یک قاضی تعلق دارد و نه در مقابل مجلس سنا؛ برای این مورد دادگاهی با هیئت منصفه دارای صلاحیت است، و مواردِ مربوط به دادگاه با هیئت منصفه را من انجام نمی‎دهم.> او یک مخالفِ اساسی دادگاه‎هایِ با هیئت منصفه بود. اما باید آدم اعتراف می‎کرد: احکامش شدید اما قانوناً باشکوه بنا گشته بودند. و بزرگ‎ترین جاه‎طلبی او در این قرار داشت.

وقتی روزنامه‎نگاران این هاولینا را کشف و مشاهده کردند که موضوع‎های او از آنچه در واقعیت در دادگاه بازی می‎گشتند بسیار کمتر عادی‎اندْ بنابراین با او یک قرارداد می‎بندند: آقای هاولینا برای هر موردِ اختراعی‎اش به اصطلاح هزینهُ دادگاه دریافت می‎کرد، یعنی یک پیک ویسکی و ده کرون. بعد از آنکه هاولینا شروع به تحویل دادن موردهای اختراعی‎اش می‎کندْ گزارشگرات تالار دادگاهِ روزنامه‎ها با ولع بیشتری خوانده می‎گشت. امروز روزنامه‎ها مدت‎هاست دیگر آن چیزی نیستند که آن زمان بودند؛ حالا در روزنامه‎ها چیزی بیشتر از سیاست و درگیری‎های مطبوعات پیدا نمی‎کنید. چه کسی باید آن را بخواند؟

حالا یک بار این موردِ جزائی به خاطر هاولینا می‎رسد ــ او چیزهای خیلی بهتری اختراع کرده بود، اما آنها پیامدی به دنبال نداشتند، در نزد این مورد اما داستان فاش می‎شود. خلاصهُ داستان این بود: مردِ مجردِ سالخورده‎ای با یک خانم بیوهُ محترم که در یک راهرو و مقابل آپارتمانش زندگی می‎کرد در نزاع بود. مرد یک طوطی می‎خرد و به او می‎آموزد که همیشه وقتی زنِ بیوه در راهرو ظاهر می‎گردد از تهِ گلو <تو زن شلخته!> فریاد بکشد. زن از مردِ مجرد بخاطر توهینِ به شرافت شکایت می‎کند. دادگاهِ بخش تشخیص می‎دهد که متهم توسطِ طوطیْ شاکی خصوصی را در انظار عمومی تمسخر کرده و او را به نام جمهوری به چهارده روز حبسِ تعلیقی و هزینهُ دادگاه محکوم می‎سازد. هاولینا با گفتن <من ده کرون و یک پیک ویسکی دریافت می‎کنم> معامله را به پایان می‎رساند.

این موردِ آقای هاولینا در پنج یا شش روزنامه چاپ می‎شود، البته در بزک‎های متفاوتِ روزنامه‎نگاری. در یکی از روزنامه‎ها تیتر زیر را داشت: <در خانهُ خاموش.> در دومین روزنامه تیتر چنین آمده بود: <صاحبخانه و زن بیوهُ بیچاره.> سومین روزنامه می‎نویسد: <اتهام طوطیِ متهم گشته> و غیره. یک روز اما تمامی روزنامه‎هائی که این مورد را چاپ کرده بودند از وزارت دادگستری یک نامه دریافت می‎کنند: <وزارتخانهُ امضاء کنندهُ مطلبِ زیر به اطلاع می‎رساند، حکم دادگاه محلی که توهین به شرافت در آن انجام گشته است در روزنامهُ شمارهُ .... محترمِ شما درج گشته. مطلب درج گشتهُ مربوط به تقصیر و همچنین به قضاوت بی‎معنی و غیرقانونی است، زیرا این متهم نبود که  بخاطر اظهار مجرمانه مقصر شناخته گشت، بلکه طوطی. بنابراین به هیچ وجه نمی‎توان اثبات کرد که اظهار پرندهُ نام برده شده بدون هیچ ابهامی به شاکی مرتبط بوده ... بنابراین> نامه اینطور ادامه می‎یابد: <اظهار نام برده شده نمی‎تواند بعنوان توهین به شرافت در نظر گرفته شود، بلکه در بهترین حالت بعنوان رفتار بی‎ادبانه یا بعنوان مزاحمت عمومی، که هر دو جرم فقط با یک هشدار پلیس، با یک جریمهُ نقدی و یا با یک درخواست که پرندهُ نامبرده شده از راهرو به جائی دیگر منتقل شودْ قابل مجازات است. بنابراین وزارت دادگستری مایل است برای آغازِ یک تحقیقات مناسبْ بررسی کند که کدام دادگاه محلی خود را با این پرونده مشغول ساخته است ...> و غیره. درست همانطور که در یک رسوائی نهادِ دولتی باید پیش برود.

