حکایات.

خودکشی مولر

آقای لودویگ لِنسلیشت مربی و معلم یک مرکز درمانی شبانه‎روزی کودکان مبتلا به اختلال شخصیت بود. او را همیشه <آقای کاندیدات> صدا می‎کردند. او مانند یک هنرپیشه بی ریش بود، و مانند آنها هم صحبت می‎کرد. او اغلب یک ماسک جدی و تیز بر چهره حمل می‎کرد.

این آقای لِنسلیشت دو روز بعد از به خاک سپرده شدن نو‎آموز مارتین مولر، (او قبلاً خود را با جوراب‎های خانم مربی، نورا نویمَن، از دریچه سقف زیر شیروانی حلق‎آویز کرده بود) در یک گوشه تاریکِ میز تحریرش دفترچه‎ای پیدا می‎کند. او آن را برمی‎دارد و نگاه می‎کند. بر روی جلد دفترچه نوشته شده بود: این اثر را مارتین مولر به طرح‎های اولیه اختصاص می‎دهد. در اولین صفحه نوشته شده بود: لِنسلیشت عزیز، به باور من شما تنها فردی از معلولین ذهنی مرکز درمانی شبانه‎روزی هستید که کمی درک برای نظراتی که اینجا نوشته‎ام دارد. اما همچنین شما هم از کنار شخصیت من، بدون احساس کردن نیروی فرهنگی‎اش، مانند از کنار یک صورت خالی با سرعت رد شده‌اید، کور بیچاره، نوشته‎ها به شما اثبات خواهند کرد. شاید نیمه روشن شوید. (سپس می‎توان شما را یک فرد سعادتمند نامید.) من حالا خود را در زیر دریچه سقف زیر شیروانی نابود خواهم ساخت، یک فرد تنها در شناخت. اثر من دوام خواهد یافت. مارتین مولر.

وقتی آقای لِنسلیشت این کلمات را می‎خواند تعجب می‎کند. سپس به افکار بزرگ پسر می‎اندیشد. او نه شاد بود و نه غمگین، اما تاریک دیده می‎گشت. و چون آقای لِنسلیشت اشتیاقی به اندیشیدن نداشت به زودی به خواندن ادامه می‎دهد.

در صفحات دیگر مقالاتی در باره ارزش هنر نوشته شده بود، در باره آینده هنر، در باره اثر متقابل تک تکِ هنرها بر یکدیگر، در باره معماریِ سبک ادبی، در باره طرح‎های اولیه که یک انقلاب مطمئناً پیروز در زندگی هنر موجب خواهد گشت. مقالات تقریباً دفترچه را پُر کرده بودند. آقای لِنسلیشت بدون مشارکت زنده‌تری آنها را می‎خواند، اغلب صفحات را نخوانده ورق می‎زد.

به نظر می‎رسید که مقاله آخر دفترچه بیشتر مورد علاقه‎اش واقع گشته باشد. او چشم‎های گشاد شده‎اش را به حروف الفبا آویخته بود. او همچنین دفترچه را مانند یک آدم نزدیک‎بین و با هر دو دست نگاه داشته بود. او گاهی چیز نامفهومی می‎گفت. یا بدون آنکه خودش بداند می‎خندید. یا مانند کسی می‎خندید که می‎گوید باریکلا. یا می‎گذاشت زبانش از دهان آویزان بماند. در دفترچه نوشته شده بود:

من در کنار میز تحریر نشسته‎ام و خواب می‎بینم، کاری که برای لِنسلیشتِ خوب سؤال‌برانگیز به نظر خواهد رسید: پسرها اجازه ندارند خواب ببینند. و لِنسلیشت متوجه شده است که پوست دور چشمانم مانند خاکستر شده است. او اغلب با تأکید عجیبی می‎گوید: "که آیا من شب‎ها بد می‎خوابم، من خیلی خنده‎دار دیده می‎شوم." من یک بار عصبانی شدم و گفتم: "آقای کاندیدات، شما هم همینطور." او شرمنده و در حال لبخند زدن مرا خونین و مالین ساخت.

من باید نوشتن را قطع می‌کردم، چون دوشیزه نویمَن داخل گشت. او امروز پاهای رنگین با کفش‎های ورنی دارد، این من را تحریک می‎کند. من البته تصمیم گرفته بودم دیگر به او توجه نکنم ... او اخیراً خود را خیلی متظاهر نشان داد ... او بعد از ظهر به شهر رفته بود و دیر برگشت. من بر روی پله‎ها به او برخورد کردم. او اما خود را جدا می‎سازد و هیجانزده می‎گوید: "وقت خواب یعنی وقت خواب." و به اتاقش می‎رود. من در روزهای بعد او را ندیدم. هرمَن، مستخدم ساختمان می‎گفت که او باید در اتاق بماند. من پرسیدم، چرا. ــ هرمَن لبخند زد و گفت، او نامزد کرده است.