گزارشگرانِ دادگاه به تأمین کنندهُ خود حمله می‎کنند: <مریم مقدس، برایمان چیز زیبائی پخته‎اند، آقای هاولینا! بفرما، فقط ببینید، قضاوت شما در ماجرای رسوائی‎آور طوطی بی‎معنی و همچنین غیرقانونی است!>

هاولینا مانند گچ سفید می‎شود. او فریاد می‎زند: <چی؟ آیا باید قضاوت من غیرقانونی باشد؟ لعنت بر شیطان، وزارتخانه جرئت می‎کند چنین ادعائی کند؟ از من؟ از هاولینا؟!> روزنامه‎نگاران برایم تعریف می‎کردند، آنها هرگز یک انسان دلخورتر و هیجانزده‎تر ندیده بودند. هاولینا عصبانی فریاد می‎کشد: <به آنها نشان خواهم داد که آیا قضاوت من غیرقانونی است یا نه! من نمی‎توانم این را تحمل کنم!>

او از غم و اندوه بلافاصله تا حد مستی می‎نوشد، سپس می‎گذارد به او یک ورق کاغذ بدهند و از موردِ تخیلی درج شده در روزنامه‎ها یک تجزیه و تحلیل مفصل قانونی می‎نویسد که باید به حکم داده شده از طرف او خدمت می‎کرد: از آنجائیکه این آقا به طوطی‎اش آموخت که به زنِ همسایه فحش بدهدْ بنابراین به روشنی این قصد را اعلام نموده که به زن همسایه توهین کند و شخصیتش را نزول دهد؛ بنابراین ارتکاب جرم جای تردیدی باقی نمی‎گذارد؛ طوطی در واقع فاعل نیستْ بلکه فقط وسیله‎ای برای وقوع جرم بوده است ... و غیره. این باید عالی‎ترین و موشکافانه‎ترین نوشتهُ حقوقی بوده باشد که روزنامه‎نگاران در زندگی‎شان با آن مواجه شده بودند. او این شکایت‎نامه را امضاء می‎کند و آن را به وزارت دادگستری می‎فرستد. او اعلام می‎کند: <من تا زمانیکه این کار به پایان نرسیده باشد دیگر هیچ حکمی نخواهم داد؛ من اعاده حیثیت می‎کنم.>

البته وزارت دادگستری به این فکر نمی‎کرد که به نامهُ هاولینا واکنش نشان دهد. هاولینا در این بین ناراضی و با خلق و خوی بد در اطراف پرسه می‎زد، او حتی وزن از دست می‎داد و مرتب خراب‎تر می‎گشت. هنگامیکه با گذشت زمان از پاسخ دادن وزارت دادگستری ناامید می‎شودْ ظاهرش تقریباً وحشتناک می‎گردد. او با یک نگاهِ دیوانه در سکوت برای خود مانندِ اشباح پرسه می‎زد، سخنرانی‎های هیجان‎انگیز انجام می‎داد، و عاقبت اعلام می‎کند: <دقت کنید، حالا به مردم نشان خواهم داد که حق با چه کسی‎ست.>

او دو ماهِ تمام خود را جائی نشان نمی‎داد، سپس اما ناگهان با نگاهی شاد و درخشان ظاهر می‎شود و اطلاع می‎دهد: <بسیار خوب، عاقبت شکایت بر علیه من تنظیم گشت. پیرزن لعنتی. آه، واداشتن او به این کار مشکل بود! آدم نمی‎تواند باور کند که یک چنین پیرزنی می‎تواند اینطور مسالمت‎آمیز باشد! من باید حتی برایش یک سند امضاء می‎کردم که در هر صورت هزینه‎های دادگاه او را به عهده خواهم گرفت ... اما حالا، بچه‎ها، جریان به دادگاه کشیده شده است!>

روزنامه‎نگاران می‎پرسند: <کدام جریان؟>

هاولینا می‎گوید: <البته که منظورم داستان طوطی است، من به شماها گفتم که اجازه نمی‎دهم این جریان به دست فراموشی سپرده شود. بنابراین من یک طوطی خریدم و صد بار برایش تکرار کردم: "تو زن شلخته! تو پیرزن زشت!" بچه‎ها، این کار بسیار سختی بود! شش هفتهُ تمام هیچ کلمهُ انسانی نگفتم بجز: "تو زن شلخته! تو پیرزن زشت!" حالا طوطی این را بسیار عالی می‎تواند بگوید، فقط اینکه این گاو لعنتی اصلاً نمی‎خواهد آن را متوقف کند؛ و او اصلاً نمی‎خواهد عادت کند که آن را فقط به پیرزن همسایه‎ام و نه به کس دیگری رو به سمتِ حیاط فریاد بکشد. پیرزن یک معلم موسیقی و از یک خانوادهُ محترم است، یک شخص خیلی خوب. اما در خانهُ ما زن دیگری زندگی نمی‎کند و بنابراین من باید فقط او را برای هدفم انتخاب می‎کردم. می‎دانید، خلق کردن یک چنین موردی کار بسیار ساده‎ای است، اما انجام آن، خدای من، این کار سختی است! من نمی‎توانستم به این طوطی بیاموزم که او فقط باید به پیرزن فحش بدهد. او به همه فحش می‎دهد. من فکر می‎کنم که او از بدجنسی این کار را می‎کند.>

هاولینا لیوان ویسکی‎اش را تا قطرهُ آخر می‎نوشد، نفس عمیقی می‎کشد و ادامه می‎دهد: <من مجبور بودم مشکل را طور دیگر حل کنم. من به محض اینکه پیرزن خود را کنار پنجره یا در حیاط نشان می‎دادْ بلافاصله پنجره را باز می‎کردم و طوطی فریاد می‎کشید: "تو زن شلخته! تو پیرزن زشت!" و من دوباره پنجره را سریع می‎بستم، و به این ترتیب طوطی فقط به او توهین می‎کرد. اما پیرزن به این کار می‎خندید و فقط بلند می‎گفت: "آه، آقای هاولینا، شما چه پرندهُ دلپذیری دارید!">

هاولینا دوباره می‎غرد: <رعد و برق باید به جان پیرزن بزند! من باید چهارده روز تمام متقاعدش می‎ساختم تا موافقت کند که از من شکایت کند. اما کل خانه شاهد است. و حالا جریان در دادگاه بررسی خواهد گشت!> آقای هاولینا کف دست‎هایش را به هم می‎مالد و ادامه می‎دهد: <غیر ممکن است که آنها من را بخاطر توهین به شرافت محکوم نکنند! من به آقایان در وزارتخانه چنین هدیه‌ای نمی‎دهم!>

هاولینا تا روز شروع دادگاه مشروب بسیار می‎نوشید و هیجان و بیقراری‎اش غیر قابل تحمل بود. اما او در دادگاه بسیار شایسته رفتار کرد، خودِ او سخنرانی‎ای مانندِ یک چاقویِ تیز بر علیه خودش ایراد می‎کند، با ارجاع دادن به مزاحمتِ عمومی و با اشاره به شهادتِ تمام اهالی خانه برای خود شدیدترین مجازات را درخواست می‎کند. قاضی، یک آقای سالخوردهُ درستکار به نام رات، ریشش را می‎خاراند و اعلام می‎کند که باید طوطی را هم بشنود. بنابراین او جلسه دادگاه را به وقت دیگر موکول می‎کند و متهم را موظف می‎سازد که طوطی را بعنوان مدرک جرمِ احتمالی بعنوان شاهد در تاریخ بعدی با خود بیاورد.