برای من گفتگوهای عاشقانه به تدریج مشمئزکننده شده‎اند. من مرتب سعی می‎کنم آزاد شوم. به ندرت مؤفق می‎شوم. من می‎دانم که یک زن فهیم می‎تواند من را نجات دهد. یک چنین زنی اینجا نیست: دوشیزه نویمَن یک چیز جوانِ احمقانهُ بیست و هشت ساله است. آشپز یک خوک نابالغ است. مینا، خدمتکار اتاق‎ها متکبر است، او بدون دلیل دست نیافتنی‎ست. شاید خانم مدیر، دکتر موندمیلش را بشود برای این کار در نظر گرفت؛ اما وقتی من یک بار سعی کنم در یک گفتگوی جدی رنج‎هایم و زیبائی‎ها را برایش قابل فهم کنم، مشتاقانه به چشم‎هایش نگاه کنم، خودم را به او بسپارم ... او مانند غریبه‌ای یادداشت برمی‎دارد، مذاکرات مخفی با لِنسلیشت دارد، برایم داروی آرامبخش تجویز می‎کند. او خیلی خشن است. من گاهی فکر می‎کنم: او پنهانی عاشق من است. اینطور به نظر می‎رسد که از زندگی راضی نیست، من به او علاقه دارم.

دیروز نتوانستم به نوشتن ادامه دهم. چون باکبرگ احمقِ چاق من را برای خوردن غذا صدا کرد. من در کنار دختر روسی رشا می‎نشینم. او دوست دارد پایم را نشگون بگیرد؛ او می‎گوید که من خیلی چاقم. او لهکیند قد دراز را می‎بوسد، چون او مانند یک اسکلت دیده می‎شود. کلاً با جانورانی که اینجا جمع کرده‎اند سازگار نیستم. هر روز مشکلات وجود دارد. بخصوص ماکس مِشِنمال بسیار کوچکِ هفت ساله ــ بعلاوه یک انسان فوق‎العاده بی‌اهمیت ــ خیلی برایم دردسر درست می‎کند. او از من خوشش نمی‎آید، زیرا او برتری من را احساس می‎کند؛ او تلاش می‎کند به هر وسیله‎ای آبرویم را پیش دیگران ببرد. او خبیث و بزدل است. هیچکس او را دوست ندارد. او دوست دارد ما را بر علیه همدیگر تحریک کند، شایعات پلید رواج دهد و تا حد امکان آسیب برساند. او می‎داند که چگونه خود را در پشت صحنه نگاه دارد و در لحظات مناسب ناپدید شود.

من یک بار، در اتاق بزرگ حمام و توالت، درحالیکه احتمال هیچ چیز بدی را نمی‎دادم، (در اینجا من از اتفاقات غیر منتظره در امانم) کار طولانی‎تری در باره <کلا‎هبرداری از نابغه> می‎نوشتم. من چیزی  را توضیح می‎دادم: نابغه یک عنوان است و نه یک ویژگی. این در نظر گرفته نمی‎شود، و سردرگمی بزرگ به این خاطر است. عنوان یک موضوع اتفاقی‎ست و غالباً مشکوک. بنابراین کسی که نابغه نامیده می‎شود الزاماً یک انسان خلاق نیست. انسان‎های خلاق این عنوان را که توسط جمعیت اعطا می‎شود به طور منظم به دست نمی‎آورند. خلاق‎ترین انسان‎هایِ تمام زمان‎ها مطمئناً در تیمارستان‎ها و زندان‎ها شکسته‎اند. کسی که روزانه توسط هزاران نفر درک شود، دوست داشته شود ... پیش من بی‌اعتبار است.
در این وقت توسط فریاد آهسته پر احساس کوهن کوچکِ نابینا، که من با وجود اصول ضد یهودی‎ام قلبانه با او دوستم، به وحشت می‎افتم. من از جا می‎جهم و با عجله خارج می‎شوم. من می‎بینم که چگونه ماکس مِشِنمال به این سمت و آن سمت می‎دوید، پاهای کوهن کوچک را نشگون می‎گرفت یا شرارت‎های مشابهی انجام می‎داد؛ در این حال فریاد می‎زد: "منو بگیر". کوهن کوچک در درماندگی‎اش رنگ‎پریده‎تر بود. او پشتش را به دیوار تکیه داده بود. دست‎های باریکش هوا را با درد لمس می‎کرد ... من هرگز این همه زیاد درد متمرکز شده‎ای را که بر روی چشمان مُرده کوهن کوچک قرار داشت ندیده بودم. من بدون آنکه برای مرتب کردن لباسم وقت از دست بدهم با عجله به سوی مِشِنمال می‎دوم، تا او را برای فکر خامش سرزنش کنم. شلوارم توسط یک میخ که از دیوار بیرون زده بود پاره می‎شود. مِشِنمال از این تأخیر استفاده می‎کند، از کنار من سر می‎خورد و رد می‎شود، به اتاق توالت و حمام می‎گریزد و آن را پشت سر خود قفل می‎کند. من به در می‎کوبم. او می‎گوید: "اِشغاله!" من خیلی عصبانی بودم. در این حال به یاد می‎آورم کاغذهائی که بر رویشان کار در مورد <کلاهبرداری از نابغه> نوشته شده بود را به خاطر عجله برنداشته‌ام. من فریاد می‎زنم که آنها را تحویل بدهد. او جواب نمی‎دهد. کمی دیرتر شنیدم که چگونه او به شدت تمسخرآمیز می‎خندد. و من می‎دانستم: دستنوشته‎ام را که می‎خواستم برای مجله جدید <داس آندره آ> بفرستم هرگز نخواهم دید. من غمگین می‎روم.

آه، کوهن کوچک حالا متأسفانه مرده است. او بخاطر اشباح‎اش مرده است، او اغلب این را برایم پیش‎بینی کرده بود. کوهن کوچکِ نابینا گاهی در روزهای روشن اشباح‎اش را می‌دید. سپس او را لرزان و سفید رنگ در گوشه‎ای می‎یافتند. او پاهایش را به قدری بالا می‎کشید که ران‎ها به قفسه سینهُ خم گشته فشار می‎آوردند. و در میان زانوها سر قرار داشت. انگشتان کوچک وحشت کرده و متشنج به دور نوک کفش فشار می‎آوردند. وقتی آدم او را لمس می‎کرد فریادش بلند می‎شد. فریادش بقدری وحشتناک بود که آدم انگار از فریاد ضربه سختی خورده باشد غیر ارادی او را رها می‎کرد. هر بار این اتفاق می‎افتاد آدم مانند بار اول درمانده می‎ماند و نمی‎دانست چه باید بکند. خانم دکتر موندمیلش را صدا می‎زدند. دکتر کمی او را نوازش می‎کرد. انعطاف‎ناپذیری‌اش خود را در هق هق گریه حل می‎ساخت. او قطره دریافت می‎کرد و بر روی تختخوابش قرار می‎دادند، او خیلی بد می‎خوابید. مِشِنمال با فریادی که تا خیابان شنیده می‎شد می‎گفت: "کوهن دوباره دیوانه شده است."

در این اواخر تشنج‎ها بیشتر شده بودند، بخصوص شب‎ها. درماندگی‎ها عمیق‎تر بودند و خستگی پس از آن ناامید کننده‎تر. هنگامیکه یک شب دکتر موندمیلش دعوت برونو بیبل‎باوئر، دامپزشک و متخصص مغز و اعصاب را می‎پذیرد و برای مدتی دراز غایب بود، فاجعه رخ می‎دهد. کوهن کوچک به زودی مرده روی تختخواب قرار داشت. مِشِنمال می‎گوید: "حالا حداقل دیگر مزاحم خواب آدم نمی‎شود." باکبرگ چاقِ احمق بخاطر خاکسپاری خوشحال بود. آشپز و مینا گریه می‎کردند. دکتر نورا نویمَن خود را در یک اتاق حبس کرده بود؛ من فکر می‎کنم او شعر می‎گفت. رشا روسی ناپدید شده بود؛ لِنسلیشت دیرتر او را در اتاق مرگ پیدا می‎کند. او بر روی تخت نشسته بود، یکی از دست‎های کوهن را مفتون در کنار قلبش نگاه داشته بود و دست راست را بر روی پلک چشم راست خود به این سو و آن سو می‎کشید. من می‎شنیدم که چطور او گریه می‎کرد و می‎گفت: این خیلی جالب است. لِنسلیشت اندوهگین او را سرزنش می‎کرد.