بنابراین آقای هاولینا در جلسهُ بعدیِ دادگاه با قفس و طوطی ظاهر می‎شود. هنگامیکه طوطی خانمِ منشی وحشتزدهُ دادگاه را می‎بیندْ چشمانش را می‎چرخاند و از ته گلو فریاد می‎زند: <تو زن شلخته! تو پیرزن زشت!>

آقای رات می‎گوید: <برای من کافی‎ست، از شهادت لوری، طوطی شما، نتیجه گرفته می‎شود که فحش‎های او نه مستقیم و نه به نوعی صریح به شاکی خصوصی ربط پیدا می‎کند.>

طوطی قاضی را نگاه می‎کند و فریاد می‎زند: < تو زن شلخته!>

قاضی ادامه می‎دهد: <خیلی بیشتر مسلم است که او کلماتِ مجرمانه را حتی بدون تفاوت از جنسیت در برابر همهُ اشخاص به کار می‎برد. آقای هاولینا، قصد توهین در اینجا نمی‎تواند مطرح باشد.>

هاولینا مانند رطیل گزیده‎ای از جا می‎جهد.

او هیجانزده اعتراض می‎کند: <آقای رات، ارتکاب جرم در این است که من پنجره را همیشه باز می‎کردم تا طوطی فرصت داشته باشد مستقیم و منحصراً به خانم شاکی خصوصی فحش بدهد!>

آقای رات توضیح می‎دهد: <جریان ساده نیست، در این باز کردن پنجره ممکن است ارتکابِ جرم خاصی قرار داشته باشد، اما باز کردن یک پنجره به خودی خود مدرک جرمِ توهین کردن نمی‎باشد. من نمی‎توانم شما را به این دلیل که گاه به گاه پنجره را باز کرده‎اید محکوم کنم. آقای هاولینا شما نمی‎توانید بطور قطع ثابت کنید که طوطیِ شما منظورش واقعاً خانم شاکی خصوصی بوده است.>

پاولینا به جنگ ادامه می‎دهد: <اما منظور من این خانم بود.>

آقای رات می‎گوید: <ممکن است، اما هیچ شاهدی نمی‎تواند در این باره چیزی بگوید، ببینید، از دهان شما هیچکس اظهارات مجرمانه نشنیده است. آقای هاولینا، هیچ چیز کمک نمی‎کند> و با گذاشتن کلاهش بر سر ادامه می‎دهد: <هیچ چیز کمک نمی‎کند، من باید شما را تبرئه کنم.>

هاولینا فریاد می‎زند: <من این حکم را نمی‎پذیرم و بر علیه تبرئه شدنم درخواست تجدید نظر می‎کنم!> او قفس پرنده را برمی‎دارد و خشمگین از اتاق دادگاه به بیرون می‎دود؛ یک معجزه که او گریه نمی‎کرد.

ما پس از آن او را هنوز گاهی می‎دیدیم، همیشه مست و همیشه در ناامیدی‎ای عمیق. او هق‌هق می‎کرد: <آقا، بگوئید، آیا این هنوز عدالت نامیده می‎شود؟ آیا در جهان هنوز یک حق وجود دارد؟ اما من آنها را راحت نمی‎گذارم. من جریان را تا بالاترین مرحلهُ قضائی پیش می‎برم! من اعاده حیثیت می‎کنم. بله، آقایان عزیز! و اگر هم مجبور شوم تا آخرین ساعات عمرم این شکایت را دنبال کنم ... نه به خاطر خودم، بلکه به خاطر حق!>

من نمی‎دانم که جریان اعتراض چگونه پیش رفت. من فقط می‎دانم که سرانجام دیوان عالیْ پرونده را در مرحلهُ تجدید نظر رد کرد.

حالا هاولینا طوریکه انگار زمین او را بلعیده باشد ناپدید شده بود. افرادی پیدا می‎شوند که او را مانندِ سایه‎ای در خیابان‎ها سرگردان دیده‎اند و ادعا می‎کنند که باید شنیده باشند او برای خود چیزی غرغر می‎کند. علاوه بر این گفته می‎شود که هنوز چند بار در سال شکایت‎نامه‎ای طولانی و آتشین مربوط به پروندهُ <توهین ارتکاب گشته توسط یک طوطی> به وزارت دادگستری فرستاده می‎شود. اما آقای هاولینا تحویل پرونده‎های کیفیری ساختهُ ذهنش به خبرنگاران دادگاه را کاملاً متوقف ساخت. احتمالاً چون ایمان او به حق و عدالت متزلزل شده بود."