حالا هنوز هم وقتی مِشِنمال از کوهن کوچک صحبت می‎کند می‎گوید: "او دیوانه بود". من این را انکار می‎کنم. هر انسانی اگر کودن نباشد گهگاهی تجربیاتی دارد که با تمام نظراتِ سنتی در دسترس قابل سازگاری نیستند. گاهی آدم حساس‎تر از معمول و از دیگران است. وقتی آدم تنها است و چیزهای آشنا آرام‎ترند ... شاید وقتی شب است، در کنار یک لامپ نیمه روشن ... در غروب خورشید در مکان‎های پرت ... در شب‎هائی که خواب را حمل نمی‎کنند. در این وقت از درون سکوت سر و صداهائی بلند می‎شود که من هرگز نشنیده‌ام، سر و صداهائی که نمی‎توانم شرح دهم. من وحشتزده از جا می‎جهم ــ می‎خواهم به روشنائی داغ انسان‎هایِ شاد بروم ــ نمی‎خواهم بشنوم ... اما دقیق‎تر می‎شنوم. سکوت تکه تکه می‎شود. همه چیزها شکاف برمی‎دارند. اشیاء به جنبش می‌افتند. سایه‎های شریری باعث وحشت می‌گردند. تمام شکل‌ها عادت خود را از دست می‎دهند. من انتظار می‎کشم ... انتظار یک معجزه وحشتناک، انتظار بی کالبد گشتن.

من یک دشمن مصمم ارواح و اشباح و امثال چنین چیزهائی هستم. من این پدیده‎ها را معقول نمی‎دانم و نمی‎خواهم هیچ کاری با آنها داشه باشم. با این حال نمی‎توانستم جلوگیری کنم که اخیراً نزدیک ظهر اندام باستانی یک زن با خطوط خشن چهره در برابرم ظاهر نشود. من تحت تأثیر نامطلوبی قرار گرفته بودم. حتی خیلی بیشتر، وقتی دیرتر به خاطر آوردم که ممکن است او مادر خدا بیامرزم بوده باشد.

انکار ارواح غیر منطقی‎تر از به رسمیت شناختن معجزه نیست. اگر اشباح هرروزه می‎بودند، فیلسوفان یک قانون طبیعی برای آنها طراحی می‎کردند تا آدم بتواند بدون هیجان از آنها چشم‎پوشی کند.

من خود را از اندیشیدن بیهوده در باره این چیزهای گیج‌کننده محروم خواهم ساخت، به این شکل که من خود را می‎کُشم. مردم خشمگین خواهند شد. حق اختیار بر خودم را منکر خواهند گشت. من را غیر عادی اعلام خواهند کرد تا از نظر پزشکی دلیل بیاورند. تا خود را آرام سازند؛ زیرا اگر هر نفر مانند من فکر می‎کرد، به زودی یک اعتراض عمومی بر علیه زندگی وجود می‎داشت. زندگی تحریم می‎گشت. این نباید اتفاق بیفتد. وقتی آدم می‎پرسد: چرا نه؟ ــ آدم یک سوفیست را سرزنش خواهد کرد. مردم با میل نمی‎میرند، این یعنی انرژی زندگی. آنها با خدایان و جهان‎بینی شادتری به خود کمک می‎کنند. اما وقتی بدبختی برای کسی بیش از حد نافذ بشود به تیمارستان بهتری می‎رود.

من از مدت‎ها پیش به این نتیجه رسیدم که خود را از خودم آزاد سازم. مهمترین انگیزه این بود: من خودم را شدیداً ناخوشایند می‎دانم. من نمی‎توانم تحمل کنم تمام عمر را پیش خودم بمانم. من خودم را خیلی خوب می‎شناسم. من غالباً از اینکه نمی‎توانم از دست خودم خلاص شوم گریه کردم. من خودم را به عنوان بار سنگین و زشتی احساس می‎کنم. من می‎خواهم در یک پسر شجاع، صادق و پاکی باشم. انسان من ساختگی‎ست، نازیباست، چاق است. من می‎دانم که مرگ مرا کاملاً نابود خواهد ساخت؛ فکر برای من دلیلِ ناامیدیِ پر جنب و جوشی‎ست؛ من نمی‎توانم مدت درازی به فکر بیندیشم. من توانائی نفس کشیدن را از دست می‎دهم. من این احساس را دارم که انگار از درون یک هیولا مرا می‎فشرد. فعالیت مغز خاموش شده به نظر می‎رسد. دست‎ها از وحشتی حیوانی مشت می‎شوند. من خشک گریه می‎کنم. نهاد مرگ احتمالاً برای برخی افراد مناسب نیست؛ برای دور زدن مرگ باید آدم اول وسائل و راه حل‎ها را پیدا کند. اما مرگ چیز مهمی نیست و نباید آن را جدی گرفت. کسی که مرگ خود را آماده می‎سازد فقط نباید به مرگ فکر کند.

https://www.youtube.com/embed/i7wveOu5hkQ